Εξόρυξη λιγνίτη: Το βρώμικο μυστικό της Ελλάδας...

Η εξόρυξη λιγνίτη - ή καφέ άνθρακα - στην Ελλάδα είναι μια τεράστια βιομηχανία. Μαζί με τη Γερμανία και την Πολωνία, η χώρα αντιπροσωπεύει πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα. Αλλά για τους κατοίκους των χωριών στις περιοχές εξόρυξης της Δυτικής Μακεδονίας, έχει πολλές επιπτώσεις, από τον εκτοπισμό έως και τα προβλήματα υγείας.
Η πυκνή σκόνη που αναδύεται στην ατμόσφαιρα καθιστά δύσκολη την εμφάνιση του ήλιου πάνω από την Πτολεμαΐδα, μια πόλη 500 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αθήνας στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, γνωστή για τα ορυχεία λιγνίτη και τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.
Ο Κώστας λειτουργεί ως φύλακας της κρατικής δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ), όπως και ο πατέρας του ενώπιον του. «Ο πατέρας μου πέθανε από καρκίνο όταν ήμουν 12», λέει. "Τέσσερις άλλοι άντρες από τη βάρδια του έχασαν τη ζωή τους από τον καρκίνο."

Παρά την αυστηρή νομοθεσία της ΕΕ για τον άνθρακα και τα μειούμενα κέρδη που αντιμετωπίζει η βιομηχανία , η Ελλάδα έχει επενδύσει 1,3 δισ. Ευρώ στην κατασκευή δύο νέων μονάδων στην περιοχή.

Το μετα-αποκάλυπτικό τοπίο της Πτολεμαΐδας αποτελείται από ένα μαύρο ορυχείο που εκτείνεται σε 625 τετραγωνικά μίλια και περιλαμβάνει μερικά εγκαταλελειμμένα χωριά. Η Πτολεμαΐδα είναι το μεγαλύτερο ορυχείο στα Βαλκάνια και αναφέρει ότι αντιπροσωπεύει το 30% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.

Η Ελλάδα, μαζί με τη Γερμανία, την Πολωνία, αντιπροσωπεύει πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα . Ωστόσο , ο άνθρακας συγκαταλέγεται στις χειρότερες πηγές τοξικών αέριων ρύπων παγκοσμίως. Μόνο το 2012, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανέφερε ότι 7 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση . Στην Ευρώπη, κάθε θάνατος που οφείλεται σε τέτοια έκθεση παρουσιάζεται πρόωρα κατά ένα εκτιμώμενο χρονικό διάστημα 11 ετών .

Σύμφωνα με την έκθεση Silent Killers της Greenpeace , η καύση άνθρακα προκαλεί περισσότερους από 1.200 πρόωρους θανάτους στην Ελλάδα.

Σε επιστολή του προς το Υπουργείο Υγείας, ο αναπληρωτής περιφερειακός υγειονομικός διευθυντής έγραψε ότι επτά από τους 10 θανάτους στην Πτολεμαΐδα σχετίζονται με καρκίνο ή θρομβοεμβολική νόσο (εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλικό επεισόδιο, πνευμονική εμβολή). Οι περιπτώσεις καρκίνου αυξήθηκαν κατά 16% από το 1950 και ο αριθμός τους ανέρχεται σήμερα σε 30,5%. Το προσδόκιμο ζωής στην περιοχή μειώνεται.

Η ΔΕΗ και οι συνεργάτες της δημιούργησαν 10.000 θέσεις εργασίας στη Δυτική Μακεδονία, όπου η ανεργία κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης ήταν η υψηλότερη στην Ελλάδα . Για περισσότερα από 60 χρόνια, η τοπική κοινότητα έχει αναπτυχθεί στον κλάδο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, ως μέρος της συμφωνίας διάσωσης της Ελλάδας, καθώς και το πρόγραμμα της ΕΕ για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, οδήγησε την τοπική κοινότητα σε οικονομική παρακμή και αδιέξοδο. Πολλοί, όπως ο Κώστας, θυσιάζουν την υγεία τους για μόλις € 680 το μήνα, ενώ άλλοι έπρεπε να εγκαταλείψουν τις εκτάσεις και τα σπίτια που είχαν κατακλυστεί από τα αναπτυσσόμενα ορυχεία. Από το 1976, περισσότεροι από 4.000 κάτοικοι πέντε διαφορετικών χωριών σε αποθέματα άνθρακα έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά .

Μερικά κατεδαφισμένα σπίτια, μερικά πεινασμένα αδέσποτα σκυλιά, ερειπωμένες εκκλησίες: αυτό είναι το Μαυροπηγή, το πιο πρόσφατα εγκατεστημένο χωριό έτοιμο να κατεδαφιστεί για την εξόρυξη άνθρακα.

Ο Αριστοκρατής και η σύζυγός του είναι δύο από τους 10 τελευταίους κατοίκους της Μαυροπηγής. Παρόλο που η ΔΕΗ έχει μετεγκατασταθεί επισήμως στους κατοίκους της Μαυροπηγής, μερικοί εξακολουθούν να ζουν στο χωριό, το οποίο είναι τώρα λίγα βήματα μακριά από το ορυχείο και δεν έχει πια τρεχούμενο νερό. "Έχω τη γυναίκα μου και τα σκυλιά μου εδώ. Δεν θέλω να ζήσω οπουδήποτε αλλού, αυτό είναι το μοναδικό σπίτι μου », λέει.

Πηγή: https://www.theguardian.com- Anna Pantelia