Εισήγηση του Νομάρχη Κοζάνης, Γιώργου Δακή, στο Νομαρχιακό Συμβούλιο για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της ΔΕΗ ΑΕ με θέμα: «Εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου Νοτιοδυτικού Πεδίου»:
Η εκμετάλλευση των λιγνιτών της Δυτικής Μακεδονίας συμβάλλει διαχρονικά σε ποσοστά 60-75% στην κάλυψη των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια. Δίνει τη δυνατότητα στη ΔΕΗ να παρέχει μέχρι σήμερα φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα σε όλη την Ελλάδα και ταυτόχρονα αποτελεί τη βάση της ισχυρής κερδοφορίας της εισηγμένης πλέον στο Χρηματιστήριο ΔΕΗ ΑΕ Ο Νομός Κοζάνης ζει και αναπτύσσεται εδώ και πολλά χρόνια μαζί με την ανάπτυξη της εκμετάλλευσης των λιγνιτικών κοιτασμάτων του από τη ΔΕΗ και είναι σήμερα η μακράν μεγαλύτερη μεταλλευτική περιοχή της χώρας μας. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές της χώρας, όπου η μεταλλευτική δραστηριότητα συναντά πολύ μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις, εδώ η βιομηχανική δραστηριότητα είναι μέχρι σήμερα αποδεκτή από την κοινωνία της περιοχής, εάν συμβαδίζει τόσο με την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των κατοίκων, όσο και του φυσικού περιβάλλοντος. Με το πνεύμα αυτό η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης εξέτασε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της ΔΕΗ ΑΕ «για εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου Νοτιοδυτικού Πεδίου». Μια ΜΠΕ πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις για να μπορεί να γίνει αποδεκτή: • πρώτη προϋπόθεση είναι να προσδιορίζει με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο το περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται το έργο και να προσπαθεί να προβλέψει όλες τις πιθανές επιπτώσεις. Περιβάλλον δεν είναι μόνο η χλωρίδα και η πανίδα, είναι πρώτα-πρώτα ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, οι κάτοικοι μιας περιοχής. Η υπό εξέταση ΜΠΕ ουδόλως προσδιορίζει με πληρότητα το ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής και τις επιπτώσεις, τις οποίες αυτό θα υποστεί από τη μεταλλευτική δραστηριότητα. - Στα χρόνια που το λιγνιτωρυχείο Νοτιοδυτικού Πεδίου θα αναπτύσσεται βόρεια του Δημοτικού Διαμερίσματος Ποντοκώμης του Δήμου Δημ Υψηλάντη, θα αναπτύσσεται σε πολύ μικρή απόσταση, βορειότερα και σε σειρά στην ίδια περιοχή, το λιγνιτωρυχείο Μαυροπηγής, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. Οι σωρευτικές επιδράσεις των ΔΥΟ λιγνιτωρυχείων θα δημιουργήσουν στην Ποντοκώμη συνθήκες διαβίωσης παρόμοιες με αυτές που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι στον Κόμανο και τον Κλείτο. Η σκόνη, που σήμερα καλύπτει καθημερινά το κεντρικό-ανατολικό τμήμα της λεκάνη: Κοζάνης-Πτολεμαΐδας, θα επεκταθεί σταδιακά και στο δυτικό άκρο της λεκάνης, ακριβώς εκεί που βρίσκεται η Ποντοκώμη. Η υγεία των κατοίκων της Ποντοκώμης τίθεται σε προφανή κίνδυνο, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ - Οι σωρευτικές επιδράσεις των ΔΥΟ λιγνιτωρυχείων θα δημιουργήσουν επίσης ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στο Δημοτικό