Δέκα Υγιείς Στάσεις Ζωής...

Το παν στη ζωή πέρα από το να επιβιώνεις είναι να μπορείς να και να εξελίσσεσαι, να ανθείς. Η στάση που κρατάμε για τον εαυτό μας, για τους άλλους ανθρώπους, και τον κόσμο, επηρεάσει σημαντικά την ικανότητά μας να ανταποκριθούμε με επιτυχία σε αρνητικά γεγονότα της ζωής. Ακόμη και αν δεν συντρέχουν ασυνήθιστες ή αντίξοες συνθήκες, κάποιες βασικές φιλοσοφικές στάσεις επηρεάζουν τη συνολική εμπειρία της ζωής. Οι άνθρωποι που κατέχουν τέτοιες ορθολογικές φιλοσοφίες είναι γενικά λιγότερο επιρρεπείς σε συναισθηματικές διαταραχές, όπως άγχος και κατάθλιψη και είναι σε πιο πλεονεκτική θέση να λύσουν προβλήματα που τους προκύπτουν. Οι παρακάτω 10 ορθολογικές θέσεις έχει αποδειχθεί ότι προωθούν την ψυχική υγεία. Διαβάστε τες, ξαναδιαβάστε τες, συλλογιστείτε το νόημα τους και δοκιμάστε να δράσετε με βάση αυτές ώστε να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα.

Αναλαμβάνοντας Συναισθηματική Ευθύνη: Αισθάνεσαι όπως σκέφτεσαι. Δυσάρεστα πράγματα, όπως ένας χωρισμός, μία απόλυση, ένα ατύχημα, μία απώλεια συμβαίνουν στον καθένα μας και οι αρνητικές αντιδράσεις απέναντι σε τέτοια γεγονότα είναι επόμενες και απόλυτα φυσιολογικές. Η απόλυτη λύπη και ενόχληση απέναντι στην κακοτυχία είναι απόλυτα κατανοητές. Ορισμένες φορές δεν φταίμε καθόλου για το τι μας συμβαίνει, άλλες πάλι έχουμε παίξει έναν ρόλο με κάποια ευθύνη. Δεν προτείνουμε εδώ να κατηγορήσουμε τους εαυτούς μας για το καθετί κακό που μας συμβαίνει, αλλά να μπορούμε να προσεγγίζουμε την κάθε περίπτωση και να εξετάζουμε την υπαρκτή ευθύνη για το πως θα το αφήσουμε να εξελιχθεί στις ζωές μας αλλά και τις λύσεις που θα επιδιώξουμε. Ενώ μπορεί να μην είμαστε προσωπικά υπεύθυνοι για ένα αρνητικό γεγονός, μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη για τις συναισθηματικές και συμπεριφοριστικές αντιδράσεις μας σε αυτό το γεγονός. Εκείνοι που δεν αναγνωρίζουν το ρόλο που παίζουν στη δημιουργία των συναισθηματικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν απέναντι σε δυσάρεστα γεγονότα, εξίσου δεν κατανοούν πως οι σκέψεις και οι πράξεις τους μπορούν να κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Συνήθως παραχωρούν την προσωπική τους δύναμη να αλλάξουν τα πράγματα και περιμένουν παθητικά από κάποιον να σπεύσει στη σωτηρία τους. Αναλαμβάνοντας προσωπική ευθύνη για συναισθήματα και πράξεις, αποκτάς τη δυνατότητα εξεύρεσης δημιουργικών λύσεων και έτσι η πεποίθηση ότι μπορείς να αντιμετωπίσεις κάθε αντιξοότητα αυξάνεται. Δηλαδή η ενδυνάμωση του εαυτού να συγκεντρωθεί στην δυνατότητα επιρροής του επάνω στο πως αισθάνεται ευνοεί την κατάσταση ακόμα και αν δεν μπορεί να ελέγξει τη ροή των γεγονότων. Από την άλλη πλευρά του νομίσματος, όταν καλά πράγματα μας συμβαίνουν, φροντίζουμε και πάλι να ζυγίζουμε το πόσο αυτά είναι αποτελέσματα δικών μας πράξεων και έτσι να επαινούμε τους εαυτούς μας όπου αυτό χρειάζεται. Έτσι μπορούμε και εκτιμάμε και τα καλά που μας συμβαίνουν δίχως να σαμποτάρουμε τα θετικά μας συναισθήματα με ανησυχίες τύπου ότι εξαντλούμε την τύχη μας.

