Ένα οδοιπορικό στο εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο της ΑΕΒΑΛ με ένα απόκοσμο και συνάμα γοητευτικό σκηνικό...

κάποιος επισκεφθεί την πόλη της Πτολεμαΐδας θα παρατηρήσει την έντονη βιομηχανική δραστηριότητα που επικρατεί στα πέριξ της πόλης. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι στο υπέδαφος της επαρχίας της Εορδαίας, της οποίας η Πτολεμαΐδα είναι πρωτεύουσα, συγκεντρώνεται το 60% των εκμεταλλεύσιμων λιγνιτικών κοιτασμάτων της Ελλάδας και παράγεται το 70% της συνολικής ενέργειας της χώρας, δικαίως η πόλη χαρακτηρίζεται η «ενεργειακή πρωτεύουσα» της Ελλάδας, με ό,τι κι αν συνεπάγεται αυτό. Σε απόσταση περίπου δυο χιλιομέτρων από την Πτολεμαΐδα υπάρχουν οι εγκαταλελειμμένες εδώ και 27 χρόνια εγκαταστάσεις τις Ανώνυμης Εταιρείας Βιομηχανίας Αζωτούχων Λιπασμάτων η αλλιώς ΑΕΒΑΛ.
Το βιομηχανικό συγκρότημα κατασκευάστηκε με δαπάνες του ελληνικού Δημοσίου και η ανέγερση του τελείωσε τον Νοέμβριο του 1963, οπότε άρχισε η δοκιμαστική λειτουργία που κράτησε μέχρι την 30/4/1965. Σκοπός της ίδρυσης της ΑΕΒΑΛ στην Πτολεμαΐδα ήταν η αξιοποίηση του τοπικού παραγόμενου λιγνίτη με την εξαέρωση του οποίου παραγόταν αμμωνία, η οποία αποτελεί την κυριότερη ενδιάμεση πρώτη ύλη της λιπασματοβιομηχανίας λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε άζωτο (82%). Από το 1964 μέχρι και τα μέσα του 1995 τα προϊόντα της ΑΕΒΑΛ ήταν αζωτούχα λιπάσματα (νιτρικά) τα οποία παράγονταν εξ ολοκλήρου από αμμωνία. Μετά από σωρεία προβλημάτων τα οποία διογκώνονταν με την πάροδο του χρόνου (χρέη προς τη ΔΕΗ, ανταγωνισμός από εγχώριες αλλά και ξένες λιπασματοβιομηχανίες, υψηλό κόστος παραγωγής, απαρχαιωμένο τμήμα παραγωγής αμμωνίας, μεγάλος αριθμός εργαζόμενων κ.α.) το εργοστάσιο σταμάτησε να λειτουργεί οριστικά το 1997, και έκτοτε εγκαταλείφθηκε.

Από τα συνολικά 1707 στρέμματα που καταλαμβάνει η ΑΕΒΑΛ, το 2005 και μετά από πρόταση του Δήμου Πτολεμαΐδας, καθορίστηκε η θέση, η έκταση και τα όρια για τη δημιουργία του Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΟ.ΠΑ.) Πτολεμαΐδας συνολικής έκτασης 506 στρεμμάτων. Σήμερα ο χώρος κυρίως κοντά στην είσοδο του εργοστασίου χρησιμοποιείται για το παρκάρισμα και τη συντήρηση των απορριμματοφόρων του Δήμου. Κατά την είσοδο μου με προειδοποίησαν να έχω το νου μου για ενδεχόμενους κινδύνους όπως φίδια και σκυλιά, ενώ μάλιστα ένας υπάλληλος αστειευόμενος είπε: «Έχουμε και αρκούδες αλλά τέτοια εποχή λείπουν!». Επίσης μου είπαν να είμαι ιδιαίτερα προσεκτικός στο που πατάω γιατί οποιοδήποτε κομμάτι κτηρίου μπορούσε να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή. Ευχαριστώντας τους για τις πληροφορίες ξεκίνησα την περιπλάνησή μου. Περπατώντας στους άλλοτε ασφάλτινους δρόμους του συγκροτήματος και παρατηρώντας τις εγκαταστάσεις κατακλύστηκα από δέος. Το μέγεθος των κτηρίων και η πολυπλοκότητα των εγκαταστάσεων σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό, ενώ η απόλυτη ησυχία που επικρατεί διακόπτεται που και που από το θρόισμα των φύλλων της πυκνής βλάστησης που έχει πλέον περικυκλώσει τα θεόρατα κουφάρια των κτηρίων.

Υπάρχουν παντού ενδείξεις ενός μέρους που κάποτε έσφυζε από ζωή. Αφίσες, πινακίδες, σκονισμένα αρχεία, εργαλεία, υλικά, προσωπικά αντικείμενα, μέσα προστασίας, κάνουν την ανθρώπινη παρουσία να μοιάζει τόσο κοντινή αλλά ταυτόχρονα τόσο μακρινή.
Φεύγοντας έπιασα κουβέντα με τους υπάλληλους της τοπικής αυτοδιοίκησης και ένας από αυτούς με ρώτησε: «Τι έγινε, πως σου φάνηκε;» «Δεν έχω λόγια» απάντησα. «Εγώ μια φορά έκανα μια βόλτα και δεν ξαναπήγα, δε μπορώ με πιάνει μελαγχολία ,τόσα εκατομμύρια εξοπλισμός παρατημένος, τόσος κόσμος δούλευε εδώ.» Συνεχίζοντας την κουβέντα μας μοιράστηκε μαζί μου μια ιστορία που πιστεύω πως αξίζει να τη μεταφέρω. Παραθέτω τα λόγια του: «Πριν από δυο χρόνια το χειμώνα είχε χιονίσει εδώ στην Πτολεμαΐδα και έκανε αρκετό κρύο. Ένα πρωί που ήμουν στο γραφείο, κοιτάω έξω από το παράθυρο και βλέπω έναν ηλικιωμένο κύριο να μπαίνει στο εργοστάσιο και να περπατάει προς το εσωτερικό, βγήκα έξω και του λέω καλημέρα που πάτε;

Μου απαντάει: «Καλημέρα, δουλεύω στην Τρίτη ζώνη, πάρε τηλέφωνο τον υπεύθυνο και ενημέρωσέ τον ότι ήρθα σήμερα κανονικά για δουλειά, να μη με βγάλει Α/Α.» Τον ρώτησα το όνομα του και τον ενημέρωσα ότι το εργοστάσιο έχει κλείσει εδώ και πολλά χρόνια και έφυγε. Μετά μάθαμε ότι ήταν ένας 85χρονος κύριος με άνοια ο οποίος όντως δούλευε στο εργοστάσιο δεκαετίες πριν και περπάτησε 4 χιλιόμετρα μέσα στο κρύο και το χιόνι από το Προάστιο (οικισμός έξω από την Πτολεμαΐδα) για να έρθει μέχρι το εργοστάσιο για να δουλέψει»..
Ευχαριστούμε θερμά τον αντιδήμαρχο καθημερινότητας, καθαριότητας, πρασίνου & ανακύκλωσης Πτολεμαΐδας κ. Χρήστο Κεσκερίδη καθώς και τον υπεύθυνο γραφείου κίνησης κ. Ηλία Καφαντάρη που μας επέτρεψαν την άδεια στο Χώρο της ΑΕΒΑΛ.

Πηγή: https://e-ptolemeos.gr/ena-odoiporiko-sto-egkataleleimmeno-ergostasio-tis-aeval-me-ena-apokosmo-kai-synama-goiteftiko-skiniko

Διαβάστε περισσότερα...

Ο Δήμαρχος Κοζάνης, απαντά εν συντομία στο kozan.gr, που βρισκόμαστε και τι απομένει να γίνει σε ό,τι αφορά την Ποντοκώμη...

Διαβάστε περισσότερα...

Κώστας Βόμβας για Νέα Ποντοκώμη: Έγιναν εργασίες κατασκευής δικτύων κάτω από τα καλώδια υψηλής τάσης -Ως τέλη Ιουλίου θα ολοκληρωθεί ύδρευση, ακάθαρτα και όμβρια...

Ο αντιδήμαρχος τεχνικών υπηρεσιών κ. Κώστας Βόμβας αναφέρθηκε στην εξέλιξη του έργου της νέας Ποντοκώμης. Εξήγησε ότι το έργο ξεκίνησε 1 Απριλίου 2020 για να ολοκληρωθεί σε 24 μήνες. Δόθηκε παράταση 24 μηνών δυο χρόνια αργότερα μέχρι 23 Μαρτίου 2024 .Οι λόγοι καθυστέρησης του έργου ήταν :η μη διανομή άρτιων οικοπέδων στους κάτοικους , η μη υπογειοποίηση του δικτύου υψηλής τάσης από τον ΑΔΜΗΕ, οι δυσκολίες κάτω από την εναέρια υποδομή που εμπόδισε τα δίκτυα ακαθάρτων, ομβρίων και αποχέτευσης , η καθυστέρηση στις απαλλοτριώσεις, οι ακραίες καιρικές συνθήκες και η πανδημία .
Ο ανάδοχος ήταν έτοιμος να παραδώσει το έργο ανεκτέλεστο όπως είπε με την κοινοπραξία να ζητά παράταση τριών μηνών για να ακολουθήσει και νέα . «Έγιναν εργασίες κατασκευής δικτύων κάτω από τα καλώδια υψηλής τάσης .Καταστήσαμε ουσιαστικά λειτουργικά τα δίκτυα σε όλο τον υπόλοιπο οικισμό. Έγινε η επιτροπή για την κήρυξη αναγκαστικών απαλλοτριώσεων .Μετά την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης από ΔΕΥΑΚ και δήμο εντός της επόμενης βδομάδας, η ΔΕΥΑΚ θα κάνει κήρυξη αναγκαστική απαλλοτριώσεων για αγωγό ομβρίων» ανέφερε ο κ.Βόμβας . «Θα ολοκληρωθούν ύδρευση, ακάθαρτα και όμβρια ως τέλη Ιουλίου στο σύνολο εκτός από αυτά που είναι κάτω από τα καλώδια υψηλής τάσης» .
«Αν δεν γίνει υπογειοποίηση η δικτύου δεν θα μπορούν να γίνουν οι κατοικίες. Το μείζον είναι να φύγουν οι πυλώνες» τόνισε ο Χάρης Κουζιάκης.«Ας αναλάβουν οι προηγούμενοι τη σύσταση της επιτροπής για τέσσερα χρόνια και εγώ για δυο μήνες .Η υπογειοποίηση των πυλώνων έγινε σε συνεργασία με ΑΔΜΗΕ .Γιατί δεν έγινε τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια;» απάντησε ο κ. Βόμβας. Στόχος είναι να παραμείνει η Ποντοκώμη μέχρι να γίνει η Νέα Ποντοκώμη ανέφερε και ο δήμαρχος Γιάννης Κοκκαλιάρης αφήνοντας το ενδεχόμενο να μείνουν οι κάτοικοι στο νυν οικισμό αν η ΔΕΗ το επιτρέψει.

Πηγή: Εφημερίδα Πρωινός Λόγος - Ιωάννα Παπαδημητρίου

Διαβάστε περισσότερα...

Δ. Μακεδονία: Τα επτά χωριά που… θυσιάστηκαν για την εξόρυξη του λιγνίτη – Οι κάτοικοί τους μετεγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές...

Επτά χωριά της Δυτικής Μακεδονίας «θυσιάστηκαν» για να γίνει η εξόρυξη του λιγνίτη, του ορυκτού που φωτίζει την Ελλάδα. Για να δημιουργηθεί ο ΑΗΣ Πτολεμαΐδας καθώς και τα λιγνιτωρυχεία περιουσίες απαλλοτριώθηκαν και άνθρωποι μετεγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές. Οι κάτοικοι των χωριών αισθάνονται παραγκωνισμένοι αφού πιστεύουν «ότι ελάχιστα έγιναν με γνώμονα τον άνθρωπο». Αρκετοί από αυτούς που «ξεριζώθηκαν» έχουν μετακομίσει στους νέους οικισμούς που δημιουργήθηκαν στις παρυφές της Κοζάνης και της Πτολεμαΐδας ή εγκαταστάθηκαν στις πόλεις.

Τα χωριά που… φώτισαν την Ελλάδα
Τα λιγνιτωρυχεία έχουν αντικαταστήσει το φυσικό περιβάλλον και τις εύφορες εκτάσεις με τεράστιες άγονες εκτάσεις σκαμμένες με εκατοντάδες μέτρα βάθος. Ανάμεσα στην Κοζάνη και στην Πτολεμαΐδα οι Ατμοηλεκτρικοί Σταθμοί (ΑΗΣ) όπως αυτός της Καρδιάς, έργα της ΔΕΗ, αποτελούν την «καρδιά» της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας μας. Οι μονάδες περιβάλλονται από τα τεράστια λιγνιτωρυχεία, που «κατάπιαν» κατοικημένες εκτάσεις επιβάλλοντας την κυριαρχία τους στην περιοχή.

Η Καρδιά
Πρώτος οικισμός που απαλλοτριώθηκε για τη λειτουργία των λιγνιτωρυχείων ήταν αυτός της Καρδιάς που έδωσε μάλιστα και το όνομά του στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό. Οι κάτοικοι μετεγκαστάθηκαν το 1976 και χωρίστηκαν στη Νέα Καρδιά Κοζάνης, η οποία μαζί με τα Κοίλα και τα Μελίσσια αποτελεί την τοπική κοινότητα των Κοίλων, και στην Καρδιά Πτολεμαΐδας. Σήμερα στη θέση του οικισμού βρίσκεται συγκρότημα εγκαταστάσεων της ΔΕΗ και τίποτα δεν θυμίζει την παλιά κατοικημένη περιοχή.

Ο Κόμανος
Δυτικά της Καρδιάς υπήρχε ένα άλλο χωριό, ο Κόμανος. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του δήμου Εορδαίας, το χωριό ήταν ένα από τα παλιότερα, αφού αναφέρεται από περιηγητές τον 18ου αιώνα, ενώ στο υπέδαφος του έχουν εντοπιστεί λουτρά και ψηφιδωτά δάπεδα του 5ου π.Χ. αιώνα και βυζαντινό χωριό. Αξίζει ακόμη ν’ αναφερθεί ότι το χωριό περιλαμβανόταν στην απογραφή του 2021 με 0 κατοίκους. Αντίθετα στην απογραφή του 2011 «μετρούσε» 107 κατοίκους. Οι κάτοικοι έχουν μετακομίσει σε γειτονικές πόλεις και χωριά και κυρίως στην Πτολεμαΐδα.

Η Μαυροπηγή
Δυτικά του Κόμανου και της Καρδιάς βρισκόταν –θα μπορούσε να πει κάποιος ότι βρίσκεται ακόμη- η Μαυροπηγή, ένα χωριό η μετεγκατάσταση του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με τον δήμο Εορδαίας, μπορεί η εξορυκτική δράση να οδήγησε στον αφανισμό του χωριού, όμως θα μείνει στην ιστορία για όσα έκρυβε λίγα μέτρα κάτω από το υπέδαφός του. Συγκεκριμένα, έχει εντοπιστεί μία από τις πιο πρώιμες εγκαταστάσεις γεωργοκτηνοτρόφων στην Ευρώπη που χρονολογείται γύρω στο 6.600 π.Χ.

Ο Πτελεώνας
Βορειοδυτικά της Καρδιάς βρισκόταν ο Πτελεώνας, ένα μικρό χωριό που σφύζει στο πράσινο, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του δήμου Εορδαίας. Άλλωστε και η ονομασία του χωριού οφείλεται στα αιωνόβια δέντρα πτελέας. Οι κάτοικοι έζησαν το 2004 μια τραυματική εμπειρία, όταν μια κατολίσθηση παρέσυρε χιλιάδες τόνους χώματος από τις αποθέσεις της ΔΕΗ καταπλακώνοντας τα κοιμητήρια του χωριού.

