«Μαθήματα» συμβίωσης με την αρκούδα στο Βυθός Βοΐου N. Κοζάνης...

Μέλη της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης την Κυριακή 27 Δεκεμβρίου συνάντησαν τυχαία μια αρκούδα με δύο αρκουδάκια που ζουν στην περιοχή Βυθού - Πενταλόφου. Κόντευε να σουρουπώσει όταν η οικογένεια των αρκούδων επισημάνθηκε να διασχίζει το καστανόδασος που βρίσκεται βόρεια του χωριού, πάνω στο μονοπάτι ‘Βυθός – Κορυφή Προφήτη Ηλία’.
Η μητέρα αρκούδα έχει εγκατασταθεί στο δάσος που περιβάλλει το χωριό από πρόπερσι το καλοκαίρι. Από τότε γινόταν σχεδόν κάθε μέρα αντιληπτή και είχε τακτικά συναπαντήματα με τους κατοίκους της περιοχής. Βέβαια η περιοχή ενδημίας (home range) της αρκούδας υπερβαίνει κατά πολύ τα στενά όρια πέριξ του χωριού. Οι περισσότερες καφέ αρκούδες χρειάζονται μια πολύ μεγάλη έκταση, περίπου 100 -150 τετραγωνικά χιλιόμετρα, για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους σε τροφή, νερό, αναπαραγωγή και ανατροφή των νεογνών. Το πιο πιθανό λοιπόν είναι ότι ο Βυθός είναι πέρασμα για περισσότερες αρκούδες που διασχίζουν μεγάλες εκτάσεις στα βουνά του Βοίου και της Πίνδου, άσχετα αν δημιουργείται η εντύπωση στους κατοίκους ότι πρόκειται για την ίδια πάντα αρκούδα.
Γεγονός είναι ότι οι «αρκούδες του Βυθού», δεν υπήρξαν ποτέ επιθετικές και, παρόλη την ανησυχία για τα δρομολόγια τους κοντά στο χωριό, κανείς δε διανοήθηκε να τις κάνει κακό. Οι ανάγκες για εξεύρεση τροφής είναι μεγάλες και λόγω της συρρίκνωσης των βιοτόπων τους τα ζώα συχνά αναγκάζονται να αναζητούν φαγητό στα καρποφόρα δέντρα εντός του οικισμού.
Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του Βυθού έχουν να μαρτυρήσουν ένα περιστατικό συνάντησης με κάποια αρκούδα. Όμως τους αξίζουν συγχαρητήρια, γιατί αν και η επιθετικότητα της αρκούδας, ειδικά όταν έχει τα μικρά της, μεγαλώνει κανείς δεν πείραξε τα ζώα. Δεν εκδηλώθηκαν εχθρικές διαθέσεις, παρόλο που στο Βυθό δεν λείπουν οι καραμπίνες λόγω της παραδοσιακά αυξημένης κυνηγετικής δραστηριότητας. Σε μια περίπτωση που η αρκουδο- οικογένεια εμφανίστηκε σχεδόν μέρα μεσημέρι χωρίς να δείχνει διάθεση να φύγει, ενημερώθηκε άμεσα η Οικολογική Κίνηση από τον πρόεδρο της Κοινότητας Γιώργο Καρούτα και έπειτα ζητήθηκαν οδηγίες από τον «Αρκτούρο».
Είναι γεγονός ότι η νοοτροπία των ορεσίβιων κατοίκων στο θέμα της αρκούδας έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα στο Βυθό, μετά από το σεμινάριο που οργάνωσε το καλοκαίρι η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης, προσκαλώντας τον Αρκτούρο, η ευαισθητοποίηση υπήρξε μεγάλη, διότι οι κάτοικοι συνειδητοποίησαν τον σημαντικό ρόλο της αρκούδας στα ελληνικά δάση και ενημερώθηκαν για τη συμπεριφορά τους σε περίπτωση που τη συναντήσουν. Οι άνθρωποι των ορεινών περιοχών (κυρίως των απομονωμένων), σε αντίθεση με μάς που ζούμε στις μεγάλες πόλεις, έχουν μάθει λόγω μακρόχρονης παράδοσης να σέβονται, να προστατεύουν και να συμβιώνουν με τη φύση.
Ανησυχητικό βέβαια είναι το γεγονός ότι λόγω των υψηλών φετινών θερμοκρασιών αρκετές αρκούδες δεν έχουν πέσει ακόμη σε χειμέριο ύπνο. Ακόμη κι αν είχαν «κοιμηθεί» και ξύπνησαν λόγω της Χριστουγεννιάτικης καλοκαιρίας, η διακοπή αυτή δεν αποτελεί ευχάριστο φαινόμενο. Τα ζώα και ειδικά οι αρκούδες αποτελούν πολύ χρήσιμους περιβαλλοντικούς δείκτες για την υγεία ενός οικοσυστήματος και στη συγκεκριμένη περίπτωση για τις αλλαγές στο κλίμα, οι οποίες είναι εμφανείς στη χώρα μας ακόμη και στα απομακρυσμένα βουνά του Βοΐου.

Κοζάνη 7-1-2010
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