Εξασκώντας Ευέλικτη Σκέψη Απαιτώντας και διατάσσοντας, δηλαδή σκεπτόμενοι πάντα σε συνάρτηση με τα «πρέπει» γύρω από τους εαυτούς μας, τον κόσμο και τους γύρω μας, εμπεριέχει ένα βασικό πρόβλημα: Μας κάνει δυσκίνητους στο να προσαρμοζόμαστε στην πραγματικότητα. Η δυνατότητα του ανθρώπου να προσαρμόζεται δημιουργικά στο τι του συμβαίνει είναι το δυνατό του σημείο. Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι δεν είναι αλάθητοι και ο κόσμος γύρω μας εξακολουθεί να είναι γεμάτος ατέλειες. Επιμένοντας στο ότι «δεν θα έπρεπε να είναι έτσι» τα πράγματα, μπορεί να σε αφήσει θυμωμένο, καταθλιμμένο ή αγχώδη και λιγότερο ικανό να εστιάσεις στο πως μπορείς να αντεπεξέλθεις και να προσαρμοστείς στην πραγματικότητα. Παρότι οι περιστάσεις θα μπορούσαν να είναι πιο επιθυμητές ή προτιμότερες, δε σημαίνει ότι θα «έπρεπε» να ήταν έτσι. Αποδεχόμενοι την πραγματικότητα και επιδιώκοντας την βελτίωση της μπορούμε να ελιχθούμε προς δημιουργικές σκέψεις και πράξεις.

Εκτιμώντας την Ατομικότητα / Αποδεχόμενοι τον εαυτό μας Εκφράζουμε την ατομικότητα μας με πολλούς τρόπους. Με τον τρόπο που ντυνόμαστε, τη μουσική που ακούμε, τις πολιτικές μας πεποιθήσεις ή την επιλογή καριέρας. Παράλληλα όμως είμαστε διστακτικοί να εκφράζουμε ποιότητες της ιδιοσυγκρασίας μας ανοικτά από φόβο των αντιδράσεων και της κριτικής των άλλων. Εκείνοι που καλλιεργούν την δυνατότητα έκφρασης της ιδιοσυγκρασίας τους, μέσα βεβαίως στα πλαίσια του αλληλοσεβασμού τείνουν να είναι πιο ευπροσάρμοστοι και ικανοποιημένοι από τις ζωές τους. Αποδεχόμενοι πως είστε ανθρώπινα όντα που έχουν δικαίωμα να ζουν τη ζωή τους όπως την επιλέγουν, μαζί με όλους τους υπόλοιπους, συνιστά μία από τις καλύτερες συνταγές για ευτυχία. Από τη φύση τους οι άνθρωποι επιζητούν να αισθάνονται μέρος ενός συνόλου, μιας κοινωνικής δομής και ευτυχούν στη αλληλεπίδραση με άλλα μέλη αυτών των συνόλων. Παρ’ όλα αυτά, η δυνατότητα αντιπαράθεσης στη νοοτροπία του γκρουπ, όταν αυτή αντιτίθεται των ατομικών αξιών ή πεποιθήσεων, απαιτεί μεγάλη επιδεξιότητα. Κάποιος μπορεί να είναι εξίσου κοινωνικά ενσωματωμένος και πιστός στις αξίες του ως άτομο με το να είναι ένας ‘επιλεκτικός αντικομφορμιστής’.