Ο Κλείτος
Ο Κλείτος, ένα ακόμη χωριό που… κατάπιαν τα λιγνιτορυχεία. Στον παλιό οικισμό έχουν βρεθεί δύο προϊστορικοί οικισμοί της Νεολιθικής περιόδου, αλλά και κατάλοιπα διαχρονικής κατοίκησης της περιοχής μέχρι και την πρώιμη βυζαντινή περίοδο. Οι οικισμός εγκαταλείφθηκε σταδιακά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με τη δημιουργία του νέου χωριού. Ο Νέος Κλείτος βρίσκεται νοτιοδυτικά της πόλης της Κοζάνης και, σύμφωνα με την απογραφή του 2021, έχει 374 μόνιμους κατοίκους.

Η Χαραυγή
Η Χαραυγή βρισκόταν στα νότια της Καρδιάς. Η απομάκρυνση των κατοίκων ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και στην απογραφή του 2011 υπήρχαν μόλις 6 μόνιμοι κάτοικοι. Στη συγκεκριμένη περιοχή βρίσκονται πλέον μόνο τα ορυχεία. Οι κάτοικοι μετοίκησαν στη Νέα Χαραυγή, ανατολικά της πόλης της Κοζάνης. Στην απογραφή του 2021 οι κάτοικοι έφταναν τους 1.185.

Η Εξοχή
Η Εξοχή βρισκόταν ανατολικά της Χαραυγής και του Κλείτου. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ολοκληρώθηκε σταδιακά η μετεγκατάσταση των κατοίκων του χωριού. Η Νέα Εξοχή δημιουργήθηκε δίπλα στην Κοζάνη, «κολλημένη» στη Νέα Καρδιά. Στην περιοχή όπου βρισκόταν ο παλιός οικισμός είχαν βρεθεί μικρός βωμός του 2ου αιώνα και ναός της θεάς Ενοδίας. Η παλιά Εξοχή καλύφθηκε από τις αποθέσεις των λιγνιτωρυχείων.

Και άλλοι οικισμοί για μετεγκατάσταση
Εκτός από τα παραπάνω χωριά, σε διαδικασία απαλλοτρίωσης και μετεγκατάστασης βρίσκονται άλλοι τρεις οικισμοί σε Κοζάνη, Πτολεμαΐδα και Φλώρινα. Πρόκειται για τα χωριά Ποντοκώμη (Κοζάνης), Σπηλιά (Εορδαίας) και Ανάργυροι (Αμυνταίου Φλώρινας). Την ίδια ώρα οι κάτοικοι του οικισμού Ακρινή στην Κοζάνη ζητούν τη μετεγκατάσταση του χωριού τους, καθώς η τέφρα από τη δραστηριότητα της γειτονικής μονάδας της ΔΕΗ έχει μειώσει την καλλιεργήσιμη έκταση και όπως υποστηρίζουν «μολύνει σε μεγάλο βαθμό την ατμόσφαιρα και το έδαφος του χωριού τους».

Πηγή: https://thesseconomy.gr/%ce%b4-%ce%bc%ce%b1%ce%ba%ce%b5%ce%b4%ce%bf%ce%bd%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b1-%ce%b5%cf%80%cf%84%ce%ac-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%b9%ce%ac-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ac%cf%83/

Διαβάστε περισσότερα...

Εγκαταλειμμένη κι ανύπαρκτη η νέα Ποντοκώμη...

Πάνω από δέκα χρόνια πέρασαν από την απαλλοτρίωση και την έναρξη των έργων υποδομής για τις κοινόχρηστες εγκαταστάσεις της ΝΕΑΣ ΠΟΝΤΟΚΩΜΗΣ , οι εργασίες παραμένουν στο μηδέν με αποτέλεσμα να οικοδομηθούν ελάχιστες κατοικίες που λειτουργούν χωρίς νερό και τα στοιχειώδη!
Τέτοια εγκατάλειψη από τις περιφερειακές και Δημοτικές Αρχές των ΚΑΣΑΠΙΔΗ-ΜΑΛΟΥΤΑ δε μπορούσε να τη φανταστεί κανείς..!

Διαβάστε περισσότερα...

Εγκρίθηκε ο νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης...

Ως μια ιστορική στιγμή χαρακτηρίζεται η σημερινή (17 Ιουλίου 2024) καθώς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τον πρώτο στο είδος του- κανονισμό για την αποκατάσταση της φύσης (Nature Restoration Law). Ο νόμος αυτός αποσκοπεί στη θέσπιση μέτρων για την αποκατάσταση τουλάχιστον του 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030 και όλων των οικοσυστημάτων που χρήζουν αποκατάστασης έως το 2050.
Η σημερινή απόφαση σηματοδοτεί το τελευταίο βήμα για έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους φακέλους της Πράσινης Συμφωνίας και πέρασε με οριακή πλειοψηφία 20 χωρών που εκπροσωπούν το 66,07% του πληθυσμού της ΕΕ. Το όριο για την έγκριση με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο είναι 65%.
Ο συνασπισμός #RestoreNature, αποτελούμενος από τις BirdLife Europe, ClientEarth, EEB και WWF EU, αναφέρει:
″Η σημερινή ψηφοφορία είναι μια τεράστια νίκη για τη φύση της Ευρώπης και τους πολίτες που ζητούν εδώ και καιρό άμεση δράση για την αντιμετώπιση της ανησυχητικής παρακμής της φύσης. Μετά από χρόνια έντονης εκστρατείας και πολλά σκαμπανεβάσματα, πανηγυρίζουμε που αυτός ο νόμος είναι πλέον πραγματικότητα - αυτή η μέρα θα μείνει στην ιστορία ως σημείο καμπής για τη φύση και την κοινωνία.
Είναι επίσης ένα πολύ σαφές μήνυμα προς το νέο Κοινοβούλιο και την Επιτροπή της ΕΕ, να μην ξεχάσουν να διατηρήσουν τη βιοποικιλότητα στην πρώτη γραμμή της ατζέντας τους”.
Κυβερνητική κρίση στην Αυστρία;
Όπως έγινε γνωστό ο νόμος εγκρίθηκε επίσημα, χάρη στην υπουργό Περιβάλλοντος της Αυστρίας Leonore Gewessler που παρενέβη την τελευταία στιγμή, αναθεωρώντας την προηγούμενη στάση της χώρας της.
Ωστόσο το Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα (ÖVP/EPP) αντέδρασε έντονα απειλώντας να ασκήσει ποινική δίωξη κατά της υπουργού Περιβάλλοντος για κατάχρηση εξουσίας.
Η Gewessler, η πράσινη υπουργός Περιβάλλοντος στην κυβέρνηση συνασπισμού της Αυστρίας, ψήφισε υπέρ του νόμου χωρίς να έχει την ανάλογη εξουσιοδότηση, με τον εξοργισμένο Αυστριακό καγκελάριο να αντιδρά έντονα και τους συντηρητικούς εταίρους να δηλώνουν ότι θα καταθέσουν μήνυση εναντίον της, επικαλούμενοι κατάχρηση εξουσίας.
Σημειώνεται ότι χώρες όπως η Ιταλία, η Σουηδία, η Ουγγαρία και η Φινλανδία είχαν από καιρό αντιταχθεί στο κείμενο. Η Πολωνία και αυτή απέσυρε την υποστήριξή της. Ωστόσο οι διαπραγματευτές της ΕΕ από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο είχαν καταλήξει σε μια δύσκολη συμφωνία για τη νομοθεσία τον Νοέμβριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι και στο Ευρωκοινοβούλιο, η νομοθεσία αντιμετώπισε σημαντικές αντιδράσεις από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), το οποίο υπό την πίεση των αγροτικών διαμαρτυριών εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο στον γεωργικό τομέα της ΕΕ.
Τότε, παρά τις αντιδράσεις το Κοινοβούλιο ενέκρινε το συμβιβαστικό κείμενο τον Φεβρουάριο, με 329 ψήφους υπέρ και 275 κατά.

Τι προβλέπει ο κανονισμός
Ο κανονισμός θέτει συγκεκριμένους, νομικά δεσμευτικούς στόχους και υποχρεώσεις για την αποκατάσταση της φύσης σε καθένα από τα απαριθμούμενα οικοσυστήματα - από τα χερσαία έως τα θαλάσσια, τα γλυκά ύδατα και τα αστικά οικοσυστήματα.
Επίσης αποσκοπεί στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών. Θα βοηθήσει την ΕΕ να εκπληρώσει τις διεθνείς περιβαλλοντικές της δεσμεύσεις και να αποκαταστήσει την ευρωπαϊκή φύση.
Πιο ειδικά ο κανονισμός απαιτεί από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν μέτρα για την αποκατάσταση τουλάχιστον του 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030.
Ο κανονισμός καλύπτει ένα ευρύ φάσμα χερσαίων, παράκτιων και γλυκών υδάτων, δασικών, γεωργικών και αστικών οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένων υγροτόπων, λιβαδιών, δασών, ποταμών και λιμνών, καθώς και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, καθώς και των σπογγωδών και κοραλλιογενών κοιτώνων.
Μέχρι το 2030, τα κράτη μέλη θα δίνουν προτεραιότητα στις περιοχές Natura 2000 κατά την εφαρμογή των μέτρων αποκατάστασης.
Στους οικοτόπους που θεωρούνται ότι βρίσκονται σε κακή κατάσταση, όπως αναφέρονται στον κανονισμό, τα κράτη μέλη θα λάβουν μέτρα αποκατάστασης:
τουλάχιστον 30% έως το 2030
τουλάχιστον 60% έως το 2040
τουλάχιστον 90% έως το 2050
Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι οι περιοχές αυτές δεν θα επιδεινωθούν μετά την αποκατάστασή τους.
Επίσης, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα κράτη μέλη πρέπει να σχεδιάζουν εκ των προτέρων και να υποβάλλουν στην Επιτροπή εθνικά σχέδια αποκατάστασης, τα οποία θα δείχνουν πώς θα επιτύχουν τους στόχους. Πρέπει επίσης να παρακολουθούν και να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με την πρόοδό τους, με βάση δείκτες βιοποικιλότητας σε επίπεδο ΕΕ.
Τα κράτη μέλη θα θέσουν σε εφαρμογή μέτρα με στόχο την αποκατάσταση των αποξηραμένων τυρφώνων και θα συμβάλουν στη φύτευση τουλάχιστον τριών δισεκατομμυρίων επιπλέον δέντρων έως το 2030 σε επίπεδο ΕΕ. Επιπλέον, προκειμένου να μετατραπούν τουλάχιστον 25.000 χιλιόμετρα ποταμών σε ποτάμια ελεύθερης ροής έως το 2030, τα κράτη μέλη θα λάβουν μέτρα για την άρση των ανθρωπογενών εμποδίων στη συνδεσιμότητα των επιφανειακών υδάτων.
Οι επικρίσεις είναι ότι το τελικό κείμενο αποδυνάμωσε πολλές από τις απαιτήσεις για τον γεωργικό τομέα, ιδίως με την εισαγωγή ενός ”φρένου έκτακτης ανάγκης”, ώστε οι στόχοι που επηρεάζουν τη γεωργία να μπορούν να ανασταλούν ”υπό εξαιρετικές συνθήκες” που απειλούν την επισιτιστική ασφάλεια.
Ο νόμος θα τεθεί άμεσα σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Μέχρι το 2033, η Επιτροπή θα επανεξετάσει την εφαρμογή του κανονισμού και τις επιπτώσεις του στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της δασοκομίας, καθώς και τις ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις του.

Πηγή: https://www.huffingtonpost.gr/entry/istorike-apofase-tes-ee-eykritheke-o-nomos-yia-ten-apokatastase-tes-feses_gr_66700629e4b08889dbe57603

Διαβάστε περισσότερα...

Όταν ασυδοσία και ο φεουδαρχισμός της ΔΕΗ εκφράζονται απροκάλυπτα ….

Όταν ασυδοσία και ο φεουδαρχισμός της ΔΕΗ εκφράζονται απροκάλυπτα ….ή αλλιώς πώς τα golden boys σχεδιάζουν την ανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας και την εφαρμόζει άκριτα η κυβέρνηση διαγράφοντας την εκατονταετή ιστορία προσφοράς και θυσίας αυτού του τόπου στην εθνική οικονομία…
. «…..Καθώς σταματά η λειτουργία των ορυχείων έχεις άμεσα ελεύθερη γη και μπορείς να εγκαταστήσεις εύκολα φωτοβολταϊκά με μια μικρή αποκατάσταση… Υπάρχουν επίσης τρύπες στο έδαφος που μπορείς να γεμίσεις με νερό και να κάνεις αντλησιοταμίευση….»
Τάδε Έφη ο κος Στάσης - Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ - , στο περιθώριο του συνεδρίου Power Summit 2024 της Eurelectric ( πηγή imerisia.gr) έτσι απροκάλυπτα ο κος Στάσης καταθέτει δημόσια την άποψή του για τη γη των Ορυχείων.
Την ίδια Γη, την οποία η Μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας την περιγράφει ως τον «Κοιμώμενο γίγαντα» για την ανάπτυξη της Περιφέρειας στη μετά λιγνίτη εποχή. Βέβαια δεν χρειαζόταν αυτές οι δηλώσεις για να καταλάβουμε τις προθέσεις της ΔΕΗ.
Αρκούσαν τα όσα τρομακτικά είδαμε στα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, πριν δυο μήνες, τα οποία μάλιστα αντί να εκπονηθούν από το Κράτος, όπως προβλέπει ο Νόμος, τα εκπόνησε η ΔΕΗ με τις ευλογίες του αρμόδιου Υπουργείου.
Κοντολογίς: Έβαλαν τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
Και το αποτέλεσμα!
Να φυτέψουν παντού Φωτοβολταϊκά, αντί να δοθούν στις Τοπικές Κοινωνίες καλλιεργήσιμα χωράφια και δάση.
Να εξαφανίσουν τα νερά αντί να κάνουν λίμνες.
……Αυτά που ομολόγησε ο κος Στάσης δηλαδή…
Αυτά λοιπόν λένε στα πραγματικά Forum …. Γιατί εδώ μας πουλάνε τα….fake “Balkan Energy Forum” (!) ως φύκια για μεταξωτές κορδέλες, με πρώτο χειροκροτητή αυτής της κοροϊδίας τον επανακάμψαντα πρώην ανεξάρτητο και νυν βραβευθέντα από το κόμμα του , για την συμβολή του στις Ευρωεκλογές, Περιφερειάρχη.
Και μείς ψάχνουμε τα δίκια μας στις ανεξάρτητες αρχές (ΣτΕ) με συνεχής αναβολές για να βρεθούμε τελικά προ τετελεσμένων
Η Μοναδική ελπίδα για τον τόπο μας είναι η Κοινωνία των Πολιτών, αλλά και εκείνοι οι θεσμικοί φορείς που ακόμα προτάσσουν το καλό αυτό του τόπου και όχι απλά μια καρέκλα εξουσίας.
(Στις φωτό οπτικοποιμένο το «όραμα» του κου Στάση)

Πηγή: https://www.facebook.com/georgia.zebiliadou

Διαβάστε περισσότερα...

Εμπαιγμός και κοροϊδία απο πλευράς ΔΕΥΑ Κοζάνης – Κάτοικοι του νέου οικισμού της Ποντοκώμης καταγγέλουν στο kozan.gr πως ενώ η επιχείρηση προέβη, προ δωδεκαήμερου, σε ανακοίνωση οτι ο οικισμος υδροτείται ουδέποτε συνέβη αυτό...