Διαμερισμό Μαυροπηγής του Δήμου Πτολεμαΐδας. Υπενθυμίζεται ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης ΟΜΟΦΩΝΑ είχε ζητήσει τη μετεγκατάσταση της Μαυροπηγής κατά τη συζήτηση της ΜΠΕ του λιγνιτωρυχείου Μαυροπηγής. Με τη διάνοιξη και νέου λιγνιτωρυχείου σε μικρή απόσταση, η ζωή στη Μαυροπηγή θα γίνει αδύνατη. Κι όμως, η υπό εξέταση ΜΠΕ αποσιωπά εντελώς τις συνέπειες στη Μαυροπηγή, σαν αυτή να μην υπάρχει. - Σε μικρή απόσταση νότια της Ποντοκώμης βρίσκεται το Δημοτικό Διαμέρισμα Μαυροδενδρίου του Δήμου Δημ. Υψηλάντη. Η διάνοιξη του νέου λιγνιτωρυχείου μέχρι το δυτικό άκρο της λεκάνης Κοζάνης-Πτολεμαΐδας θα δημιουργήσει σύννεφα σκόνης σε θέση από την οποία εύκολα οι βόρειοι άνεμοι θα μεταφέρουν μέχρι το Μαυροδένδρι, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. • δεύτερη προϋπόθεση είναι να διασφαλίζει το αίσθημα ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ των κατοίκων. Το Δημοτικό Διαμέρισμα Ποντοκώμης θα βρεθεί μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα εγκλωβισμένο ανάμεσα στις αποθέσεις του λιγνιτωρυχείου Νοτιοδυτικού Πεδίου και σε ένα τεράστιο όρυγμα, βάθους 200 μέτρων, που θα «χάσκει» ορθάνοιχτο σε απόσταση μόλις 250 μέτρων από τα σπίτια. Σύμφωνα με τη ΜΠΕ, στο όρυγμα αυτό θα σχηματισθεί «λίμνη» βάθους 70 μέτρων, μήκους 2,5 χιλιομέτρων και πλάτους 1,5 χλμ. Το υψόμετρο της «όχθης» μπροστά στο χωριό είναι περίπου 680 μέτρα, ενώ η στάθμη της «λίμνης» εμφανίζεται ότι θα είναι σε υψόμετρο 550 μέτρα, δηλαδή 130 μέτρα χαμηλότερα. Θα υπάρχει επομένως ένα τεράστιο κενό μπροστά στο χωριό. Όπως προκύπτει από τη ΜΠΕ, κανένα μέτρο ασφαλείας δεν προβλέπεται για τη διασφάλιση της ευστάθειας της περιοχής του οικισμού Ποντοκώμης. Η κλίση τελικών πρανών του τελικού ορύγματος προς την πλευρά του Οικισμού, που είναι μόνο 1: 2,08 όπως προκύπτει από τα σχέδια της ΜΠΕ (οριζόντια απόσταση 270 μέτρα για κατακόρυφη υψομετρική διαφορά 130 μέτρα), όχι μόνο δε διασφαλίζει την ευστάθεια, αλλά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη. Επιπλέον, τα νερά της «λίμνης» θα καλύπτουν το υπόλοιπο τμήμα των τελικών πρανών και είναι γνωστό ότι τα νερά συμβάλλουν πολύ στην αστάθεια των πρανών. Κι ακόμα, πουθενά δε φαίνεται να υπάρχει τεκτονική μελέτη της περιοχής. Το λιγνιτωρυχείο θα δημιουργήσει πρανή εξόρυξης ανοιχτά σε ΔΥΟ κατευθύνσεις, πολύ κοντά στην Ποντοκώμη. Σε περίπτωση που υπάρχει έστω και ένα ρήγμα διερχόμενο μέσα από την Ποντοκώμη, σε διεύθυνση παράλληλη με τη διεύθυνση των πρανών του λιγνιτωρυχείου, αυτό με βεβαιότητα θα δώσει μετακινήσεις του εδάφους, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. • τρίτη προϋπόθεση είναι να διασφαλίζει τη συνέχιση της ομαλής διαβίωσης στην περιοχής μετά την ολοκλήρωση της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Ούτε και αυτό διασφαλίζεται στην υπό εξέταση ΜΠΕ, που παραβιάζει κατάφωρα την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης, που υπάρχει άλλωστε ως οδηγία και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επέρχεται δραστική και μόνιμη αλλοίωση του τοπίου, αλλά πουθενά στη ΜΠΕ δεν προκύπτει το πώς συνδέεται με τη γύρω περιοχή η νέα μορφολογία που θα προκύψει. Επέρχεται δραστική αλλοίωση της σύστασης των εδαφών, αλλά πουθενά δεν προβλέπεται κάποια διασφάλιση της τελικής κατάστασης. Τα αναφερόμενα περί «διάστρωσης των τελικών επιφανειών με φυτική γη» στερούνται οποιασδήποτε αξιοπιστίας, αφού οι σχετικοί περιβαλλοντικοί όροι που ισχύουν στο διπλανό Ορυχείο Μαυροπηγής παραβιάζονται ήδη ασύστολα από τη ΔΕΗ ΑΕ και η όποια φυτική γη υπήρχε στις εκτάσεις που έχουν εκσκαφθεί έχει ήδη πεταχτεί σαν στείρο στις αποθέσεις των ορυχείων, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. • Σύμφωνα με τη μεταλλευτική νομοθεσία (Κανονισμός Μεταλλευτικών και λατομικών Εργασιών, Άρθρο 4, «Γενικές υποχρεώσεις εκμεταλλευτή και εργοδότη»), πριν την έναρξη μεταλλευτικών εργασιών σε νέο έργο θα πρέπει να έχει συνταχθεί ειδική τεχνική μελέτη, που θα πρέπει να υποβληθεί για έγκριση στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης. Από πουθενά δεν προκύπτει από τη ΜΠΕ ότι έχει συνταχθεί και εγκριθεί τέτοια τεχνική μελέτη. Το κείμενο και τα σχέδια της ΜΠΕ εμφανίζουν πλήθος ανακριβειών και γενικόλογων ασαφών αναφορών, για τα οποία θα σταλεί συμπληρωματική, αναλυτική επιστολή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. • Για να έχει νόημα η διάνοιξη ενός οποιοδήποτε νέου λιγνιτωρυχείου πρέπει να διασφαλίζεται η ορθολογική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, όπως άλλωστε ρητά προβλέπει η μεταλλευτική νομοθεσία της χώρας μας (Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, Άρθρο 6, «Γενικά κριτήρια ορθολογικής δραστηριότητας»). Η ΜΠΕ αποσιωπά εντελώς ότι το λιγνιτικό κοίτασμα επεκτείνεται κάτω από το Δημοτικό Διαμέρισμα Ποντοκώμης και μάλιστα με ιδιαίτερα καλούς όρους για την εκμετάλλευση. Σύμφωνα με τον Πίνακα 1.1 της σελ. 3 της ΜΠΕ η μέση σχέση εκμ/σης του λιγνιτωρυχείου θα είναι 5,20 m3/t, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Μελετών & Ανάπτυξης Ορυχείων της ΔΕΗ ΑΕ, κάτω από τον Οικισμό Ποντοκώμης υπάρχουν εκμεταλλεύσιμα αποθέματα λιγνίτη 51,0 εκατ. τόνων με σχέση εκμ/σης μόνο 4,3 m3/t. Οι συντάκτες της ΜΠΕ εξέτασαν τη «μηδενική υπόθεση» να μη γίνει η εκμετάλλευση του Νοτιοδυτικού Πεδίου, προκειμένου να πείσουν για τη σκοπιμότητα της διάνοιξης μια κοινωνία που εδώ και δεκαετίες αποδέχεται και στηρίζει με το αίμα και το μόχθο της την εθνική σκοπιμότητα της λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων. Γιατί λοιπόν οι συντάκτες της ΜΠΕ και η ΔΕΗ ΑΕ πουθενά δεν εξετάζουν την «εναλλακτική υπόθεση» της μετεγκατάστασης της Ποντοκώμης για λόγους εκμετάλλευσης του υποκείμενου λιγνιτικού κοιτάσματος; Όλο το 2006 τα γεωτρύπανα του ΙΓΜΕ έκαναν διαρκώς γεωτρήσεις στην περιοχή γύρω από την Ποντοκώμη. Τι απέγιναν τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων; • Μια ακόμα προϋπόθεση είναι η καλλιέργεια των σχέσεων της ΔΕΗ ΑΕ με την τοπική κοινωνία σε πνεύμα ειλικρίνειας και αμοιβαίου σεβασμού. Η ΜΠΕ προβάλλει ως εθνική σκοπιμότητα τη συνέχιση της τροφοδότησης με λιγνίτη του ΑΗΣ Καρδιάς, (αν και τα στοιχεία τροφοδοσίας που παρατίθενται στις διάφορες σελίδες και τους χάρτες της ΜΠΕ είναι διαρκώς