Ύστατη έκκληση από την Greenpeace για την βιομηχανική ρύπανση...

Θέμα: Άμεση παρέμβαση στη "Διαδικασία της Σεβίλλης" για τη βιομηχανική ρύπανση, για να σταματήσουν οι μεθοδεύσεις της ΔΕΗ που απειλούν την υγεία εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων πολιτών

Προς:
Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη
Υπουργό Υγείας, κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή

Κοινοποίηση: Μέλη Ελληνικού Κοινοβουλίου
Αξιότιμοι κύριοι,
Με την παρούσα επιστολή θέλουμε να σας απευθύνουμε ύστατη έκκληση να αναλάβετε δράση σε ένα εξαιρετικά επείγον και κρίσιμο ζήτημα που αφορά στην υγεία εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων πολιτών. Η δική σας παρέμβαση -έστω και την τελευταία στιγμή- μπορεί να αποβεί καθοριστική.
Αυτές τις ημέρες ολοκληρώνονται οι τελικές συζητήσεις μεταξύ των τεχνικών ομάδων εργασίας των κρατών μελών, οι οποίες θα επαναπροσδιορίσουν τα ανώτατα όρια ρύπανσης για υφιστάμενες και νέες μεγάλες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Οι συζητήσεις, γνωστές και ως Διαδικασία της Σεβίλλης,[1] θα επικαιροποιήσουν την Κοινοτική Οδηγία για τους Βιομηχανικούς Ρύπους για την περίοδο 2020 - 2029, λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ) ελέγχου και περιορισμού της ρύπανσης. Η διαδικασία έχει ξεκινήσει εδώ και λίγα χρόνια και ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες με την οριστικοποίηση των προτάσεων.

Άσκοπη απώλεια ζωής
Δυστυχώς, η διείσδυση έμμισθων υπαλλήλων της εμπλεκόμενης ελληνικής και ευρωπαϊκής βιομηχανίας στις κυβερνητικές αντιπροσωπείες έχει επιφέρει τεράστιο πλήγμα στην αξιοπιστία της διαδικασίας: τα νέα προτεινόμενα όρια ρύπανσης δεν συμφωνούν με τις ΒΔΤ και ουσιαστικά στοχεύουν στη διαιώνιση της υφιστάμενης κατάστασης. Ελπίζουμε ότι θα συμφωνήσετε μαζί μας ότι τα παρακάτω στοιχεία είναι συγκλονιστικά:
Η διαφορά μεταξύ των προτεινόμενων (αδύναμων) ορίων ρύπων και των ορίων που θα έθεταν οι ΒΔΤ θα προκαλέσει τον πρόωρο θάνατο 71.000 Ευρωπαίων πολιτών, εξαιτίας της επιπλέον ρύπανσης, η οποία θα μπορούσε να αποφευχθεί κατά την περίοδο 2020-29.[2] Τουλάχιστον 1.000 από τους πρόωρους θανάτους αφορούν την Ελλάδα. Επιπλέον, περισσότερα από 200.000 παιδιά (6-12 ετών) θα υποφέρουν από οξεία βρογχίτιδα.
Το κόστος για την ευρωπαϊκή οικονομία από την επιβάρυνση της δημόσιας υγείας εκτιμάται στα 52 δις ευρώ.[3]
Πιο συγκεκριμένα, τα προτεινόμενα όρια ρύπων θα επιτρέπουν στις εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής να κατασκευάσουν μετά το 2020 νέα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής που θα εκπέμπουν σε σύγκριση με υφιστάμενες μονάδες ανά τον κόσμο που ήδη εφαρμόζουν τις ΒΔΤ:
5 φορές περισσότερο Διοξείδιο του Θείου (SO2)
2,5 φορές περισσότερα Οξείδια του Αζώτου (NOx)
2 φορές περισσότερα μικροσωματίδια (PM)
5 φορές περισσότερο υδράργυρο (Hg)
Τα προτεινόμενα όρια ρύπων που αφορούν τα υφιστάμενα εργοστάσια για το διάστημα 2020-29 θα επιτρέπουν σε σύγκριση με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια ρύπων σήμερα στην Κίνα:
30% περισσότερο εκπομπές SO2
80% περισσότερο εκπομπές NOx

