Μαθαίνοντας από την Αστούρια: Η δύσκολη μετάβαση και οι ιστορίες μεταμόρφωσης...

Στην Αστούρια, στη Βορειοδυτική Ισπανία, μια περιοχή που για δεκαετίες αποτελούσε την καρδιά της ισπανικής βιομηχανίας, οι τοπικές κοινότητες βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια σκληρή αλήθεια: Όταν τελειώνει το κάρβουνο, τι μένει πίσω;
Η ιστορία της μετάβασής τους, γεμάτη προκλήσεις αλλά και αξιοθαύμαστες πρωτοβουλίες, αποτελεί πολύτιμο μάθημα για όλες τις περιοχές που σήμερα σχεδιάζουν το δικό τους αύριο.

Από την ακμή στην παρακμή: Το χρονικό της εξορυκτικής κατάρρευσης
Μετά από δεκαετίες ευημερίας, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 ξεκίνησε η παρακμή της βαριάς βιομηχανίας στην Αστούρια. Αρχικά με τη χαλυβουργία, όπου τα περισσότερα εργοστάσια έκλεισαν τη δεκαετία του 1990, και στη συνέχεια με την ανθρακική εξόρυξη, η οποία σταδιακά εγκαταλείφθηκε μεταξύ 2000-2010. Το τελευταίο ανθρακωρυχείο έκλεισε το 2018, με τον τερματισμό των κρατικών επιδοτήσεων.
Το αποτύπωμα του άνθρακα: Ταυτότητα και εξάρτηση
Για περισσότερο από έναν αιώνα, η εξόρυξη άνθρακα όριζε την ταυτότητα και την οικονομική ραχοκοκαλιά της περιοχής. Δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι έχτισαν τη ζωή τους γύρω από τα ορυχεία, ενώ οι ανθρακοπαραγωγικές περιοχές γύρω από το Mieres, το Langreo και την κοιλάδα του Nalón αποτέλεσαν κινητήριο μοχλό για τη βιομηχανική ανάπτυξη της Ισπανίας. Όταν όμως ήρθε η παρακμή, οι τοπικές κοινωνίες ήρθαν αντιμέτωπες με το τέλος μιας εποχής που είχε διαμορφώσει γενιές.

Το μήνυμα της Αστούρια στην Ευρώπη: Η μετάβαση δεν είναι εύκολη

Η πρόσφατη επίσκεψη του Ινστιτούτου Δίκαιης Μετάβασης Ελλάδας στην Αστούρια, στο πλαίσιο της εναρκτήριας συνάντησης του έργου SIJMA (Interreg Europe), επιβεβαίωσε τη σύνθετη πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι πρώην ανθρακοπαραγωγικές περιοχές σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η μετάβαση υπήρξε δύσκολη και μακροχρόνια. Μέσα σε τέσσερις δεκαετίες, η περιοχή έχασε χιλιάδες βιομηχανικές θέσεις εργασίας, ενώ οι κοινότητες αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στις νέες περιβαλλοντικές και οικονομικές συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά, η Αστούρια αποδεικνύει στην πράξη τι μπορεί να συμβεί όταν οι τοπικές κοινωνίες επιλέγουν να δώσουν μάχη για το μέλλον τους, αντί να αποδεχτούν την παρακμή.

Ιστορίες μεταμόρφωσης: Από την παρακμή στη βιώσιμη αναγέννηση
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας, συναντήσαμε παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι η αλλαγή δεν είναι απλώς εφικτή – μπορεί να είναι εντυπωσιακή.

Muniellos: Από τα ορυχεία στο Αποθεμα Βιόσφαιρας
Στο Muniellos, είδαμε τον μετασχηματισμό πρώην εξορυκτικών περιοχών σε προστατευόμενα φυσικά τοπία που συνδυάζουν περιβαλλοντική προστασία με βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Το Αποθεμα Βιόσφαιρας Muniellos αποτελεί διεθνές παράδειγμα επιτυχημένης οικολογικής αποκατάστασης. Οι περιοχές που κάποτε κυριαρχούνταν από την εξορυκτική δραστηριότητα έχουν εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς θησαυρούς της Ευρώπης.

