Τίμων ο Μισάνθρωπος...

Το είδος ανθρώπου που ανθεί στις μέρες μας είναι ο “Τίμων ο μισάνθρωπος”.
Ποιος είναι αυτός;
Είναι μια σχεδόν θρυλική φιγούρα της…αρχαιότητας.
Το όνομά του το πήρε από έναν αρχαίο Αθηναίο, τον Τίμωνα, ο οποίος είχε χρήμα και άρα είχε και πολλούς φίλους, πολλούς που παρασιτοζωούσαν γύρω του, πολλούς κόλακες, πολλή “Αυλή”, που λένε.
Ώσπου κάποια μέρα, τα λεφτά του τέλειωσαν και οι φίλοι και οι κόλακες εξαφανίστηκαν κι εκείνος έμεινε μόνος σκάβοντας χωράφια για να ζήσει, μακριά απ’ όλους που λίγο πριν τον κολάκευαν.
Τότε κατάλαβε την κακία του κόσμου, κατάλαβε πως οι άνθρωποι σου πουλούν αγάπη μόνο για όσο μπορούν να κερδίζουν από σένα και, μόλις δε μπορούν πια να κερδίζουν από σένα, παίρνουν την αγάπη τους στον ώμο και φεύγουν γι’ άλλες πολιτείες. Έτσι, ο Τίμων μίσησε τους ανθρώπους και ορκίστηκε να μην έχει πια καμιά σχέση με κανέναν απ’ αυτούς. Αποτραβήχτηκε σ’ ένα απόμερο χωράφι και δεν ήθελε ούτε να ακουέι πια για το ον που λέγεται άνθρωπος.
Μόνο μισούσε πια, γι’ αυτό και πήρε απ’ τους συγχρόνους του το προσωνύμιο “Μισάνθρωπος”.
Ο ιστορικός Λουκιανός μάλιστα αναφέρει μια ανέκδοτη ιστορία γι αυτόν (το διαβάζουμε στο υπέροχο “Οι αρχαίοι είχαν την πλάκα τους” του Δημήτρη Σαραντάκου):
Κάποτε ο Τίμων ο Μισάνθρωπος κατέβηκε στην Εκκλησία του Δήμου και είπε τα εξής στους έκπληκτους συμπολίτες του: «Άνδρες Αθηναίοι, όπως ξέρετε στο χτήμα που έχω στους πρόποδες του Υμηττού, υπάρχει μια συκιά, που χρησίμεψε ως τώρα σε πολλούς για να κρεμαστούν. Επειδή σκοπεύω να χτίσω μια καλύβα εκεί και θα κόψω αυτή τη συκιά θα ήθελα να ειδοποιήσω όσους έχουν σκοπό να αυτοκτονήσουν, να το κάνουν σύντομα, πριν κόψω το δέντρο».
Λέγεται μάλιστα ότι πέθανε από γάγγραινα, επειδή δεν άφηνε γιατρό να πλησιάσει να του γιατρέψει ένα ασήμαντο τραύμα! Έτσι, ο Τίμων ο Μισάνθρωπος έμεινε ως στερεότυπη, σχεδόν επιθεωρησιακή, φιγούρα για τραγωδούς και κωμωδιογράφους. Κεντρικό θέμα έχει υπάρξει στον κλασικό “Δύσκολο” του κωμωδιογράφου Μενάνδρου αλλά και στον “Τίμωνα τον Αθηναίο” του Σαίξπηρ.
(Και παραλλαγές του, με άλλο βέβαια όνομα, μπορούμε να βρούμε πλείστες όσες κωμωδίες και δράματα- θα έλεγα ακόμη και το ρόλο του Ορέστη Μακρή στη θρυλική “Κάλπικη Λίρα”).
Το ερώτημα είναι: υπάρχει ο Τίμων ο Μισάνθρωπος στις μέρες μας;
Τα μάτια μου λένε πως, ναι, υπάρχει.
Είναι αυτός που γυρίζει σπίτι και βάζει τις φωνές στη γυναίκα του, γιατί πήρε μια κολώνια που της άρεσε και δε γύρισε όλα τα σούπερμάρκετ της περιοχής για να βρει τη φτηνότερη.
