Η ρύπανση μειώνει τη θρεπτική αξία των τροφίμων...

Λιγότερο σίδηρο, ψευδάργυρο και πρωτεΐνες αναμένεται να έχουν τα τρόφιμα του μέλλοντος, αν η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) συνεχίσει να αυξάνεται, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, με τον ρυθμό που προβλέπουν οι επιστήμονες.
Τα αποτελέσματα πειραμάτων που διεξήγαγε ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον καθηγητή του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Σάμιουελ Μάγιερς, έδειξαν πως η αύξηση της συγκέντρωσης του CO2 στην ατμόσφαιρα μειώνει σημαντικά θρεπτικά στοιχεία που έχει ανάγκη ο ανθρώπινος οργανισμός, όπως ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος, αλλά και οι πρωτεΐνες από τροφές όπως το σιτάρι, το ρύζι, η σόγια, το καλαμπόκι και τα μπιζέλια.
Οι επιστήμονες συνέκριναν τα επίπεδα των θρεπτικών συστατικών σε καλλιέργειες υπό πραγματικές συνθήκες, με τα επίπεδα συγκέντρωσης του CO2 να κυμαίνονται μεταξύ 380-390 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm) με τα θρεπτικά συστατικά καλλιεργειών που αναπτύχθηκαν σε συνθήκες όπου το CO2 είχε αυξηθεί τεχνητά στα 545-585 ppm, επίπεδα συγκέντρωσης τα οποία αναμένεται να επικρατούν στην ατμόσφαιρα του πλανήτη το 2050.
Για να είναι ακόμη πιο σίγουροι για τα αποτελέσματά τους οι ερευνητές, ανέλυσαν τα δεδομένα από 41 διαφορετικές ποικιλίες δημητριακών και οσπρίων οι οποίες καλλιεργήθηκαν σε εφτά διαφορετικές περιοχές τριών ηπείρων.

Σιτάρι και ρύζι
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως το σιτάρι που αναπτύχθηκε σε συνθήκες αυξημένου CO2 είχε 9% λιγότερο ψευδάργυρο, 5% λιγότερο σίδηρο και 6% λιγότερες πρωτεΐνες. Στο ρύζι αντίστοιχα οι πρωτεΐνες ήταν μειωμένες κατά 8%, στα μπιζέλια ο ψευδάργυρος κατά 6,8%, ενώ αντίστοιχες ήταν και οι μειώσεις που παρατηρήθηκαν στο καλαμπόκι.
«Είναι απόλυτα λογικό το αποτέλεσμα της έρευνας, καθώς τα φυτά με την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα αναπτύσσουν έντονη φωτοσυνθετική δραστηριότητα, και αναπτύσσονται με μεγαλύτερο ρυθμό από τον κανονικό», αναφέρει ο καθηγητής στο τμήμα Φυτικής Επιστήμης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Ακουμιανάκης.
Οπως επισημαίνει ο ίδιος, καθώς το φυτό αναπτύσσεται πιο γρήγορα, δεν προλαβαίνει να «δημιουργήσει» τα θρεπτικά του συστατικά.
«Για παράδειγμα, αν η ντομάτα αναπτυχθεί σε λιγότερο χρόνο, δεν θα προλάβει να αναπτύξει τα σάκχαρα που είναι απαραίτητα για έναν ανθρώπινο οργανισμό», αναφέρει ο ίδιος και συμπληρώνει πως «σε παλαιότερο πείραμα που είχαμε κάνει παρατηρήσαμε αυτή τη γρήγορη ανάπτυξη των λαχανικών σε συνθήκες που το CO2 ήταν κατά πολύ αυξημένο.
Φανταστείτε πως σήμερα η συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι περίπου 300 ppm και εμείς την είχαμε αυξήσει με τεχνητό τρόπο στα 1.000 ppm. Το πείραμα έγινε με καλλιέργειες μαρουλιών και είδαμε πως το λαχανικό, αντί να μεγαλώσει σε τρεις μήνες, μεγάλωσε μέσα σ’ ένα μήνα». Από την πλευρά του, ο υπεύθυνος του προγράμματος «Καλύτερη Ζωή» του WWF, Αχιλλέας Πληθάρας, θέτει και μια ακόμη παράμετρο.
«Η συγκεκριμένη έρευνα επαληθεύει πως η κατάσταση στο μέλλον θα χειροτερέψει. Είναι βέβαιο πως η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει την τροφή μας, και όχι μόνο στο επίπεδο της θρεπτικής αξίας των τροφών. Εκτός από τη μείωση των θρεπτικών συστατικών, υπάρχουν έρευνες που δείχνουν πως σε παγκόσμια κλίμακα μέχρι το 2050 θα μειωθούν και οι σοδειές ενώ λόγω της αύξησης του πληθυσμού οι ανάγκες σε τρόφιμα θα αυξηθούν, κάτι που αναμένεται να φέρει τεράστιες αλλαγές.
Ολες αυτές οι έρευνες συνηγορούν πως πρέπει να ισχύσει η αρχή της προφύλαξης προκειμένου να προλάβουμε τα χειρότερα». Σύμφωνα, εξάλλου, με τις προβλέψεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), οι καλλιεργούμενες εκτάσεις δημητριακών παγκοσμίως και η αποδοτικότητά τους θα γνωρίσουν μείωση στις επόμενες δεκαετίες.

Αύξηση της κατανάλωσης
Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες, το ήδη πολύ σοβαρό πρόβλημα με την ελλιπή διατροφή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο θα επιδεινωθεί σε περίπτωση που η έρευνα του Χάρβαρντ επαληθευτεί.
«Πρόκειται για ένα σημαντικό επιστημονικό εύρημα. Αν υποθέσουμε πως τα όσα οι ερευνητές υπέθεσαν θα συμβούν το 2050, και στην πραγματικότητα τότε θα υπάρξει σοβαρό διατροφικό πρόβλημα, οι άνθρωποι θα πρέπει από τις συγκεκριμένες τροφές να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες για να προσλάβουν τα θρεπτικά στοιχεία.
Ωστόσο, μέχρι να συμβεί κάτι τέτοιο, είμαι σίγουρος πως θα υπάρχουν ποικιλίες φυτών, όχι γενετικά τροποποιημένες, που θα έχουν, για παράδειγμα, υψηλή περιεκτικότητα πρωτεϊνών», σχολιάζει ο Δημήτρης Μπιλάλης, καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο.
Ηδη σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει από έλλειψη σιδήρου και ψευδαργύρου, ενώ υπολογίζεται πως περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν από τα δημητριακά και τα όσπρια τουλάχιστον το 70% του σιδήρου και του ψευδαργύρου που χρειάζεται ο οργανισμός.

Πηγή: http://www.real.gr - Της Αναστασίας Σιμιτσιάδη