αλληλοαντικρουόμενα μεταξύ τους!!, σαφής ένδειξη της προχειρότητας της ΜΠΕ). Στη σελ. 128 της ΜΠΕ προσδιορίζεται το όφελος της ΔΕΗ ΑΕ από παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το λιγνίτη σε σχέση με το φυσικό αέριο σε 1,85 δισεκατομμύρια ευρώ, με τιμές 2003. Λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 2003 το κόστος του λιγνίτη αυξήθηκε πολύ λιγότερο από ό,τι το κόστος του φυσικού αερίου, μπορούμε βάσιμα να εκτιμήσουμε το όφελος της ΔΕΗ ΑΕ σε πάνω από 2 δισ. ευρώ (πάνω από 700 δισεκατομμύρια δραχμές!!). Αν η ΔΕΗ ΑΕ προχωρήσει σε μετεγκατάσταση της Ποντοκώμης για λόγους εκμετάλλευσης του υποκείμενου λιγνιτικού κοιτάσματος, το εκμεταλλεύσιμο απόθεμα αυξάνεται κατά 26,7% (επιπλέον 51,0 εκατ. τόνοι σε σχέση προς τους 191,06 εκατ. τόνους αρχικό απόθεμα) και επομένως αντίστοιχα θα αυξηθεί το όφελος από μη καύση αντίστοιχης ποσότητας φυσικού αερίου, σε πάνω από 2,53 δισ. ευρώ. Το κόστος της μετεγκατάστασης της Ποντοκώμης εκτιμάται σήμερα σε περίπου 30-35 δισ. δραχμές ή 88-102 εκατ. ευρώ, δηλαδή ποσοστό μόλις 3,9% του ομολογούμενου από την ίδια τη ΔΕΗ ΑΕ οφέλους της. Και βεβαίως το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της Μαυροπηγής, όπου η ΔΕΗ ΑΕ με τον ίδιο ακριβώς ακατανόητο τρόπο προτίμησε να απομακρύνει από το χωριό το όριο του λιγνιτωρυχείου, εγκαταλείποντας το κοίτασμα που επεκτείνεται κάτω από το χωριό, παραβιάζοντας τη νομοθεσία περί ορθολογικής εκμετάλλευσης, χάνοντας τεράστια έσοδα και φθάνοντας σήμερα σε αδιέξοδες πρακτικές, καταστρέφοντας επενδύσεις της που δεν πρόλαβαν ακόμα καλά-καλά να λειτουργήσουν. Η ΜΠΕ ουσιαστικά λέει στους κατοίκους της Ποντοκώμης, της Μαυροπηγής και ευρύτερα του Νομού Κοζάνης: «Ζήστε εσείς μέσα στη σκόνη, στο θόρυβο, τη μόνιμη επικινδυνότητα των απότομων πρανών και της σχεδόν βέβαιης κατολίσθησης, για να κερδίσουν οι μέτοχοι της ΔΕΗ ΑΕ πάνω από 4 δισ. ευρώ». Σε μια χώρα όπου λειτουργεί το δημοκρατικό πολίτευμα, ποιος λογικός άνθρωπος, μπορεί να το δεχθεί αυτό; Η ΜΠΕ, που υποβλήθηκε από τη ΔΕΗ ΑΕ για την εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου Νοτιοδυτικού Πεδίου, έχει συνταχθεί από μελετητικό γραφείο της Αθήνας, εκτός ΔΕΗ ΑΕ, με τη συνδρομή των υπηρεσιών της ΔΕΗ ΑΕ στην Αθήνα. Από το προσωπικό της ΔΕΗ ΑΕ στην περιοχή του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας μόνο δύο στελέχη εμφανίζονται να έχουν συνδράμει στη διαδικασία σύνταξης της μελέτης. Ενώ λοιπόν το λιγνιτωρυχείο βρίσκεται στο Νομό Κοζάνης, όπου η ΔΕΗ ΑΕ έχει πολυάνθρωπες υπηρεσίες, η ΜΠΕ συντάχθηκε στην Αθήνα, όπου δεν υπάρχει καν εικόνα των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ ΑΕ στην περιοχή μας. Η ΜΠΕ που υποβλήθηκε, έχει συνταχθεί με προχειρότητα και κανένα υπηρεσιακό στέλεχος της ΔΕΗ ΑΕ δεν εμφανίζεται να την προσυπογράφει. Έχει συνταχθεί και υποβληθεί μόνο και μόνο για να καλυφθεί η τυπική υποχρέωση της υποβολής μιας ΜΠΕ, προκειμένου να αρχίσουν να τρέχουν οι προθεσμίες που προβλέπονται από τους νόμους. Συνοψίζοντας, η ΜΠΕ δεν απαντά στο ελάχιστο στα προβλήματα που δημιουργεί η μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή. Καλούμε τη ΔΕΗ ΑΕ να την αποσύρει άμεσα, να τη συντάξει από την αρχή και να την επαναϋποβάλλει για συζήτηση.
Η εκμετάλλευση των λιγνιτών της Δυτικής Μακεδονίας συμβάλλει διαχρονικά σε ποσοστά 60-75% στην κάλυψη των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια. Δίνει τη δυνατότητα στη ΔΕΗ να παρέχει μέχρι σήμερα φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα σε όλη την Ελλάδα και ταυτόχρονα αποτελεί τη βάση της ισχυρής κερδοφορίας της εισηγμένης πλέον στο Χρηματιστήριο ΔΕΗ ΑΕ Ο Νομός Κοζάνης ζει και αναπτύσσεται εδώ και πολλά χρόνια μαζί με την ανάπτυξη της εκμετάλλευσης των λιγνιτικών κοιτασμάτων του από τη ΔΕΗ και είναι σήμερα η μακράν μεγαλύτερη μεταλλευτική περιοχή της χώρας μας. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές της χώρας, όπου η μεταλλευτική δραστηριότητα συναντά πολύ μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις, εδώ η βιομηχανική δραστηριότητα είναι μέχρι σήμερα αποδεκτή από την κοινωνία της περιοχής, εάν συμβαδίζει τόσο με την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των κατοίκων, όσο και του φυσικού περιβάλλοντος. Με το πνεύμα αυτό η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης εξέτασε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της ΔΕΗ ΑΕ «για εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου Νοτιοδυτικού Πεδίου». Μια ΜΠΕ πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις για να μπορεί να γίνει αποδεκτή: • πρώτη προϋπόθεση είναι να προσδιορίζει με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο το περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται το έργο και να προσπαθεί να προβλέψει όλες τις πιθανές επιπτώσεις. Περιβάλλον δεν είναι μόνο η χλωρίδα και η πανίδα, είναι πρώτα-πρώτα ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, οι κάτοικοι μιας περιοχής. Η υπό εξέταση ΜΠΕ ουδόλως προσδιορίζει με πληρότητα το ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής και τις επιπτώσεις, τις οποίες αυτό θα υποστεί από τη μεταλλευτική δραστηριότητα. - Στα χρόνια που το λιγνιτωρυχείο Νοτιοδυτικού Πεδίου θα αναπτύσσεται βόρεια του Δημοτικού Διαμερίσματος Ποντοκώμης του Δήμου Δημ Υψηλάντη, θα αναπτύσσεται σε πολύ μικρή απόσταση, βορειότερα και σε σειρά στην ίδια περιοχή, το λιγνιτωρυχείο Μαυροπηγής, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. Οι σωρευτικές επιδράσεις των ΔΥΟ λιγνιτωρυχείων θα δημιουργήσουν στην Ποντοκώμη συνθήκες διαβίωσης παρόμοιες με αυτές που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι στον Κόμανο και τον Κλείτο. Η σκόνη, που σήμερα καλύπτει καθημερινά το κεντρικό-ανατολικό τμήμα της λεκάνη: Κοζάνης-Πτολεμαΐδας, θα επεκταθεί σταδιακά και στο δυτικό άκρο της λεκάνης, ακριβώς εκεί που βρίσκεται η Ποντοκώμη. Η υγεία των κατοίκων της Ποντοκώμης τίθεται σε προφανή κίνδυνο, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ - Οι σωρευτικές επιδράσεις των ΔΥΟ λιγνιτωρυχείων θα δημιουργήσουν επίσης ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στο Δημοτικό Διαμερισμό Μαυροπηγής του Δήμου Πτολεμαΐδας. Υπενθυμίζεται ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης ΟΜΟΦΩΝΑ είχε ζητήσει