Κάτοικοι του νέου οικισμού της Ποντοκώμης καταγγέλουν στο kozan.gr πως ενώ η επιχείρηση προέβη, προ δωδεκαήμερου, σε ανακοίνωση οτι ο νέος οικισμός υδροτείται (δείτε εδώ), ουδέποτε συνέβη αυτο.
“Αυτοί είναι οι κύριοι της ΔΕΥΑ Κοζάνης και του Δήμου. Συνεχίζουν να μας κοροϊδεύουν“; αναφέρει χαρακτηριστικά κάτοικος της περιοχής εκφράζοντας την αγανάκτησή του.

Διαβάστε περισσότερα...

Ένα ντοκιμαντέρ για τη δράση των λόμπι στις Βρυξέλλες...

Το Eteron — Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, ενόψει των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου 2024, παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ «EU Lobbying: Η αρένα των Βρυξελλών», με στόχο να φωτίσει σημαντικές πτυχές του lobbying που ασκείται στην πρωτεύουσα των ευρωπαϊκών θεσμών.
Οι Βρυξέλλες ξεχωρίζουν, μαζί με την Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, ως μια από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση λομπιστών ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, επαγγελματιών που δρουν συστηματικά και με συνέπεια σε κάθε κοινοβουλευτική θητεία προωθώντας ένα σύνολο αδιόρατων πολλές φορές συμφερόντων που αποτυπώνονται σε τροπολογίες και σχέδια νόμου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωκοινοβουλίου.
Με κεντρικό πρόσωπο και αφηγητή τον Γιώργο Βασσάλο, διδάκτορα Ευρωπαϊκής Πολιτικής, κάνουμε μια περιήγηση στο κέντρο της ευρωπαϊκής γειτονιάς, του τετραγωνικού χιλιομέτρου από το οποίο κυβερνάται η Ευρωπαϊκή Ένωση και στο οποίο εργάζονται πάνω από 100.000 άνθρωποι, μαθαίνουμε πως αναπτύσσεται το lobbying και πως δρουν τα γραφεία ομάδων συμφερόντων.
Παρουσιάζουμε επίσης αναλυτικά στοιχεία και δεδομένα, μιλάμε για τις αγροτικές κινητοποιήσεις, τα καρκινογόνα φυτοφάρμακα, τις 600 συμβουλευτικές ομάδες που δημιουργεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να τη συμβουλεύουν στη σύνταξη των νομοθετικών της προτάσεων, το σκάνδαλο Qatargate που συγκλόνισε το Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και το «ξήλωμα» της περιβαλλοντικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης που υπόσχονται οι ακροδεξιές δυνάμεις.
Το ντοκιμαντέρ του Eteron, «EU Lobbying: Η αρένα των Βρυξελλών», εντάσσεται στις Όψεις | The Brussels Bubble: O δρόμος προς την ευρωκάλπη 2024.

ΠΗΓΗ: info-war.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Αναπλάσεις ορυχείων...

Ακόμη και τώρα εκπρόσωποι της (Δ)ΕΗ Α.Ε μιλούν για αναπλάσεις και δεν ντρέπονται...
Την θέση της "αναπλασόμενης" λίμνης έχει πάρει μια μεγάλη τρύπα ορυχείου...Μη χαθεί και ο λιγνίτης που υπήρχε κάτω από τη λίμνη...
Αντίστοιχες είναι και οι υπόλοιπες αναπλάσεις της (Δ)ΕΗ Α.Ε... Μάλλον ανάπλαση θεωρούν τα καθρεπτάκια των φωτοβολταϊκών...

Σε ανάρτηση του, το πρώην μεγαλοστέλεχος της (Δ)ΕΗ Α.Ε αναφέρει με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος:
"Το περιβάλλον δεν είναι επετειακή ενασχόληση , είναι καθημερινό μέλημα όλων μας ! Την παγκόσμια ημέρα , τιμούμε ανθρώπους , φορείς , επιχειρήσεις , που συνέβαλαν με τη δουλειά τους , τις δράσεις και τις ενέργειες τους , είτε στην προστασία είτε στην προώθηση της καθημερινής προσπάθειας για το περιβάλλον !
Είχα την τύχη να συμβάλλω σε ανάλογες προσπάθειες και την ευλογία να συμμετέχω σε τιμητικές εκδηλώσεις , όπως του αγαπημένου προϊσταμένου επι πολλά χρόνια και σπουδαίου ανθρώπου Χ. Πασσαλιδη !"

Να τους χαιρόμαστε τέτοιους ανθρώπους που ακόμη και τώρα παράγουν πολιτική...

Διαβάστε περισσότερα...

Δυτική Μακεδονία, 2024: Ζούμε από τύχη!!!

Στην εικόνα βλέπουμε ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, το οποίο κοντά στο Πάσχα μετέφερε διασωληνωμένο βαριά χειρουργημένο ασθενή από το Μαμάτσειο Νοσοκομείο της Κοζάνης σε ΜΕΘ της Θεσσαλονίκης. Ο ασθενής διακομίστηκε αναγκαστικά, επειδή δεν υπήρχε κρεβάτι ΜΕΘ στη Δυτική Μακεδονία. Κι επειδή πάντα όλο και κάτι μπορεί να πάει στραβά, το ασθενοφόρο έπαθε μηχανική βλάβη και ακινητοποιήθηκε στην Εγνατία, λίγο πριν τη γέφυρα του Λουδία.
Όπως βλέπουμε στην εικόνα, το ασθενοφόρο βρίσκεται κατά 1/3 εκτός της Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης, με άμεσο κίνδυνο να πέσει πάνω του διερχόμενο όχημα. Άμεσος ο κίνδυνος, τόσο για τον ασθενή όσο και για το τριμελές πλήρωμα του ασθενοφόρου, από τυχαία σύγκρουση με διερχόμενο όχημα. Κι επίσης άμεσος ο κίνδυνος, να καταλήξει ο ασθενής μέχρι να έλθει άλλο ασθενοφόρο να τον παραλάβει. Και παρόλο που ειδοποιήθηκε το Κέντρου Ελέγχου της Εγνατίας Οδού να στείλει επιτόπου όχημα προειδοποίησης για την ύπαρξη του ακινητοποιημένου ασθενοφόρου, τέτοιο όχημα δεν εμφανίστηκε ποτέ.
Τίποτα απ’ αυτά δεν θα είχε συμβεί, αν υπήρχε κρεβάτι ΜΕΘ στην περιοχή μας. Λίγες μέρες αργότερα, σώθηκε τυχαία έφηβος που κατανάλωσε παραφλού, επειδή τυχαία υπήρχε διαθέσιμο κρεβάτι ΜΕΘ. Και βεβαίως κι αυτό το περιστατικό διακομίστηκε στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη, αφού η Δυτική Μακεδονία είναι εγκαταλειμμένη στην τύχη της.
Τα δυο περιστατικά αποδεικνύουν περίτρανα πως είμαστε στο 2024 και στη Δυτική Μακεδονία ζούμε από τύχη! Τόσο Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής όσο και ο Διευθυντής της ΜΕΘ του Μαμάτσειου βγήκαν πρόσφατα δημόσια να απευθύνουν ...
έκκληση για στελέχωση με ιατρικό προσωπικό, ενίσχυση της ΜΕΘ και της Χειρουργικής. Δυστυχώς απευθύνονται σε πολιτικούς, οι οποίοι ενδιαφέρονται μόνο να κόβουν κορδέλες σε νέες πτέρυγες, λες και οι τοίχοι είναι που σώζουν ζωές. Στο τέλος Φεβρουαρίου του 2020 μας επισκέφθηκε ο κορονοϊός. Στους πρώτους μήνες μας μιλούσαν για «ήρωες» γιατρούς και νοσηλευτές και μας έλεγαν να βγούμε βράδυ στο μπαλκόνι να τους χειροκροτήσουμε. Τους ίδιους γιατρούς και νοσηλευτές, που στο Νοσοκομείο της Καστοριάς δεν είχαν ούτε μάσκες, για να αντιμετωπίσουν τον κορονοϊό. Είχα δημοσιεύσει τότε άρθρο με τίτλο «Κορονοϊός: λεφτά για τη δημόσια υγεία, όχι για το Green New Deal!», καθώς, 10 χρόνια μετά τη χρεοκοπία του 2010, τα λεφτά των φορολογουμένων διοχετεύονται αφειδώς στην εντελώς αψυχολόγητα βιαστική «ενεργειακή μετάβαση». Σίγουρα θα χρειαζόμασταν πολύ λιγότερους «ήρωες» και θα είμαστε όλοι μας πολύ πιο ήσυχοι αν οι πολιτικοί απλά τους έδιναν τα μέσα για να κάνουν τη δουλειά τους. Αυτό το πολύ απλό, που κάνουν όλοι οι καλοί μάνατζερ, δεν το κάνουν οι πολιτικοί.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας οδεύει απ’ το κακό στο χειρότερο, σε μια εμφανή προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της υγείας. Διόλου τυχαία, με πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης, στα ΔΗΜΟΣΙΑ νοσοκομεία θα γίνονται απογευματινά τακτικά χειρουργεία με ΙΔΙΩΤΙΚΗ δαπάνη. Αλλά, αν τα χειρουργεία μπορούν να δουλέψουν το απόγευμα, γιατί πρέπει να δουλεύουν με ιδιωτική δαπάνη;
Τα Ευρωπαϊκά νοσοκομεία έχουν γεμίσει Έλληνες γιατρούς, που ψάχνουν αλλού αυτό που δεν τους προσφέρει η Ελλάδα. Τα παιδιά μας ξενιτεύονται κι εδώ καταλήξαμε να μην έχουμε γιατρούς για να καλύψουν τις εφημερίες. Το ΔΗΜΟΣΙΟ νοσοκομείο προφανώς ενοχλεί την πλήρη ιδιωτικοποίηση ΚΑΙ της υγείας. Αλλά ιδιωτική υγεία σημαίνει πως θα ζουν μόνο όσοι έχουν να πληρώσουν ιατρικά κέντρα κι οι υπόλοιποι θα συνωστίζονται στον Άγιο Πέτρο.
Δυστυχώς οι πολιτικοί αντιμετωπίζουν τους πολίτες ως αριθμούς, όχι ως ψυχές και τα λεφτά μας πηγαίνουν εκεί που υπάρχει πεδίο για «θολές» συναλλαγές. Το Σεπτέμβριο 2023, αμέσως μετά τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, δημοσίευσα άρθρο με τίτλο «Το μέγα φαγοπότι: 165 δισεκ. ευρώ, αλλά όχι για τη Θεσσαλία!». Το εντελώς απίστευτο ποσό των 165 δισεκατομμυρίων ευρώ, 40% του συνολικού δημόσιου χρέους, προβλέπεται να ξοδέψουμε μέχρι το 2030 για την «ενεργειακή μετάβαση»! Παρόλο που ήδη έχουμε βάλει τόσες πολλές «Α»ΠΕ, που δεν ξέρουμε τι να κάνουμε το ρεύμα. Και οι λογαριασμοί του ρεύματος όλο και φουσκώνουν.
Έτσι δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξουν λεφτά για να προσληφθούν γιατροί και νοσηλευτές, να στηριχθούν τα ΔΗΜΟΣΙΑ νοσοκομεία, για να σωθούν ζωές στη Δυτική Μακεδονία και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Προέχει να σωθούν οι δυτικοευρωπαϊκές βιομηχανίες, που παράγουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Να σωθούν οι Γερμανικές βιομηχανίες κατασκευής εργοστασίων ηλεκτρόλυσης και αντλιών θερμότητας. Εκεί κυρίως θα πληρώσουμε τα 165 δισεκατομμύρια ευρώ. Για έναν ηλιακό θερμοσίφωνα, που όλοι είναι ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ κατασκευής, πληρώνουμε 24% ΦΠΑ. Για ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, που κανένα δεν είναι ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ κατασκευής, μας δίνουν επιδότηση μέχρι €11.000. Για να επιδοτούμε θέσεις εργασίας στην ΕΕ, όχι στην Ελλάδα.
Την Κυριακή έχουμε Ευρωεκλογές και το σανό που μας ταΐζουν οι πολιτικοί πάει σύννεφο! Αόριστες γενικολογίες και κανείς δεν μιλά «για την ταμπακιέρα», για το πού πραγματικά πηγαίνουν τα λεφτά που πληρώνουμε με τους φόρους μας. Αυτό είναι τελικά το διακύβευμα των εκάστοτε εκλογών κι όχι το αν το ένα αποτυχημένο κυβερνητικά κόμμα θα «ρουμπώσει» το άλλο αποτυχημένο κυβερνητικά κόμμα. Αν μείνουμε σ’ αυτό, στη Δυτική Μακεδονία θα συνεχίσουμε και τα επόμενα χρόνια να ζούμε από τύχη! Μήπως λοιπόν είναι καλύτερα να μη μας ενδιαφέρει ποιο κόμμα θα μας σκοτώνει καλύτερα, αλλά πώς δεν θα μας σκοτώνουν;

(Δημοσιεύθηκε στον τύπο Δυτικής Μακεδονίας 5/6/2024)
Χρήστος Ι. Κολοβός
Δρ Μηχανικός Μεταλλείων - Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ
τ. Διευθυντής Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας
Ανεξάρτητος Σύμβουλος ενεργειακών θεμάτων


Πηγή: https://ck-energy.blogspot.com

Διαβάστε περισσότερα...

Έμφραγμα, εγκεφαλικό: Ποιες περιοχές της Ελλάδας έχουν τους περισσότερους θανάτους – Tα στοιχεία για την Δ. Μακεδονία...

Σημαντικές αποκλίσεις στους θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό, παρατηρούνται ανάμεσα στις περιοχές της χώρας μας. Η διαφορά υπερβαίνει το 70% ανάμεσα σε εκείνες με τους λιγότερους και εκείνες με τους περισσότερους!
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής αποτυπώνεται στα νέα επιδημιολογικά δεδομένα που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή (Eurostat). Αφορούν το έτος 2021 και υποδηλώνουν ότι οι νησιώτες στη χώρα μας ζουν πιο υγιεινά απ’ όλους. Δεν είναι τυχαίο ότι στις πέντε περιοχές με τους λιγότερους θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα, οι τέσσερις είναι νησιωτικές.
Αντιθέτως, τα μεγάλα αστικά κέντρα μαστίζονται από τα νοσήματα. Γι’ αυτό και συμπεριλαμβάνονται στις περιοχές με τους περισσότερους θανάτους.
Όπως εξηγεί η Eurostat, τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2021 από τα 5,29 εκατομμύρια θανάτους που καταγράφηκαν στην ΕΕ, το 32,4% οφειλόταν σε παθήσεις που σχετίζονται με την υπέρταση, την καρδιοπάθεια και τα νοσήματα αρτηριών και φλεβών. Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους είχαν προκληθεί από έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η μέση θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα στην ΕΕ ήταν 343 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού. Η αναλογία αυτή παρουσίαζε για ευνόητους λόγους τεράστια απόκλιση αναλόγως με την ηλικία. Στις ηλικίες κάτω των 65 ετών σημειώθηκαν 42 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού, ενώ σε εκείνες πάνω από 65 ετών 1.586 ανά 100.000.
Η διαφορά ήταν σημαντική και μεταξύ των φύλων. Στις ηλικίες άνω των 65 ετών οι θάνατοι ήταν:
1.849 ανά 100.000 για τους άνδρες
1.393 ανά 100.000 για τις γυναίκες
Στις ηλικίες κάτω των 65 ετών οι αντίστοιχες αναλογίες ήταν 64 και 21 ανά 100.000 αντιστοίχως.
Τους περισσότερους θανάτους από έμφραγμα και εγκεφαλικό στην ΕΕ είχε η Βουλγαρία. Έφταναν μέχρι και τους 1.332 ανά 100.000 πληθυσμού. Τους λιγότερους είχαν τρεις περιοχές της Γαλλίας (κυμαίνονταν από 141 έως 154).

Στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα οι περισσότεροι θάνατοι από έμφραγμα και εγκεφαλικό καταγράφηκαν στην Μακεδονία. Η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη είχε τους περισσότερους (437,08 ανά 100.000 κατοίκους). Ακολουθούν η Δυτική Μακεδονία με 365,34 και η Κεντρική Μακεδονία με 355,94.
Μόνο δύο περιοχές της χώρας μας είχαν κάτω από 300 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού. Πρόκειται για το Βόρειο Αιγαίο που είχε τη μικρότερη θνησιμότητα στη χώρα μας (253,05 ανά 100.000) και την Κρήτη (295,75).
Αναλυτικά, οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα ανά γεωγραφική περιοχή (από τους λιγότερους προς τους περισσότερους) είναι:
Βόρειο Αιγαίο 253,05 ανά 100.000 πληθυσμού
Κρήτη 295,75
Ήπειρος 300,89
Νότιο Αιγαίο 314,64
Ιόνια Νησιά 317,96
Δυτική Ελλάδα 323,4
Θεσσαλία 324,12
Πελοπόννησος 328,47
Αττική 337,28
Στερεά Ελλάδα 354,11
Κεντρική Μακεδονία 355,94
Δυτική Μακεδονία 365,34
Ανατολική Μακεδονία-Θράκη 437,08

Πηγή: Iatropedia.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Υδροδοτείται πλέον κανονικά η Νέα Ποντοκώμη...

Ένα ακόμα σημαντικό βήμα έγινε προκειμένου να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν η υλοποίηση του οικισμού της Νέας Ποντοκώμης, καθώς λύθηκε και το θέμα της υδροδότησης του.
Το έργο αυτό ανέλαβε και κατασκεύασε ο Δήμος Κοζάνης σε συνεργασία με τη Δ.Ε.Υ.Α. Κοζάνης και έτσι πλέον οι κάτοικοι του οικισμού θα μπορούν να υδροδοτούνται με νερό άριστης ποιότητας, όπως και οι υπόλοιποι κάτοικοι του Δήμου μας.

Διαβάστε περισσότερα...

Οι βιομηχανίες που ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα στην Ελλάδα...

Τις κύριες βιομηχανικές μονάδες που ρύπαναν την ατμόσφαιρα κατά τα έτη 2007-2022 αποκαλύπτει έρευνα του ευρωπαϊκού δικτύου δημοσιογραφίας Correctiv.Europe σε συνεργασία με το Solomon.
Το Correctiv.Europe εξασφάλισε και ανέλυσε για πρώτη φορά δεδομένα που υπέβαλαν στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) συνολικά 30.000 βιομηχανικές εγκαταστάσεις και 20.000 μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ, που υποχρεούνται -βάσει υπέρβασης συγκεκριμένων ορίων- να δηλώνουν τις εκπομπές αερίων που προκύπτουν από τη λειτουργία τους, και μοιράστηκε τα ευρήματα με ευρωπαϊκά Μέσα, ανάμεσα στα οποία και το Solomon.
Στην Ελλάδα, 15 από τους 30 κορυφαίους βιομηχανικούς ρυπαντές της ατμόσφαιρας αποτελούν εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που ανήκουν στη ΔΕΗ. Στη λίστα συναντάμε επίσης τα διυλιστήρια πετρελαίου των Motor Oil και Ελληνικά Πετρέλαια, τα εργοστάσια των τσιμεντοβιομηχανιών ΤΙΤΑΝ και ΑΓΕΤ/Lafarge, αλλά και εγκαταστάσεις των Elpedison, Protergia, ΛΑΡΚΟ, και ΤΕΡΝΑ.
Η έρευνα υπολογίζει και το ετήσιο συνολικό κόστος επιβάρυνσης των δημοσίων συστημάτων υγείας από τη λειτουργία των βιομηχανικών μονάδων που εξετάζονται. Για το ελληνικό σύστημα υγείας, το συνολικό κόστος αγγίζει τα 5,3 δισ. ευρώ. Το 2021, στην ατμοσφαιρική ρύπανση αποδόθηκαν 10.000 θάνατοι στην Ελλάδα.

Η μεθοδολογία: Οκτώ ρύποι υπό εξέταση
Ως ατμοσφαιρική ρύπανση λογίζεται η προσθήκη στην ατμόσφαιρα κάθε υλικού που επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των ζωντανών οργανισμών και το οικοσύστημα.
Το σύνολο των δεδομένων που αναλύθηκαν στην παρούσα έρευνα προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Μητρώο Εκπομπής και Μεταφοράς Ρύπων (E-PRTR), το οποίο ενημερώνεται ετησίως και περιλαμβάνει 91 βασικούς ρύπους.
Διευκρινίζεται πως το E-PRTR καταγράφει μόνο την ατμοσφαιρική ρύπανση που δημιουργείται από μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και γεωργικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες, σύμφωνα με τον ΕΟΠ, ευθύνονται για περίπου 20% της συνολικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ΕΕ.
Αυτό σημαίνει ότι σημαντικές πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως η κυκλοφορία (π.χ. μέσα μεταφοράς) ή η οικιακή κατανάλωση ενέργειας (π.χ. θέρμανση), δεν περιλαμβάνονται στο σύνολο δεδομένων. Επομένως, οι επιπτώσεις τους δεν εξετάστηκαν στην παρούσα έρευνα.
Ύστερα από εξέταση της νομοθεσίας της ΕΕ και διαβούλευση με επιστημονικές πηγές, το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον εστιάστηκε σε πέντε κύριους ατμοσφαιρικούς ρύπους (PM10, αμμωνία, οξείδια του αζώτου, οξείδια του θείου, πτητικές οργανικές ενώσεις χωρίς μεθάνιο) και τρια αέρια θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, οξείδιο του αζώτου).
Οι μεν ρύποι μπορούν να προκαλέσουν καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, και αναπνευστικά προβλήματα. Τα δε αέρια σχετίζονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Οι κορυφαίοι βιομηχανικοί ρυπαντές στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, στους 30 κύριους βιομηχανικούς ρυπαντές της ατμόσφαιρας κατά τα έτη 2007-2022 συναντάμε τις κορυφαίες εταιρείες του ενεργειακού τομέα (π.χ. λιγνιτικά εργοστάσια, διυλιστήρια) και της βιομηχανίας ορυκτών προϊόντων.
Συγκεκριμένα, 23 μονάδες προέρχονται από τον ενεργειακό τομέα, πέντε μονάδες από την βιομηχανία ορυκτών προϊόντων, και δύο μονάδες από την παραγωγή και μεταποίηση μετάλλων.
Οι 15 από τις 30 καταγραφές αφορούν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ, υπογραμμίζοντας το πολλαπλάσιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα που είχαν ιδίως οι λιγνιτικές μονάδες: τις πρώτες πέντε θέσεις καταλαμβάνουν ο ατμοηλεκτρικός σταθμός (ΑΗΣ) Αγίου Δημητρίου στην Κοζάνη, καθώς και οι σταθμοί Καρδιάς και Αμύνταιου, δύο σταθμοί της Μεγαλόπολης (III, V) και η μονάδα της Πτολεμαΐδας.

Ακολουθεί το διυλιστήριο της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους, οι σταθμοί της ΔΕΗ σε Φλώρινα (I) και Κερατέα, το εργοστάσιο της τσιμεντοποιίας ΤΙΤΑΝ στα Δερβενοχώρια, και οι μονάδες της ΑΓΕΤ/LAFARGE σε Αλιβέρι Εύβοιας και Πορταριά Βόλου.
Πέραν των άλλων σταθμών της ΔΕΗ ανά τη χώρα (Λινοπεραμάτων, Αθερινολάκου, Κομοτηνής, Αλιβερίου, Ρόδου, Χανίων και Μεγαλόπολη IV), στη λίστα βρίσκονται τα διυλιστήρια των Ελληνικών Πετρελαίων (σε Ασπρόπυργο και Ελευσίνα), δύο εγκαταστάσεις συμφερόντων του ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ (η βιομηχανική μονάδα αλουμινίου «Αλουμίνιον της Ελλάδος» στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας και η μονάδα παραγωγής ενέργειας της Protergia στο Δίστομο), δύο ακόμη εργοστάσια της ΤΙΤΑΝ (σε Θεσσαλονίκη και Δρέπανο), οι μονάδες της Elpedison σε Θεσσαλονίκη και Θίσβη Βοιωτίας, η ΛΑΡΚΟ και ηλεκτροπαραγωγική μονάδα συμφερόντων της ΤΕΡΝΑ.
Αναλυτικά την σχετική καταγραφή που λαμβάνει υπόψη τους οκτώ ρύπους μπορείτε να βρείτε εδώ.

Επιπτώσεις στην υγεία
Ο παθολόγος και διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γιώργος Παππάς, είπε στο Solomon πως η ατμοσφαιρική ρύπανση «έχει συσχετιστεί αδιαμφισβήτητα με αυξημένους καρδιαγγειακούς θανάτους: αθηροσκλήρωση, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακές αρρυθμίες, και ούτω καθεξής».
Ο κ. Παππάς συμπλήρωσε πως η ατμοσφαιρική ρύπανση «έχει συσχετιστεί, δεύτερον, με αυξημένη πιθανότητα να εμφανιστούν χρόνιες πνευμονοπάθειες. Και τρίτον, έχει συσχετιστεί με την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στον πνεύμονα».
«Από κει και πέρα», είπε ο κ. Παππάς, «υπάρχουν και στοιχεία που λένε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση του εξωτερικού αέρα μπορεί να σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα για σακχαρώδη διαβήτη, με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ, και με αυξημένη πιθανότητα για νευροαναπτυξιακές διαταραχές σε παιδιά».
Το 2023, η μέση συγκέντρωση PM2.5 (επιβλαβλή, λεπτά σωματίδια που φτάνουν ως τους πνεύμονες) στην Ελλάδα ήταν 3,5 φορές η ετήσια κατευθυντήρια τιμή ποιότητας του αέρα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Το 2021, η έκθεση σε συγκεντρώσεις PM2.5 πάνω από το επίπεδο της κατευθυντήριας τιμής του ΠΟΥ, συνδέθηκε με 10.000 αποδιδόμενους θανάτους, 918 χαμένα έτη ζωής ανά 100.000 κατοίκους.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 96% του αστικού πληθυσμού της Ευρώπης εκτίθεται σε λεπτά αιωρούμενα σωματίδια πάνω από τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί πάνω από 360.000 πρόωρους θανάτους ετησίως στην Ευρώπη.
Δελτίο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναγνωρίζει την ατμοσφαιρική ρύπανση ως την «κύρια περιβαλλοντική αιτία πρόωρου θανάτου στην ΕΕ».

5,3 δισ. το κόστος για το δημόσιο σύστημα υγείας
Τα στοιχεία του ΕΟΠ, στα οποία απέκτησε πρόσβαση η δημοσιογραφική έρευνα, αποκαλύπτουν και το οικονομικό τίμημα που προκύπτει από τη βιομηχανική ατμοσφαιρική ρύπανση για την Ευρώπη: συνολικά περισσότερα από 200 δισ. ευρώ μόνο για το 2021.
Για την Ελλάδα, το συνολικό κόστος με το οποίο επιβαρύνουν το ελληνικό δημόσιο σύστημα υγείας οι υπό εξέταση βιομηχανικές μονάδες αγγίζει τα 5,3 δισ. ευρώ. Πώς προκύπτει αυτό το κόστος;
Ο ΕΟΠ πραγματοποιεί μια ανάλυση γνωστή ως Προσέγγιση Διαδρομής Επιπτώσεων (Integrated Pathway Approach – IPA), η οποία αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο η ρύπανση διαδίδεται και επηρεάζει τόσο οικονομικά, όσο και σε επίπεδο δημόσιας υγείας τις κοινότητες.
Η ανάλυση ξεκινάει από την ανίχνευση των εκπομπών ρύπων από διάφορες πηγές, όπως εργοστάσια και μεταφορικά μέσα. Αφού ανιχνευθεί η ρύπανση, ο ΕΟΠ εκτιμά το πόσο επηρεάζονται οι τοπικές κοινωνίες, μέσω μοντέλων που λαμβάνουν υπόψη παράγοντες όπως οι τοπικές υποδομές και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, προβλέπει τη διάχυση των ρύπων στο περιβάλλον. Με απλά λόγια, η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν έχει σύνορα, ούτε σταματάει σε περιφέρειες και δήμους. Οι ρύποι διασκορπίζονται και ταξιδεύουν μέσα από τον αέρα, ενώ υφίστανται και διάφορες μετατροπές κατά τη διαδρομή τους.
Επομένως, για τους σκοπούς της ανάλυσης, η Ευρώπη διαιρείται σε μικρές περιοχές για την παρακολούθηση της διάχυσης των ρύπων. Τα μοντέλα υπολογίζουν πόση ρύπανση «εισπνέει» κάθε περιοχή, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η πυκνότητα του πληθυσμού.
Ο ΕΟΠ εκτιμά τις υγειονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες της ρύπανσης: υπολογίζει τις επιπτώσεις στην υγεία (π.χ. νοσήματα του αναπνευστικού) και αξιολογεί τη ζημία σε φυτά και φυσικά οικοσυστήματα. Και τότε, υπολογίζεται εντέλει το οικονομικό κόστος των επιπτώσεων, εστιάζοντας σε πτυχές όπως η απώλεια παραγωγικότητας και οι ιατρικές δαπάνες.

Η απάντηση του ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ
Πριν τη δημοσίευση, το Solomon επικοινώνησε με όλους τους επιχειρηματικούς ομίλους στους οποίους ανήκουν οι βιομηχανικές μονάδες που καταγράφονται μεταξύ των κύριων ρυπαντών της ατμόσφαιρας στην Ελλάδα. Στα ερωτήματά μας αποκρίθηκαν ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ και η ΤΕΡΝΑ.
Από τον όμιλο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ (του ανήκουν «Αλουμίνιον της Ελλάδος» και Protergia) λάβαμε την απάντηση πως ο όμιλος «ως υπεύθυνη βιομηχανική εταιρία επιδιώκει την αέναη εφαρμογή της επιχειρηματικής αριστείας εξισορροπώντας την οικονομική με τη βιώσιμη ανάπτυξη & στοχεύει στη δημιουργία μακροπρόθεσμης και βιώσιμης αξίας, για τους μετόχους και τις υπόλοιπες ομάδες των Κοινωνικών της Εταίρων της Εταιρείας, μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης που συνδυάζει την οικονομική σταθερότητα με την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα».
«Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης της MYTILINEOS, σε συνδυασμό με την ευθυγράμμιση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (7: Καθαρή και προσιτή ενέργεια & 13: Δράση για το Κλίμα) και τις αντίστοιχες εθνικές προτεραιότητες», αναφέρει επίσης η απάντηση.
«Στην κατεύθυνση αυτή, η εταιρεία δεσμεύτηκε στην επίτευξη φιλόδοξων στόχων μείωσης του ανθρακικού της αποτυπώματος μέχρι το 2030 και σε Net-Zero εκπομπές για το 2050». Το πλήρες κείμενο της απάντησης του ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ είναι διαθέσιμο εδώ.