Είναι αυτός που μαλώνει τους οικείους του γιατί ξεχάσανε αναμμένο το φως του διαδρόμου, ενώ δεν το χρειάζονταν.
Είναι αυτός που μετράει τις μπουκιές ψωμί που τρώνε οι άλλοι και κάνει παρατηρήσεις για το καθετί.
Είναι αυτός που μετράει τα δευτερόλεπτα που ήταν αναμμένο το θερμοσίφωνο και κρατάει χρόνο.
Είναι αυτός που πάει στον μπακάλη να αγοράσει ντοματοπολτό και δημιουργεί θέμα γιατί στο σούπερμάρκετ βρίσκει τη συσκευασία 20 λεπτά φτηνότερη.
Είναι αυτός που, όποιον περάσει από μπροστά του και τον χαιρετήσει, μόλις γυρίσει την πλάτη του πάντα θα βρει κάτι να του προσάψει απ’ το παρόν ή απ’ το παρελθόν.
Είναι αυτός που βρίζει τους ανάπηρους γιατί τρώνε θέσεις πάρκινγκ και αναγκάζεται αυτός να κάνει κύκλους. Είναι αυτός που βρίζει τους πολύτεκνους γιατί παίρνουν επιπλέον μόρια τα παιδιά τους για να περάσουν στα πανεπιστήμια. Είναι αυτός που βρίζει τους μετανάστες γιατί, αν πάθουν κάτι σοβαρό, έχουν πρόσβαση στο νοσοκομείο.
Είναι αυτός που, όταν μαθαίνει πως βιάσανε μια γυναίκα, αμέσως βγάζει το συμπέρασμα πως… “τα ‘θελε ο κώλος της” και πως σίγουρα θα… κουνιότανε και τώρα κάνει την παρθένα.
Είναι αυτός που, όταν μαθαίνει πως κάποιος αυτοκτόνησε, η πρώτη του κουβέντα είναι “καλό λαμόγιο θα ‘σουνα κι εσύ για να αυτοκτονήσεις”.
Είναι αυτός που βλέπει να κατάσχεται το σπίτι κάποιου από την τράπεζα και λέει χαρέκακα “καλά του κάνουν, ας μην έπαιρνε σπίτι, αφού δεν είχε λεφτά”.
Είναι αυτός που, όταν ακούει πως κάποιος απεργεί ψάχνοντας το δίκιο του, τον αποκαλεί βρωμιάρη κι απατεώνα και εύχεται να τον δείρουν και να τον απολύσουν.
Είναι αυτός που, καθισμένος στην πολυθρόνα του απέναντι απ’ την τηλεόραση, βρίζει όποιον δει να προσπαθεί να βγάλει το κεφάλι του έξω απ’ το νερό της ήττας.
Είναι αυτός που ξυπνάει το δίκιο μέσα του, μόνο όταν πρόκειται για το δικό του. Και ξανακοιμάται αμέσως, μόλις το ικανοποιήσει. Ή, όταν δεν το ικανοποιήσει, εύχεται να χαθεί το δίκιο και των υπολοίπων.
Είναι αυτός που του φταίνε όλοι και όλα, αυτός που βλέπει στον εαυτό του τον αναμάρτητο και στους άλλους τον διάβολο προσωποποιημένο.
Αυτός είναι ο Τίμων ο Μισάνθρωπος.
Και το όνομά του ακόμη μαρτυρεί το αξιακό του σύστημα: Τίμων, εκ του “τιμή”… φράγκα σα να λέμε!
Οι αρχαίοι ιστορικοί, κωμωδιογράφοι και τραγωδοί τον τίμησαν δεόντως με την πένα τους. Η σύγχρονη γραφή τον έχει αποκλείσει από τους ρόλους της.
Κι όμως, σήμερα ο Τίμων είναι βεβαιότατα ακόμη πιο συνηθισμένος και αναγνωρίσιμος τύπος σε σχέση με τότε.
Ο Τίμων ο Μισάνθρωπος είναι ο συνηθέστερος διπλανός μας στο λεωφορείο, στο φανάρι, στη δουλειά, στην ουρά της τράπεζας, στο χώρο αναμονής του ιατρείου, στο γήπεδο, στη λαϊκή.

Πηγή:toixo-toixo.blogspot.gr