Eως και 189 δισ. ευρώ το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης...

Σε μεγάλη «πληγή» για την υγεία των πολιτών της Ευρώπης, έχοντας συνάμα τεράστιο οικονομικό κόστος για τα δημόσια ταμεία, αποδεικνύεται η ρύπανση του περιβάλλοντος, καθώς όπως επισημαίνει πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (EΕA), η μόλυνση που προκλήθηκε από 14.000 βιομηχανικές εγκαταστάσεις, μονάδες παραγωγής ενέργειας και μεγάλες αγροτικές μονάδες, στοίχισε το 2012 μεταξύ 59 και 189 δισ. ευρώ. Η μεγάλη απόκλιση στο τελικό κόστος οφείλεται στα διαφορετικά μοντέλα υπολογισμού της... ζημίας, τα οποία λαμβάνουν υπόψη υποκειμενικά στοιχεία για την αξιολόγηση. Ωστόσο, το τρομακτικό στοιχείο, σύμφωνα με τον διευθυντή της ΕΕΑ, Χανς Μπρίνιξ, είναι ότι το 50% της οικονομικής ζημιάς προκαλείται μόλις από το 1% των βιομηχανικών μονάδων.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με συμπέρασμα της έρευνας, από τους 30 μεγαλύτερους ρυπαντές της ατμόσφαιρας οι 26 είναι μονάδες παραγωγής ρεύματος, που λειτουργούν με άνθρακα και εντοπίζονται κυρίως στη Γερμανία, την Πολωνία, την Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Ιδιαίτερα ρυπογόνες είναι και οι μονάδες χάλυβα και χημικής βιομηχανίας.
Στο πλαίσιο της έρευνας η ΕΕΑ καταγράφηκαν οι επιπτώσεις σε διάστημα πέντε ετών. Ειδικότερα στην περίοδο 2008-2012 το κόστος ανήλθε από 329 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 1,05 τρισεκατομμύρια. Στις κατοικημένες περιοχές γύρω από τις βιομηχανικές μονάδες καταγράφηκαν οι θάνατοι, το κόστος καρδιακών ή αναπνευστικών παθήσεων, καθώς και οι φθορές σε κτίρια.
«Μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων θα μπορούσε να διατεθεί σε βιομηχανικές και αγροτικές μονάδες για να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων. Μέχρι στιγμής όμως η Ε.Ε. δεν κάνει και πολλά πράγματα», όπως τονίζει ο Αρνε Φέλερ από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος. Η Κομισιόν, υπό τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ συζητά το ενδεχόμενο να επανεξετάσει τις ισχύουσες περιβαλλοντικές ρυθμίσεις που έχουν ως γνώμονα την ανταγωνιστικότητα και όχι την προστασία του περιβάλλοντος.
Οι δέκα κορυφαίες περιβαλλοντικές ομοσπονδίες έχουν ζητήσει συνάντηση με τον πρόεδρο της Κομισιόν, έτσι ώστε να έχουν και εκείνες λόγο και ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής. Ελπίζουν πως η έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος θα καταφέρει να πείσει τα μέλη της Κομισιόν ότι μια αλλαγή πορείας είναι επιβεβλημένη.