Η απάντηση της ΤΕΡΝΑ
Η εταιρεία ΗΡΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, στην οποία ανήκει η ηλεκτροπαραγωγική μονάδα με καύσιμο το φυσικό αέριο στη Βοιωτία ΗΡΩΝ ΙΙ (πλέον ονομάζεται Αεριοστροβιλικός Σταθμός Συνδυασμένου Κύκλου, ήτοι ΑΣΣΚ), αποτελεί θυγατρική του ομίλου της ΤΕΡΝΑ.
Η ΤΕΡΝΑ απάντησε στο Solomon πως τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση των δεδομένων του ΕΟΠ αφήνουν τους ανθρώπους του ομίλου «έκπληκτους καθώς συγκρινόμενη η εγκατάστασή μας με ομοειδείς εγκαταστάσεις της χώρας εμφανίζει πολύ μειωμένες εκπομπές και ως απόλυτο νούμερο και ως μοναδιαίο βάση της εγκατεστημένης ισχύος της αλλά και βάση της κατανάλωσης του καυσίμου της».
Η ΤΕΡΝΑ είπε επίσης ότι «όποια σύγκριση είναι ατυχής αν δεν αναφέρεται στον ίδιο τομέα (ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής είναι από τους πιο ρυπογόνους), αν δεν αφορά το ίδιο μέγεθος εγκατάστασης (εγκατεστημένη ισχύς) και αν δεν αφορά στην κατανάλωση του ίδιου καυσίμου (λιγνίτης, φυσικό αέριο)».
Η ΤΕΡΝΑ στάθηκε επίσης στην σημασία της συγκεκριμένης μονάδας στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, η οποία «έχει αποδειχθεί πολλαπλά σε περιόδους κρίσεων». Και συμπλήρωσε πως η μονάδα «έχει συμβάλει δραστικά στην μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην χώρα μας στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, καθώς όλα αυτά τα έτη έχει υποκαταστήσει παραγωγή που διαφορετικά θα βασιζόταν σε καύση λιγνίτη, διαδικασία εξόχως πιο επιβαρυντική για το περιβάλλον».
Το πλήρες κείμενο της απάντησης της ΤΕΡΝΑ μπορεί να βρεθεί εδώ.

Ανάγκη για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό
Η Ελλάδα οδεύει, σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, προς την απολιγνιτοποίησή της.
Μόλις προχθές, έχοντας επιστρέψει από τη Δυτική Μακεδονία, όπου παραδοσιακά σημειωνόταν το μεγαλύτερο μέρος της εξόρυξης λιγνίτη, ο πρωθυπουργός είπε μιλώντας στο Power Summit 2024 πως το 2023 η παραγωγή λιγνίτη βρέθηκε «στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών», μειωμένη «κατά 87% σε σύγκριση με το υψηλό της».
Στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρώπη -η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρος σήμερα- φιλοδοξεί να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
Ωστόσο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος υπογραμμίζει πως αν και τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν τα τελευταία χρόνια σταδιακά μειώσει τις εκπομπές ρύπων, οι συνολικές εκπομπές εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές και «η ποιότητα του αέρα παραμένει κακή σε πολλές περιοχές».
Ο παθολόγος και διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γιώργος Παππάς, εξηγεί στο Solomon πως εφόσον οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αφορούν νοσήματα που εμφανίζονται μετά από χρόνια, «οποιαδήποτε παρέμβαση πραγματοποιηθεί, θα αναμένεται να έχει κάποια ανταπόκριση σε βάθος δεκαετιών, δηλαδή μακροπρόθεσμα όσον αφορά το σύστημα υγείας και την ελάττωση της επιβάρυνσης».
«Γι’ αυτό και κανένας δεν το σχεδιάζει», συμπλήρωσε ο κ. Παππάς. «Γιατί δεν είναι εύκολο να το “πουλήσει” ως πολιτική».
Η έρευνα αυτή αποτελεί μέρος της συνεργασίας του Solomon με το CORRECTIV.Europe, ένα δίκτυο που παράγει δημοσιογραφία δεδομένων και ερευνητική δημοσιογραφία μαζί με τοπικά Μέσα σε όλη την Ευρώπη. Το CORRECTIV.Europe αποτελεί μέρος του μη κερδοσκοπικού ερευνητικού ειδησεογραφικού δικτύου CORRECTIV, το οποίο χρηματοδοτείται από δωρεές.
Περισσότερα στο correctiv.org/en/europe/.

Διαβάστε περισσότερα...

Φόβος...

«Κάθε άνθρωπος είναι τόσο μικρός όσο ο φόβος που αισθάνεται και τόσο μεγάλος όσο ο εχθρός που επιλέγει. Όσοι δουλεύουν φοβούνται μη χάσουν τη δουλειά τους. Όσοι δε δουλεύουν φοβούνται μη δε βρουν ποτέ δουλειά. Όποιος δε φοβάται την πείνα, φοβάται το φαγητό. Οι οδηγοί αυτοκινήτων φοβούνται να περπατήσουν και οι πεζοί φοβούνται μην τους πατήσουν τα αυτοκίνητα. Η δημοκρατία φοβάται να θυμηθεί και η γλώσσα φοβάται να τα πει. Οι πολίτες φοβούνται τους στρατιωτικούς, οι στρατιωτικοί φοβούνται την έλλειψη όπλων, τα όπλα φοβούνται την έλλειψη πολέμων. Ζούμε στα χρόνια του φόβου. Φοβάται η γυναίκα τη βία του άντρα και ο άντρας την άφοβη γυναίκα. Φόβος των κλεφτών, φόβος της αστυνομίας. Φόβος της πόρτας χωρίς κλειδαριά, του χρόνου χωρίς ρολόγια, του παιδιού χωρίς τηλεόραση, φόβος της νύχτας χωρίς υπνωτικά χάπια και φόβος της ημέρας χωρίς διεγερτικά χάπια. Φόβος του πλήθους, φόβος της μοναξιάς, φόβος απ' όσα έγιναν και για όσα θα γίνουν, φόβος του θανάτου, φόβος της ζωής.»

Εντουάρντο Γκαλεάνο

Διαβάστε περισσότερα...

Γυμνάσιο Ποντοκώμης, συνάντηση αποφοίτων μετά από 34 χρόνια το Σάββατο 27 Απριλίου !!!

Θυμήθηκαν αξέχαστες στιγμές της νιότης τους !
Συναντήθηκαν μετά από 34 χρόνια στο αγαπημένο τους σχολείο και ας μην το βρήκαν όπως το είχαν αφήσει.
Άκουσαν και πάλι αγαπημένες φωνές, αγκαλιάστηκαν, μίλησαν για τις δεκαετίες που πέρασαν, διασκέδασαν, φωτογραφήθηκαν !
Το Γυμνάσιο της Ποντοκώμης έκλεισε οριστικά αλλά οι απόφοιτοι του 1990 δεν έχουν κανένα σκοπό να το ξεχάσουν !
Προετοίμαζαν αυτή τη συνάντηση εδώ και μήνες και οι συμμαθητές ήρθαν ακόμη και από το εξωτερικό για να ξαναζωντανέψουν, έστω για λίγο, τα καλύτερά τους χρόνια !
Το Σάββατο 27 Απριλίου 2024, στην υπό μακροχρόνια διαδικασία μετεγκατάστασης Ποντοκώμη Κοζάνης, όλα ήταν διαφορετικά χάρη στους αποφοίτους του Γυμνασίου του '90 .

Πηγή: https://kozani.tv/index.php/114590-gymnasio-pontokomis-kozani-tv.html

Διαβάστε περισσότερα...

Ποντοκώμη: Εξαγοράζονται, αλήθεια, οι αναμνήσεις (αφιερωμένο σε όλα τα χωριά του λιγνίτη)…

Επειδή κάποιοι μετράνε τα πάντα με τα χρήματα, τους απάντησα ανάλογα.
Εδώ καιρό, από τη στιγμή, δηλαδή, που αποζημιώθηκαν οι κάτοικοι της Ποντοκώμης, για τις περιουσίες τους, που απαλλοτριώθηκαν, από τη ΔΕΗ, κάθε φορά, που υπάρχει μία είδηση, αναφορικά με το χωριό, πάντα υπάρχουν σχολιασμοί του τύπου:
“Γιατί παραπονιούνται οι κάτοικοι; Πήραν τα λεφτά, να κτίσουν όπου θέλουν”,
“Ξέρεις τί ΠΑΚΕΤΑΡΑ πήραν; ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ!”,
“Δεν έχουν ανάγκη”,
“….Άντε με την κλαψα σας όλα τά χρόνια”,
“Το αζημίωτο φυσικά και χοντρά πακέτα μάλιστα..Για το 80 τοις 100 του χωριού και παραπάνω απασχολούμενο μέσα στη ΔΕΗ με τους Γνωστούς παχυλούς μισθούς”, “Είναι πολλά τα λεφτά που τους έδωσε η ΔΕΗ”,
“Θα κάνουν νέα σπίτια, να μην μιλάνε”,
Αλήθεια, εξαγοράζονται όλα;Η ζωή, οι αναμνήσεις,τα συναισθήματα;
Η Ποντοκώμη είναι το χωριό της μητέρας μου. Το χωριό της γιαγιάς μου της Μάρθας και του παππού μου του Μιχάλη. Ένα χωριό, που δημιουργήθηκε από πρόσφυγες του Πόντου, σε ένα μέρος, που όταν έφτασαν εδώ, εκδιωγμένοι από τον τόπο τους, δημιούργησαν μία νέα πατρίδα, γιατί το μέρος τους θύμιζε το σπίτι τους, με τη λίμνη του Σαρηγκιόλ, και τους καταπράσινους λόφους.
Έναν αιώνα, όμως, τα κοιτάσματα του λιγνίτη, που βρίσκονται κάτω, από τους πάλαι ποτέ καταπράσινους λόφους εξαναγκάζουν τους απογόνους του, να ξεριζωθούν από τη νέα αυτή πατρίδα.
Για μένα, η Ποντοκώμη, είναι η Κυριακή στο χωριό. Είναι οι γιορτές και οι Πρωτομαγιές. Η κυριακάτικη βόλτα, για να δούμε τον παππού. Μια θολή ανάμνηση, καθώς έφυγε όταν ήμουν παιδάκι ακόμα, αλλά πάντα θα θυμάμαι το χαμόγελο του και την αγκαλιά του, όταν φτάναμε. Τα ροζιασμένα χέρια του και τη γλυκύτητα που έλεγε το όνομα μου, που του θύμιζε τη γιαγιά μου, που έχασε πολύ νωρίς.
Είναι οι θείοι και οι θείες, τα ξαδέλφια μου, που μας περίμεναν όλο χαρά. Είναι οι γιορτές, που μαζευόμασταν όλο το σόι της μαμάς και γιορτάζαμε. Είναι οι Πρωτομαγιές, που πηγαίναμε στο “Παρχάρ” και παίζαμε, χαιρόμασταν τη φύση, αποκοιμόμασταν σε αυτοσχέδιες κούνιες, με κουβέρτες και σχοινιά. Είναι η γιορτή των Φώτων, που κατεβαίναμε στην “πισινούλα”, όπως τη λέγαμε, και έριχνε ο παπάς το Σταυρό, μέσα στα παγωμένα νερά. Είναι το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα, που περιμέναμε πώς και πώς, να πάμε, τα φώτα, οι ήχοι, ο κόσμος, τα παιχνίδια, οι γεύσεις. Οι συναυλίες, οι μουσικές και τα ποντιακά τραγούδια.
Είναι τα ατελείωτα παιχνίδια και οι βόλτες, οι παππούδες και οι γιαγιάδες του χωριού, να μας συναντούν και να λένε: “ τα κορτσόπα της δικαιορίνας”. Το μισό χωριό συγγενείς.
Οι κήποι από τις θείες μου, τα τραπεζώματα, η αγάπη.
Το παλιό σπίτι, που μεγάλωσε η μαμά μου, αλλά και το σπίτι, που για ένα μήνα μας φιλοξένησε, μετά το σεισμό του 1995.
Οι στιγμές χαράς, στους γάμους από τα ξαδέλφια μου και τα γλέντια, αλλά και οι στιγμές της θλίψης.
Το “14”, που ήταν ο μύλος, που πριν λίγο καιρό γκρεμίστηκε.
Η επιστροφή το βράδυ στην Κοζάνη, να βλέπεις τα φώτα από τα φουγάρα να αναβοσβήνουν και τον ουρανό με τα χιλιάδες αστέρια του και να αποκοιμιέσαι…
Οι άνθρωποι που φύγανε…
Και οι άνθρωποι που μένουν.
Και σε όλα αυτά, σαν άλλος σιδηροδρομικός σταθμός του Ντε Κιρίκο, φόντο τα φουγάρα της ΔΕΗ.
Οι πιο πολλοί από τους κατοίκους του χωριού, αλλά και του κάθε χωριού, που χάθηκε από το χάρτη, λόγω του λιγνίτη, θα προτιμούσαν να έχουν τα σπίτια τους και την περιουσία, που, με κόπο και θυσίες, δημιούργησαν και όχι τις αποζημιώσεις.
Ξέρω, ότι, όσοι πιστεύουν και εκφράζουν αυτές τις απόψεις, δεν πρόκειται να τις αλλάξουν, αλλά την επόμενη φορά, που θα υπάρχει μία είδηση, για την Ποντοκώμη, ας κάτσουν λίγο να σκεφτούν, ότι η ζωή δεν εξαγοράζεται.
Αφιερωμένο σε όλα τα χωριά του λιγνίτη.

πηγή: https://efkozani.gr/pontokomi-exagorazontai-alitheia-oi-anamniseis-afieromeno-se-ola-ta-choria-tou-ligniti/ - Μάρθα Στ. Καπλανογλου το γένος Μιχαηλίδου

Διαβάστε περισσότερα...

Γρήγορες νίκες, κόκκινες γραμμές και μια κόκκινη βούλα...

5 περίπου χρόνια σε φουλ ρυθμούς σχεδιασμού της Μετάβασης της περιφέρειας, βλέπουμε δυστυχώς ένα έργο να επαναλαμβάνεται:
είδαμε κομβικούς θεσμούς όπως το προηγούμενο περιφερερειακό συμβούλιο να θέτει ομόφωνα στο τέλος του 2020
15 κόκκινες γραμμές, που η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να περάσει με τ ί π ο τ α,
είδαμε μεγαλεπίβουλους τίτλους σε συνέδρια, ημερίδες, εργαστήρια, στρογγυλά τραπέζια,
είδαμε σειρά ευρωπαΙκών προγραμμάτων να καταγράφουν την παρούσα κατάσταση, να ανιχνεύουν τι πήγε και τι δεν πήγε καλά σε άλλες περιοχές,
είδαμε πλήθος ειδικών επί παντός,
είδαμε καρριέρες αιρετών της αυτοδιοίκησης να στήνονται πάνω στο πόσο Δίκαιη ή Άδικη είναι η Μετάβαση,
είδαμε εν τέλει μια κοινωνία,
είτε παγωμένη,
είτε αδιάφορη,
είτε ανήμπορη να κατανοήσει τις επερχόμενες αλλαγές στον τρόπο ζωής στη Δυτική Μακεδονία …
πέταξαν από πάνω μας Λευκοί Δράκοι που δεν μπόρεσαν να προσγειωθούν πουθενά στα πέριξ, ενώ ταυτόχρονα πέταξαν μακριά από τη Δυτική Μακεδονία εκατοντάδες άνεργοι, υποαπασχολούμενοι και νέοι επιστήμονες, πέταξαν υποσχέσεις, προσδοκίες, δεσμεύσεις … σχεδιάστηκαν ειδικές επιτροπές, λειτούργησαν δεκάδες αμήχανες ομάδες εργασίες, χωρίς καθοδήγηση, έμπνευση και σαφή στόχευση … κι όταν άρχισαν να υπάρχουν οι νέοι πόροι από το Πράσινο Ταμείο και το ΠΔΑΜ, είμασταν εκεί για επιδόματα, γενικές & ειδικές καταρτίσεις, αγορές απορριματοφόρων, μελέτες, ζώνες καινοτομίες & υποδομές έρευνας υδρογόνου … ούτε μια, μα ούτε μια γρήγορη νίκη, ούτε ένα επιδεικτικό, πολύ δε περισσότερο εμβληματικό έργο με σχετικά σύντομη σύνδεση με θέσεις εργασίας … σε εξέλιξη είναι οι πρώτες προσκλήσεις για ενισχύσεις προς τον ιδιωτικό τομέα, που θα καταγράψουν την φέρουσα δυναμική ανάπτυξης των επιχειρήσεων εντός και εκτός περιφέρειας, αλλά ελάχιστες προσκλήσεις για τις σχετικές υποδομές υποστήριξης … η γκρίνια της αναποτελεσματικότητας ξεκίνησε, η συζήτηση για χαμηλότατη απορρόφηση κονδυλίων άναψε, η απόσταση μεταξύ Αθήνας και Δυτικής Μακεδονίας παραμένει στα 500 χιλιόμετρα …
ακούγεται ήδη στις Βρυξέλλες πως πολλά χρήματα δεσμεύτηκαν για τη Μετάβαση της χώρας, σε σχέση με τι μπορούν φορείς και επιχειρήσεις να απορροφήσουν στους διαθέσιμους χρόνους, ακούγεται ήδη στις Βρυξέλλες πως το μοντέλο διακυβέρνησης και τεχνικής υποστήριξης νοσεί, η επικοινωνία και η ενσωμάττωση των τοπικών κοινωνιών στην κουλτούρα της Μετάβασης και της Κλιμματικής Αλλαγής είναι επιδερμική και χωρίς ουσιώδη παρεμβατικό αποτέλεσμα …
τωρα έχουμε Πάσχα, Πρωτομαγιά, μετά εκλογές και Πανελλήνιες αι μετά ελληνικό καλοκαιράκι …
στο ενδιάμεσο, η κόκκινη βούλα της ανεργίας θα συνεχίσει να σκαρφαλώνει και να απομακρύνεται από κάθε άλλη χώρα και περιφέρεια στην ΕΕ από τη θέση που ήταν με τα επίσημα στοιχεία του 2017, που δεν απέχουν και πολύ από αυτά του 2023 …

Πηγή: ΚΚ – www.xronos-kozanis.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Ο Δήμαρχος Κοζάνης Γ. Κοκκαλιαρης κάνει αναφορά σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο της Νέας Ποντοκώμης...