Αποδεχόμενοι ότι η ζωή μπορεί να είναι άδικη Καμιά φορά, ίσως και πολύ περισσότερες, η ζωή είναι απροκάλυπτα άδικη. Μπορεί οι γύρω σου να σου συμπεριφέρονται άδικα και δεν γίνεται τίποτα για να ανατρέψει αυτή την ισορροπία. Δυσάρεστα πράγματα συμβαίνουν στους καλύτερους ανθρώπους, ενώ άλλοι που δεν αξίζουν δεκάρα τυχαίνει και κερδίζουν το λότο. Δεν φτάνει που είναι άδικη η ζωή, είναι και απρόβλεπτη και αβέβαιη στο μεγαλύτερο μέρος της. C’est la vie, και σε όποιον αρέσει. Κι αν δε σ’αρέσει τι κάνεις; Μπορείς να κλαίγεσαι και να παραπονιέσαι μέσα στη μιζέρια του πως δείχνει να είναι ο κόσμος. Διαφορετικά, μπορείς να αποδεχτείς τα πράγματα ως έχουν και να συνεχίσεις ακάθεκτη με τη ενασχόληση του να ζεις. Όσο και να επιμένεις πως ο κόσμος όφειλε να είναι δίκαιος ή να χαρακτηριζόταν από μεγαλύτερη σιγουριά των μελλούμενων, δεν πρόκειται να γίνει το δικό σου. Η ζωή είναι άδικη για τον καθένα μας από καιρό σε καιρό, οπότε αν το καλοσκεφτείς δεν είναι και τόσο απόλυτα άδικη όσο υπέθετες. Όταν αποδεχθείς τη ψυχρή πραγματικότητα της αδικίας και αβεβαιότητας, τότε είσαι μακράν πιο εξοπλισμένος να επανέλθεις ακόμα και μετά από απανωτά χαστούκια της ζωής. Επίσης βιώνεις λιγότερο άγχος όταν παίρνεις αποφάσεις και ρίσκα. Όταν δεν κάμπτεις την δική σου συμπεριφορά με ζαβολιές και αδικίες στο «παιχνίδι της ζωής» και όταν αποδέχεσαι την ύπαρξη της αδικίας τότε είσαι λιγότερο έξαλλη και τρομοκρατημένη στις περιπτώσεις που η δικαιοσύνη γύρω σου δεν επικρατεί.

Κατανόηση ότι η αποδοχή από τους άλλους δεν είναι απαραίτητη Σίγουρα είναι ευχάριστο να σε δέχονται οι γύρω σου. Η επιβράβευση από το αφεντικό ή έναν φίλο ή γνωστό μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Αν όμως πιστέψουμε πως η αποδοχή από τους σημαντικούς ανθρώπους γύρω μας, ή ακόμα και όποιους συναντάμε είναι απαραίτητη τότε μάλλον περνάς πολύ χρόνο δυστυχισμένη και με αμφιβολία για τον εαυτό σου. Πολλοί είναι εκείνοι που οδηγούνται στην κατάθλιψη γιατί πιστεύουν πως είναι μονάχα όσο καλοί όσοι η γνώμη που έχουν οι άλλοι για αυτούς. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να αισθανθούν καλά παρά μόνο όταν δεχθούν θετικά σχόλια και διαβεβαίωση από τους γύρω τους. Αποδέξου τον εαυτό σου ανεξάρτητα από την έκδηλη επιβεβαίωση των ανθρώπων στη ζωή σου. Έχοντας μια φυσιολογική προτίμηση να είσαι αρεστός, να νιώθεις πως σε εκτιμούν και αποδέχονται οι γύρω σου, αλλά κατανοώντας πως αυτά δεν σου είναι απολύτως απαραίτητα, τότε η αυτοεκτίμηση σου είναι σταθερή και αντιστέκεται την κριτική και απόρριψη. Μπορεί να συνεχίσεις να επιζητείς την αποδοχή αλλά θα μπορείς να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου δίχως τον φόβο της μη αποδοχής. Τα «μπράβο και εύγε» σίγουρα αποτελούν μπόνους, όχι όμως κάτι επάνω στο οποίο βασίζεις όλη σου την αξία και προσπάθεια. Δεν μπορούμε να τους ικανοποιούμε όλους και πάντα. Και όποιος προσπαθεί να το κάνει αυτό, τότε σίγουρα θα ζει μια ζωή τουλάχιστον παθητική. Η απόρριψη δεν είναι το τέλος του κόσμου και σίγουρα καθόλου ενδεικτική της αξίας ενός ανθρώπου. Άλλωστε, είναι γνωστό πως οι μεγαλύτερες προσωπικότητες αναδείχθηκαν μέσα από την απόρριψη. Απόλαυσε την επιβεβαίωση όταν την έχεις και αποδέξου τον εαυτό σου όταν δεν την έχεις.

