Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2023

Ποντοκώμη: Μια μετεγκατάσταση που δεν έγινε ποτέ...

«Και ούτε πρόκειται να γίνει», μας λέει ο Γιώργος Πηλιανίδης, νυν πρό- εδρος της κοινότητας Ποντοκώμης.

Η ΔΕΗ
Μπορεί η ΔΕΗ να εγκρίνει και να αναλαμβάνει το κόστος (εκτιμήθηκε περί τα 20.000.000 €) της μετατόπισης των πυλώνων υπερυψηλής τάσης στην περιοχή εγκατάστασης της Νέας Ποντοκώμης; Ναι, μπορεί (Αρ. εγγρ. 20163-1/9/2009 της γεν. δ/σης ΔΕΗ προς τον νομάρχη Κοζάνης κ. Δακή και κοινοποίηση στο δήμαρχο Κοζάνης κ. Κουκουλόπουλο)(1). Μπορεί πάλι η ΔΕΗ, παρά το γεγονός του διαχωρισμού του ΑΔΜΗΕ (εκμετάλλευση δικτύων), να παραμένει στην αρχική της απόφαση «για την ανάληψη του κόστους μετεγκατάστασης απαλλοτριωμένων οικίσμών» αλλά και «παραλλαγής των δικτύων μεταφοράς» (πυλώνες);
Ναι, στα πλαίσια της κοινωνικής εταιρικής της ευθύνης. (Αρ. εγγρ. 330- 26/1/2014, προς τον δήμαρχο Κοζάνης κ. Μαλούτα) (2).
Μπορεί στο τέλος, η ΔΕΗ να αποκλίνει από τα παραπάνω και να υποστηρίζει πως « την εποχή των "παχέων αγελάδων" τότε που οι μεγάλες ανατιμήσεις του ρεύματος δημιουργούσαν την γνωστή ευμάρεια- οι προηγούμενες διοικήσεις έχουν δώσει σχετικές υποσχέσεις». Μπορούν και οικονομικές υποχρεώσεις της Επιχείρησης να εξαντλούνται έως τις απαλλοτριώσεις των οικισμών» και να πετάει το μπαλάκι' στον ΑΔΜΗΕ («εταιρεία με την οποία η ΔΕΗ δεν έχει καμία σχέση ιδιοκτησίας ή ελέγχου») έως το 2028; Στην ουσία, η μετεγκατάσταση όλη να βρίσκεται στον «αέρα»;
Απ' ότι φαίνεται κι αυτό μπορεί. (Απαντητική επιστολή αρ. 2989- 19/10/2018 κας Κουρίδου, γεν. δ/ντριας Ορυχείων, προς τον κ. Λ. Ιωαννίδη, δήμαρχο Κοζάνης. ι. Απάντηση αρ.1234-16/7/2021 του προέδρου και δίντος, συμβούλου της ΔΕΗ κ. Στάσση προς τον δήμαρχο Κοζάνης κ. Λ. Μαλούτα), (3)
Ακολούθησε στις 7/10/21 και η θέση της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας), ότι συμφωνεί, κατά περίεργο τρόπο, με όλους τους διαφωνούντες: Κατοίκους, Δήμο, ΔΕΗ! Μια ιστορία αμιγώς Ελληνική, λοιπόν, που ξεκινάει στις 12 Φεβρουαρίου του 2007. Τότε κατατέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Δημητρίου Υψηλάντη ως έκτακτο θέμα από τους Δημήτρη Μαυροματίδη και Ανδρέα Αθανασιάδη (4) « πρόταση ένστασης του Δ.Σ. στη Νομαρχία Κοζάνης με το σκεπτικό να μην γίνει δεκτή η υποβληθείσα από τη ΔΕΗ Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (για την διάνοιξη του ορυχείου Ποντοκώμης) αν δεν περιλαμβάνει τη μετεγκατάσταση του οικισμού της Ποντοκώμης». Σύσσωμα το χωριό και ο νεοσυσταθήςς Σύλλογος Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής συντάχθηκαν στο: Ή θα μετακινηθεί όλο το χωριό ή δεν θα πειράξετε τίποτα. Η ΔΕΗ σκέφτεται τμηματικές απαλλοτριώσεις σε... συνέχειες, Νομαρχιακοί και Τοπικοί παράγοντες αντιδρούν, σθεναρά ή λιγότερο και η Οικολογική Οργάνωση Κοζάνης θέτει σοβαρούς προβληματισμούς και ερωτήματα ρύπων και περιβάλλοντος. Ο χρόνος κυλά με αντιπαραθέσεις.