Διαβάστε περισσότερα...

Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των Ορυχείων: Κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της ΔΕΗ...

Όπως είναι γνωστό η περιοχή της Δυτ. Μακεδονίας έχει υπεισέλθει σε διαδικασία μετασχηματισμού του κοινωνικού και οικονομικού της μοντέλου, λόγω της αναγκαίας απεξάρτησης της χώρας από τον λιγνίτη.
Από την πρώτη μέρα της μεταλιγνιτικής μετάβασης αναδείχτηκε ως κρίσιμο και κομβικό ζήτημα η αποκατάσταση και αξιοποίηση των εδαφών που απαλλοτρίωσε η ΔΕΗ για την εξόρυξη του λιγνίτη. Παράλληλα αποκαλύφθηκε η προχειρότητα του κυβερνητικού σχεδιασμού στον τομέα αυτό, η υποταγή στις ορέξεις της ΔΕΗ, αλλά και το σοβαρό έλλειμα πολιτικής της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η εργασιακή ανασφάλεια στους νέους ενήλικες συνδέεται με μετέπειτα αυξημένο κίνδυνο σοβαρών ασθενειών Τελευταία και τρανταχτή απόδειξη αποτελεί η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Ζώνης Απολιγνιτοποίησης (Ζ.Α.Π.) των Ορυχείων Πτολεμαΐδας. Στο φάκελο της διαβούλευσης περιλαμβάνεται το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο, που περιγράφει εν ολίγοις τις χρήσεις των εκτάσεων των πρώην Ορυχείων και τους όρους αξιοποίησής τους.
Κατηγορίες χρήσεων. Η τελική διαμόρφωση είναι η εξής:

Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Των Ορυχείων: Κομμένη Και Ραμμένη Στα Μέτρα Της Δεη

Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Των Ορυχείων: Κομμένη Και Ραμμένη Στα Μέτρα Της Δεη

Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι το ποσοστό των αγροτικών δραστηριοτήτων (31%) είναι πλασματικό. Στην πράξη είναι αρκετά μικρότερο, αφού 1) μεγάλο μέρος των αγροτικών χρήσεων βρίσκεται ΕΚΤΟΣ της ζώνης απαλλοτρίωσης στην περιοχή της Ακρινής και 2) ένα άλλο μέρος τους φαίνεται να είναι πλησίον των ορυχείων, με πιθανή χαμηλή παραγωγικότητα για καλλιέργειες.
Μια δεύτερη παρατήρηση είναι ότι μεγάλο μέρος των χρήσεων έχει ήδη αποφασιστεί:
Καλούμαστε να γνωμοδοτήσουμε για τη ΣΜΠΕ, αλλά βρισκόμαστε μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα, μιας και η ΔΕΗ έχει ήδη αποφασίσει μονομερώς για τη χρήση μεγάλου μέρους των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης. Συγκεκριμένα η ΔΕΗ έχει πάρει τη μερίδα του λέοντος των λεγόμενων «φιλέτων» (αποκατεστημένες επίπεδες εκτάσεις, άμεσα αξιοποιήσιμες) προκειμένου να εγκαταστήσει μεγάλα φωτοβολταικά. Για το θέμα αυτό έχουμε εκφραστεί αρνητικά και παλιότερα. Η ΣΠΜΕ δυστυχώς επικυρώνει αυτή την άδικη μοιρασιά και τη νέα «μονοκαλλιέργεια»
Θεωρούμε λογική την επενδυτική επιδίωξη της ΔΕΗ, να εγκαταστήσει Φ/Β σε περιοχές των πρώην ορυχείων της. Όμως ο σχεδιασμός αυτός δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατος και να αγνοεί τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, οι οποίες είναι σύνθετες (γεωργία, πράσινη επιχειρηματικότητα, ενεργειακές κοινότητες, φυσικό περιβάλλον κλπ). Αυτή είναι εξάλλου και η διεθνής πρακτική, όπου οι επενδυτικοί στόχοι της εταιρείας εξόρυξης και οι αναπτυξιακές προτεραιότητες της περιοχής θα πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά.
Πόσες εκτάσεις παραχωρούνται και σε ποιον «φορτώνεται» το Κόστος Αποκατάστασης

Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Των Ορυχείων: Κομμένη Και Ραμμένη Στα Μέτρα Της Δεη
Αποτιμώντας το συνολικό σχεδιασμό προκύπτει εύλογα το ερώτημα αν τελικά
«ο Ρυπαίνων πραγματικά πληρώνει» ή αν το κόστος επιβαρύνει με πλάγιο τρόπο τους πολίτες και την κοινωνία. Από τη μελέτη όλων των δεδομένων προκύπτουν οι παρακάτω προβληματισμοί:
Σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου – ΔΕΗ και της «Μετάβασης Α.Ε.», η ΔΕΗ θα παραχωρήσει συνολικά εκτάσεις 000 στρ. που αποτελούν μέρος των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης Κοζάνης, Φλώρινας και Μεγαλόπολης. Οι εκτάσεις αυτές, ως περιουσιακά στοιχεία, έχουν αποτιμηθεί στα 162 εκ €. Από το σύνολο των ~149.000 στρ. της Ζ.Α.Π. Πτολεμαίδας, τα 42.615 στρ. θα παραμείνουν στη ΔΕΗ για την εγκατάσταση Φ/Β Πάρκων, ενώ τα 50.920στρ θα αποδοθούν στη «Μετάβαση Α.Ε». Τι γίνεται όμως με τα εδάφη εντός της ΖΑΠ Πτολεμαΐδας, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στην Προγραμματική Σύμβαση και υπολογίζονται σε περίπου 54.036 στρ. ;; Δεν διευκρινίζεται πουθενά το μέλλον τους. Προφανώς μέρος αυτών αποτελούν ενεργά ορυχεία. Το αυτονόητο ερώτημα είναι ποιο το χρονοδιάγραμμα και το θεσμικό πλαίσιο για την αποκατάσταση και την μεταβίβαση των παραπάνω εκτάσεων και από πού θα προέλθουν οι αναγκαίοι πόροι.
Σύμφωνα με την Μ.Π.Ε. των Ορυχείων το χρονοδιάγραμμα αποκατάστασης και διαθεσιμότητας των εδαφών θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τον Αύγουστο του 2025. Δεδομένου ότι απομένουν μόλις 1 έτος και 4 μήνες μέχρι τότε, ανακύπτει το ερώτημα κατά πόσο θα τηρηθεί το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και αν η προφανής ανάγκη επικαιροποίησης του χρονοδιαγράμματος επηρεάζει τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Τ.Α.Α). Όπως αναφέρεται και στη ΜΠΕ των ορυχείων Πτολεμαΐδας το σύνολο των αποκαταστάσεων εκτείνεται πολύ πέραν του 2026, οπότε θα πρέπει να διευκρινιστούν και να τεκμηριωθούν τα χρονοδιαγράμματα για το σύνολο των αποκαταστάσεων, αλλά και οι πηγές χρηματοδότησης.
Αξίζει να καταγραφεί ότι η χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αφορά αποκλειστικά στην ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (συν δαπάνες αποξήλωσης εξοπλισμού). Όμως η ΔΕΗ έχει την υποχρέωση να κάνει την αποκατάσταση με δικές της δαπάνες, δεδομένου ότι αυτή είναι «ο ρυπαίνων». Παρόλα αυτά δίνεται μια γενναία «προίκα» στη ΔΕΗ από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ η προίκα αυτή θα έπρεπε να χρηματοδοτήσει τη μετάβαση της τοπικής κοινωνίας σε ένα βιώσιμο μέλλον. Το κόστος της αποκατάστασης, σύμφωνα με τους Περιβαλλοντικούς Όρους για το σύνολο του έργου, υπολογίζεται στα 148 εκ € (~120 χωρίς ΦΠΑ). Δεν διευκρινίζεται όμως, όπως ορθά επισημαίνει και το Green Tank[1], αν μέρος των πόρων του Τ.Α.Α. θα αποδοθούν στην ΔΕΗ για τις εργασίες των ήδη αποκατεστημένων εδαφών που παραχωρήθηκαν στη «Μετάβαση Α.Ε.».
Συνεπώς αναπάντητο παραμένει το ερώτημα αν η ΔΕΗ Α.Ε. ως υπαίτιος της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης θα επωμιστεί το κόστος της αποκατάστασης και πόσο .
Δεν έχει παρουσιαστεί μέχρι στιγμής καμιά μελέτη που να αποτιμά τεκμηριωμένα την αξία των εκτάσεων των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης, ούτε και κάποια μελέτη για το είδος και την ποιότητα της αποκατάστασής τους.
Απουσία υπερκείμενου σχεδιασμού (Χωροταξικό Περιφέρειας)
Παρότι βρισκόμαστε στη φάση ολοκλήρωσης του Πολεοδομικού Σχεδιασμού των ΖΑΠ σε Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο και Μεγαλόπολη, εντούτοις δεν υπάρχει επικαιροποιημένο το Χωροταξικό Σχέδιο Δυτ. Μακεδονίας. Αυτό αποτελεί μια ακόμα παραδοξότητα, προκαλώντας σημαντικά ερωτηματικά για τη συνέχεια που θα πρέπει να υπάρχει στον ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό της περιφέρειας Δυτ. Μακεδονίας χωρίς να δημιουργούνται πρωθύστερα.
Διαβούλευση – Συμμετοχικός Σχεδιασμός:
Η διαβούλευση επί του σχεδιασμού της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης συνεχίζει να γίνεται με ελλειμματικό τρόπο.
Ενώ έχουμε διανύσει το 5ο έτος από την εξαγγελία της απολιγνιτοποίησης και πλέον συζητάμε για τη ΣΜΠΕ, δεν έχει υπάρξει επί της ουσίας διαβούλευση για τις Ειδικές Πολεοδομικές Μελέτες των Ζ.ΑΠ., παρότι αυτές αποτελούν πολύ σημαντικό εργαλείο για την αξιοποίηση των αποκατεστημένων (και μη) εδαφών.
Αν και ο χωροταξικός σχεδιασμός για τις Ζ.ΑΠ. των ορυχείων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, οι τοπικοί φορείς και οι πολίτες δεν είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν ουσιαστικά.
Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι η διαδικασία μετάβασης «πάει πακέτο» με τον ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟ σχεδιασμό. Όμως και στην παρούσα φάση η λογική αυτή αγνοήθηκε.
Φωτοβολταικά για Ενεργειακές Κοινότητες
Θεωρούμε ότι θα πρέπει εντός των ΖΑΠ να προβλεφθεί η χωροθέτηση με ταυτόχρονη κατασκευή την αναγκαίας υποδομής, έργων Αυτοπαραγωγής από Ενεργειακές Κοινότητες πολιτών και φορέων της περιοχής που θα έχουν σαφή κοινωνικό χαρακτήρα.
Διαχείριση Υδάτινων Πόρων
Παρότι έχει τεθεί επανειλημμένα το θέμα της ορθολογικής διαχείρισης των υδάτων και της ανάταξης των υποβαθμισμένων υδροφορέων, εντούτοις η ΣΜΠΕ δεν συνοδεύεται από ανάλογες υδρογεωλογικές και υποστηρικτικές μελέτες.
Προβληματισμούς και παρατηρήσεις για το ζήτημα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων έχει καταθέσει και η ΔΕΥΑΚ στα πλαίσια της διαβούλευσης για την ΜΠΕ των ορυχείων Πτολεμαΐδας, το Green Tank αλλά και έμπειροί Μεταλλειολόγοι, στις δικές του παρατηρήσεις.
Επίλογος
Αν και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΠΜΕ) των Ορυχείων είναι από τα σοβαρότερα ζητήματα της περιοχής, εντούτοις ο σχετικός δημόσιος διάλογος είναι φτωχός. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις σοβαρών προσεγγίσεων της ΣΜΠΕ, όπως αυτή του Green Tank, αλλά και οι παρατηρήσεις έμπειρων στελεχών της ΔΕΗ για γεωτεχνικά προβλήματα της αποκατάστασης και για τη δέσμευση υπερβολικών εκτάσεων του ΛΚΔΜ για Φ/Β.
Ο Δήμος Κοζάνης, στην εισήγηση που μας κοινοποιήθηκε ενόψει της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου, δείχνει να αρκείται σε ενστάσεις νομικού και διαδικαστικού χαρακτήρα. Περιορίζεται στις ανακολουθίες του χωροταξικού σχεδιασμού, χωρίς να αγγίζει την ουσία και την πολιτική διάσταση του θέματος, όπως π.χ ότι η ΔΕΗ απαλλάσσεται σε μεγάλο βαθμό από το κόστος αποκατάστασης, ότι αποκτά προνομιακά τα εδάφη-φιλέτα, και – με μια κουβέντα – ότι η ΣΠΜΕ είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της ΔΕΗ.

Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Των Ορυχείων: Κομμένη Και Ραμμένη Στα Μέτρα Της Δεη

Ιωαννίδης Λευτέρης, π. Δήμαρχος Κοζάνης, υποψήφιος Ευρωβουλευτής
Τσικριτζής Λάζαρος, Πρόεδρος Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης
[1] https://thegreentank.gr/wpcontent/uploads/2024/04/20240416_TheGreenTank_Comments.pdf

Διαβάστε περισσότερα...

Νέα Φτώχεια για τους Δυτικομακεδόνες με τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Ε.Π.Σ.) Πυρήνα Ζώνης Απολιγνιτοποίησης (Ζ.ΑΠ.)...