Επιτυγχάνοντας στην αγάπη είναι επιθυμητό, όχι όμως και απαραίτητο Κάποιοι θα προτιμούσαν να είναι σε μια σχέση και ας τους έκανε κακό, παρά να βρίσκονται χωρίς σχέση. Αυτό προκύπτει από την πεποίθηση ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την ζωή χωρίς να βρίσκονται σε σχέση, είτε με το να αισθάνονται μοναξιά. Οι ρομαντικές σχέσεις μπορούν να αυξήσουν την ευχαρίστηση της ζωής, αλλά δεν είναι απαραίτητες στο να ευχαριστιέται κάποιος την ζωή και να ζει ολοκληρωμένα. Αυτή η διαπίστωση μας βοηθά να αισθανόμαστε καλά όταν δεν είμαστε με κάποιον, όπως ακόμα μας βοηθά να κάνουμε τις σωστές επιλογές συντρόφου στο μέλλον αντί να μας σπρώχνει δίπλα σε κάποιον απλά για να αποφύγουμε το να είμαστε μόνοι. Η εμμονή στην ιδέα πως πρέπει οπωσδήποτε να είμαστε με κάποιον συνήθως συνοδεύεται και από την ανάγκη να τον διατηρήσουμε πάση θυσία δίπλα μας. Πράγμα που οδηγεί συχνά στην ζήλια. Αν πιστεύουμε πως μπορούμε να αντέξουμε έναν χωρισμό, τότε η ρομαντική ζήλια είναι λίγη. Στην περίπτωση όμως που ένας εστιάζει όλη του την ενέργεια στην διατήρηση μιας σχέσης, βιώνει υπερβολική ζήλια και αντί να απολαμβάνει την σχέση αναλώνεται σε πιθανές ενδείξεις έλλειψης ενδιαφέροντος ή απιστίας. Κάποιος που ζηλεύει υπερβολικά καταλήγει να αποξενώνει τον σύντροφο του επιδιώκοντας την απόλυτη επιβεβαίωση μέσα από στενό έλεγχο. Με αυτό τον τρόπο, σταδιακά η εμπιστοσύνη χάνεται και η σχέση οξύνεται. Προτιμώντας αντί του απαιτώντας να έχεις σχέση, βοηθά στο να διατηρείς την ανεξαρτησία και ατομικότητα σου. Όταν τότε βρεθείς μέσα σε σχέση, δεν πέφτεις στην παγίδα να προσπαθείς να είσαι ο τέλειος σύντροφος, συνεχίζεις να ασχολείσαι με τα δικά σου ενδιαφέροντα, ενώ συμπληρώνεσαι από τον σύντροφο σου μέσω συνειδητών και αμοιβαίων διαπραγματεύσεων και συμβιβασμών.