τη μετεγκατάσταση της Μαυροπηγής κατά τη συζήτηση της ΜΠΕ του λιγνιτωρυχείου Μαυροπηγής. Με τη διάνοιξη και νέου λιγνιτωρυχείου σε μικρή απόσταση, η ζωή στη Μαυροπηγή θα γίνει αδύνατη. Κι όμως, η υπό εξέταση ΜΠΕ αποσιωπά εντελώς τις συνέπειες στη Μαυροπηγή, σαν αυτή να μην υπάρχει. - Σε μικρή απόσταση νότια της Ποντοκώμης βρίσκεται το Δημοτικό Διαμέρισμα Μαυροδενδρίου του Δήμου Δημ. Υψηλάντη. Η διάνοιξη του νέου λιγνιτωρυχείου μέχρι το δυτικό άκρο της λεκάνης Κοζάνης-Πτολεμαΐδας θα δημιουργήσει σύννεφα σκόνης σε θέση από την οποία εύκολα οι βόρειοι άνεμοι θα μεταφέρουν μέχρι το Μαυροδένδρι, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. • δεύτερη προϋπόθεση είναι να διασφαλίζει το αίσθημα ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ των κατοίκων. Το Δημοτικό Διαμέρισμα Ποντοκώμης θα βρεθεί μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα εγκλωβισμένο ανάμεσα στις αποθέσεις του λιγνιτωρυχείου Νοτιοδυτικού Πεδίου και σε ένα τεράστιο όρυγμα, βάθους 200 μέτρων, που θα «χάσκει» ορθάνοιχτο σε απόσταση μόλις 250 μέτρων από τα σπίτια. Σύμφωνα με τη ΜΠΕ, στο όρυγμα αυτό θα σχηματισθεί «λίμνη» βάθους 70 μέτρων, μήκους 2,5 χιλιομέτρων και πλάτους 1,5 χλμ. Το υψόμετρο της «όχθης» μπροστά στο χωριό είναι περίπου 680 μέτρα, ενώ η στάθμη της «λίμνης» εμφανίζεται ότι θα είναι σε υψόμετρο 550 μέτρα, δηλαδή 130 μέτρα χαμηλότερα. Θα υπάρχει επομένως ένα τεράστιο κενό μπροστά στο χωριό. Όπως προκύπτει από τη ΜΠΕ, κανένα μέτρο ασφαλείας δεν προβλέπεται για τη διασφάλιση της ευστάθειας της περιοχής του οικισμού Ποντοκώμης. Η κλίση τελικών πρανών του τελικού ορύγματος προς την πλευρά του Οικισμού, που είναι μόνο 1: 2,08 όπως προκύπτει από τα σχέδια της ΜΠΕ (οριζόντια απόσταση 270 μέτρα για κατακόρυφη υψομετρική διαφορά 130 μέτρα), όχι μόνο δε διασφαλίζει την ευστάθεια, αλλά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη. Επιπλέον, τα νερά της «λίμνης» θα καλύπτουν το υπόλοιπο τμήμα των τελικών πρανών και είναι γνωστό ότι τα νερά συμβάλλουν πολύ στην αστάθεια των πρανών. Κι ακόμα, πουθενά δε φαίνεται να υπάρχει τεκτονική μελέτη της περιοχής. Το λιγνιτωρυχείο θα δημιουργήσει πρανή εξόρυξης ανοιχτά σε ΔΥΟ κατευθύνσεις, πολύ κοντά στην Ποντοκώμη. Σε περίπτωση που υπάρχει έστω και ένα ρήγμα διερχόμενο μέσα από την Ποντοκώμη, σε διεύθυνση παράλληλη με τη διεύθυνση των πρανών του λιγνιτωρυχείου, αυτό με βεβαιότητα θα δώσει μετακινήσεις του εδάφους, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. • τρίτη προϋπόθεση είναι να διασφαλίζει τη συνέχιση της ομαλής διαβίωσης στην περιοχής μετά την ολοκλήρωση της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Ούτε και αυτό διασφαλίζεται στην υπό εξέταση ΜΠΕ, που παραβιάζει κατάφωρα την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης, που υπάρχει άλλωστε ως οδηγία και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επέρχεται δραστική και μόνιμη αλλοίωση του τοπίου, αλλά πουθενά στη ΜΠΕ δεν προκύπτει το πώς συνδέεται με τη γύρω περιοχή η νέα μορφολογία που θα προκύψει. Επέρχεται δραστική αλλοίωση της σύστασης των εδαφών, αλλά πουθενά δεν προβλέπεται κάποια διασφάλιση