Στο καφενείο της (παλιάς) Ποντοκώμης
«Το 2013 βγήκε η απόφαση (5) για αναγκαστική απαλλοτρίωση της Ποντοκώμης. Δεν συμφωνούσαμε με τις τιμές», θα μας πει ο κ. Πηλιανίδης, «πιστεύουμε ήταν πολύ χαμηλές σε σχέση με άλλες που δόθηκαν σε ανάλογες περιπτώσεις, Κλείτο, Μαυροπηγή κλη. Ο καθένας βέβαια στις αγοραπωλησίες εκτιμάει και διαπραγματεύεται την περιουσία του κατά το δοκούν αλλά εδώ δεν μπορούσαμε να κάνουμε κι αλλιώς, η απαλλοτρίωση ήταν αναγκαστική. Οι τιμές ορίστηκαν το 2014 με 2015, ο κόσμος αποζημιώθηκε από το 2016 έως το 2019. Σήμερα έχουμε 2023, είμαστε ακόμα εδώ και τα χρήματα που πήραμε τότε σαν αποζημίωση έχουν χάσει 40% από την σημερινή τους αξία (6).
Πλανάται γενικώς στον κόσμο, πήρατε καλά λεφτά και κάθεστε ακόμα εκεί. Ο κόσμος πρέπει να ξέρει πως στο καινούριο χωριό υπάρχουν πυλώνες υπερυψηλής τάσης και κάτω από τους πυλώνες υπάρχουν οικόπεδα. Η δέσμευση της ΔΕΗ (σσ.νυν ΑΔΜΗΕ) ήταν για υπογειοποίηση αυτών των καλωδίων, ένα κόστος που υπολογίζονταν περί τα 20.000.000€ (α σ στη συνέχεια εκτιμήθηκε στα 10.000.000€). Από τότε, 2014, ως σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα. Πολλοί αναγκάστηκαν να χτίσουν ή να αγοράσουν σπίτια αλλού, Πτολεμαΐδα, Κοζάνη και Θεσσαλονίκη ακόμα. Προσπαθούμε να υπερκεράσουμε τα πολλά προβλήματα αλλά δεν γίνεται. Δεν πιστεύουμε ότι το κόστος (μετακίνησης ή υπογειοποίησης των πυλώνων) είναι μεγάλο αλλά τι να μπορούμε να κάνουμε εμείς γι αυτό;
Η εξόφλησή των αποζημιώσεών μας από τη ΔΕΗ έγινε το 2018. Ως σήμερα όμως αυτά που ζητούσαμε για την μετεγκατάσταση, πυλώνες τάσης και δημόσιες υποδομές, δεν ικανοποιήθηκαν, οπότε εμείς παραμένουμε εδώ. Αλλά και πώς να πάμε αύριο ή όταν ολοκληρωθούν, να χτίσουμε, όταν όλα έχουν ακριβύνει τόσο πολύ; Η αγοραστική δύναμή μας μειώθηκε όλα αυτά τα χρόνια. Εφόσον οι υποδομές είχαν γίνει έγκαιρα και η νέα τοποθεσία ήταν έτοιμη να μας υποδεχτεί τότε φυσικά δε θα μπορούσαμε να πούμε τίποτα και θα μπορούσε ο καθένας να μας κατηγορήσει αν καθυστερούσαμε. Από τη στιγμή όμως που η νέα τοποθεσία δεν είναι έτοιμη γι αυτούς τους βασικούς λόγους που αναφέραμε, κι εμείς λέμε 'δεν θα πειράξετε τίποτα εφόσον δεν ολοκληρωθούν τα πάντα. Στις μακέτες που μας παρουσίασαν ήταν όλα ωραία, το νέο ποντιακό χωριό, με όρους δόμησης, κοινόχρηστους χώρους, υποδομές, όλα. Τώρα ακόμα γίνονται τα βασικά, ύδρευση, αποχέτευση κλπ. Οι πυλώνες όμως παραμένουν.