Υπομένοντας λίγη πρόσκαιρη ταλαιπωρία Ολοκληρωμένοι, υγιείς και επιτυχημένοι άνθρωποι συμβαίνει να μπορούν συχνά να υπομένουν προσωρινές ταλαιπωρίας κατά τη διάρκεια επιδίωξης απώτερων στόχων. Συχνά εξασκούνται στην αυταπάρνηση και την άμεση ικανοποίηση των επιθυμιών τους. Είναι αυτά τα άτομα που συνήθως ζούνε υγιεινά, εξασκούνται συχνά, αποταμιεύουν χρήματα, μορφώνονται αποδοτικά κτλ.. Μπορείς να απολαύσεις στο παρόν και στο μέλλον έντονες απολαύσεις, αλλά συνήθως λίγος πόνος και λίγο ξεβόλεμα σήμερα είναι απαραίτητα για ακόμα μεγαλύτερες απολαύσεις αύριο. Αυτό είναι γνωστό σε όσους έχουν πετύχει κάτι μέχρι σήμερα. Υπομένοντας προσωρινά λίγη δυσχέρεια και ταλαιπωρία είναι εξίσου σημαντικό στο να μειώσει κάποιος συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης.

Δρώντας με γνώμονα το φωτισμένο αυτο-ενδιαφέρον Βάζοντας γνώμονα στη ζωή μας ένα είδος ανεπτυγμένου ενδιαφέροντος για τους εαυτούς μας και τους γύρω μας βοηθά στο να βιώνουμε τη ζωή μας πιο ολοκληρωμένη. Είναι ο τρόπος με τον οποίο θέτουμε προτεραιότητες στη ζωή μας βάζοντας πρώτους από όλους τους εαυτούς μας και δεύτερους μόνο τους μετρημένους λίγους, εκείνους που πραγματικά είναι σημαντικοί στην ζωή μας. Βέβαια πάντα διατηρώντας μια ευαισθησία για τις ανάγκες των γύρω μας αλλά και όλων των ανθρώπων αυτού του κόσμου. Αλλά γιατί πάντα πρώτα τον εαυτό μας;; Σε μια ηλικία, πρέπει να φροντίζουμε πρώτοι εμείς τον εαυτό μας γιατί κανείς άλλος δεν πρόκειται να το κάνει για μας. Άλλωστε με το να διατηρούμε τον εαυτό μας υγιή, ικανό και ικανοποιημένο τότε μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο για την φροντίδα και των γύρω μας. Συχνά κάνουν πολλοί το λάθος να καταπιέζουν τις δικές τους ανάγκες, με αποτέλεσμα στο τέλος να αισθάνονται κουρασμένοι, δυστυχισμένοι ακόμα και άρρωστοι. Βάζοντας πάντα πρώτες τις ανάγκες των άλλων, ουσιαστικά στερούμε από τους εαυτούς μας να δώσουμε στους άλλους περισσότερα. Σίγουρα, είναι περιπτώσεις, όπως όταν είναι κάποιος γονιός, που η επιλογή του να βάζεις τις ανάγκες των άλλων πριν τις δικές σου είναι η σωστή. Εκεί προκύπτει και η αξία των προσωπικών θυσιών. Ακόμα και τότε όμως, είναι σημαντικό να διατηρούμε κατά καιρούς την προτεραιότητα των δικών μας αναγκών ώστε να μπορούμε να ανατροφοδοτούμε αυτή μας την αυταπάρνηση όπου αυτή απαιτείται. Αν σας απασχολεί και θεωρείτε ότι αυτό το αυτο-ενδιαφέρον μεταφράζεται ώς εγωκεντρισμός, σταματήστε! Αυτό-ενδιαφέρον σημαίνει εκτίμηση του εαυτού μέσα σε ένα σύνολο που συμπεριλαμβάνει και όλους τους άλλους. Όταν ενδιαφερόμαστε για τον εαυτό μας, τον φροντίζουμε και τον επιβραβεύουμε εκεί που το αξίζει, τότε μπορούμε να έρθουμε πρακτικά και ουσιαστικά στο να καταλάβουμε και να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες του άλλου. Τότε είναι που ειλικρινά και με σιγουριά μπορούμε να βάλουμε τις ανάγκες μας δεύτερες χάριν των αναγκών κάποιου άλλου. Και εκεί συνίσταται ο χαρακτηρισμός του ‘φωτισμένου΄. Το αυτο-ενδιαφέρον λοιπόν ΔΕΝ είναι Εγωισμός. Οι εγωιστές βάζουν τους εαυτούς τους πρώτους αγνοώντας τους γύρω τους. Οι εγωιστές δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη του να προσέχουν τους εαυτούς τους, αλλά απαιτούν την ικανοποίηση των αναγκών τους και ας καίγεται ο υπόλοιπος κόσμος. Το φωτισμένο αυτό-ενδιαφέρον είναι ακριβώς το αντίθετο.