Εισαγωγή – Περίληψη:Με τα προτεινόμενα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Ε.Π.Σ.) και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.) για τα λιγνιτικά πεδία Πτολ/δας και Αμυνταίου – Κλειδιού – Αχλάδας, δεσμεύονται οι σημαντικότεροι πλουτοπαραγωγικοί πόροι (γη και ύδωρ) για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της ιδιωτικής ΔΕΗ ΑΕ, δηλ. των ξένων FUNDS αλλά και της γερμανικής RWEσε βάρος των προοπτικών ευημερίας των κατοίκων της Δ. Μακεδονίας.
Στα πλαίσια της σχετικής διαβούλευσης με το παρόν κείμενο προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για την άρση των καταστροφικών κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων ώστε να επιτευχθεί ομαλή και αναπτυξιακή κατά το δυνατό μετάβαση της περιοχής στη μετά λιγνίτη εποχή.
1. Ε.Π.Σ. Πυρήνα Ζώνης Απολιγνιτοποίησης (Ζ.ΑΠ.) Πτολ/δας. Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Παράρτημα 1 – Μελέτη Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή.
Σύμφωνα με την πιο πάνω μελέτη η συνολική έκταση επέμβασης στην περιοχή των ορυχείων Πτολ/δας (Μαυροπηγή, Καρδιά και Νότιο Πεδίο) και των αντίστοιχων λιγνιτικών ΑΗΣ (Πτολ/δας, Καρδιάς και ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου) ανέρχεται σε 151.849,60 στρ., με το νέο ΑΗΣ Πτολ/δα 5 «φιλοξενούμενο» στην ευρύτερη έκταση του Ορ. Μαυροπηγής (τ. Ορ. Κομάνου).
Οι προτεινόμενες χρήσεις γης αφορούν την ανάπτυξη των ακόλουθων δραστηριοτήτων:
1) Παραγωγικές δραστηριότητες υψηλής όχλησης (σελ.9), 10,1% , δηλ. 15.306,81. στρ., για τις βιομηχανικές δραστηριότητες στους ΑΗΣ Καρδιάς, Αγ. Δημητρίου, νέα Πτολ/δα 5 και πέριξ αυτών.
2) Παραγωγικές δραστηριότητες χαμηλής και μέσης όχλησης (σελ. 10), 1,90%, δηλ. 2.885,14 στρ., κατά το ήμισυ αδιατάρακτες εκτάσεις.
3) Εγκαταστάσεις αστικών υποδομών κοινής ωφέλειας (σελ. 11), 22,53%, δηλ. 34.211,79 στρ., από τα οποία 30.500 στρ. για χρήσεις Φ/Β πάρκων και τα υπόλοιπα για έργα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες ή και με αντλησιοταμίευση στο Ορ. Μαυροπηγής και στο Ορ. Καρδιάς.
4) Ειδικές χρήσεις (σελ.11), 0,73%, δηλ. 1.108,50 στρ. για εγκαταστάσεις επεξεργασίας, αποθήκευσης και διάθεσης αποβλήτων, εγκαταστάσεων ανακύκλωσης και υποδομές μεταφορών.
5) Κυρωμένος δασικός χάρτης (σελ. 12) του Ν.998/79, 0,51%, δηλ. 776,80 στρ. που αφορά διατηρούμενες παλιές δασικές εκτάσεις.
6) Διατήρηση οικοτόπων και ειδών (σελ. 12), 4,11%, δηλ. 6.241,01 στρ. για τη δημιουργία τελικών λιμνών στη Σπηλιά, Χαραυγή και στο Ν. Πεδίο.
7) ‘Εμφαση στο φυσικό χαρακτήρα (σελ. 13) 28,08%, δηλ. 42.630,37 στρ. για δασικές χρήσεις.
8) Έμφαση σε αγροτικές δραστηριότητες (σελ. 14), 31,33%, δηλ. 47.569 στρ., με πολύ μεγάλη διασπορά επιμέρους εκτάσεων εξαιτίας της πρόωρης και βίαιης απολιγνιτοποίησης.
9) Έμφαση σε τουρισμό και αναψυχή (σελ. 14), 0,60%, δηλ. 911,76 στρ. για αθλητικές δραστηριότητες κ.α.
10) Έμφαση σε ειδικές χρήσεις 0,10%, δηλ. 150,10 στρ., που αφορά κυρίως σε αθλητικές εγκαταστάσεις (πίστα moto cross) στην υφιστάμενης κατάσταση.
2. Βασικές Παρατηρήσεις στις Προτεινόμενες Χρήσεις Γης
2.1. Εκτάσεις για Αγροτικές Χρήσεις Οι εκτάσεις με έμφαση σε αγροτικές δραστηριότητες (εικ. σελ. 14), 31,33%, δηλ. 47.569 στρ. με το χαρακτηρισμό ΠΕΧ-1, παρουσιάζουν μεγάλη διασπορά εξαιτίας της βίαιης, όπως εξελίσσεται στην πράξη, απολιγνιτοποίησης που οδηγεί σε ανώμαλο τρόπο κλεισίματος των ορυχείων. Δυστυχώς, η συνολική έκταση των 47.569 στρ. για αγροτικές χρήσεις εμφανίζεται παραπλανητικά υψηλή, δηλ. «παραφουσκωμένη». Ειδικότερα, στην εικόνα της σελ. 4 της ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΣΜΠΕ) – ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV- ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΤΕΣ (συν. εικ. 1) συμπεριλαμβάνεται για αγροτικές χρήσεις (ΠΕΧ-1) έκταση ~15.000 στρ. περιμετρικά της τελικής λίμνης του Ν. Πεδίου. Όμως, η έκταση αυτή είναι έντονα κεκλιμένη, αφού περικλείει τα τελικά πρανή εκσκαφής στη νότια και ανατολική πλευρά της και τα πρανή εσωτερικής απόθεσης αγόνων υλικών στη βόρεια και δυτική, αντίστοιχα. Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει ο καθένας εάν εξετάσει λεπτομερή τοπογραφικό χάρτη της συγκεκριμένης περιοχής του Ν. Πεδίου, η οποία σε ορισμένα σημεία προσεγγίζει βάθη 200 μ. από τη φυσική επιφάνεια. Πρόκειται, σαφώς, για παραπλάνηση της τοπικής κοινωνίας, εμφανίζοντας αυξημένες εκτάσεις για γεωργικές χρήσεις, δεδομένου ότι:- Η ίδια περιοχή, στην εγκεκριμένη ΜΠΕ με τη νέα Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) των ορυχείων Πτολ/δας (Α. Π.: ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/18894/1245 Ημ/νία: 20/02/2024), χαρακτηρίζεται ως ζώνη Αναψυχής και Αθλητισμού με ορίζοντα το 2031 (συν. εικ. 2).
- Η αντίστοιχη έκταση περιμετρικά της τελικής λίμνης του Ν. Πεδίου, στη ΜΠΕ του 2011 που ίσχυε μέχρι πρόσφατα (19 ΦΕΒ 2024) με ομαλό κλείσιμο των ορυχείων, προορίζονταν για δασικές χρήσεις με ορίζοντα το 2050 (συν. εικ. 3). Αυτή ήταν και είναι και σήμερα η πλέον επιβεβλημένη επιλογή εξαιτίας της έντονης κλίσης στο χώρο εκσκαφών και αποθέσεων αγόνων υλικών, που καθιστούν την έκταση αυτή ακατάλληλη για αποδοτικές γεωργικές καλλιέργειες. Αντίθετα, η δασοκάλυψη συμβάλλει στην αντοχή στη διάβρωση των εδαφών και στην ευστάθεια των πρανών, στην αποφυγή των αυταναφλέξεων με την επιμελημένη δασοκάλυψη των λιγνιτικών πρανών ως προβλεπόμενη, εξάλλου, υποχρέωση του εκμεταλλευτή στη νέα ΑΕΠΟ, ακόμη δε και στην αυξημένη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα κλπ. Επομένως, επιβάλλεται η δασική αποκατάσταση της περιοχής αυτής από τη ΔΕΗ ΑΕ, όπως περιγράφονταν στη ΜΠΕ(2011) και τη σχετική τότε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ 133314/2929/9-11-2011).
2.2 Εκτάσεις 30.500 στρ. για εγκατάσταση μεγαΦ/Β πάρκων συνολικής ισχύος 1080 MW
Η ΔΕΗ ΑΕ διατηρεί στην κατοχή της συνολική έκταση 30.500 στρ. στα ορυχεία Πτολ/δας για την εγκατάσταση μεγαΦ/Β πάρκων ισχύος 1080 MW. Πρόκειται για οριζόντιες και παραοριζόντιες εκτάσεις σε αποκατεστημένες, προς αποκατάσταση και σε αδιατάρακτες περιοχές, που είναι, όμως, οι αποδοτικότερες για γεωργικές καλλιέργειες, όπως αναλύεται στη ΜΠΕ (2011). Ακόμη, σημειώνεται ότι στη ΜΠΕ(2011) προβλέπονταν έκταση κατά μέγιστο τεσσάρων χιλιάδων (4.000) στρ. για ζώνη καινοτομίας μέσα στην οποία θα αναπτύσσονταν μικρό Φ/Β πάρκο.
Στις πιο πάνω εκτάσεις πρέπει να προστεθούν και 21.000 στρ. για την εγκατάσταση μεγα Φ/Β πάρκων στο Ορ. Ανυνταίου ισχύος 940 MW (συνεργασία γερμανικής RWE -51% και ΔΕΗ – 49%). Επομένως, στερούνται από τους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας με αποκλειστική υπαιτιότητα της ΔΕΗ ΑΕ – ελεγχόμενης ήδη με κυβερνητική επιλογή από το ΝΟΕ 2021 από ιδιωτική μετοχική πλειοψηφία (~66%, ξένα FUNDS κλπ) - ιδιαίτερα εύφορες εν δυνάμει εκτάσεις 51.500 στρ. για την εγκατάσταση μεγαΦ/Β πάρκων ισχύος 2020 MW. Αυτό, προφανώς, δεν μπορεί να το δεχθεί κανείς νοήμων και καλόπιστος κάτοικος της περιοχής, όπως εξάλλου δεν επέτρεψαν τούτο οι κάτοικοι στη Β. Ρηνανία – Βεστφαλία στις αντίστοιχες πολύ μεγαλύτερες εκτάσεις των ορυχείων της γερμανικής RWE, όπου δεν εγκαταστάθηκαν μεγαΦ/Β πάρκα με σύμφωνη γνώμη της RWE. Τονίζεται ιδιαίτεραι ότι τα μεγαΦ/Β πάρκα προσφέρουν μηδαμινή σχεδόν απασχόληση εργαζομένων, ενώ οι αποδοτικές γεωργικές καλλιέργειες σε 51.500 στρ. εξασφαλίζουν σταθερή μελλοντική απασχόληση σε χιλιάδες ανέργους στη Δ. Μακεδονία.
2.3. Έργα Αντλησιοταμίευσης.
Με τον όρο αντλησιοταμίευση νοείται η άντληση νερού από μια λίμνη και τροφοδοσία – αποθήκευση νερού σε μια δεύτερη λίμνη σε υψηλότερη στάθμη, από όπου με τη βαρύτητα μπορεί να παραχθεί υδροηλεκτρική ενέργεια (Υ-Η.Ε.) τροφοδοτώντας με νερό την πρώτη, χαμηλότερη λίμνη. Η άντληση γίνεται, συνήθως, σ τις ώρες που «περισσεύει» η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια (Η.Ε.) από ΑΠΕ με αποτέλεσμα η ΔΕΗ ΑΕ να επιβαρύνεται με χαμηλή τιμή αγοράς Η.Ε. Αντίθετα, η Υ-Η.Ε. παράγεται τις ώρες υψηλής ζήτησης Η.Ε. και άρα πωλείται από τη ΔΕΗ ΑΕ σε ιδιαίτερα υψηλή τιμή (μέγιστη επιτρεπτή για Υ-Η.Ε). Πρόκειται, δηλ. για ιδιαίτερα κερδοφόρα δραστηριότητα της ιδιωτικής ΔΕΗ, η οποία προτίθεται να δεσμεύει τα λιγοστά – δυσεύρετα, όπως εξηγείται στη συνέχεια, νερά των ορυχείων Πτολ/δας για παραγωγή Υ-Η.Ε. σε βάρος των πολλαπλών επωφελών δυνητικών χρήσεων από τους κατοίκους της περιοχής.
Ειδικότερα, το ζεύγος των λιμνών για αντλησιοταμίευση στο Ορ. Μαυροπηγής ( σελ. 11 της μελέτης), χωροθετείται στο Δ.ΒΔ τμήμα του, κοντά στη ζώνη του βασικού τεκτονικού ρήγματος Μαυροπηγής που επηρέασε αρνητικά για σειρά ετών τη λειτουργία του ορυχείου με σημαντικά προβλήματα ευστάθειας. Η ζώνη αυτή ρηγμάτωσης διαχωρίζει τα νεογενή μαλακά ιζήματα της λιγνιτοφόρου λεκάνης από τα πολύ παλιότερα μεσοζωικά βραχώδη πετρώματα του ορεινού όγκου του Ασκίου (Σινιάτσικο), συνεχίζεται δε προς νότο διερχόμενη από τον οικισμό Ποντοκώμης στην περιοχή του Ορ. Καρδιάς.
Μετά τα πιο πάνω προκύπτουν αβίαστα ερωτήματα όπως:
-Υπάρχουν επαρκείς ποσότητες νερού στην περιοχή για τέτοιες χρήσεις παράλληλα με την εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων για υδρευτικούς, αρδευτικούς κ.α. σκοπούς;
-Πώς χωροθετούνται έργα αντλησιοταμίευσης κοντά στη συγκεκριμένη ζώνη ρηγμάτωσης, αφού είναι γνωστό ότι η λειτουργία αντλησιοταμίευσης προκαλεί συχνότατη, συνεχή και μεγάλη μεταβολή της στάθμης του νερού του ζεύγους των λιμνών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη μείωση της αντοχής των διαβρεχόμενων υλικών;
-Έγιναν οι απαραίτητες γεωτεχνικές μελέτες για τη μακροχρόνια ευστάθεια της περιοχής πριν αποφασιστεί η λειτουργία της αντλησιοταμίευσης στη ζώνη αυτή;
Ας δούμε, λοιπόν, ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά δεδομένα για τα πιο πάνω θέματα: 1) Στο Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης (Technical Mine Master Plan,ΤΜΜP) των Ορυχείων του ΛΚΔΜ(1996) που εκπονήθηκε σε συνεργασία της υπηρεσίας μελετών της γερμανικής RWE με την αντίστοιχη της Γεν. Δ/νσης Ορυχείων της ΔΕΗ, αναφέρονταν ότι για την αρχική πλήρωση των λιμνών στα τελικά κενά εκσκαφής των ορυχείων Πτολ/δας, θα έπρεπε να εξεταστούν δαπανηρές λύσεις εξωτερικής μεταφοράς νερών με άντληση εκατοντάδων εκατ. κυβ. μέτρων. Έτσι, π.χ. εξετάζονταν η άντληση νερού από το «εποχικό» φράγμα Περδίκκα σε απόσταση ~13 χλμ. ΒΑ του Ορ. Μαυροπηγής, σε περιορισμένες όμως ποσότητες λόγω της γνωστής κατασκευαστικής αστοχίας με τις συνεχείς υπόγειες διαρροές, καθώς και κυρίως από το φράγμα Πολυφύτου σε απόσταση πάνω από 16 χλμ. νότια των ορυχείων αλλά με υψομετρική διαφορά της τάξης των 400 μ.