Βέβαια εδώ έχουμε κι ένα άλλο πρόβλημα. Η ΔΕΗ αγόρασε τα εδάφη μας για το υπέδαφός τους, για την εξόρυξη των κοιτασμάτων λιγνίτη. Τώρα μας λέει ότι εδώ θα εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά. Αυτό είναι άλλο πράγμα. Αν το ξέραμε, ας πούμε, μπορεί να μην συμφωνούσαμε καν από την αρχή. Τι θα πει δημόσιο συμφέρον; Να πάρεις από μας τα εδάφη και τα σπίτια μας και να τα δώσεις στην Μετάβαση ΑΕ; Ζητήσαμε δικαστικά μια αύξηση 10% για όλο αυτό το χάσιμο λόγω χρόνου και καθυστερήσεων. Το χάσαμε κι αυτό. Μας ξεριζώνουν από τον τόπο μας, το γνωρίζουν. Εδώ έχουμε φτιάξει τη δουλειά μας την περιουσία μας τα πάντα. Είμαστε σε μια μεταβατική περίοδο που διαρκεί για πολλά χρόνια και όχι από υπαιτιότητα δικιά μας.
Από τη ΔΕΗ απαγορεύονται όλες οι υπέργειες κατασκευές από τη στιγμή της απαλλοτρίωσης και μετά και είμαστε υποχρεωμένοι να ζήσουμε σε μια περίοδο αναμονής».
Ο κ. Γιώργος πήγε στη νέα θέση του χωριού στη ΖΕΠ εδώ και 3 χρόνια γνωρίζοντας πως δεν είναι έτοιμες οι υποδομές.
«Το πρόβλημα για όσους εγκατασταθήκαμε ήδη είναι κυρίως το νερό, Δυστυχώς η ΔΕΥΑΚ μας είπε ότι θα μας δώσει νερό αφού παραδοθεί όλο το έργο και ενώ θα μπορούσαν κατά προτεραιότητα να εξυπηρετηθούν τα σπίτια που χτίστηκαν. Είχαμε το δικαίωμα να χτίσουμε, δεν το κάναμε αυθαίρετα, βγάλαμε άδειες. Ο δήμος γενικά δεν μας βοήθησε. Το ενδιαφέρον του δημάρχου δεν ήταν αυτό που έπρεπε για τις νέες εγκαταστάσεις. Ενώ υπάρχουν οικιστικές περιοχές ακριβώς δίπλα μας, μας λένε, για λόγους γραφειοκρατικούς πιστεύω, πως δεν μπορεί να γίνει μεταφορά νερού στον οικισμό. Αυτό το θεωρούμε απαράδεκτο και εξοργιστικό. Τι πάει να πει παραλαβή του έργου; Για την ΔΕΗ που κάνει ηλεκτροδοτήσεις ισχύουν άλλα και για το Δήμο άλλα; Επίσης το παράπονό μας είναι ότι ο δήμαρχος δεν πάτησε 4 χρόνια στο χωριό μας, είπε μάλιστα δεν υφίσταται Ποντοκώμη! Υπάρχουν βέβαια και τα καλώδια, οι πυλώνες. Συνολικά έχουν ορισθεί 920 οικόπεδα και κάποια από αυτά, περί τα 150, είναι «δεσμευμένα», κοντά ή κάτω από αυτούς τους πυλώνες. Το πρόβλημα που προκύπτει είναι πώς θα χτίσουν αυτοί που είναι κοντά ή κάτω από καλώδια υπερυψηλής τάσης; Δυστυχώς μαθαίνουμε ότι και μόνο για να έρθει το καλώδιο θέλει ενάμιση χρόνο άσχετα αν έγιναν τα φρεάτια για την υπογειοποίηση.
Σκεφτείτε λοιπόν την πορεία του έργου στη συνέχεια. Δεν γνωρίζανε για αυτά πιο πριν;
Ίσως θα μπορούσε να είναι πιο συμμαζεμένη η όλη σχεδίαση του νέου χωριού και όχι φαραωνικού τύπου, ώστε πιο εύκολα και γρήγορα να μπορούν να γίνουν εγκαταστάσεις υποδομές και ότι απαιτείται τέλος πάντων. Πιστεύουμε ότι έγινε και μια κακή διαχείριση όσον αφορά την χάραξη του νέου οικισμού.
Να πούμε ακόμη ότι από το 920 προς διάθεση οικόπεδα, μοιράστηκαν το 200. Μεγάλα κομμάτια από την συνολική περιοχή του νέου οικισμού τα κράτησε ο δήμος για μετέπειτα χρήση. Είναι κι αυτό ένα θέμα που μας βάζει σε σκέψεις για την σωστή αντιμετώπιση της νέας Ποντοκώμης.
Ακόμη και η παράταση για 2 χρόνια στον εργολάβο, λόγω κορωνοϊού είναι ένα πρόβλημα. Αλλά τι να πούμε γι' αυτό, όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε τόσα άλλα μεγαλύτερα Ως τώρα (σ.σ τέλος Οκτώβρη 2023) πήγαμε στο νέο οικισμό δέκα με δεκατέσσερις οικογένειες. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους του χωριού αγόρασαν ήδη σπίτια αλλού, άρα στην ουσία το θέμα της μαζικής μετεγκατάστασης στην πράξη ακυρώθηκε και δικαίως. Όταν υπάρχει όλη αυτή η διαφορά στις τιμές με τότε, δηλαδή με πριν από 4, 6, 8 χρόνια γιατί κάποιος θα έπρεπε να περιμένει και το βασικότερα, χωρίς να φταίει γι' αυτή την καθυστέρησης.
Τι προβλέπεται; Οι υποδομές, αυτό είναι το βασικό μας θέμα. Πολλοί είναι αυτοί που δεν θελουνε να μετακινηθούν για να πάνε σε ένα χώρα ανέτοιμο και χωρίς υποδομές. Να προχωρήσουν το έργο, λοιπόν, είναι το αίτημα.
Ο πρώην βουλευτής Κοζάνης και νέος Περιφερειάρχης Γ. Αμανατίδης ζήτησε νομοθετική ρύθμιση επ' αυτού. Οι εκπρόσωπος των κατοίκων Δημ. Μαυροματίδης ζήτησε αναθεώρηση της προγραμματικής σύμβασης (7) μεταξύ ΔΕΗ - ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΕ - Υπουργείου που έγινε ερήμην των κατοίκων και της τοπικής κοινωνίας και είπε μεταξύ άλλων «…Έχουν διανεμηθεί οικόπεδα σχεδόν στο σύνολο του οικισμού άρα και κάτω και δίπλα από τους πυλώνες της, με αποτέλεσμα να είναι μπλοκαρισμένη η δυνατότητα μετεγκατάστασης με κατασκευή των κατοικιών.
Τόσο το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης όσο και το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας υιοθέτησαν ομόφωνα τις εισηγήσεις. Καμιά ανταπόκριση έως σήμερα με ανεπίσημη δικαιολογία ότι το τελευταίο διάστημα είχαμε συνεχώς εκλογές…

Οι κάτοικοι ζητούν μια βιώσιμη μετεγκατάσταση
Αυτί που ζητούν οι κάτοικοι της Ποντοκώμης, σε γενικές, απλές, γραμμές, είναι να μη γίνει η μετεγκατάσταση μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα δημοσίου ενδιαφέροντος / υποδομές στο νέο οικισμό ώστε αυτός να καταστεί βιώσιμος.
«Με υπαιτιότητα της ΔΕΗ - αλλά και με την ανοχή του Δήμου Κοζάνης, που τόσο χρόνια πέρα από ακούσιες συναντήσεις, και επικοινωνίες δεν κατάφερε τίποτε ουσιαστικό. Η παραλλαγή μεταφορές των πυλώνων υψηλής τάσης της Νέας Ποντοκώμης, δεν υπήρξε έως σήμερα με αποτέλεσμα την περαιτέρω καθυστέρηση όλων των διαδικασιών μετεγκτάστασής της. Η κατεδάφιση των κτηρίων ΟΛΟΥ του οικισμού από την ΔΕΗ, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2004, και προτού παραχωρηθεί η συνολική έκταση (στη Μετάβαση Α.Ε. πια) έχει προκαλέσει μόνιμη ανησυχία στους κατοικους αφού θα αναγκαστούν να φύγουν χωρίς να είναι έτοιμος ο νέος οικισμός. Ο κίνδυνος να χαθεί το χωριό είναι μεγάλος.»
Ένα χωριό που κάποτε αριθμούσε πάνω από 1.300 κατοίκους και πλέον βρίσκεται σε χρόνια διαδικασία μετεγκατάστασης, προκειμενου να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα λιγνίτη που κρύβουν τα εδάφη του. Ή μήπως για να αναπτυχθούν φωτοβολταϊκά;
Ούτε οι ίδιοι ξέρουν. Εκείνο που ξέρουν σίγουρα είναι η γνωστοποίηση της ΔΕΗ για την «άμεση παύση ταφής νεκρών στην Ποντοκώμη για να μεταφερθούν στα κοιμητήρια του νέου οικισμού…»

Πληροφορίες Πηγές
1. Συζήτηση με κατοίκους, της Ποντοκώμης, στις 17/10/2023 στο καφενείο του χωριού
2. Ιστότοπος Συλλόγου Περιβάλλοντος και ποιότητας Ζωής Δημητρίου Υψηλάντη http://pontokomicom.blogspot.com/
3. Ενημερωτικό blog του Δημήτρη Μαυροματίδη https://mavromatidisdimitris.blogspot.com/

1. «Ιδιαίτερα αξιολογήθηκε το γεγονός ότι, την περιοχή αυτή από την οποία διέρχονται οι υπόψη πυλώνες, επέλεξε η πλειοψηφία των κατοίκων της Ποντοκώμης για μετεγκατάσταση». Από την απάντηση του εγκριτικού εγγράφου του Δ.Σ. της ΔΕΗ στις 27/8/2009 προς τον νομάρχη Κοζάνης
2. η ΔΕΗ στα πλαίσια της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και των άριστων σχέσεων με τις τοπικές κοινωνίες, έχει αναλάβει, πολλές φορές, την κάλυψη δαπανών για την μετεγκατάσταση απαλλοτριωμένων οικισμών, καταβάλλοντας σημαντικά ποσά, παρότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από την υφιστάμενη νομοθεσία». Από την απάντηση της ΔΕΗ στην από 19/12/13 επιστολή του δημάρχου Κοζάνης κ. Μαλούτα
3. Απάντηση στην από 30/6/2021 επιστολή του δημάρχου Κοζάνης για το έργο παραλλαγής εναέριων γραμμών υπερυψηλής τάσης στην περιοχή του νέου οικισμού Ποντοκώμης Δήμου Κοζάνης. « Όπως σας έχει γνωστοποιηθεί και με το (β) σχετικό, η αναγκαιότητα για την υλοποίηση του εν λόγω Έργου(σσ. απομάκρυνσης των πυλώνων) δεν προέκυψε από την επέκταση των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ Α.Ε. στα Ορυχεία Πτολεμαΐδας...» Το έργο παραλλαγής των δύο (2) εναέριων Γραμμών Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης (400kV), το οποίο περιλαμβάνει την υπογειοποίησή τους κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους, έχει ενταχθεί στο εγκεκριμένο από τη ΡΑΕ Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας περιόδου2019-2028 του ΑΔΜΗΕ και η κάλυψη δαπάνης του πρέπει να αναληφθεί από το Διαχειριστή καθόσον, κατά νομοθετική επιταγή και όχι επιχειρηματική πρωτοβουλία της Επιχείρησης, η ΔΕΗ Α.Ε. δεν δραστηριοποιείται πλέον στη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας
4.Τα γεγονότα εκείνης της περιόδου από το ενημερωτικό blog του Δημήτρη Μαυροματίδη με το οποίο ενημερώνονταν οι κάτοικοι: Νέα Δ. Κοζάνης - dimypsilanti: Ενημέρωση περί του Δήμου Δημ Υψηλάντη 18.02.07
5.Η απόφαση αυτή, που υπογράφτηκε στις 9 Απριλίου 2013, με εντολή του Υφυπουργού, από τον Γενικό Γραμματέα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Κ. Μαθιουδάκη, ορίζει τα εξής: 1. Κηρύσσουμε αναγκαστική απαλλοτρίωση υπέρ του Δημοσίου και με δαπάνες της αιτούσας ΔΕΗ Α.Ε., κτηματικής περιοχής έκτασης 391.900,00 τ.μ. (ΟΙΚ2) στις Τοπικές Κοινότητες Ποντοκώμης. Δημοτικής Ενότητας Δημ. Υψηλάντη Δήμου Κοζάνης, Κομάνου και Μαυροπηγής, Δημοτικής Ενότητας Πτολεμαΐδας Δήμου Εορδαίας. Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης για λόγους εκμετάλλευσης του υποκείμενου λιγνιτικού κοιτάσματος των Ορυχείων Υψηλάντη - Νοτιοδυτικού Πεδίου του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας. 6. Σύμφωνα με απόφαση της ΔΕΗ ΑΕ (13-09-2016) εγκρίθηκε η έκδοση επιταγών συνολικού ύψους ποσού € 144.13 εκ. για την υλοποίηση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του οικισμού της Ποντοκώμης Κοζάνης, έκτασης 887.230,56 τ.μ., προκειμένου να καταστεί δυνατή η πλήρης εκμετάλλευση του λιγνιτικού κοιτάσματος Νοτιοδυτικού Πεδίου, από το οποίο θα τροφοδοτείται με λιγνίτη, για τριάντα και πλέον χρόνια, η νέα μονάδα ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ 5.
7. & 6.4.7 του νόμου 49562022 προβλέπει… «Εκ των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στις Γαίες Μεταλιγνιτικής Αξιοποίησης Ποντοκώμης τοπογραφικά του Παραρτήματος 1(iii) θα παραδοθούν στη ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΕ στο πλαίσιο της εφαρμογής της παρούσας σύμφωνα με το Πρόγραμμα Διαθεσιμότητας Εκτάσεων με επιμέλεια και δαπάνες της ΔΕΗ αφότου έχουν ολοκληρωθεί οι όλες οι ενέργειες για την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων των διοικητικών αποβολών, καθώς και η κατεδάφιση των εγκαταστάσεων και κτιρίων, η απομάκρυνση των υλικών και η εξυγίανση του εδάφους τόσο για της υπέργειες όσο και για τις υπόγειες κατασκευές. Σε περίπτωση που απαιτηθούν επιπρόσθετες ενέργειες από μέρους της εταιρείας ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε για την υλοποίηση των ανωτέρω δικαστικών αποφάσεων και ενεργειών από την ΔΕΗ ΑΕ, η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΕ θα προβεί αμελλητί σε όλες τις αναγκαίες προς τούτο ενέργειες.

Πηγή: Free press Δυτικής Μακεδονίας Together 71

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΚΗΣ ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

 
back to top