Τετάρτη 13 Αυγούστου 2025

Ατμοσφαιρική ρύπανση και καρκίνος του πνεύμονα – Νέα μελέτη αποκαλύπτει επικίνδυνη σχέση

Μια πρόσφατη διεθνής μελέτη κατέδειξε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί μεταλλάξεις στο DNA, οι οποίες ευθύνονται για την ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα, ακόμα και σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα ρύπανσης σε μια περιοχή, τόσο αυξάνεται ο αριθμός των γενετικών αλλοιώσεων που προάγουν την εμφάνιση της νόσου.

Αύξηση καρκίνου πνεύμονα σε μη καπνιστές
Παραδοσιακά, ο καρκίνος του πνεύμονα συνδέεται με το κάπνισμα, ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ανησυχητική άνοδος των περιστατικών σε μη καπνιστές.
Η μελέτη Sherlock-Lung, η οποία ανέλυσε γενετικά δείγματα από 871 ασθενείς σε Ευρώπη, Βόρεια Αμερική, Αφρική και Ασία, επιβεβαίωσε τη συσχέτιση μεταξύ ρύπανσης και καρκίνου πνεύμονα. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ludmil Alexandrov του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, τα μικροσωματίδια της ρύπανσης προκαλούν μεταλλάξεις παρόμοιες με αυτές που συνδέονται με το κάπνισμα.

Το γονίδιο TP53 και τα τελομερή
Η έρευνα έδειξε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει το γονίδιο TP53, γνωστό για τη σύνδεσή του με τον καρκίνο που προκαλεί το κάπνισμα. Επιπλέον, η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ρύπανσης σχετίζεται με μικρότερα τελομερή – τις δομές που προστατεύουν τα άκρα των χρωμοσωμάτων. Η πρόωρη μείωση των τελομερών αποτελεί ένδειξη ταχύτερης κυτταρικής γήρανσης, γεγονός που ενισχύει τη σοβαρότητα των επιπτώσεων της ρύπανσης.

Επιδημιολογικά δεδομένα
Με τη μείωση του καπνίσματος σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, αυξάνεται το ποσοστό των μη καπνιστών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο πνεύμονα. Σήμερα, 10-25% των περιστατικών αφορούν άτομα χωρίς ιστορικό καπνίσματος, με το αδενοκαρκίνωμα – μορφή που συνδέεται άμεσα με τη ρύπανση – να κυριαρχεί.
Ο καρκίνος του πνεύμονα παραμένει η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, με περίπου 2,5 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις ετησίως.
Στην Κίνα, πάνω από ένα εκατομμύριο θάνατοι αποδίδονται σε κάπνισμα, ατμοσφαιρική ρύπανση και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Η μεγαλύτερη συχνότητα αδενοκαρκινώματος λόγω ρύπανσης καταγράφεται στην Ανατολική Ασία, ενώ χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζουν χαμηλότερα αλλά σημαντικά ποσοστά.

Παθητικό κάπνισμα και άλλοι κίνδυνοι
Η μελέτη κατέγραψε μικρή μόνο αύξηση των μεταλλάξεων σε άτομα που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα. Ωστόσο, υπογράμμισε τον σοβαρό κίνδυνο από ορισμένα παραδοσιακά κινέζικα φυτικά φάρμακα που περιέχουν αριστολοχικό οξύ, ουσία που έχει συσχετιστεί με καρκινογόνες μεταλλάξεις, ιδίως σε μη καπνιστές στην Ταϊβάν.
Ένα ακόμη εύρημα της μελέτης ήταν η ύπαρξη μυστηριώδους μεταλλακτικής υπογραφής σε μη καπνιστές, η οποία δεν εμφανίζεται στους καπνιστές. Αυτό υποδηλώνει την πιθανή ύπαρξη άλλων, άγνωστων μέχρι σήμερα, μηχανισμών πρόκλησης καρκίνου.