Ο αρνητικός ρόλος της Ελλάδας
Όπως προαναφέρθηκε, τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα της διείσδυσης της βιομηχανίας στις κυβερνητικές αντιπροσωπείες. Δυστυχώς, η ελληνική αντιπροσωπεία συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χειρότερες τεχνικές ομάδες της διαδικασίας, αποτελούμενη μάλιστα αποκλειστικά από μέλη της βιομηχανίας, συγκεκριμένα από τη ΔΕΗ και τα Ελληνικά Πετρέλαια. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα έχει αναθέσει στη ΔΕΗ και τα Ελληνικά Πετρέλαια να εκπροσωπούν τη χώρα σε ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα για τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και την εθνική οικονομία.
Συγκεκριμένα η ελληνική αντιπροσωπεία:
Έχει αντιταχθεί σθεναρά στη μείωση των ορίων για εκπομπές SO2 σε όλο το φάσμα των εφαρμογών και διεκδικεί ακόμα πιο ελαστικά όρια για τα πιο ‘βρώμικα’ καύσιμα, όπως ο λιγνίτης και το υψηλής περιεκτικότητας σε θείο πετρέλαιο (μαζούτ).
Έχει πρωτοστατήσει ενάντια στην εφαρμογή πιο αυστηρών ορίων για NOx στον λιγνίτη και εναντιώνεται στην εγκατάσταση επιπρόσθετων συστημάτων απονίτρωσης (ιδιαίτερα για τη ΒΔΤ ‘Επιλεκτική Καταλυτική Αναγωγή – SCR’) σε λιγνιτικούς και πετρελαϊκούς σταθμούς.
Όχι μόνο αντιτίθεται στη βελτίωση των ορίων για τις εκπομπές υδραργύρου, αλλά διεκδικεί και περεταίρω χαλάρωσή τους για τις λιγνιτικές μονάδες.
Αντιτίθεται στην υποχρέωση διαρκών ελέγχων (monitoring) για τις εκπομπές υδραργύρου.
Αντιτίθεται στην υποχρέωση διαρκών ελέγχων (monitoring) για τις εκπομπές ΝΟx, μονοξειδίου του άνθρακα (CO) και SO2 στους σταθμούς των ελληνικών νησιών με καύσιμο μαζούτ.
Αντιτίθεται σε πιο αυστηρές προδιαγραφές για την ενεργειακή απόδοση των λιγνιτικών σταθμών.
Είναι φανερό ότι ο βασικός σκοπός της ελληνικής αντιπροσωπείας δεν είναι η περαιτέρω βελτίωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αλλά η ουσιαστική υπονόμευσή της με στόχο το κέρδος εις βάρος της υγείας των πολιτών. Επιπλέον, διεκδικεί συνεχώς εξαιρέσεις με σκοπό την παράταση λειτουργίας εξαιρετικά ρυπογόνων- και επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία- λιγνιτικών και πετρελαϊκών μονάδων, χωρίς την υποχρέωση αναβάθμισης με βάση τις ΒΔΤ.
Κύριοι Υπουργοί, ελπίζουμε ότι οι συγκεκριμένες εξελίξεις προκαλούν και σε εσάς αποστροφή για τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική και ευρωπαϊκή βιομηχανία – μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας – μεθοδεύουν τις επίσημες διαδικασίες προτάσσοντας το οικονομικό συμφέρον τους εις βάρος της δημόσιας υγείας.
Αυτή η σπατάλη ζωής μπορεί να αποφευχθεί αν η ευρωπαϊκή βιομηχανία ενέργειας προχωρήσει σε αναβαθμίσεις των ρυπογόνων εργοστασίων με βάση τις ΒΔΤ. Μπορεί να αποφευχθεί επίσης, αν οι εθνικές αντιπροσωπείες εκτελέσουν το καθήκον τους με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και όχι το κέρδος των ευρωπαϊκών και ελληνικών ολιγοπωλίων.
Όπως πιθανόν γνωρίζετε, πριν λίγες ημέρες ο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης για το Περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Karl Falkenberg απέστειλε επιστολή στα υπουργεία Περιβάλλοντος των κρατών μελών, με την οποία τονίζει τη σημασία της Διαδικασίας της Σεβίλλης και υπογραμμίζει ότι οι εθνικές αντιπροσωπείες οφείλουν να εκπροσωπούν τις θέσεις των κυβερνήσεων και όχι συμφέροντα τρίτων.
Ως εκ τούτου, και δεδομένου ότι έχουν απομείνει λίγα εικοσιτετράωρα πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία της Σεβίλλης, σας ζητάμε να μεσολαβήσετε ώστε να ανακληθούν άμεσα οι έμμισθοι υπάλληλοι της βιομηχανίας από την ελληνική αντιπροσωπεία, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει απουσία της αντιπροσωπείας της χώρας μας από τις συζητήσεις.
Αξιότιμοι κύριοι, θεωρούμε αδιανόητο ότι επί της δικής σας διακυβέρνησης είναι πιθανό να επιβληθούν τα ιδιωτικά κοντόφθαλμα συμφέροντα και να μετουσιωθούν σε εθνική πολιτική και νομοθεσία. Για τον λόγο αυτό σας απευθύνουμε την ύστατη έκκληση για ένα θέμα, για το οποίο σας έχουμε ενημερώσει επανειλημμένα.[4] Με δεδομένο ότι έχετε πλέον πλήρη επίγνωση του θέματος, εκφράζουμε την πεποίθηση ότι στο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό έγκλημα που σχεδίασαν οι προκάτοχοί σας δεν θα γίνετε συνεργοί.
Με τιμή,
Νίκος Χαραλαμπίδης
Γενικός Διευθυντής
Ελληνικό γραφείο της Greenpeace

Υποσημειώσεις:
[1] http://eippcb.jrc.ec.europa.eu/
[2] Σύμφωνα με μελέτη – που αξιοποιεί τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος – για λογαριασμό της Greenpeace, http://www.greenpeace.org/greece/Global/greece/image/2015/climate/publications/20150521BRIEF_Health_BREF.pdf
[3] Βλ. σημείωση 2
[4] Η προηγούμενη ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου (τότε ΥΠΕΚΑ) ήταν ενημερωμένη από την Greenpeace ήδη από τον Νοέμβριο του 2013.
http://www.greenpeace.org/greece/el/news/118508/118523/seville/