Επίσης, στη σελ.581 της νέας εγκριθείσα ΜΠΕ των ορυχείων Πτολ/δας αναφέρεται: «Το δυναμικό της υδρολογικής λεκάνης Σαριγκιόλ είναι φτωχό σε επιφανειακά νερά, καθώς στο μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από έντονα καρστικοποιημένα ανθρακικά πετρώματα, τα οποία δεν ευνοούν την επιφανειακή απορροή. Τα νερά που απορρέουν επιφανειακά συγκεντρώνονται στο ρέμα Σουλού που εκβάλλει στη λίμνη Βεγορίτιδα». 2) Για την κάλυψη των αναγκών σε νερό για τη λειτουργία όλων των λιγνιτικών ΑΗΣ της περιοχής Πτολ/δας αλλά και του ΑΗΣ Αμυνταίου αντλούνταν αρκετές δεκάδες εκατ. κυβ. μέτρων νερού ετησίως (>50 εκατ. κ. μ.) από την τεχνητή λίμνη Πολυφύτου. Σημαντικό τμήμα των νερών των λιγνιτικών ΑΗΣ απορρίπτονταν στην υδρολεκάνη των ορυχείων Πτολ/δας, δραστηριότητα που θα μηδενιστεί με την πρόωρη απολιγνιτοποίηση.
3) Τα υπόγεια νερά του υδροφορέα των υπερκειμένων του λιγνίτη αγόνων ΝΔ του ορίου εκσκαφής των ορυχείων Πτολ/δας αξιοποιούνται εντατικά από τους αγρότες της ευρύτερης περιοχής Σαριγκιόλ με τη λειτουργία πολλών (>200) υδρογεωτρήσεων, δραστηριότητα που θα συνεχιστεί και μετά την απολιγνιτοποίηση. Επομένως, δεν θα είναι πρακτικά διαθέσιμα για τη δημιουργία τελικών λιμνών στα ορυχεία, εκτός από ένα πολύ μικρό τμήμα κατά τη χειμερινή περίοδο που βρίσκεται πολύ κοντά στα τελικά ανοικτά πρανή των εκσκαφών.
4) Αντίστοιχα, από την ΒΑ πλευρά των ορυχείων Πτολ/δας εισρέουν επιφανειακά και υπόγεια νερά από την περιοχή των ΝΔ πρανών της ορεινής ζώνης του Βερμίου. Μέχρι σήμερα δεν προβλέπεται κανένα πρόγραμμα ενεργειών για τη συστηματική υδρομάστευση και αξιοποίηση των νερών αυτών, όπως κατ’ επανάληψη επισήμανα σε αναρτήσεις μου στο διαδίκτυο. Ούτε στη νέα ΜΠΕ υπάρχει σχετική πρόβλεψη λήψης συγκεκριμένων συστηματικών μέτρων στην κατεύθυνση αυτή. Αντίθετα, η απόφαση να διατεθούν 30.500 στρ. στις εκτάσεις των ορυχείων Πτολ/δας για την εγκατάσταση μεγαΦ/Β πάρκων σηματοδοτεί ουσιαστικά την έλλειψη ενδιαφέροντος της ιδιωτικής ΔΕΗ ΑΕ για την αξιοποίηση των νερών αυτών στην ανάπτυξη δυναμικών γεωργικών καλλιεργειών. Κατά συνέπεια, αν δεν ληφθούν ειδικά μέτρα, τα πολύτιμα αυτά νερά του Βερμίου θα «χαθούν» στη μάζα των αγόνων υλικών των αποθέσεων, χωρίς να αναπτυχθεί υδροφορέας εξαιτίας της κυριαρχίας αδιαπέρατων υλικών (άργιλοι, μάργες) και δεν θα συμβάλουν πρακτικά στη δημιουργία και ανάπτυξη των λιμνών στα τελικά κενά εκσκαφής..
5) Στη νέα ΜΠΕ αναφέρεται ότι δεν έχει εκπονηθεί η τελική υδρολογική μελέτη για τα ορυχεία Πτολ/δας, όπως αυτό έγινε για το Ορ. Αμυνταίου με το πλούσιο υδατικό δυναμικό. Παραμένουν, δηλ. ακόμη σημαντικές αβεβαιότητες στην ποσοτική προσέγγιση του υδρολογικού ισοζυγίου. Για τούτο, στη σελ. 291 της νέας ΜΠΕ υπάρχει σχετικός Πίνακας 6-47 με ενδεικτικά χαρακτηριστικά λιμνών τελικών εκσκαφών Λιγνιτωρυχείων Πτολ/δας, τα οποία είναι τα εξής:
-Λίμνη Ορυχ. Καρδιάς: στάθμη πυθμένα 528 – 537 μ. απόλυτο υψόμετρο, ενδεικτική μέγιστη στάθμη νερού με υψόμετρο 540 μ. με κλίση πρανών αποθέσεων αγόνων 1:7 και πρανών εκσκαφής 1:5. Πρόκειται, δηλ. για λίμνη μικρής έκτασης και μικρού μέσου βάθους νερού (6μ.).
-Λίμνη Νοτίου Πεδίου: στάθμη πυθμένα 500 - 530 μ. απόλυτο υψόμετρο, ενδεικτική μέγιστη στάθμη νερού με υψόμετρο 590 μ. και με κλίση πρανών αποθέσεων αγόνων 1:7 και πρανών εκσκαφής 1:6 – 1:7.
-Λίμνη Μαυροπηγής: στάθμη πυθμένα 482 - 500 μ. απόλυτο υψόμετρο, ενδεικτική μέγιστη στάθμη νερού με υψόμετρο 600 μ. και με κλίση πρανών αποθέσεων αγόνων 1:5 και πρανών εκσκαφής 1:4.
Κοντολογής δεν υπάρχει μέχρι σήμερα αξιόπιστη εκτίμηση για το πότε και πώς θα επιτευχθεί η τελική στάθμη - ισορροπία στις λίμνες των ορυχείων Πτολ/δας.
6) Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τη μελέτη ΤΜΜΡ (1996), το τμήμα των πρανών των εκσκαφών και αποθέσεων αγόνων που αντιστοιχεί στη ζώνη κυματισμού - διακύμανσης της στάθμης των λιμνών, πρέπει να διαμορφωθεί με πολύ ήπιες κλίσεις, δηλ. 1:10 και 1:15 για τα πρανή εκσκαφών και αποθέσεων αγόνων, αντίστοιχα, για λόγους ευστάθειας. Η διαμόρφωση αυτή επιβάλλεται επειδή «ξεπλένονται» τα πρανή από το νερό και μειώνεται η διατμητική αντοχή ορισμένων στρωμάτων υλικών με κίνδυνο κατάρρευσης των πρανών. Επομένως, παρόμοια διαμόρφωση πρανών πρέπει να γίνει και στο τμήμα μεταβολής της στάθμης των λιμνών της αντλησιοταμίευσης.
3. Σχετικές Προβλέψεις στη Νέα ΑΕΠΟ των Ορυχείων Πτολ/δας
Στη νέα ΑΕΠΟ των ορυχείων Πτολ/δας (Α. Π.: ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/18894/1245 Ημ/νία: 20/02/2024), μεταξύ άλλων, σχετικά με θέματα ανάπτυξης των τελικών λιμνών, αποφυγής αυταναφλέξεων στα λιγνιτικά πρανή, ευστάθειας πρανών κ.α., προβλέπονται:
«δ2.21. Στις θέσεις των κενών των εκσκαφών που έχουν δημιουργηθεί μόνιμοι ταμιευτήρες υδάτων (λίμνες) ή που προβλέπεται να δημιουργηθούν κατά την διάρκεια της επέμβασης, να γίνει η αποκατάσταση σε όλες τις τελικές επιφάνειες (βαθμίδες εκμετάλλευσης - αποθέσεις στείρων) που βρίσκονται πάνω από την αναμενόμενη τελική στάθμη των υδάτων τους.
δ2.22. Δύο έτη πριν την ολοκλήρωση της εκμετάλλευσης, (δηλ. πρακτικά σήμερα!!!), να υποβληθεί προς αξιολόγηση στην ΔΙΠΑ/ΥΠΕΝ, ΤΕΠΕΜ του άρθρου 11 του Ν.4014/11, για τη δημιουργία των ταμιευτήρων υδάτων, η οποία να περιλαμβάνει και να εξετάζει κατ’ ελάχιστον:
- τους φυσικούς και τεχνητούς τρόπους τροφοδοσίας των ταμιευτήρων με νερά, καθώς και την λειτουργικότητα των λιμνών σε σχέση με τα άλλα υδρολογικά συστήματα της περιοχής (ρέμα «Σουλού» και λίμνη «Βεγορίτιδας») και γενικά τη βιωσιμότητα ως υγροτοπικού λιμναίου οικοσυστήματος.- στοιχεία οργάνωσης του υδρολογικού ισοζυγίου - στοιχεία διαχείρισης των επιφανειακών υδάτων.
- στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος και προστασίας της βιοποικιλότητας και βιωσιμότητας της περιοχής στη μεταλιγνιτική περίοδο.
- στοιχεία αποκατάστασης σε όλες τις τελικές επιφάνειες (βαθμίδες εκμετάλλευσης, αποθέσεις στείρων) που βρίσκονται πάνω από την αναμενόμενη τελική στάθμη των υδάτων τους.
- την ευστάθεια και η σταθεροποίηση των πρανών των λιμνών καθώς την διαμόρφωση κατάλληλων κλίσεων των πρανών (όχι κατακόρυφα) με στόχο την αποτροπή φαινομένων κατολισθήσεων και καθιζήσεων και διάβρωσης των εδαφών πέριξ του λιμναίου οικοσυστήματος.
- την εξασφάλιση του ικανού βάθους για τη δημιουργία υγιούς λιμναίου οικοσυστήματος.
- την ανάπτυξη της παρυδάτιας και υδροχαρούς βλάστησης στα νέα λιμναία οικοσυστήματα με πρόβλεψη ενίσχυσης των πρανών με φυτεύσεις παρόχθιας βλάστησης με ενδημικά ήδη.
- την πρόβλεψη δημιουργίας εκτεταμένης επιφάνειας νερού και δημιουργία απομονωμένων νησίδων φωλεάσματος πτηνών εσωτερικά των λιμνών.
- την πρόβλεψη δημιουργίας κεκλιμένου πυθμένα, σε διάφορα σημεία περιμετρικά στα άκρα (ρηχές επιφάνειες), για την υποβοήθηση προσέγγισης υδρόβιων πουλιών και βλάστησης.
- τη συνεκτίμηση, στο τελικό σχεδιασμό και των στοιχείων του υπ'αριθμ. 60447/30-06-2023 εγγράφου της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Κοζάνης.
- Τα τελικά πρανή των στρωμάτων λιγνίτη, να διαμορφώνονται με ήπιες κλίσεις και όπου είναι εφικτό, να λαμβάνει χώρα κάλυψη με στείρα – άγονα υλικά και άμεση φυτοκάλυψη. Αν οι γεωμετρικές παράμετροι το επιτρέπουν, να λαμβάνει χώρα πλήρωση των ορυγμάτων με δημιουργία βαθμίδων στείρων-αγόνων, μπροστά από εκτεθειμένα πρανή λιγνίτη………….
δ5.12. Να παρακολουθείται η στατική συμπεριφορά των αποθέσεων των στείρων, για τυχόν ενδείξεις αστοχίας των πρανών ή κατολισθήσεων μαζών».
4. Συμπεράσματα - Προτάσεις
Από τα προαναφερθέντα προκύπτουν οι ακόλουθες συνοπτικές προτάσεις:
α) Να αναπτυχθεί η δασική βλάστηση γύρω από την τελική λίμνη του Ν. Πεδίου σε έκταση περίπου 15.000 στρ., όπως προβλέπονταν στη Μ.Π.Ε. (2011).
β) Να διατεθούν τα ~30.500 στρ. στα Ορ. Πτολ/δας και τα 21.000 στρ. στο Ορ. Αμυνταίου που προορίζονται για εγκατάσταση μεγαΦ/Β πάρκων για την ανάπτυξη αποδοτικών γεωργικών καλλιεργειών, όπως, δηλ. προβλέπονταν στη Μ.Π.Ε.(2011) των Ορ. Πτολ/δας. Παράλληλα, με δεδομένη την ύπαρξη στην περιοχή δικτύου υψηλής τάσης πολύ μεγάλης ισχύος, να δοθεί η δυνατότητα στους κατοίκους, συνεταιρισμούς, ΟΤΑ και άλλους φορείς της Δ. Μακεδονίας για ευρεία εγκατάσταση Φ/Β στέγης.
γ) Να επανεξεταστεί η σκοπιμότητα ανάπτυξης έργων αντλησιοταμίευσης στα ορυχεία Μαυροπηγής και Καρδιάς, αφού, εκτός από το ελλειμματικό υδρολογικό ισοζύγιο στη λεκάνη Σαριγκιόλ, τα έργα αυτά εγκυμονούν κινδύνους αστάθειας των πρανών των λιμνών με απροσδιόριστες συνέπειες για το οικοσύστημα. Επιβάλλεται, επομένως, να προηγηθεί ενδελεχής εξέταση του θέματος με την εκπόνηση των απαραίτητων γεωτεχνικών και υδρογεωλογικών μελετών για τη μακροπρόθεσμη ευστάθεια αλλά και για το υδρολογικό ζήτημα της ανάπτυξης των τελικών λιμνών με το ελάχιστο κόστος. Η ιδιωτική ΔΕΗ ΑΕ οφείλει πρώτιστα να αξιοποιήσει για έργα αντλησιοταμίευσης τις λεκάνες των υδροηλεκτρικών της φραγμάτων κι όχι να στερήσει εύφορη γη και ύδωρ, δηλ. τους πολυτιμότερους πλουτοπαραγωγικούς πόρους από τους δυτικομακεδόνες για τα συμφέροντα των μετόχων της (ξένα FUNDS) και της γερμανικής RWE.
Οι πιο πάνω προτάσεις, σε συνδυασμό με την παράταση της απολιγνιτοποίησης για την περίοδο 2038-50, που πρότεινα κατ’ επανάληψη (συνημ. 4), θεωρώ ότι αποτελούν τις ελάχιστες και στοιχειώδεις υποχρεώσεις της σημερινής ιδιωτικής ΔΕΗ ΑΕ απέναντι στην τοπική κοινωνία της Δ. Μακεδονίας, η οποία συνέβαλε όσο καμία άλλη στην αντιμετώπιση του μόνιμου ενεργειακού προβλήματος της χώρας, τουλάχιστο κατά την πρόσφατη 45ετία. Παρόλα αυτά, η περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας αντιμετωπίζει, σήμερα, τις πλέον ζοφερές προοπτικές με την πρόωρη και βίαιη απολιγνιτοποίηση, αφού σημειώθηκε, ήδη, η μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού στη χώρα (-10,5% μεταξύ 2011 και 2021) και δραστική μείωση του τοπικού ΑΕΠ. Εναπόκειται, πλέον, στους κατοίκους της Δ. Μακεδονίας, αφού ενημερωθούν υπεύθυνα για τα τεκταινόμενα, να αναλάβουν τις απαραίτητες αγωνιστικές πρωτοβουλίες, ώστε να διασφαλίσουν την αξιοπρεπή συνέχιση της ζωής τους και ιδιαίτερα των νέων στην πολύπαθη αυτή περιφέρεια της χώρας μας. Οι καιροί ου μενετοί!!
ΧΡΗΣΤΟΣ Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
τ. Δ/ντης Λιγνιτικού Κέντρου Δ. Μακεδονίας (ΛΚΔΜ/ΔΕΗ ΑΕ), τ. μέλος Δ.Σ. ΔΕΗ ΑΕ

Συν. 1: Τελική εικόνα χρήσεων γης ορυχείων Πτολ/δας 2028

Συν. 2: Νέα Προτεινόμενη ΜΠΕ Ορυχείων Πτολ/δας (εικόνα 6-4):
Στάθμη ανάπτυξης των εργασιών με τις βασικές χρήσεις γης στο τέλος του 2031.

Συν. 3: Τελική Εικόνα (2050) Ορυχείων Περιοχής Πτολ/δας ( ΜΠΕ ΝΟΕ 2011)

Συνημ. 4: α) Προτάσεις Μόνιμης Διαφυγής από το Αδιέξοδο του Ηλεκτρικού Ισοζυγίου (Η.Ι.) της Ελλάδας και β) Αδιέξοδο στην Ομαλή Μετάβαση της Δ. Μακεδονίας στη μετά Λιγνίτη Εποχή, (energypress.gr, oryktosploutos.net, vetonews.gr, kozanimedia.gr, kozani.tv κ.α. στις 28 ΔΕΚ 2022 και 20 ΙΑΝ 2023, αντίστοιχα).,

Διαβάστε περισσότερα...