Πηγή: https://www.alfavita.gr/koinonia/486579_atmosfairiki-rypansi-kai-karkinos-toy-pneymona-nea-meleti-apokalyptei-epikindyni

Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 11 Αυγούστου 2025

Καύση σκουπιδιών: το άρθρο 30 και οι ενέργειες του Περιφερειάρχη...

div class="separator" style="clear: both;">

Στις 15/7/2025 δημοσίευσα το άρθρο «Καύση σκουπιδιών: 16 ερωτήματα για τον κ. Αμανατίδη», με αφορμή όσα είπε ο Περιφερειάρχης για το θέμα στη Φλώρινα. Θυμίζω μια παράγραφο: “Μια μέρα νωρίτερα, στις 10/7/2025, ο Περιφερειάρχης πήγε στη Φλώρινα, να μιλήσει για τα εκεί έργα. Από εκεί έκανε γνωστές ενέργειές του, για να ξεπεράσει τις αντιδράσεις για την καύση σκουπιδιών στην Κοζάνη. Αυτό ίσως είναι απόλυτα φυσιολογικό αν ενεργεί ως εκπρόσωπος της ΝΔ, ενδεχομένως και εργολάβων, κι όχι ως αιρετός εκπρόσωπος της περιοχής. Ας μας πει ο ίδιος πώς ενεργεί, καθώς δεν αρκεί να είναι τίμιος, πρέπει και να φαίνεται τίμιος. Οι πολίτες θα διαφωνούμε όταν πρέπει και θα συμφωνούμε όταν πρέπει.” Δεν υπήρξε κάποια αντίδραση του Περιφερειάρχη σ’ αυτά.
Στις 7/8/2025 δημοσίευσα το άρθρο «Οι προσχηματικές, δήθεν «διαβουλεύσεις», πληγώνουν τη δημοκρατία και τη Δυτική Μακεδονία», με αφορμή την Αυγουστιάτικη «διαβούλευση» του Υπ. Ενέργειας & Περιβάλλοντος για τη «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το σχέδιο δημιουργίας δικτύου μονάδων καύσης σκουπιδιών». Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας ο Περιφερειάρχης ζήτησε από το Υπουργείο την παράταση της προθεσμίας διαβούλευσης από τις 31/8 στις 30/9, αναφέροντας πως «Η χρονική περίοδος … δεν ευνοεί τη συμμετοχή των πολιτών και δημιουργεί ταυτόχρονα αρνητικούς συνειρμούς στους πολίτες.» Δεν είναι βέβαιο πως το Υπουργείο θα παρατείνει την προθεσμία. Είναι όμως βέβαιο πως αυτή τη φορά ο Περιφερειάρχης διάβασε το άρθρο και καθόλου απίθανο να το χρησιμοποίησε, προκειμένου να δείξει στο Υπουργείο τους «αρνητικούς συνειρμούς» των πολιτών.
Στο άρθρο της 7/8 έγραφα και τα πιο κάτω:
«Διαβούλευση» Νο 2:
Πριν ένα χρόνο, στις 29/8/2024, αναρτήθηκε σε «δημόσια διαβούλευση» μέχρι 12/9/2024 το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων», όπου έμπαινε το θέμα της καύσης σκουπιδιών. Τότε πολύς κόσμος δεν το πήραμε είδηση, αλλά ο Αγροτικός Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Δυτικού Βερμίου κατέθεσε εμπεριστατωμένο μακροσκελές σχόλιο, με το οποίο ζητούσε τεκμηριωμένα την απόσυρση του άρθρου 30 «Εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και έργων παραγωγής ενέργειας από απορρίμματα εντός Πυρήνων των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης». Το σχόλιο μπορεί να διαβάσει κανείς στο https://www.opengov.gr/minenv/?c=37371. Ας μας πει ο Περιφερειάρχης, που τρέχει την καύση σκουπιδιών ως λαγός της κυβέρνησης κι όχι ως εκπρόσωπος της περιοχής, τι απόψεις κατέθεσε στη συγκεκριμένη «διαβούλευση».
Για το πιο πάνω άρθρο 30 ο Περιφερειάρχης μου έστειλε τα Πρακτικά της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 23/10/2024 και στο YouTube βρήκα το βίντεο της συνεδρίασης. Από τα Πρακτικά και το βίντεο δεν προκύπτουν οι απόψεις που κατέθεσε στη διαβούλευση, προκύπτει ωστόσο σαφώς πως ενημερώνει το Περιφερειακό Συμβούλιο ότι είχαν ζητήσει από το Υπουργείο να φύγει το άρθρο 30 από το νομοσχέδιο και αυτό αφαιρέθηκε (βλ. ν. 5151, ΦΕΚ τ. Α 173/4.11.2024, αρκετές μέρες μετά την ενημέρωση του Περιφερειάρχη). Τη σχετική ενημέρωση στο Περιφερειακό Συμβούλιο μπορείτε να παρακολουθήσετε στο https://youtu.be/XFRp1Jy4nZ8?t=636, (ξεκινά στο 10:36 του βίντεο). Όπως ωστόσο ακούγεται να λέει λίγο αργότερα, (στο 55:12 του βίντεο, https://youtu.be/XFRp1Jy4nZ8?t=3312), «Δεν θέλαμε όμως στον νόμο να το λέει και μόνο για εμάς. Έτσι; Τι θα πει! Αυτή η διάκριση γιατί να γίνεται; Και για αυτό βγήκε από τη ρύθμιση. Να δούμε επομένως τι θα προβλέπει. Πιστεύω ότι δεν θα προβλέπει καύση. Θα προβλέπει αξιοποίηση απορριμμάτων. Πως; Θα το δούμε όταν έρθει η ώρα.»
Όπως λοιπόν είναι σαφές, οι ενέργειες να φύγει το άρθρο 30 ήταν επειδή αναφερόταν μόνο για την περιοχή κι όχι για την υπόλοιπη Ελλάδα. Τώρα, που ξεκίνησε η διαβούλευση για έξι μονάδες καύσης σκουπιδιών, με τη 2η μεγαλύτερη στην Κοζάνη, περιμένω από τον Περιφερειάρχη ένα σαφές και ξεκάθαρο ΟΧΙ στη δημιουργία μονάδας καύσης σκουπιδιών, από οποιονδήποτε φορέα κι αν ενδιαφέρεται να την κάνει. Το πρόβλημα είναι η διαδικασία της καύσης, όχι ο φορέας που θα κάνει τη μονάδα.
Όταν καίγονται πλαστικά και χημικά παράγονται καρκινογόνες ενώσεις, όσα παραμύθια περί «προχωρημένης τεχνολογίας» και ν’ αραδιάσουν, όσα παραμύθια για «μονάδα καύσης στο κέντρο της Βιέννης ή της Κοπεγχάγης» και να μας λένε. Και καλό είναι να το καταλάβει αυτό κι ο Δήμαρχος Κοζάνης, που μιλώντας πρόσφατα στην ΕΡΤ άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να συμφωνήσει σε μονάδα καύσης αν την κάνει η ΔΙΑΔΥΜΑ.
Οι πολίτες θα διαφωνούμε όταν πρέπει και θα συμφωνούμε όταν πρέπει. Θα συμφωνήσουμε μόνο σε ένα ξεκάθαρο «ΌΧΙ στην καύση» και να απορριφθεί άνευ επαίνων η «Στρατηγική Μελέτη» του Υπουργείου. Θυμίζω πως το 2007 είχα συνεργαστεί με τον τότε Νομάρχη Κοζάνης και μαζί καταφέραμε να επιστρέψει το Υπουργείο στη ΔΕΗ τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για επέκταση ορυχείου προς την Ποντοκώμη χωρίς μετεγκατάσταση του Οικισμού (https://energypress.gr/news/etsi-anoixe-o-dromos-gia-tin-ptolemaida-5-prin-apo-8-hronia). Μόλις λίγους μήνες αργότερα η ΔΕΗ ανακοίνωσε τη μετεγκατάσταση Μαυροπηγής και Ποντοκώμης και ήρθαν πάνω από 220 εκατομμύρια ευρώ στην περιοχή, δημιουργώντας οικονομικό κύκλο περί το ένα δισεκατομμύριο ευρώ.
Μπορούμε επίσης να συζητήσουμε λογικές λύσεις για το πρόβλημα των σκουπιδιών και πώς θα βοηθήσουμε τη ΔΙΑΔΥΜΑ να κάνει πολλά περισσότερα από όσα πολλά ήδη κάνει εδώ και χρόνια. Χωρίς μονάδα καύσης. Και η Δυτική Μακεδονία να πρωτοπορήσει στο θέμα για ακόμα μια φορά.
Τέλος, για όσους αναρωτιούνται γιατί ασχολούμαι με τα τοπικά θέματα, τους ενημερώνω πως διετέλεσα επί εννιά (9) χρόνια μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, στην περίοδο 2010-2019. Κι ενδιαφέρθηκα να συνεχίσω και για την περίοδο 2019-2023, αλλά το τότε καθεστώς μάλλον δεν ήθελε ν’ ακούει ανεξάρτητες φωνές.

Χ_Κολοβός_1_smallΧρήστος Ι. Π.Κολοβός
ck-energy.blogspot.com
www.youtube.com/@DrChristosJ.P.Kolovos
Ανεξάρτητος Ενεργειακός Σύμβουλος
Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ
τ. Διευθυντής Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας

Διαβάστε περισσότερα...

Πέμπτη 7 Αυγούστου 2025

Οι προσχηματικές, δήθεν «διαβουλεύσεις», πληγώνουν τη δημοκρατία και τη Δυτική Μακεδονία...

Την 1/8/2025, ακριβώς στο μήνα που έχει «τα μπάνια του λαού» και οι εκάστοτε κυβερνήσεις φροντίζουν να προωθούν κάθε βρωμιά τους, η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έθεσε σε «δημόσια διαβούλευση» «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το σχέδιο δημιουργίας δικτύου μονάδων καύσης σκουπιδιών». Η εν λόγω δήθεν «δημόσια» και δήθεν «διαβούλευση» δεν αναρτήθηκε στο opengov («Ανοικτή Διακυβέρνηση»), αλλά οι ενδιαφερόμενοι πρέπει μέσα στον Αύγουστο να στείλουν απόψεις με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (στο sec.dipa@prv.ypeka.gr)! Για τέτοια «διαφάνεια» μιλάμε.
Το κείμενο της «Μελέτης» απ’ το εξώφυλλο κιόλας είναι γεμάτο συντομογραφίες και δεν έχει καν αρίθμηση των 347 σελίδων. Μια γρήγορη ανάγνωση δείχνει πως δεν είναι καν «μελέτη», αλλά κείμενο πολιτικής, προκειμένου το Υπουργείο να δικαιολογήσει προειλημμένες αποφάσεις: τις λεπτομέρειες της «Μελέτης» είχε παρουσιάσει η Καθημερινή στις 20/5/2025 (https://www.kathimerini.gr/society/563617498/to-schedio-gia-6-monades-kaysis-aporrimmaton/). Είναι δε απορίας άξιο πώς εταιρεία υπογράφει τη «Μελέτη», καθώς αναζητώντας στη Διαύγεια, με το ΑΦΜ και την επωνυμία της εταιρείας, δεν κατάφερα να βρω οποιαδήποτε απόφαση ανάθεσης ή πληρωμής.
Ήδη ο Δήμαρχος Κοζάνης είπε πως η Αυγουστιάτικη δήθεν «δημόσια» και δήθεν «διαβούλευση» «υπονομεύει το θεσμό της συμμετοχικής δημοκρατίας και της λαϊκής βούλησης». Τo προσχηματικό των δήθεν «διαβουλεύσεων» αναμφίβολα πληγώνει τόσο τη λειτουργία της δημοκρατίας στη χώρα όσο και ιδιαίτερα τη Δυτική Μακεδονία. Δυστυχώς το προσχηματικό της «διαβούλευσης» δεν είναι εξαίρεση, είναι ο κανόνας και πρόχειρα μπορώ ν’ αναφέρω άλλες τέσσερις περιπτώσεις, οι δυο απ’ τις οποίες αφορούν άμεσα τη Δυτική Μακεδονία. Ξεκινούμε απ’ την πιο παλιά και πιο σημαντική:
«Διαβούλευση» Νο 1:
Το απόγευμα της 2/10/2020 η κυβέρνηση είχε θέσει σε «δημόσια διαβούλευση» μέχρι το απόγευμα της 10/11/2020 το «Σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης λιγνιτικών περιοχών». Ωστόσο από τις 16/10/2020 η κυβέρνηση έβαλε το Νομό Κοζάνης και από 23/10/2020 το Νομό Καστοριάς σε καθεστώς υποχρεωτικού εγκλεισμού λόγω πανδημίας. Με «Ανοικτή επιστολή» στις 22/10/2020 πρότεινα στον Περιφερειάρχη να ζητήσει από την κυβέρνηση την άμεση αναστολή της «διαβούλευσης» και ανάλογα και με την εξέλιξη της πανδημίας, να επανέλθει το 2021 σε πιο κατάλληλο χρόνο, με καλύτερη ενημέρωση των πολιτών και μεγαλύτερη διάρκεια. Φυσικά ο τότε Περιφερειάρχης λειτούργησε προς όφελος της κυβέρνησης, όχι της περιοχής. Η ζωή έδειξε πως η «διαβούλευση» ήταν προσχηματική και τα αποτελέσματα τα ζούμε εδώ και πέντε χρόνια: κατάρρευση της τοπικής οικονομίας, μετανάστευση των νέων, μείωση πληθυσμού.
«Διαβούλευση» Νο 2:
Πριν ένα χρόνο, στις 29/8/2024, αναρτήθηκε σε «δημόσια διαβούλευση» μέχρι 12/9/2024 το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων», όπου έμπαινε το θέμα της καύσης σκουπιδιών. Τότε πολύς κόσμος δεν το πήραμε είδηση, αλλά ο Αγροτικός Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Δυτικού Βερμίου κατέθεσε εμπεριστατωμένο μακροσκελές σχόλιο, με το οποίο ζητούσε τεκμηριωμένα την απόσυρση του άρθρου 30 «Εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και έργων παραγωγής ενέργειας από απορρίμματα εντός Πυρήνων των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης». Το σχόλιο μπορεί να διαβάσει κανείς στο https://www.opengov.gr/minenv/?c=37371. Ας μας πει ο Περιφερειάρχης, που τρέχει την καύση σκουπιδιών ως λαγός της κυβέρνησης κι όχι ως εκπρόσωπος της περιοχής, τι απόψεις κατέθεσε στη συγκεκριμένη «διαβούλευση».
«Διαβούλευση» Νο 3:
Στις 3/1/2025 ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών έθεσε σε δημόσια «διαβούλευση» μέχρι και 24/1/2025 το σχέδιο νόμου «ΝΕΟ ΚΥΡΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΟΔΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ». Συμμετείχα στη διαβούλευση με τρία σχόλια, που μπορεί να διαβάσει κανείς στο προσωπικό μου ιστολόγιο (https://ck-energy.blogspot.com/2025/01/3o.html). Ένα απ’ τα θέματα που βάλαμε πολλοί στα σχόλια ήταν η ανάγκη να υπάρξει επιτέλους ενιαίο κείμενο του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), καθώς απ’ το Μάιο 1999 που ψηφίστηκε έχουν υπάρξει αλλεπάλληλες τροποποιήσεις. Βεβαίως ενιαίο κείμενο του Κ.Ο.Κ. δεν είδαμε ποτέ: η ζωή έδειξε πως το μόνο που ενδιέφερε την κυβέρνηση ήταν η αύξηση των προστίμων και το να γεμίσει την Αττική με κάμερες αναγνώρισης προσώπου, στο πλαίσιο διαμόρφωσης ενός όλο και πιο αυταρχικού καθεστώτος.
«Διαβούλευση» Νο 4:
Την 1/8/2025 η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που έχει εξελιχθεί σε μέρος του προβλήματος του ακριβού ηλεκτρισμού στη χώρα, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση την επέκταση του υφιστάμενου χρωματικού κώδικα τιμολογίων: μετά τα πράσινα, μπλε, κίτρινα και πορτοκαλί, τώρα θα έχουμε και κόκκινα τιμολόγια. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει μέσα στον Αύγουστο να στείλουν απόψεις με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (στο info@raaey.gr). Λες κι αυτό που μας έλειπε ήταν ένα ακόμα χρώμα κι όχι ρυθμίσεις για να αρθεί η πολυπλοκότητα της αγοράς και γίνει το ρεύμα πιο φθηνό για όλους. Μένει να δούμε πότε μας εμφανίσουν μωβ και θαλασσιά τιμολόγια, προκειμένου να εξαντλήσουν τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Μετά λοιπόν τα πιο πάνω, μπορούμε να πάμε 150 χρόνια πίσω, στις 8/6/1875, όταν ο Εμμανουήλ Ροΐδης έγραφε στο περιοδικό «Ασμοδαίος» για τα κόμματα: «Ομάς ανθρώπων ειδότων ν’ αναγινώσκωσι και ν’ ανορθογραφώσιν, εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες, ενούμενοι υπό ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν’ αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παράσχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι».
Σε συσχετισμό με όσα μαθαίνουμε για το αστρονομικό, διαρκώς αυξανόμενο και μηδέποτε μειούμενο χρέος του κυβερνώντος κόμματος, την αλλοίωση του χώρου του εγκλήματος στα Τέμπη με παραβίαση κάθε πρωτοκόλλου διαφύλαξης χώρου δυστυχήματος, την αλλοίωση των βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας, τις υποκλοπές, τα «αδιευκρίνιστα» ποσά καταθέσεων υπουργών, τα δισεκατομμύρια που δόθηκαν στους παρόχους ηλεκτρισμού στο διάστημα 2021-23, τα μπουμπούκια του ΟΠΕΚΕΠΕ και πολλά ακόμα, τι άραγε θα έγραφε σήμερα ο Ροΐδης για τις ενέργειες της τωρινής κυβέρνησης;

Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 5 Αυγούστου 2025

Επιδρά η ρύπανση στη γενετική ποικιλότητα των φυσικών πληθυσμών; Μια έρευνα στις περιοχές εξόρυξης και καύσης λιγνίτη της χώρας...

Η έντονη περιβαλλοντική μεταβολή που προκαλείται κυρίως από την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση, δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στα δασικά οικοσυστήματα και προξενεί αλλαγές στη γενετική δομή και την προσαρμοστικότητα των δασικών δέντρων, των κύριων πυλώνων σταθερότητας και λειτουργικότητας των φυσικών οικοσυστημάτων. Για τον λόγο αυτόν, ένα κύριο ερευνητικό ερώτημα που απασχολεί τους επιστήμονες σήμερα είναι κατά πόσο οι φυσικοί πληθυσμοί θα προσαρμοστούν τοπικά σε ένα περιβάλλον καταπόνησης ή θα εκφυλιστούν και θα εξαφανιστούν τοπικά. Στη χώρα μας το ερώτημα αυτό μπορεί να τεθεί σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο: η εξόρυξη και καύση λιγνίτη στο λεκανοπέδιο Αμύνταιου-Κοζάνης-Πτολεμαΐδας και στο λεκανοπέδιο Μεγαλόπολης μπορεί για δεκαετίες να κάλυψε το 65%-80% των αναγκών ηλεκτροπαραγωγής της χώρας, δημιούργησε όμως και ένα σημαντικό φορτίο ρύπανσης στις περιοχές αυτές. Σήμερα που παρακολουθούμε το μάλλον μετέωρο ακόμη βήμα της πράσινης μετάβασης, μπορούμε να ρωτήσουμε: υπάρχει ή δεν υπάρχει επίδραση της συσσωρευμένης ρύπανσης στο DNA των εκτεθειμένων για δεκαετίες δασικών δένδρων στις περιοχές αυτές; Αν υπάρχει, ποια είναι τα αποτελέσματα της; Και αν για κάποιον λόγο καθυστερήσει η πράσινη μετάβαση, πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η κατάσταση στις περιοχές αυτές;
Στο Εργαστήριο Δασικής Γενετικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μελετούμε τα ζητήματα αυτά με τη χρηματοδοτική υποστήριξη του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, μέσω του ερευνητικού έργου GENEALERT. Εστιαστήκαμε σε ένα κυρίαρχο είδος των τοπικών οικοσυστημάτων, τη μαύρη πεύκη, που αποτελεί και βιοδείκτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για σκοπούς βιοπαρακολούθησης φυσικών οικοσυστημάτων. Με τη συνεργασία του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Περιβαλλοντικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας που χρησιμοποίησε εξειδικευμένα μοντέλα διασποράς ρύπων, επιλέξαμε τις περιοχές μέγιστης και μηδαμινής επιβάρυνσης και συλλέξαμε βελόνες από ώριμα και νεαρά άτομα για να αναλύσουμε το γενετικό τους υλικό. Επίσης συλλέξαμε σπέρματα από ώριμα άτομα για να μελετήσουμε τα έμβρυα που θα αποτελέσουν το δάσος της (μεθ)επόμενης γενιάς. Μετά την εκχύλιση και απομόνωση του DNA, ακολούθησε η αλληλούχηση του γονιδιώματος και του επιγονιδιώματος με χρήση δύο τεχνολογιών αιχμής που είναι γνωστές με τα αρχικά SPET (Single Primer Enrichment Technology) και RRBS (Reduced Representation Bisulfite Sequencing).
Η αλληλούχηση του DNA απέδωσε δεκάδες χιλιάδες γονιδιακές και εκατομμύρια επιγονιδιακές θέσεις για τις οποίες είναι σε εξέλιξη μια εκτενής βιοπληροφορική ανάλυση, ωστόσο ορισμένες αρχικές επισημάνσεις είναι προφανείς. Κατ’ αρχήν οι πληθυσμοί μέγιστης και ελάχιστης επιβάρυνσης παρουσιάζουν γενετική διαφοροποίηση παρόλη τη γεωγραφική τους εγγύτητα και οι πληθυσμοί μέγιστης επιβάρυνσης εμφανίζουν ενδείξεις τοπικής προσαρμογής. Εντοπίσθηκαν δε, συγκεκριμένες γονιδιακές θέσεις στις οποίες διαφαίνεται να επιδρά ισχυρά η φυσική επιλογή. Παράλληλα, η επιγονιδιωματική ανάλυση δείχνει την ύπαρξη υπο-μεθυλίωσης του DNA στους πληθυσμούς μαύρης πεύκης των περιοχών με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση από τη ρύπανση. Αυτό ενδέχεται να συνδέεται με ενεργοποίηση γονιδιακής έκφρασης σε συνθήκες καταπόνησης.
Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η ρύπανση στις περιοχές εξόρυξης και καύσης λιγνίτη έχει επιδράσει στο DNA της μαύρης πεύκης, ενός κυρίαρχου είδους των τοπικών οικοσυστημάτων. Η μαύρη πεύκη παρουσιάζει σαφείς ενδείξεις τοπικής γενετικής και επιγενετικής προσαρμογής. Οι δε γενετικοί και επιγενετικοί δείκτες που μελετώνται σε επίπεδο γονιδιώματος μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για την κατάσταση του είδους, πριν η υποβάθμιση του γίνει ορατή δια γυμνού οφθαλμού. Επίσης, από τη στιγμή που η ρύπανση έχει επίδραση στη γενετική συγκρότηση των φυσικών πληθυσμών, καλύτερα να σταματήσει επιτέλους να υφίσταται, παρά να αναρωτιόμαστε αν και κατά πόσο η φυσική επιλογή θα είναι ικανή να οδηγήσει σε μελλοντική προσαρμογή τους.

*Ο Φίλιππος Α. Αραβανόπουλος είναι καθηγητής Δασικής Γενετικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Φωτογραφία: Μαύρη πεύκη στην περιοχή μελέτης Μπουρίκα στο όρος Βέρμιο (Β. Κοτινά).
Πηγή:greenagenda.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 4 Αυγούστου 2025

Απάντηση στην ερώτηση της Ελληνικής Λύσης στη Βουλή για τη μετεγκατάσταση της Ποντοκώμης Κοζάνης...

Σχετικά με το υπ' αριθ. πρωτ. 19846/19.06.2025 έγγραφο, με την ιδιότητα του επιβλέποντα μηχανικού του έργου "ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΝΕΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΠΟΝΤΟΚΩΜΗΣ ΔΗΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ (Β΄ΦΑΣΗ ΟΔΟΠΟΙΪΑΣ-ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ)", επισημαίνονται τα εξής:
1) Η σύμβαση του έργου υπογράφηκε στις 24.03.2020, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης τα δύο χρόνια (24 μήνες).
2) Αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή της Β' Φάσης της οδοποιίας του Νέου οικισμού Ποντοκώμης, καθώς και όλων των δικτύων υποδομής του (δίκτυα ύδρευσης, άρδευσης, ακαθάρτων και ομβρίων). Επίσης, προβλέπονται και η κατασκευή υποδομής για την υπογειοποίηση των καλωδίων Υψηλής τάσης, που διέρχονται από το ανατολικό τμήμα του οικισμού, καθώς και εξωτερικού αγωγού ομβρίων.
3) Ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 24.000.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), ενώ το ποσό της σύμβασης είναι 10.220.651,35 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Η μέση έκπτωση είναι E*mu = 57, 41%
4) Από την πρώτη στιγμή, το έργο είχε δύο βασικά εμπόδια στην εκτέλεσή του:
α) οι απαλλοτριώσεις για την κατασκευή του εξωτερικού δικτύου ομβρίων (μέχρι και σήμερα δεν έχει εκκινήσει ακόμη η διαδικασία)
β) η κατασκευή των υποδομών υπογειοποίησης δε μπορούσε να γίνει, χωρίς την προσωρινή μετατόπιση των καλωδίων υψηλής τάσης, μιας και η όδευση της υπογειοποίησης είναι στο μεγαλύτερο μέρος της, κάτω από τους πυλώνες και δε μπορούν να πλησιάσουν τα μηχανήματα εκσκαφών
5) Η πανδημία και η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, προκάλεσαν τεράστιες καθυστερήσεις στις παραλαβές υλικών, επηρεάζοντας αρνητικά το χρονοδιάγραμμα εργασιών
6) Έχουν δοθεί ήδη 4 παρατάσεις περαίωσης εργασιών (η τελευταία είναι μέχρι τις 24.07.2025) και επίκειται μία τελευταία με πιθανό ορίζοντα το τέλος του 2026, οπότε και προβλέπεται η ολοκλήρωση των εργασιών.
7) Αυτή τη στιγμή έχει ολοκληρωθεί το 88-90% των δικτύων κοινής ωφελείας και πρόκειται να εκκινήσουν οι εργασίες κατασκευής πεζοδρομίων και οδοστρωσίας (με προβλεπόμενο χρόνο περαίωσης εργασιών 12-15 μήνες). Δεν έχουν κατασκευαστεί τα δίκτυα κάτω από το δρόμο που διασχίζει το νέο οικισμό (επαρχιακή οδός Κοζάνης-Αργίλου) και κάτω από τους πυλώνες υψηλής τάσης. Με την έναρξη κατασκευής των πεζοδρομίων και της οδοστρωσίας, θα κατασκευαστούν τα τμήματα των δικτύων κάτω από την επαρχιακή οδό, ενώ για το τμήμα κάτω από τους πυλώνες, απαιτείται η απομάκρυνση αυτών.
8) Έχει απορροφηθεί το 47,5% του ποσού της σύμβασης (περίπου 4.975.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), ποσοστό σύμφωνο με την αναμενόμενη απορρόφηση (βάσει προϋπολογισμού) που αναλογούσε στις εργασίες που έχουν εκτελεστεί.
9) Με την ολοκλήρωση του έργου "ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΝΕΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΠΟΝΤΟΚΩΜΗΣ ΔΗΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ (Β΄ΦΑΣΗ ΟΔΟΠΟΙΪΑΣ-ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ)", το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη και προκειμένου ο νέος οικισμός να καταστεί ποιοτικά και λειτουργικά έτοιμος για εγκατάσταση, θα υπολείπονται:
-Η κατασκευή του εξωτερικού αγωγού ομβρίων που θα εξασφαλίζει την απορροή των ομβρίων υδάτων του οικισμού σε ασφαλές σημείο
-Η κατασκευή της ασφαλτόστρωσης στον οικισμό
-Η τοποθέτηση πλακών πεζοδρομίου σε όλο τον οικισμό
-Η εκπόνηση μελέτης και η κατασκευή δικτύου ηλεκτροδότησης του οικισμού
-Η κατασκευή δικτύων υποδομής για περίπου 70 οικόπεδα που βρίσκονται κάτω από τους πυλώνες υψηλής τάσης
-Η κατασκευή κτιριακών και λοιπών υποδομών ανάπτυξης (Κοινοτικό κατάστημα, αθλητικές εγκαταστάσεις, πάρκα αναψυχής κτλ)
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 2 Αυγούστου 2025

Ο δήμαρχος Κοζάνης για την Νέα Ποντοκώμη...

Διαβάστε περισσότερα...
 
back to top