13 χρόνια πριν, σαν σήμερα, βραβεύτηκε το ντοκιμαντέρ ¨Απαλλοτρίωση (EXPROPRIATION)¨ στο 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης...

Σε μια έκταση 150.000 στρεμμάτων στη Δυτική Μακεδονία, αναπτύσσονται τα λιγνιτωρυχεία της πιο βρώμικης εταιρίας παραγωγής ηλεκτρισμού στην Ευρώπη.
Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού τροφοδοτεί με το ¨εθνικό μας καύσιμο¨, τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς της και έχει ζητήσει να της παραδοθούν ακόμα 60.000 στρέμματα προκειμένου να εξασφαλίσει με ηλεκτρική ενέργεια εμάς και κέρδη τον εαυτό της.
Μέχρι στιγμής, έχουν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι και έχει έρθει η σειρά για άλλους 10.000. Ο αριθμός όλων αυτών που έχουν αρρωστήσει ή πεθάνει από τη βαριά ατμοσφαιρική ρύπανση είναι άγνωστος αφού όλα αυτά τα χρόνια έχει αποφευχθεί μια συνολική επιδημιολογική μελέτη.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί με ηλεκτρική ενέργεια η Ελληνική οικονομία, η ΔΕΗ, απαντάει ότι δεν γίνεται αλλιώς. Λειτουργεί για το κοινό συμφέρον, σύμφωνα με διεθνείς και Ευρωπαϊκούς νόμους και πρέπει να συνεχίσει. Εξασφαλίζοντας έτσι, με ηλεκτρική ενέργεια τους Έλληνες και βοηθώντας στην ανάπτυξη και ευμάρειά τους.
Για πρώτη φορά ένα ντοκιμαντέρ καταγράφει τη συνολική καταστροφή στη δυτική Μακεδονία και τους ανθρώπους της.
Ζητήματα που αναπτύσσονται στο ντοκιμαντέρ:
Πότε και πως η ΔΕΗ ξεκίνησε τη δράση της στη περιοχή (ιστορία). Τι μεθόδους και τακτικές χρησιμοποίησε για να πάρει τα χωράφια των ντόπιων κατοίκων και να αναπτύξει τα ορυχεία της (νόμος περί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης). Πως οι διευθυντές και τα υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη παραπλάνησαν τους κατοίκους της περιοχής για να μην αντιδρούν (προσλήψεις και ο μύθος του ¨καλού γαμπρού¨). Πόσο και πως το ίδιο το κράτος ευθύνεται στη διαμόρφωση του καθεστώτος λεηλασίας (παρανομίες και υπερβάσεις χωρίς επιπτώσεις). Τι κερδίζει πραγματικά η περιοχή και τι πιθανότητες υπάρχουν να αποκατασταθεί (ανταποδοτικά οφέλη – τοπικός πόρος ανάπτυξης).
Άλλα σημαντικά ζητήματα είναι της: υγείας, καταστροφής των νερών και της γης, τα γειτονικά οικοσυστήματα (Βεγορίτιδα, Αλιάκμονας), κλπ.
Το ντοκιμαντέρ έχει θέμα τις συνέπειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη δυτική Μακεδονία και ερευνά την ευθύνες της ΔΕΗ, του κράτους, των τοπικών αρχών, αλλά και τις δικιές μας, ως καταναλωτές.
Διάρκεια: 107΄
Έρευνα - Σενάριο - Σκηνοθεσία: Μάνος Παπαδάκης
13 χρόνια πριν, σαν σήμερα, αυτήν την στιγμή, παραλαμβάνω το βραβείο για την ¨Απαλλοτρίωση¨ στο 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Ένα πολύ απαιτητικό ντοκιμαντέρ, με πάρα πολλά ταξίδια, με πολύ κόσμο που βοήθησε, με πολύ ευθύνη απέναντι σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που με εμπιστεύθηκαν και που έκανα 4 χρόνια να τελειώσω. Το βραβείο συνοδευόταν από το χρηματικό ποσό των 3000Ε με υποχρέωση να παραδώσω την ταινία για δύο προβολές στην ΕΡΤ3. Όσοι είστε της δουλειάς γνωρίζετε ότι εκείνη την εποχή αυτά τα χρήματα ήταν απλά τα τηλεοπτικά δικαιώματα για την μετάδοση ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Επειδή όμως το βραβείο δόθηκε εξ ημισείας με μια άλλη ταινία, τελικά το ποσό θα το μοιραζόμασταν. Δηλαδή, έπαιρναν τα δικαιώματα με τα μισά λεφτά και θα είχαν να κοκορεύονται ότι χορήγησαν και το βραβείο!
Έναν μήνα μετά, με πήρε τηλέφωνο μια γραμματέας από την ΕΡΤ3 και με κάλεσε να πάω να παραδώσω την ταινία και να υπογράψω τα χαρτιά για να μπω στην σειρά πληρωμής.
Της είπα τον προβληματισμό μου και ότι δεν μπορώ να δεχθώ το βραβείο αν δεν διορθωθεί η αδικία. Τρεις μέρες μετά μου τηλεφώνησε η ιδιαιτέρα του διευθυντή και μαλώνοντάς με μου είπε ότι με αυτά τα λεφτά αγοράζουν ¨Βουγιουκλάκη¨ και ποιος είμαι εγώ που ζητάω κάτι τέτοιο!
Το ντοκιμαντέρ έπαιξε σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στην περιοχή Πτολεμαϊδας, Κοζάνης, Φλώρινας, κλπ, κυκλοφόρησε σε DVD χέρι – χέρι, χρησιμοποιήθηκε από τους ντόπιους στις δίκες υπέρ των αποζημιώσεών τους και δημοσιοποιήθηκε ελεύθερα στο vimeo, όπου σε λιγότερους από έξι μήνες ξεπέρασε τις 45.000 προβολές.
Σήμερα συνεχίζει το ταξίδι του μέσα από το Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=r3SJ2sWHrbQ