Εισπνέουν θάνατο, εισπράττουν αγωγές...

Το WWF κατατάσσει τον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου στον πιο ρυπογόνο της Ευρώπης, ενώ μελέτες δείχνουν υπερδιπλασιασμό καρκίνων, εγκεφαλικών και καρδιοαναπνευστικών παθήσεων Τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν πάνω τους έπειτα από τρεις εβδομάδες κινητοποιήσεων, και μόνον όταν η ΔΕΗ τους στοχοποίησε ως τους αμείλικτους που απειλούν να βυθίσουν τη χώρα στο σκοτάδι, γιατί θέλουν να προσληφθούν στην επιχείρηση.

Ολη η Ελλάδα είδε στις τηλεοράσεις κάποιους «κακούς» στον Αγιο Δημήτριο και στο Ρυάκιο Κοζάνης να κρατούν σε ομηρεία το σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας, όπως υποστήριζε η ΔΕΗ, η οποία τους φόρτωσε με αγωγές 23 εκατομμυρίων ευρώ. Η επέμβαση των ΜΑΤ έλυσε την πολιορκία με ξύλο και δακρυγόνα, οδήγησε τους καταληψίες στο κρατητήριο και... αποκατέστησε την τάξη.

Την ίδια μέρα πάντως η ΔΕΗ παραδεχόταν πως θα μας κόβει το ρεύμα μέσα στο καλοκαίρι, και πως γι αυτό δεν φταίνε οι κάτοικοι των δύο χωριών, αλλά το έλλειμμα ισχύος που έχει ούτως ή άλλως η χώρα, με ευθύνη της επιχείρησης και της κυβέρνησης.
Οταν τα φώτα έσβησαν οι «κακοί» επέστρεψαν στα σπίτια τους, που απέχουν 400 μέτρα από τα φουγάρα του μεγαλύτερου ΑΗΣ της χώρας και 1,5 χιλιόμετρο από το μεγαλύτερο ορυχείο των Βαλκανίων. Εβαλαν ξανά τις μάσκες οξυγόνου στα άρρωστα παιδιά τους κι έψαξαν σε γνωστούς και φίλους για κανένα μεροκάματο.
Στο Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου Κοζάνης, όταν οι δάσκαλοι ζήτησαν από τους μαθητές να ζωγραφίσουν κάτι με θέμα το περιβάλλον, οι περισσότεροι απ αυτούς δεν χρησιμοποίησαν χρώματα και δεν ζωγράφισαν δέντρα, ποτάμια και θάλασσες. Χρησιμοποιώντας μόνο το μολύβι σχεδίασαν τα τεράστια φουγάρα του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, που βλέπουν από τα παράθυρα της σχολικής τάξης και των σπιτιών τους, σε γκρι φόντο από την κάπνα.
Ολοι έχουν πρόβλημα υγείας
«Περιβάλλον είναι αυτό που μας περιβάλλει. Είναι λυπηρό, αλλά αυτά τα παιδιά αυτό βλέπουν γύρω τους και αυτό ξέρουν για περιβάλλον», είπε στο «Εθνος της Κυριακής» ο διευθυντής του σχολείου, Δημήτρης Γκουτζιομήτρος.
Τα δύο χωριά, με 1.600 κατοίκους συνολικά, βρίσκονται ανάμεσα από τον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου και τα Ορυχεία του Νότιου Πεδίου, ενώ πίσω τους βρίσκεται βουνό. «Απ όποια πλευρά και να φυσάει εμείς αναπνέουμε τέφρα και μαύρη σκόνη. Αυτοί που δεν έχουν πρόβλημα υγείας είναι μετρημένοι στα δάχτυλα», λέει ο πρόεδρος του Συλλόγου για την Καταπολέμηση της Ανεργίας και την Ανάπτυξη της περιοχής Αγ. Δημητρίου - Ρυακίου, Ηλίας Τεντζογλίδης. Συγχωριανός του, 32 ετών, που δεν έχει καπνίσει ποτέ, άκουσε έκπληκτος από τον γιατρό να του λέει πρόσφατα πως πρέπει αμέσως να κόψει το τσιγάρο, όταν είδε την ακτινογραφία του. Το βασικό μότο του συλλόγου, που ιδρύθηκε πριν από τρία χρόνια, είναι ότι «αν οι προηγούμενες γενιές μας καταδίκασαν να ζούμε εδώ, έχουν τη δικαιολογία ότι δεν ήξεραν. Εμάς θα μας καταδικάσουν τα παιδιά μας, χωρίς κανένα ελαφρυντικό».
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), ο ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των 30 πιο ρυπογόνων μονάδων ηλεκτρισμού της Ευρώπης.
Οι επιπτώσεις της ρύπανσης στην υγεία των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας δεν έχουν μελετηθεί ουσιαστικά τα τελευταία 15 χρόνια.
Επιμέρους μελέτες και στατιστικά στοιχεία από τα νοσοκομεία της περιοχής μιλούν για υπερδιπλασιασμό των καρκίνων τα τελευταία πενήντα χρόνια και για πολλαπλάσια κρούσματα εγκεφαλικών και καρδιακών επεισοδίων στο ίδιο διάστημα.
Οι κάτοικοι απειλούνται με δεύτερη προσφυγιά...
Το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος της χώρας απειλεί με δεύτερη προσφυγιά τους κατοίκους, απογόνους προσφύγων από τον Πόντο που εγκαταστάθηκαν εδώ στη δεκαετία του 1920. «Οχι άλλους ξεριζωμούς», έγραφε ένα μεγάλο πανό στην κατάληψη των ταινιοδρόμων του σταθμού από τους κατοίκους.
Εκεί βρέθηκαν επί 23 ημέρες, εμποδίζοντας την τροφοδοσία του ΑΗΣ με λιγνίτη και την απομάκρυνση της καμένης τέφρας προς τους χώρους απόθεσης.
Τις πρώτες τρεις εβδομάδες κανένας δεν ασχολήθηκε μαζί τους, μέχρι που ο κλοιός άρχισε να σφίγγει και η ΔΕΗ έδωσε το σύνθημα για επίθεση.
Είχε βρεθεί ο εύκολος στόχος και σε αυτόν φορτώθηκε η ευθύνη για ενδεχόμενες διακοπές ρεύματος, ακόμα και για μπλακ άουτ.
Οι γιατροί μου είπαν να φύγω από το χωριό
Τα μισά παιδιά των δύο χωριών αντιμετωπίζουν πνευμονολογικά προβλήματα, άσθμα, βρογχίτιδες και ρινίτιδες, ενώ έχουν μάθει να ζουν με τους αναπνευστήρες οξυγόνου. Ο Λευτέρης, 3,5 ετών, έχει για παιχνίδι τον δικό του αναπνευστήρα και ξέρει να τον χειρίζεται μόνος του, όπως και ο κατά 5 χρόνια μεγαλύτερος αδελφός του.
«Τα δύο από τα τρία παιδιά μου έχουν πρόβλημα. Από μικρά έχουν βήχα, φλέγματα και καταρροή.
Πήγα σε όλους τους γιατρούς της Κοζάνης και όταν έφτασα σ' έναν ειδικό καθηγητή στη Θεσσαλονίκη, το πρώτο που με ρώτησε ήταν αν είμαι από την Κοζάνη», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο πατέρας των παιδιών, Σάκης Θαρραλέος. «Αφού μου είπε κατάμουτρα "τι θέλεις να σου κάνω εγώ;", ζήτησε να πάρω την οικογένεια και να φύγω από το χωριό». Παρόμοια κατάσταση και στο σπίτι της Αναστασίας Ταρανίδου, τα δύο παιδιά της οποίας, 7 και 10 χρόνων, αντιμετωπίζουν κρίσεις άσθματος.
«Με αναπνευστήρες και φάρμακα, προς το παρόν, το αντιμετωπίζουμε.
Εγώ τρομάζω με το τι θα έρθει μετέπειτα. Θα είναι λευχαιμίες; Ογκοι; Τι θα είναι;», λέει η μητέρα.
ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΩΞΕΙΣ
Τους έστελναν από τον Αννα στον Καϊάφα για μία θέση στα... φουγάρα
Η πρώτη κινητοποίηση του Συλλόγου έγινε τον Απρίλιο του 2006, στην κεντρική πύλη του ΑΗΣ, με μοναδικό αίτημα να τους δεχτούν η διοίκηση της ΔΕΗ και το υπουργείο Ανάπτυξης. Είχαν προηγηθεί σειρά επιστολών και τηλεφωνικών οχλήσεων, χωρίς κανείς να κάνει τον κόπο ούτε να τους απαντήσει.