της τελικής κατάστασης. Τα αναφερόμενα περί «διάστρωσης των τελικών επιφανειών με φυτική γη» στερούνται οποιασδήποτε αξιοπιστίας, αφού οι σχετικοί περιβαλλοντικοί όροι που ισχύουν στο διπλανό Ορυχείο Μαυροπηγής παραβιάζονται ήδη ασύστολα από τη ΔΕΗ ΑΕ και η όποια φυτική γη υπήρχε στις εκτάσεις που έχουν εκσκαφθεί έχει ήδη πεταχτεί σαν στείρο στις αποθέσεις των ορυχείων, κάτι που αποσιωπά εντελώς η ΜΠΕ. • Σύμφωνα με τη μεταλλευτική νομοθεσία (Κανονισμός Μεταλλευτικών και λατομικών Εργασιών, Άρθρο 4, «Γενικές υποχρεώσεις εκμεταλλευτή και εργοδότη»), πριν την έναρξη μεταλλευτικών εργασιών σε νέο έργο θα πρέπει να έχει συνταχθεί ειδική τεχνική μελέτη, που θα πρέπει να υποβληθεί για έγκριση στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης. Από πουθενά δεν προκύπτει από τη ΜΠΕ ότι έχει συνταχθεί και εγκριθεί τέτοια τεχνική μελέτη. Το κείμενο και τα σχέδια της ΜΠΕ εμφανίζουν πλήθος ανακριβειών και γενικόλογων ασαφών αναφορών, για τα οποία θα σταλεί συμπληρωματική, αναλυτική επιστολή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. • Για να έχει νόημα η διάνοιξη ενός οποιοδήποτε νέου λιγνιτωρυχείου πρέπει να διασφαλίζεται η ορθολογική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, όπως άλλωστε ρητά προβλέπει η μεταλλευτική νομοθεσία της χώρας μας (Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, Άρθρο 6, «Γενικά κριτήρια ορθολογικής δραστηριότητας»). Η ΜΠΕ αποσιωπά εντελώς ότι το λιγνιτικό κοίτασμα επεκτείνεται κάτω από το Δημοτικό Διαμέρισμα Ποντοκώμης και μάλιστα με ιδιαίτερα καλούς όρους για την εκμετάλλευση. Σύμφωνα με τον Πίνακα 1.1 της σελ. 3 της ΜΠΕ η μέση σχέση εκμ/σης του λιγνιτωρυχείου θα είναι 5,20 m3/t, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Μελετών & Ανάπτυξης Ορυχείων της ΔΕΗ ΑΕ, κάτω από τον Οικισμό Ποντοκώμης υπάρχουν εκμεταλλεύσιμα αποθέματα λιγνίτη 51,0 εκατ. τόνων με σχέση εκμ/σης μόνο 4,3 m3/t. Οι συντάκτες της ΜΠΕ εξέτασαν τη «μηδενική υπόθεση» να μη γίνει η εκμετάλλευση του Νοτιοδυτικού Πεδίου, προκειμένου να πείσουν για τη σκοπιμότητα της διάνοιξης μια κοινωνία που εδώ και δεκαετίες αποδέχεται και στηρίζει με το αίμα και το μόχθο της την εθνική σκοπιμότητα της λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων. Γιατί λοιπόν οι συντάκτες της ΜΠΕ και η ΔΕΗ ΑΕ πουθενά δεν εξετάζουν την «εναλλακτική υπόθεση» της μετεγκατάστασης της Ποντοκώμης για λόγους εκμετάλλευσης του υποκείμενου λιγνιτικού κοιτάσματος; Όλο το 2006 τα γεωτρύπανα του ΙΓΜΕ έκαναν διαρκώς γεωτρήσεις στην περιοχή γύρω από την Ποντοκώμη. Τι απέγιναν τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων; • Μια ακόμα προϋπόθεση είναι η καλλιέργεια των σχέσεων της ΔΕΗ ΑΕ με την τοπική κοινωνία σε πνεύμα ειλικρίνειας και αμοιβαίου σεβασμού. Η ΜΠΕ προβάλλει ως εθνική σκοπιμότητα τη συνέχιση της τροφοδότησης με λιγνίτη του ΑΗΣ Καρδιάς, (αν και τα στοιχεία τροφοδοσίας που παρατίθενται στις διάφορες σελίδες και τους χάρτες της ΜΠΕ είναι διαρκώς αλληλοαντικρουόμενα μεταξύ τους!!, σαφής ένδειξη της προχειρότητας της ΜΠΕ). Στη σελ. 128 της ΜΠΕ προσδιορίζεται το όφελος της ΔΕΗ ΑΕ από παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το λιγνίτη σε σχέση με το φυσικό αέριο σε 1,85 δισεκατομμύρια ευρώ, με τιμές 2003. Λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 2003 το κόστος του λιγνίτη αυξήθηκε πολύ λιγότερο από ό,τι το κόστος του φυσικού αερίου, μπορούμε βάσιμα να εκτιμήσουμε το όφελος της ΔΕΗ ΑΕ σε πάνω από 2 δισ. ευρώ (πάνω από 700 δισεκατομμύρια δραχμές!!). Αν η ΔΕΗ ΑΕ προχωρήσει σε μετεγκατάσταση της Ποντοκώμης για λόγους εκμετάλλευσης του υποκείμενου λιγνιτικού κοιτάσματος, το εκμεταλλεύσιμο απόθεμα αυξάνεται κατά 26,7% (επιπλέον 51,0 εκατ. τόνοι σε σχέση προς τους 191,06 εκατ. τόνους αρχικό απόθεμα) και επομένως αντίστοιχα θα αυξηθεί το όφελος από μη καύση αντίστοιχης ποσότητας φυσικού αερίου, σε πάνω από 2,53 δισ. ευρώ. Το κόστος της μετεγκατάστασης της Ποντοκώμης εκτιμάται σήμερα σε περίπου 30-35 δισ. δραχμές ή 88-102 εκατ. ευρώ, δηλαδή ποσοστό μόλις 3,9% του ομολογούμενου από την ίδια τη ΔΕΗ ΑΕ οφέλους της. Και βεβαίως το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της Μαυροπηγής, όπου η ΔΕΗ ΑΕ με τον ίδιο ακριβώς ακατανόητο τρόπο προτίμησε να απομακρύνει από το χωριό το όριο του λιγνιτωρυχείου, εγκαταλείποντας το κοίτασμα που επεκτείνεται κάτω από το χωριό, παραβιάζοντας τη νομοθεσία περί ορθολογικής εκμετάλλευσης, χάνοντας τεράστια έσοδα και φθάνοντας σήμερα σε αδιέξοδες πρακτικές, καταστρέφοντας επενδύσεις της που δεν πρόλαβαν ακόμα καλά-καλά να λειτουργήσουν. Η ΜΠΕ ουσιαστικά λέει στους κατοίκους της Ποντοκώμης, της Μαυροπηγής και ευρύτερα του Νομού Κοζάνης: «Ζήστε εσείς μέσα στη σκόνη, στο θόρυβο, τη μόνιμη επικινδυνότητα των απότομων πρανών και της σχεδόν βέβαιης κατολίσθησης, για να κερδίσουν οι μέτοχοι της ΔΕΗ ΑΕ πάνω από 4 δισ. ευρώ». Σε μια χώρα όπου λειτουργεί το δημοκρατικό πολίτευμα, ποιος λογικός άνθρωπος, μπορεί να το δεχθεί αυτό; Η ΜΠΕ, που υποβλήθηκε από τη ΔΕΗ ΑΕ για την εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου Νοτιοδυτικού Πεδίου, έχει συνταχθεί από μελετητικό γραφείο της Αθήνας, εκτός ΔΕΗ ΑΕ, με τη συνδρομή των υπηρεσιών της ΔΕΗ ΑΕ στην Αθήνα. Από το προσωπικό της ΔΕΗ ΑΕ στην περιοχή του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας μόνο δύο στελέχη εμφανίζονται να έχουν συνδράμει στη διαδικασία σύνταξης της μελέτης. Ενώ λοιπόν το λιγνιτωρυχείο βρίσκεται στο Νομό Κοζάνης, όπου η ΔΕΗ ΑΕ έχει πολυάνθρωπες υπηρεσίες, η ΜΠΕ συντάχθηκε στην Αθήνα, όπου δεν υπάρχει καν εικόνα των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ ΑΕ στην περιοχή μας. Η ΜΠΕ που υποβλήθηκε, έχει συνταχθεί με προχειρότητα και κανένα υπηρεσιακό στέλεχος της ΔΕΗ ΑΕ δεν εμφανίζεται να την προσυπογράφει. Έχει συνταχθεί και υποβληθεί μόνο και μόνο για να καλυφθεί η τυπική υποχρέωση της υποβολής μιας ΜΠΕ, προκειμένου να αρχίσουν να τρέχουν οι προθεσμίες που προβλέπονται από τους νόμους. Συνοψίζοντας, η ΜΠΕ δεν απαντά στο ελάχιστο στα προβλήματα που δημιουργεί η μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή. Καλούμε τη ΔΕΗ ΑΕ να την αποσύρει άμεσα, να τη συντάξει από την αρχή και να την επαναϋποβάλλει για συζήτηση.
.gif)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου