Παγκόσμια Ημέρα γιορτής ή ντροπής για το Περιβάλλον;;;

Οι διάφοροι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, και κυρίως αυτοί που είναι υπαίτιοι της καταστροφής του περιβάλλοντος, μας καλούν κάθε Ιούνιο να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα (ή καλύτερα τη νύκτα) του Περιβάλλοντος. Η υποκρισία και η σκοπιμότητα δεν έχει όρια. Η ημέρα αυτή όχι μόνον δεν είναι ημέρα γιορτής, αλλά ημέρα θλίψης και ντροπής για την κακοποίηση του περιβάλλοντος σε παγκόσμια κλίμακα.
Μετά την παγκοσμιοποίηση, η αγορά ελέγχει την κοινωνία και όχι το αντίθετο. Η νεοφιλελεύθερη αντίληψη της άκρατης κερδοσκοπίας έχει οδηγήσει ολόκληρο τον πλανήτη στα όριά του. Τα πάντα είναι αντικείμενο κερδοσκοπίας.
Το μέλλον μας σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο είναι αβέβαιο. Ο πλανήτης είναι καμίνι. Πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προβλέπει αύξηση της θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο, ταχύτατες κλιματολογικές αλλαγές, ακραία καιρικά φαινόμενα, αύξηση της στάθμης των θαλασσών, μείωση της στάθμης των λιμνών και διαταραχή της χλωρίδας και πανίδας. Καθώς επιταχύνεται το λιώσιμο των πάγων και αυξάνεται η θερμική διαστολή τους, αυξάνεται η στάθμη των ωκεανών με συνέπεια τη ριζική αλλαγή στις παραθαλάσσιες ακτές, ακόμη και εξαφάνιση ολόκληρων νησιών. Μέχρι το 2050 ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν λόγω κλιματικών αλλαγών.
Βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να μειώσουν τους ρύπους του θερμοκηπίου κατά 8% μέχρι το 2012 σε σχέση με το 1990. Το Πρωτόκολλο αυτό, με το πρόσχημα ότι θα κλείσουν επιχειρήσεις, δεν υπέγραψαν οι ΗΠΑ, οι οποίες αποτελούν τη πιο ρυπογόνο χώρα του πλανήτη. Ακόμη μέχρι το 2016 αναμένεται η Κίνα και η Ινδία να υπερβούν το ποσοστό ρύπανσης των ΗΠΑ (πλέον του 20%).
Επίσης σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το μέλλον της Ευρώπης διαγράφεται ζοφερό. Τα επόμενα 60 χρόνια θα έχουμε ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,2 βαθμούς Κελσίου στην Ευρώπη. Περισσότερο δυσοίωνες προβλέψεις αναμένουν αύξηση μέχρι και 3 βαθμούς Κελσίου. Η διαφορά αυτή των 0,8 βαθμών είναι σημαντική αν συνυπολογίσουμε τις τεράστιες καταστροφικές συνέπειες που είχε σε ολόκληρο τον πλανήτη η κατά 0,7 βαθμό Κελσίου αύξηση της θερμοκρασίας τον 20ό αιώνα. Η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει μέχρι 1 μέτρο και θα σημειωθούν ξηρασίες και πλημμύρες, οι οποίες θα επιφέρουν σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Στη Βόρεια Ευρώπη η αύξηση της θερμοκρασίας θα ευνοήσει τη γεωργία, ενώ στη Νότια Ευρώπη θα επιφέρει ξηρασίες και ερημοποίηση του εδάφους. Γενικά επικρατεί μεγάλη ανησυχία για ριζική ανατροπή των φυσικών και οικονομικών συνθηκών της σημερινής Ευρώπης.
Εκτός από το Πρωτόκολλο του Κιότο ελπιδοφόρο μήνυμα αποτελούν τα νέα ευρωπαϊκά προγράμματα LIFE+ για την προστασία του περιβάλλοντος, τα οποία προέκυψαν μετά από διαπραγμάτευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος.
Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, τη στιγμή που η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον σε ολόκληρη τη χώρα αυξάνεται, κυβέρνηση αλλά και πολίτες αδιαφορούν. Ο ανταγωνισμός για την εξουσία των δύο μεγάλων κομμάτων αυξάνεται. Το πολιτικό κόστος επιφέρει παραλυσία στην εκάστοτε κυβέρνηση. Οι πολίτες αδιαφορούν ή μάλλον η κρατική και η ιδιωτική τηλεόραση έχουν δημιουργήσει τον τηλεβλάκα, οποίος βυθισμένος στον καναπέ του, δεν ανησυχεί για το περιβάλλον ή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του, αλλά συνεχίζει να τρώει τηλεοπτικά σκουπίδια με ευχαρίστηση.
Οι περιοχές προστασίας (δάση, ακτές και λοιπά φυσικά οικοσυστήματα) κινδυνεύουν να αφανιστούν από την ανεξέλεγκτη, ελλείψει χωροταξικού σχεδιασμού, οικιστική εξάπλωση. Οι πόλεις συνεχώς διογκώνονται και υποβαθμίζονται. Η αυθαίρετη δόμηση αυξάνεται με συνέπεια τη νομιμοποίηση της παρανομίας και τη γελοιοποίηση της νομιμότητας. Ανεξέλεγκτες χωματερές, ποτάμια, λίμνες και υδροβιότοποι μολύνονται συνεχώς με την απόρριψη χημικών και βαρέων μετάλλων από τις βιομηχανίες. Η κακοποίηση του ελληνικού χώρου και η αθλιότητα της περιβαλλοντικής κατάστασης συνεχίζονται και θα συνεχίζονται στο μέλλον.
Είμαστε άξιοι της μοίρας μας και έχουμε τις κυβερνήσεις που μας αξίζουν. Ο κόσμος καίγεται και εμείς «χτενιζόμαστε». Η μόνη μας ελπίδα είναι να αφυπνιστεί η νεολαία, την οποία προσπαθούν πάση θυσία να κρατούν σε μια παθητικότητα.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα του Περιβάλλοντος για την κυβέρνηση, τα κόμματα και τους πολίτες: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε.

Του Δημ. Γ. Χριστοφιλόπουλου*
Ο Δημήτρης Χριστοφιλόπουλος είναι Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών