Ατύχημα ΔΕΗ στην Πτολεμαϊδα: Άγνοια κινδύνου...

Δεν είναι η πρώτη φορά που τέτοιας έκτασης ατύχημα συμβαίνει στις μονάδες της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα.
Το 2002 πήραν φωτιά μετασχηματιστές της ΔΕΗ και εκλύθηκε στην ατμόσφαιρα τεράστια ποσότητα PCBs (κλοφέν) με ανυπολόγιστες συνέπειες για την υγεία των εργαζομένων, των πυροσβεστών, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.
Με αλλεπάλληλες ερωτήσεις (στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου) του τότε βουλευτή του ΣΥΝ αείμνηστου Γ. Αμπατζόγλου υποχρεώθηκαν ο τότε υπουργός Ανάπτυξης και η Διοίκηση της ΔΕΗ να προχωρήσουν στη δημιουργία υπηρεσίας Πρόληψης και Προστασίας των εργαζομένων με την απασχόληση ιατρών εργασίας για την παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων.
Για τους πυροσβέστες δεν είχε εφαρμογή η νομοθεσία για την υγεία και ασφάλεια και μόνο το 2003 με σχετική διάταξη στον Ν. 3144, επεκτάθηκε και στους ένστολους και τα σώματα ασφαλείας, αφού είχε διαπιστωθεί ότι το υπουργείο Εργασίας είχε αφαιρέσει από τον σχετικό νόμο αυτή τη ρύθμιση.
Παρά το γεγονός, όμως, ότι στο Συμβούλιο Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας, εδώ και κάποια χρόνια, συζητήθηκε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τις εγγενείς δραστηριότητες στο πυροσβεστικό σώμα με τη συμμετοχή και των συνδικαλιστικών φορέων, αυτό ακόμα βρίσκεται σε κάποια υπουργικά συρτάρια και δεν προχωρά η έκδοσή του.
Όμως, τα γεγονότα τρέχουν και οι εργαζόμενοι-ες στο πυροσβεστικό σώμα βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι-ες με βλαπτικούς για την υγεία τους χημικούς παράγοντες.
Θα είχε ενδιαφέρον τόσα χρόνια μετά να δημοσιοποιούνταν στοιχεία για την παρακολούθηση σε βάθος χρόνου της υγείας των εργαζομένων, των πυροσβεστών, του πληθυσμού της περιοχής και τις επιπτώσεις από την εισπνοή άκρως επικίνδυνων καρκινογόνων ουσιών.
Το νέο ατύχημα με τις ανακοινώσεις που ακολούθησαν αποδεικνύει είτε ότι υπάρχει άγνοια των κινδύνων από τους άκρως βλαπτικούς καρκινογόνους χημικούς παράγοντες που εκλύθηκαν στην ατμόσφαιρα (και διοξίνες) είτε εσκεμμένη απόσειση των ευθυνών.
Όταν ανακοινώνεται ότι κάποιοι εργαζόμενοι διακομίστηκαν στο νοσοκομείο και μετά τις πρώτες εξετάσεις διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρξε πρόβλημα, για τους γνωρίζοντες, το θέμα προκαλεί έντονη ανησυχία για την τύχη τους και εγκληματική αδιαφορία από πλευράς ΔΕΗ.
Σε τέτοιες περιπτώσεις η παρακολούθηση της υγείας εργαζομένων, πυροσβεστών και πληθυσμού, οι αναλύσεις μόλυνσης αέρα, εδάφους και υδροφόρου ορίζοντα πρέπει να είναι μακροχρόνιες.
Και καλά οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ, έχουν τους γιατρούς εργασίας. Με τους εργαζόμενους των υπεργολάβων ποιος θα ασχοληθεί;
Το 2007, μετά την υπ’ αριθμ. 30/2005 προσφυγή του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ) υπήρξε έκθεση – απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της Ελλάδας, που αποτελεί κόλαφο για την τότε και την προηγούμενη κυβέρνηση.
Σύμφωνα με την έκθεση – απόφαση της Επιτροπής, οι προηγούμενες κυβερνήσεις παραβίαζαν την κοινοτική και ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία και αδειοδοτούσαν με υπουργικές αποφάσεις για τη συνέχιση λειτουργίας των ΑΗΣ της ΔΕΗ σε Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη και αλλού.
Η Επιτροπή διαπίστωνε ότι η πολιτεία δεν προστατεύει αποτελεσματικά την υγεία των πολιτών, διότι δεν λαμβάνει μέτρα για να βελτιώσει ουσιαστικά την ποιότητα του περιβάλλοντος.
Η Επιτροπή διαπίστωνε, ακόμα, ότι η πολιτεία δεν ελέγχει εάν και κατά πόσον εφαρμόζονται οι κανόνες ασφάλειας και υγιεινής στην εργασία, δεν είναι σε θέση να παρέχει αξιόπιστα στοιχεία για τον αριθμό των εργατικών ατυχημάτων στα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ και εναποθέτει στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας τη λήψη μέτρων προστασίας των λιγνιτωρύχων, ενώ τέτοια μέτρα θα έπρεπε να θεσπίζονται με νόμο.
Η χώρα μας παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και καταδικάστηκε.
Παρ’ όλα αυτά, επτά χρόνια μετά, τα πράγματα παραμένουν ίδια και χειρότερα.
Με την επίκληση της οικονομικής κρίσης και την προσέλκυση επενδυτών για την πολυπόθητη ανάπτυξη, καταστρατηγείται πληθώρα νόμων για την προστασία της υγείας των εργαζομένων, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.
Στη ΔΕΗ, και όχι μόνον, δεν γίνονται προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, οι υπάρχοντες εργαζόμενοι βρίσκονται λίγο πριν τη σύνταξη και καλούνται να δουλεύουν υπερωριακά και η έλλειψη προσωπικού καλύπτεται με οκτάμηνες συμβάσεις ανεκπαίδευτου προσωπικού, γι’ αυτό και τα συχνά εργατικά ατυχήματα και οι αστοχίες. Ήδη η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η κατάργηση του συμβατικού ωραρίου, η ανασφάλεια και το στρες είναι μόνιμο φαινόμενο και αποβαίνει σε βάρος της υγείας των εργαζομένων.
Η υποχρέωση των εργοδοτών για εφαρμογή της νομοθεσίας είναι γράμμα κενό, τα δε συνδικάτα πότε δεν ασχολήθηκαν επί της ουσίας με αυτά τα θέματα.
Κάθε μέρα τα πράγματα γίνονται και χειρότερα και η ασθένεια του καρκίνου έγινε τόσο συχνή όσο η γρίπη.
Παρά τις διαπιστώσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, καμία μέριμνα δεν λαμβάνεται από την πολιτεία για την προστασία του πληθυσμού. Ανυπαρξία δομών δημόσιας υγείας για παρακολούθηση με υπευθυνότητα και συνέχεια της υγείας του πληθυσμού, καταγραφή των δεικτών και αξιολόγησή τους. Ανυπαρξία διαπιστευμένων εργαστηρίων για τον έλεγχο και την μέτρηση διοξινών και άλλων βλαπτικών χημικών παραγόντων.
Αν δεν αλλάξει αυτή η κατάσταση, η ανθρώπινη ζωή θα συνεχίσει να μην υπολογίζεται.

* Η Ιλεάνα Σακκά είναι εκπρόσωπος της ΑΔΕΔΥ στο Συμβούλιο Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας, αναπληρωματικό μέλος της ΟΚΕ