Η κινητοποίηση απέδωσε μία συνάντηση με τον τότε υφυπουργό Ανάπτυξης Α. Νεράντζη, ο οποίος εξέφρασε κατανόηση, αλλά παρέπεμψε στη ΔΕΗ λόγω αναρμοδιότητας. Ακολούθησε συνάντηση με τον τότε διευθύνοντα σύμβουλο της επιχείρησης Δ. Μανιατάκη, ο οποίος τους έστειλε πίσω στο υπουργείο Ανάπτυξης επικαλούμενος επίσης... αναρμοδιότητα.
Επειτα από νέα κινητοποίηση στη βόρεια πύλη του ΑΗΣ, εκπρόσωπος της ΔΕΗ έδωσε την πρώτη υπόσχεση: πρόσληψη τουλάχιστον 60 κατοίκων έως τον Οκτώβριο του 2006. Τον Νοέμβριο, και αφού φυσικά δεν προσλήφθηκε κανένας, οι ίδιοι που έδωσαν την υπόσχεση δήλωσαν αναρμόδιοι να την υλοποιήσουν.
Η πρώτη κατάληψη ταινιοδρόμων έγινε τον Φεβρουάριο του 2007 και έληξε με επέμβαση των ΜΑΤ. Σε συνάντηση με τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Δ. Σιούφα, όπως υποστηρίζουν τα μέλη του Συλλόγου, ο τελευταίος τους υποσχέθηκε κατ ιδίαν ότι θα κάνει ειδικό φωτογραφικό διαγωνισμό για την πρόσληψη ατόμων από τα δύο χωριά. Ζήτησε μάλιστα και λίστα με τις ειδικότητες και τις ηλικίες.
Υστερα από πολλές αναπάντητες οχλήσεις, τον Απρίλιο του 2007, ο περιφερειάρχης Δυτ. Μακεδονίας Α. Λεούδης κάλεσε επειγόντως στο γραφείο του τα μέλη του Συλλόγου, αλλά αυτός... απουσίαζε. Τηλεφωνικά τους ενημέρωσε ότι σε 5 ημέρες θα επικοινωνήσει μαζί τους ο Τ. Αθανασόπουλος, «που έχει κάτι για σας».
Η επικοινωνία αυτή αναμένεται μέχρι σήμερα, 13 μήνες μετά...
Δεν θέλουμε δουλειά, αλλά τη ζωή
Ο Σύλλογος για την Καταπολέμηση της Ανεργίας και την Ανάπτυξη Αγίου Δημητρίου - Ρυακίου ιδρύθηκε το 2005, με δύο στόχους: την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος ανεργίας στην περιοχή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
«Αυτά τα δύο δεν τα βάζουμε στη ζυγαριά. Δεν θέλουμε τη δουλειά τους, αν είναι να ζούμε σε αυτό το περιβάλλον.
Μας βομβαρδίζουν με καρκίνο καθημερινά και για... αντιστάθμισμα μας χαρίζουν ανεργία, υποβάθμιση, ξύλο, δακρυγόνα, μηνύσεις και αγωγές», τονίζει ο πρόεδρος του Συλλόγου.
Ενας από τους συλληφθέντες της πρώτης αστυνομικής επέμβασης, που θα δικαστούν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο για παρακώλυση λειτουργίας κοινωφελούς εγκατάστασης, είναι ο Θωμάς Τεντζογλίδης, μ ένα νούμερο να στοιχειώνει τη ζωή του, όπως μας είπε. «Ο πατέρας μου ήταν 33 χρόνων όταν συνελήφθη το 1983 από τη χωροφυλακή για το ίδιο αδίκημα. Η μάνα μου πέθανε 33 χρόνων από καρκίνο και εμένα με συνέλαβαν 33 χρόνων».
Αλλες 70 διώξεις κατά κατοίκων εκκρεμούν στη Δικαιοσύνη από παλαιότερες κινητοποιήσεις, ενώ η ΔΕΗ με αγωγές της κατά του προέδρου και του αντιπροέδρου του Συλλόγου διεκδικεί αποζημίωση 23 εκατομμυρίων ευρώ για τη ζημιά που υπέστη από τις κινητοποιήσεις.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΑΔΗΣ
Εφημερίδα Έθνος
Κυριακή 08/06/2008