Ανθρώπινες ζωές...
Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές εξαιτίας της κακής ποιότητας του αέρα είναι μεγαλύτερες από αυτές που προκαλούν τα τροχαία ατυχήματα, πράγμα που καθιστά την κακή ποιότητα του αέρα πρώτη περιβαλλοντική αιτία πρόωρων θανάτων στην Ε.Ε. Η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει επίσης την ποιότητα ζωής των πολιτών λόγω του άσθματος ή των αναπνευστικών προβλημάτων που συχνά προκαλεί.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει επίσης ως συνέπεια να χάνονται ημέρες εργασίας και να αυξάνονται οι δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, ενώ ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά, οι ασθματικοί και οι ηλικιωμένοι αντιμετωπίζουν τα σοβαρότερα προβλήματα. Η μόλυνση του αέρα προκαλεί επίσης βλάβες στα οικοσυστήματα λόγω του πλεονάζοντος αζώτου, το οποίο προκαλεί το φαινόμενο του ευτροφισμού, και της όξινης βροχής.
Σύμφωνα με το πλαίσιο μέτρων που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπεται η επίτευξη στόχων για την ποιότητα του αέρα, έως το 2030. Η δέσμη περιλαμβάνει επίσης μέτρα στήριξης για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κυρίως στις πόλεις, μέσω της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και της ενισχυμένης διεθνούς συνεργασίας. Χάρη στη δέσμη μέτρων για καθαρότερο αέρα, εκτιμάται ότι έως το 2030: θα αποφευχθούν 58.000 πρόωροι θάνατοι, θα προστατευθούν 123.000 km² οικοσυστημάτων από ρύπανση από άζωτο (πάνω από τη μισή έκταση της Ρουμανίας), θα προστατευθούν 56.000 km² περιοχών Natura 2000 από ρύπανση από άζωτο (πάνω από τη συνολική έκταση της Κροατίας), ενώ θα προστατευθούν 19.000 km2 δασικών οικοσυστημάτων από οξίνιση.

Οφέλη για την υγεία
Προγεννέστερες έρευνες έχουν δείξει πως μόνο από τα οφέλη για την υγεία θα εξοικονομηθούν 40-140 δισ. ευρώ σε εξωτερικές δαπάνες και θα προκύψουν περίπου 3 δισ. ευρώ σε άμεσα οφέλη λόγω της αύξησης της παραγωγικότητας του εργατικού δυναμικού, της μείωσης των δαπανών για υγειονομική περίθαλψη, της υψηλότερης απόδοσης των καλλιεργειών και της ελάττωσης των ζημιών στα κτίρια.
Η πρόταση θα προσθέσει επίσης το ισοδύναμο περίπου 100.000 νέων θέσεων εργασίας, χάρη στη αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, καθώς θα χάνονται λιγότερες ημέρες εργασίας. Συνεπώς, εκτιμάται ότι θα έχει θετικό καθαρό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη. Η πρόταση βασίζεται στα συμπεράσματα μιας συνολικής επανεξέτασης της υφιστάμενης ευρωπαϊκής πολιτικής όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση. Αποτελεί προϊόν εκτενών διαβουλεύσεων, στις οποίες διαπιστώθηκε ευρεία στήριξη για την ανάληψη δράσης σε επίπεδο Ε.Ε. στον εν λόγω τομέα.

Ρύπανση του αέρα
Στους 3,6 εκατ. οι πρώιμοι θάνατοι ετησίως έως το 2050
Η κυριότερη αιτία πρώιμων θανάτων θα καταστεί τις επόμενες δεκαετίες η ρύπανση του αέρα στα αστικά κέντρα, σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ). Μέχρι το 2050 η ρύπανση του αέρα θα πλήξει τα αστικά κέντρα αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, προκαλώντας 3,6 εκατομμύρια πρώιμους θανάτους, κυρίως στην Κίνα και την Ινδία.
Ωστόσο, οι επιπτώσεις της έκθεσης στο τροποσφαιρικό όζον θα είναι χειρότερες στις πλούσιες χώρες, που παρουσιάζουν υψηλούς δείκτες γήρανσης του πληθυσμού, καθώς οι μεγαλύτεροι ηλικιακά άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι.
Όπως επισημαίνεται σε παλαιότερη έκθεση του ΟΟΣΑ, οι κυριότερες περιβαλλοντικές προκλήσεις για τον πλανήτη μέχρι το 2050 είναι η κλιματική αλλαγή, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η έλλειψη νερού και η ρύπανση. Μεγάλη αύξηση θα παρουσιάσει μελλοντικά και η ζήτηση για νερό, ενώ εκτιμάται ότι μέχρι το 2050 το 40% του πληθυσμού θα ζει σε περιοχές που μαστίζονται από τη λειψυδρία. Η εξάντληση των υπόγειων υδάτων θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τον αγροτικό τομέα και τις προμήθειες νερού στα αστικά κέντρα, ενώ η ρύπανση από τα υγρά απόβλητα αναμένεται να περιορίσει ακόμα περισσότερο τα αποθέματα νερού.

Πηγή: Εφημερίδα Ημερησία - Του Κοσμά Ζακυνθινού