Επιδιώκοντας προσωπικά ενδιαφέροντα και δρώντας πάντα βάσει προσωπικών αξιών Πολλά στοιχεία υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι είναι πιο ευτυχισμένοι και υγιείς όταν ασχολούνται με χόμπι και προσωπικά ενδιαφέροντα. Αν αφήσουμε την ζωή να κυριευτεί από σοβαρές ασχολίες εντός και εκτός σπιτιού με μόνη χαλάρωση τον χρόνο που σπαταλάμε το βράδυ μπροστά σε μια τηλεόραση, τότε έχουμε πρόβλημα. Αντί αυτού μπορούμε να δώσουμε πνοή στη ζωή μας επιδιώκοντας οτιδήποτε δημιουργικό μας εκφράζει. Είτε αυτό έχει να κάνει με την επέκταση της μόρφωσης μας, η συμμετοχή σε κάποιο άθλημα ή απλά την εκγύμναση, την ανάπτυξη μιας δεξιότητας, η τη βελτίωση των σχέσεων με τους άλλους. Γενικά, όποια ασχολία μας κάνει να δραστηριοποιούμαστε εποικοδομητικά για να συνεισφέρουμε στον κόσμο μέσα στον οποίο θέλουμε να ζούμε. Συνάμα, επιδιώκουμε να ασχολούμαστε πάντα με πράγματα που εκφράζουν τους χαρακτήρες μας χωρίς να βρίσκονται σε ρήξη με τις αξίες μας. Ένα επάγγελμα που μπορεί να μας αποφέρει κερδοφορία ενώ αντιτίθεται στις αξίες μας, σε βάθος χρόνου ενδέχεται να έχει τις αντίστροφες επιπτώσεις στη ζωή μας. Στην τελική, η ζωή δεν είναι πρόβα. Λέτε να υπάρχει περίπτωση να μετανιώσετε που δεν μείνατε να δείτε εκείνο το πρόγραμμα στην τηλεόραση, ενώ αντί αυτού πειστήκατε και βγήκατε για μια βόλτα με φίλους ή μόνοι, για λίγη γυμναστική ή κάποιο χόμπι ή για να βοηθήσετε κάποιον που σας το είχε ζητήσει;

Υπομένοντας την αβεβαιότητα Οι υγιείς και παραγωγικοί άνθρωποι είναι πάντα έτοιμοι να αντιμετωπίσουν έναν βαθμό ρίσκου και αβεβαιότητας στις ζωές τους. Απαιτώντας βεβαιότητα και εγγυήσεις μέσα σε έναν αβέβαιο κόσμο είναι συνταγή για καταστροφή ή απλά αδράνεια. Η σιγουριά συνήθως έρχεται με κόστος, λιγότερες απολαβές, λιγότερο ενθουσιασμό και λιγότερες νέες εμπειρίες. Το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε το μέλλον, μας δίνει την ευκαιρία για ρίσκα και πειράματα όχι αποφυγή, αναζήτηση διαβεβαιώσεων και υπερβολικά μέτρα προστασίας. Μπορούμε να παίρνουμε ενημερωμένες αποφάσεις και υπολογισμένα ρίσκα, αλλά μόνο όταν αποφασίσουμε ότι η 100% βεβαιότητα είναι ιδιαίτερα σπάνια, τότε αμέσως μειώνουμε μέσα μας τις επιπτώσεις του άγχους και της συνεχούς ανησυχίας. Πηγή: http://lifology.gr