Αέρας - δηλητήριο στον Κλείτο...

Αέρα αθηναϊκό αναπνέουν οι κάτοικοι της Κοζάνης, καθώς η ατμοσφαιρική ρύπανση που προέρχεται από τα ορυχεία και τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς (ΑΗΣ) είναι σε... επίπεδα πρωτεύουσας, σε ό,τι αφορά τα αιωρούμενα σωματίδια. Τρεις φορές μεγαλύτερη όμως είναι η αντίστοιχη ρύπανση στον Κλείτο Κοζάνης για τα αιωρούμενα σωματίδια (PM10) και 1,6 φορές μεγαλύτερη για τα «μικρότερα» αιωρούμενα σωματίδια (PM2,5), γεγονός που σημαίνει ότι οι κάτοικοι του οικισμού αναπνέουν αέρα... επικίνδυνο και πάντως πέρα από κάθε όριο. Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση ότι οι μέσες ημερήσιες τιμές των συγκεκριμένων ρύπων στην ατμόσφαιρα του Κλείτου υπερβαίνουν το επιτρεπόμενο όριο κατά 70%!

Τα στοιχεία αυτά καταγράφονται σε έρευνα για τις συγκεντρώσεις των δύο τύπων αιωρούμενων σωματιδίων σε μια αστική (Κοζάνη) και μια μη αστική (Κλείτος) περιοχή του λεκανοπεδίου Κοζάνης - Πτολεμαΐδας, που εκπόνησαν οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Περιβαλλοντικής Φυσικής του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας (Β. Ευαγγελόπουλος, Χ. Διαμαντόπουλος, Σ. Ζώρας, Α. Τριανταφύλλου και Α. Ασβεστά) και του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Π. Κασσωμένος και Ι. Σκόρδας).

Oι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα Δεκέμβριος 2005 - Νοέμβριος 2006, στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης και στον οικισμό του Κλείτου κοντά σε ορυχεία και ΑΗΣ, μέσα στο λεκανοπέδιο.

Συνέπειες στην υγεία

«Oι επιπτώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων στην υγεία των ανθρώπων είναι σημαντικές και καθορίζονται τόσο από το μέγεθός τους όσο κι από τη χημική τους σύσταση. Μακροχρόνια εισπνοή σωματιδίων προκαλεί διάφορες μορφές πνευμονοκονιάσεων, άσθμα ή και σε ορισμένες περιπτώσεις καρκινογένεση. Από επιδημιολογικές μελέτες που έγιναν ώς τώρα έχει προκύψει όχι μόνο συσχέτιση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και εξάρσεων χρόνιων πνευμονικών νόσων, αλλά και αύξηση των θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις», τονίζουν οι επιστήμονες.

Τα ανοιχτά ορυχεία και οι ΑΗΣ αποτελούν, σύμφωνα με τους ίδιους, σημαντικές πηγές αιωρούμενων σωματιδίων. Τέτοιες δραστηριότητες είναι συγκεντρωμένες στην περιοχή της δυτικής Μακεδονίας. Ειδικότερα στον άξονα Αμύνταιο - Πτολεμαΐδα - Κοζάνη είναι συγκεντρωμένο από τα μέχρι τώρα γνωστά στοιχεία το μεγαλύτερο λιγνιτικό κοίτασμα της χώρας μας, από την εκμετάλλευση του οποίου παράγεται το 57% των αναγκών της Ελλάδας σε ηλεκτρική ενέργεια. «Η έντονη μεταλλευτική δραστηριότητα και η λειτουργία μεγάλων θερμικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στην περιοχή έχουν ως αποτέλεσμα περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που κατά καιρούς τροφοδότησαν έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής. Η έντονη αυτή βιομηχανική δραστηριότητα είχε περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα της περιοχής και ειδικότερα στην ποιότητα της ατμόσφαιρας εξαιτίας των υψηλών συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων», σημειώνεται στην έρευνα.

Τα χειρότερα στον Κλείτο!

Oπως προέκυψε από τις μετρήσεις, οι μέσες ημερήσιες συγκεντρώσεις ΡΜ10 στον Κλείτο κυμαίνονται σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με την Κοζάνη. Η μέση ετήσια συγκέντρωση για την Κοζάνη ήταν 35 μg/κ.μ., ενώ για τον Κλείτο ήταν 102 μg/κ.μ. Για τις μέσες ημερήσιες τιμές για την Κοζάνη οι υπερβάσεις έφτασαν σε ποσοστό 14% του ορίου των 50 μg/κ.μ., ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τον Κλείτο ήταν 70%! Η μέγιστη συγκέντρωση για την Κοζάνη ήταν 109 μg/κ.μ. και για τον Κλείτο 341 μg/κ.μ.

Για τα ΡΜ2,5 οι μέσες συγκεντρώσεις ολόκληρης της περιόδου μέτρησης για τον Κλείτο ήταν 23 μg/κ.μ., ενώ για την Κοζάνη ήταν 14 μg/κ.μ., χωρίς καμιά μέτρηση να υπερβαίνει το όριο της μέσης ημερήσιας τιμής των 65 μg/κ.μ. που έχει θεσμοθετηθεί από την αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος.

Oι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ΡΜ10 στην Κοζάνη παρατηρούνται τη θερμή και ψυχρή περίοδο του έτους, ενώ καλύτερα είναι τα πράγματα στους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Oκτώβριο, εξαιτίας κυρίως των βροχών που απομακρύνουν τα αιωρούμενα σωματίδια από την ατμόσφαιρα. Στον Κλείτο οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις παρατηρούνται τη θερμή περίοδο (Ιούνιος - Σεπτέμβριος). Συνεισφορά -έστω και μικρή- έχουν όμως και οι αστικές δραστηριότητες, αφού κατά κανόνα στην Κοζάνη τα Σαββατοκύριακα οι συγκεντρώσεις είναι αισθητά χαμηλότερες σε σύγκριση με τις εργάσιμες μέρες. Στον Κλείτο τέτοια διαφοροποίηση δεν υπάρχει, αφού έτσι κι αλλιώς δεν είναι αστικό κέντρο.

Σε ό,τι αφορά τα ΡΜ2,5, στην Κοζάνη παρουσιάζουν ανάλογη εποχική μεταβολή με τα ΡΜ10. «Ανάλογη μεταβολή παρατηρείται στην Αθήνα, ενώ το αντίστροφο παρουσιάζεται στον Κλείτο, δίνοντας μεγαλύτερες συγκεντρώσεις τη θερμή περίοδο», τονίζεται στην έρευνα.

Πηγή:Εφημερίδα Αγγελιοφόρος