Moal: Η δύναμη της κοινότητας και της κυκλικής οικονομίας
Στο μικρό χωριό Moal, οι κάτοικοι απάντησαν στην εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής με ένα πρότυπο συνεταιριστικό μοντέλο. Δημιούργησαν έναν πολυχώρο που συνδυάζει bar και κατάστημα, λειτουργώντας ως το κοινωνικό και οικονομικό κέντρο της κοινότητας.
Το μοντέλο του Moal εφαρμόζει στην πράξη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, ενισχύοντας τις τοπικές αλυσίδες αξίας και διατηρώντας τον πλούτο εντός της κοινότητας. Παράλληλα, ο χώρος λειτουργεί ως σημείο κοινωνικής συνοχής και διατήρησης των τοπικών παραδόσεων.

Valnalón: Από τη χαλυβουργία στην καινοτομία
Η Valnalón Technology City αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα βιομηχανικής αναγέννησης. Στις παλιές εγκαταστάσεις της χαλυβουργίας δημιουργήθηκε ένα καινοτόμο επιχειρηματικό οικοσύστημα που εστιάζει στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, της νεοφυούς καινοτομίας και της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Η Valnalón υποστηρίζει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα για την ενίσχυση της επιχειρηματικής κουλτούρας και λειτουργεί ως πρότυπο για τον μετασχηματισμό πρώην βιομηχανικών περιοχών σε κέντρα καινοτομίας.

Arkuos: Η νέα γενιά χτίζει το μέλλον
Στο Arkuos διαπιστώσαμε ότι οι πρώην ανθρακοπαραγωγικές περιοχές μπορούν να μετατραπούν σε κόμβους εκπαίδευσης, τεχνολογίας και κοινωνικής καινοτομίας. Το κέντρο προσφέρει στους νέους πρόσβαση σε σύγχρονες υποδομές, όπως επαγγελματικά εξοπλισμένους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, αλλά και χώρους εκπαίδευσης σε ρομποτική, μουσική, μαγειρική, τέχνη και τεχνολογία.
Το Arkuos αποδεικνύει στην πράξη πώς μια κοινότητα μπορεί να επενδύσει στη νέα γενιά και να δημιουργήσει ευκαιρίες σε ένα βιώσιμο και καινοτόμο περιβάλλον.
Όμως… Η πραγματικότητα των αριθμών
Μπορεί όλα αυτές οι προσπάθειες να έχουν φέρει θεαματικά αποτελέσματα και να προσπαθούν να συγκρατήσουν τον πληθυσμό και ειδικά τους νέους, αλλά οι αριθμοί είναι εκεί για να αποτυπώνουν την πραγματικότητα.
Το Cangas del Narcea, μια πόλη στην καρδιά της ενεργειακής παραγωγής για πολλά χρόνια, έχασε 45% του πληθυσμού της από τη δεκαετία του ’80.
Παρόμοιες προκλήσεις αντιμετωπίζει και η Δυτική Μακεδονία, όπου η μετάβαση φέρνει ανάλογες προκλήσεις δημογραφικής και οικονομικής ανασυγκρότησης.
Αυτός ο συνδυασμός αξιοσημείωτης καινοτομίας παράλληλα με επίμονες προκλήσεις απεικονίζει ακριβώς γιατί έργα όπως το SIJMA έχουν γίνει απαραίτητα.
Η κλίμακα της πρόκλησης απαιτεί συντονισμένες απαντήσεις που αντλούν από διαφορετικές εμπειρίες και καινοτόμες προσεγγίσεις.

SIJMA
Το SIJMA σημαίνει “Κοινωνική Καινοτομία για Ευκαιρίες Εργασίας και Ανάπτυξης σε Ανθρακοπαραγωγικές Περιοχές σε Μετάβαση σε όλη την Ευρώπη.”
Συνδυάζει οργανισμούς με βαθιά εμπειρία στην ανθρακική κληρονομιά και την πρακτική κοινωνικής καινοτομίας. Οι εταίροι του έργου περιλαμβάνουν τη Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης και Εργασιακών Υποθέσεων από το Πριγκιπάτο της Αστούρια που λειτουργεί ως επικεφαλής εταίρος, μαζί με τη Cives Mundi από την Ισπανία, το Ινστιτούτο Δίκαιης Μετάβασης Ελλάδας, την Aufbauwerk Region Leipzig GmbH από τη Γερμανία, το Κέντρο Ανάπτυξης της Νοτιοανατολικής Περιφέρειας Σχεδιασμού από τη Βόρεια Μακεδονία, το Κέντρο Κοινωνικών Καινοτομιών Blink 42-21 επίσης από τη Βόρεια Μακεδονία, και το Κεντρικό Υπερδουνάβιο Περιφερειακό Πρακτορείο Καινοτομίας από την Ουγγαρία.
Δύο συνδεδεμένες αρχές πολιτικής συμμετέχουν επίσης: η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στην Ελλάδα και η Περιφέρεια Leipzig στη Γερμανία. Αυτή η δομή διασφαλίζει ότι η πρακτική εμπειρία στην κοινωνική καινοτομία συνδέεται άμεσα με τις διαδικασίες περιφερειακής χάραξης πολιτικής.

Η προσέγγισή μας
Το SIJMA εστιάζει στη βελτίωση πολιτικών εργαλείων που ενθαρρύνουν την κοινωνική καινοτομία και δημιουργικότητα μεταξύ των νέων για να φέρουν τις ανθρακοπαραγωγικές περιοχές σε μετάβαση στη ζωή και να δημιουργήσουν ευκαιρίες ανάπτυξης και απασχόλησης. Πώς; Μέσω της αναγνώρισης, ανάλυσης και μεταφοράς καλών πρακτικών σε:
Την προώθηση συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και συνεργασίας με κέντρα κοινωνικής καινοτομίας
Επιχειρηματικότητα και τη χρήση μεθοδολογικών μοντέλων βασισμένων σε συλλογική νοημοσύνη και συν-δημιουργία
Την προώθηση και βελτίωση της διακυβέρνησης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μέσω της προώθησης ιδεών και πρωτοτυποποίησης δράσεων και συμμετοχικών εργαστηρίων καινοτομίας ή living labs για τη συνεργατική αναζήτηση λύσεων σε κοινωνικά προβλήματα

Κοιτάζοντας μπροστά
Το πνεύμα που παρατηρήσαμε στην Αστούρια συνδυάζει ρεαλιστική εκτίμηση των προκλήσεων με ακλόνητη δέσμευση στην εύρεση λειτουργικών λύσεων. Αυτό είναι που πρέπει να κρατήσουμε σε αυτό να εργαστούμε.
Το SIJMA θα τεκμηριώσει, υποστηρίξει και ενισχύσει ιστορίες μεταμόρφωσης που μπορούν να παρέχουν σχέδια για το πώς οι ανθρακοπαραγωγικές περιοχές σε όλη την Ευρώπη μπορούν όχι απλώς να επιβιώσουν τη μετάβαση, αλλά να ανακαλύψουν νέες πηγές ευημερίας και κοινωνικής δύναμης.
Το SIJMA λειτουργεί με συγχρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Interreg Europe, που υποστηρίζει πρωτοβουλίες βελτίωσης περιφερειακών πολιτικών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γιάννης Κωσταρέλλας
Συνιδρυτής Ινστιτούτου Δίκαιης Μετάβασης Ελλάδας

Διαβάστε περισσότερα...

Πότε θα ανθίσουν τούτοι οι τόποι;;;

Πότε θα ανθίσουνε τούτοι οι τόποι;
Πότε θα έρθουν καινούργιοι άνθρωποι
για να συνοδεύσουνε την βλακεία
στην τελευταία της κατοικία;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Διαβάστε περισσότερα...

Επιβεβαιώνει ο Διευθυντής του ΛΚΔΜ Αντώνης Νίκου ότι “τρέχουν» οι διαδικασίες για την έναρξη αποκατάστασης τoυ παλιού οικισμού της Ποντοκώμης και των άλλων εδαφών που θα παραχωρηθούν στην ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε...

Επιβεβαιώνει ο Διευθυντής του ΛΚΔΜ Αντώνης Νίκου ότι “τρέχουν» οι διαδικασίες για την έναρξη αποκατάστασης τoυ παλιού οικισμού της Ποντοκώμης και των άλλων εδαφών που θα παραχωρηθούν στην ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε.
Ωστόσο κι αυτός κι ο Περιφερειάρχης διευκρινίζουν τα της πολιτικής απόφασης για το πότε θα συμβεί αυτό.


Πηγή: kozan.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Σύγχρονη “Οδύσσεια” για εκατοντάδες οικογένειες της Ποντοκώμης...

Στη Βουλή φέρνει ο Πάρις Κουκουλόπουλος το αδιέξοδο που βιώνουν οι κάτοικοι της Ποντοκώμης, διεκδικώντας από όλους τους συναρμόδιους Υπουργούς συγκεκριμένες απαντήσεις, επιτάχυνση δράσεων και σαφές χρονοδιάγραμμα για κάθε παράμετρο που παραμένει εκκρεμής έπειτα από έξι ολόκληρα χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης που κατάθεσε ο Βουλευτής Κοζάνης του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής:

ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς:
– Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Στ. Παπασταύρου
– Υπουργό Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Κ. Πιερρακάκη
– Υπουργό Εσωτερικών, κ. Θ. Λιβάνιο
– Υπουργό Υποδομών & Μεταφορών, Χρ. Δήμα

Μετέωροι, υπό τη δαμόκλειο σπάθη έξωσης από τα σπίτια τους, βρίσκονται οι κάτοικοι της Ποντοκώμης για περισσότερο από μια δεκαετία. Η Κοινότητά τους κηρύχθηκε σε αναγκαστική απαλλοτρίωση και μετεγκατάσταση, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες ενέργειες στο σημείο μετεγκατάστασής τους. Ο παλιός προσφυγικός οικισμός ανά πάσα στιγμή τελεί υπό την απειλή ισοπέδωσης, νέος οικισμός δεν υπάρχει ακόμα, ενώ οι κάτοικοι έχουν εγκαταλειφθεί απροστάτευτοι “στον αέρα”, έρμαια στα χέρια Ανωνύμων Εταιρειών, κινδυνεύοντας ανά πάσα στιγμή να γίνουν για 2η φορά “πρόσφυγες” στον ίδιο τους τον τόπο. Οι αναγκαίες ενέργειες καρκινοβατούν και οι ευθύνες περιπλέκονται σε ένα “γαϊτανάκι” συναρμόδιων – αναρμόδιων που για χρόνια παίζουν “κρυφτούλι”, υποσχέσεις εύκολα δίνονται και γρήγορα ξεθωριάζουν, με την Κυβέρνηση εκκωφαντικά απούσα και με μοναδικό αποτέλεσμα “μηδέν εις το πηλίκον”.
Πρωταγωνιστική θέση με τεράστιες ευθύνες για την απαράδεκτη κατάσταση έχει η ΔΕΗ A.E. και, ως διάδοχος αυτής, ο ΑΔΜΗΕ A.E. Στο χώρο μετεγκατάστασης της Ποντοκώμης διέρχονται πυλώνες / καλώδια υπερυψηλής τάσης. Εάν δεν απομακρυνθούν (μετατοπισθούν / υπογειοποιηθούν), δεν είναι δυνατή η νόμιμη έκδοση οικοδομικών αδειών, άρα η ανέγερση του νέου οικισμού. Ενώ, λοιπόν, η ΔΕΗ Α.Ε. / ΑΔΜΗΕ Α.Ε. για χρόνια δεν ανταποκρίνεται σε αυτό το καθήκον, την ίδια στιγμή με περισσή προκλητικότητα ΔΕΗ Α.Ε. – Μετάβαση Α.Ε. “απειλούν” τους κατοίκους με ισοπέδωση του οικισμού τους.
Όσο, λοιπόν, δεν γίνεται η απομάκρυνση του δικτύου υπερυψηλής τάσης, η δημιουργία του νέου οικισμού καταλήγει σε μια σισύφεια προσπάθεια άνευ αποτελέσματος. Παράλληλα, για να μπορέσει ο νέος οικισμός να καταστεί βιώσιμος και λειτουργικός, όπως ένας οποιοσδήποτε “κανονικός” οικισμός της Χώρας, παραμένουν σε εκκρεμότητα ενέργειες των συναρμόδιων Φορέων του Κεντρικού Κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε οι κάτοικοι να μην στερηθούν τις υποδομές, τις δημόσιες υπηρεσίες και εν γένει το παραμικρό στον οικισμό μετεγκατάστασης από όλα όσα διέθετε ο οικισμός προέλευσης. Την ίδια στιγμή, η ποιότητα ζωής στον παλιό οικισμό έχει πλέον υποβαθμιστεί, σε ένα ιδιόμορφο μεταβατικό καθεστώς αναμονής της μετεγκατάστασης, στο πλαίσιο του οποίου πολλές δραστηριότητες -όπως η λειτουργία στοιχειωδών και αναγκαίων επιχειρήσεων και υπηρεσιών- έχει “παγώσει”, ενώ προφανώς εξαιρούνται από προγράμματα του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, του ΠΔΑΜ (“Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027”) κ.ο.κ.
Ταυτόχρονα, η μακρά χρονική καθυστέρηση στην επίλυση του αδιεξόδου επιτείνει την οικονομική δυσπραγία των εκατοντάδων κατοίκων. Oι αποζημιώσεις που δόθηκαν πριν χρόνια ήταν επαρκείς και αξιοπρεπείς για τα δεδομένα εκείνης της εποχής. Με την πάροδο των ετών, όμως, η πολύπλευρη εκτίναξη του κόστους ζωής (για την οποία έχουμε πραγματοποιήσει σειρά κοινοβουλευτικών παρεμβάσεων με συγκεκριμένες λύσεις που η Κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη είτε αρνείται πεισματικά είτε υιοθετεί μετά από μακρά ανεπανόρθωτη καθυστέρηση) ανέτρεψε τα οικονομικά δεδομένα και προκάλεσε ένα τελείως διαφορετικό τοπίο συνθηκών. Υπό τη σημερινή ακρίβεια των πάντων, όποιο υπόλοιπο εκείνων των αποζημιώσεων έχει απομείνει τόσα χρόνια μετά, είναι ανεπαρκές για την ανέγερση νέων κατοικιών, αφού κατά τη διακυβέρνηση της Ν.Δ. το κόστος κατασκευής νέων κατοικιών έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Στο δυσβάστακτο οικονομικό βάρος προστίθεται το κόστος θέρμανσης, καθώς κατά το πολυετές μεταβατικό διάστημα η Ποντοκώμη έχει αποκλειστεί από την τηλεθέρμανση, παροχή που είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί σίγουρα στο νέο οικισμό.
Βεβαίως γνωρίζετε σε λεπτομέρεια, ως συναρμόδια Υπουργεία, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο με τις υποχρεώσεις των υπευθύνων της υπόθεσης. Ενδεικτικά, λοιπόν, υπενθυμίζω σε τίτλους τον ν. 4956/2022 (Φ.Ε.Κ. Α’ 140) «Κύρωση της Προγραμματικής Σύμβασης της παρ. 4 του άρθρου 155 του ν. 4759/2020 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των ανωνύμων εταιρειών με διακριτικό τίτλο “ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε.” και “ΔΕΗ Α.Ε.”», η οποία Προγραμματική Σύμβαση υπεγράφη κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 4 του άρθρου 155 του ν. 4759/2020 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 245) ως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 17 του ν. 4872/2021 (Φ.Ε.Κ. Α’ 247). Επιπλέον, προφανώς ξέρετε το άρθρο 13 «Μετεγκατάσταση ή μεταφορά οικισμού για κοινή ωφέλεια λόγω εξορυκτικής δραστηριότητας» του ν. 4273/2014 (Φ.Ε.Κ. Α’ 146) όπου περιλαμβάνεται αναφορά στους πόρους του άρθρου 28 του ν. 3937/2011 (Φ.Ε.Κ. Α’ 60) όπως αυτό τροποποιήθηκε και εσωτερικά αναριθμήθηκε με το άρθρο 147 του ν. 4495/2017 (Φ.Ε.Κ. Α’ 167).
Υπογραμμίζω, όμως, ότι δεν πρόκειται για κάποιο τεχνικό νομικό θέμα, αλλά για ζήτημα αμιγώς πολιτικό, καθώς η κρισιμότητα της κατάστασης χρήζει άμεσα πολιτικής απόφασης και δράσης εκ μέρους των απόντων συναρμόδιων Υπουργών. Περιττό να αναφερθεί ότι κανένα εκ των υστέρων “τέχνασμα” που θα διαχώριζε την απαλλοτρίωση και εκκένωση του παλιού οικισμού από τη μετεγκατάσταση στο νέο οικισμό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Η Ποντοκώμη ήταν Κοινότητα και θα παραμείνει Κοινότητα στο σημείο μετεγκατάστασης, κανείς δεν δικαιούται αυθαίρετα να τη σβήσει από το χάρτη της Ελλάδας, σκορπίζοντας αναγκαστικά τους κατοίκους ενός προσφυγικού χωριού σε 2η σύγχρονη “προσφυγιά” ανά την επικράτεια. Οιαδήποτε “επινόηση” αποβολής των κατοίκων και ισοπέδωσης του παλιού οικισμού, χωρίς να είναι πλήρως έτοιμος και λειτουργικός ο νέος οικισμός, απλούστατα θα εξέθετε την αδράνεια, ανικανότητα και αναλγησία της Κυβέρνησης της Ν.Δ., που ενώ έχει στη διάθεσή της κάθε νομοθετικό και διοικητικό μέσο επίλυσης των θεμάτων, αφήνει τους συμπολίτες μας εδώ και έξι χρόνια στη μοίρα τους να εξαρτώνται από Εταιρείες.
Δεδομένων των ανωτέρω και δεδομένων σχετικών αποφάσεων αφενός μεν του Δημοτικού Συμβουλίου Κοζάνης, αφετέρου του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, που έχουν ληφθεί για το ζήτημα στο πέρασμα των πολλών ετών.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1) Για ποιους λόγους, έπειτα από έξι χρόνια διακυβέρνησης, η Κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν έχει μεριμνήσει για την επίλυση κάθε εκκρεμότητας της υπόθεσης, με αποτέλεσμα εκατοντάδες οικογένειες να κινδυνεύουν με έξωση χωρίς να είναι έτοιμος ο νέος οικισμός μετεγκατάστασής τους;
2) Όσον αφορά το ζήτημα των πυλώνων / καλωδίων υπερυψηλής τάσης:
– α) Σε ποιες ενέργειες προβήκατε αυτά τα έξι χρόνια για να διασφαλίσετε ότι θα απομακρυνθούν (μετατοπισθούν / υπογειοποιηθούν) από το χώρο μετεγκατάστασης;
– β) Γιατί οι ανωτέρω (α) ενέργειές σας απέτυχαν, με αποτέλεσμα οι πυλώνες / καλώδια να είναι ακόμα εκεί, εμποδίζοντας την έκδοση οικοδομικών αδειών για την ανέγερση του νέου οικισμού;
– γ) Ποιες πρωτοβουλίες θα αναλάβετε στο εξής για την απομάκρυνση (μετατόπιση / υπογειοποίηση) αυτών και έως πότε θα έχει επιτέλους οριστικά επιλυθεί το πρόβλημα;
3) Πέραν της ανωτέρω (2) απομάκρυνσης, υπάρχει κάποιο σχέδιο συντονισμού και επιτάχυνσης των εκκρεμών ενεργειών για το νέο οικισμό; Ειδικότερα:
– α) Ποιες συγκεκριμένες εκκρεμότητες ( έργα / ενέργειες / άδειες / εγκρίσεις κ.ο.κ. ) πρέπει να ολοκληρωθούν για έναν νέο σύγχρονο, λειτουργικό και ασφαλή οικισμό σε πλήρη ετοιμότητα;
– β) Ποιος είναι ο αρμόδιος Φορέας (Κεντρικού Κράτους, Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΔΕΗ Α.Ε. και διαδόχων σχημάτων της ή άλλος) για κάθε μία εκ των ανωτέρω (i) εκκρεμοτήτων;
– γ) Ποιος είναι ο προϋπολογισμός και ποιο το ακριβές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης για κάθε μία από τις εκκρεμότητες;
– δ) Είναι σε θέση η Κυβέρνηση να δεσμευτεί ότι σε συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα θα έχουν περατωθεί όλες οι ανωτέρω εκκρεμότητες και οι κάτοικοι θα μπορούν να ξεκινήσουν τη μετεγκατάστασή τους στο νέο οικισμό, χωρίς να λείπει το παραμικρό από τις δημόσιες υποδομές και υπηρεσίες και εν γένει όλα όσα διέθετε ο παλιός οικισμός;
4) Μέχρι να ολοκληρωθεί και η τελευταία ανωτέρω (3) εκκρεμότητα και έως ότου εν συνεχεία παρέλθει ο αναγκαίος εύλογος χρόνος (τουλάχιστον δύο έτη) για την ομαλή περάτωση της μετεγκατάστασης, σε ποιες ενέργειες θα προβείτε:
– α) για να αρθεί η ανεπίτρεπτη ανασφάλεια που βιώνουν οι συμπολίτες μας υπό τη συνεχή απειλή αποβολής από τα σπίτια όπου κατοικούν και ισοπέδωσης του οικισμού τους;
– β) για να διασφαλισθεί η βιώσιμη ασφαλής λειτουργικότητα και η ποιότητα ζωής του παλιού οικισμού;
5) Ποια είναι η υφιστάμενη κατάσταση όσον αφορά τις οικονομικές υποχρεώσεις της ΔΕΗ Α.Ε. και των διάδοχων σχημάτων της στην υπόθεση του παλιού και του νέου οικισμού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο;
6) Ποιες πρωτοβουλίες θα αναλάβετε -υπό το δεδομένο της πολύπλευρης εκτόξευσης κάθε παραμέτρου του κόστους ζωής- για να εξασφαλίσετε ότι οι κάτοικοι σε καμία περίπτωση δεν θα βγουν ζημιωμένοι από αυτήν την περιπέτεια; Προτίθεστε να τους παρέχετε πρόσθετη ειδική φορολογική μέριμνα για τις δαπάνες ανέγερσης των κατοικιών τους και κάθε εφικτή οικονομική διευκόλυνση, ώστε τελικά να μην πληρώσουν από την τσέπη τους την αδιαφορία και τις καθυστερήσεις άλλων;
7) Είστε διατεθειμένοι -κατόπιν διαβούλευσης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τήρησης όλων των αρχών καλής νομοθέτησης- να δρομολογήσετε κάθε αναγκαία νομοθετική ρύθμιση, ώστε επιτέλους να αρθεί η ανασφάλεια των κατοίκων και να επιταχυνθεί η πλήρης τάχιστη επίλυση και περάτωση όλων των ανωτέρω προβλημάτων και εκκρεμοτήτων;

Ο Ερωτών Βουλευτής
Κουκουλόπουλος Παρασκευάς (Πάρις)

Διαβάστε περισσότερα...

Δυτική Μακεδονία: Πρωταθλήτρια στην πληθυσμιακή συρρίκνωση...

Σε δραματικούς τόνους περιγράφει την πληθυσμιακή κατάσταση της χώρας – και ιδιαίτερα της Βόρειας Ελλάδας – ο καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του Δ.Σ. της Attica Bank Properties, Νικόλας Καρανικόλας, καταθέτοντας συγκλονιστικά στοιχεία που αποτυπώνουν το μέγεθος της δημογραφικής κρίσης.
Όπως τονίζει, η Ελλάδα βιώνει μια από τις πιο έντονες φάσεις πληθυσμιακής μείωσης στην ιστορία της, με τη Δυτική Μακεδονία να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των περιοχών που αιμορραγούν. Η περιοχή έχασε πάνω από το 10% του πληθυσμού της την τελευταία δεκαετία, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή μείωση σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, η Δυτική Μακεδονία μετρά 29.094 λιγότερους κατοίκους σε σύγκριση με το 2011. Πρόκειται για μια απώλεια που αντιστοιχεί σχεδόν σε έναν στους δέκα κατοίκους.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Καρανικόλας στον Θωμά Καλέση και στην ιστοσλείδα «Μακεδονικά Νέα», η κατάσταση δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη τη χώρα. Αντίθετα, περιοχές όπως το Νοτιοανατολικό Αιγαίο εμφανίζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, κυρίως λόγω της οικονομικής τους εξάρτησης από τον τουρισμό. Αντίθετα, στη Βόρεια Ελλάδα η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Πίσω από τη Δυτική Μακεδονία ακολουθεί η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η οποία έχασε το 7,56% του πληθυσμού της, ενώ σημαντικές μειώσεις παρουσιάζουν και η Ήπειρος και η Κεντρική Μακεδονία.
Ειδικότερα στη Δυτική Μακεδονία, κανένας δήμος δεν εμφανίζει πληθυσμιακή αύξηση. Στα Γρεβενά, ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 17,3% — μια από τις μεγαλύτερες μειώσεις σε επίπεδο δήμων πανελλαδικά, που μεταφράζεται σε περίπου 5.000 κατοίκους. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει τη συνολική εικόνα της πληθυσμιακής κατάρρευσης που βιώνει η περιοχή.

Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα βιώνει σαφώς αρνητική φυσική κίνηση πληθυσμού, δηλαδή περισσότεροι θάνατοι από γεννήσεις. Ο δείκτης γονιμότητας, που απαιτείται για να διατηρηθεί σταθερός ο πληθυσμός (2,1 γεννήσεις ανά γυναίκα), έχει να επιτευχθεί από το 1981. Σήμερα κινείται και πάλι γύρω στο 1,3, επίπεδο που καθιστά αδύνατη την αναπλήρωση του πληθυσμού. «Από το 2021 και μετά, χάνουμε κάθε χρόνο 50.000 με 60.000 ανθρώπους. Είναι σαν να χάνεται κάθε χρόνο μια πόλη μεγέθους Τρικάλων», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί έναν ακόμη κρίσιμο δείκτη της δημογραφικής κρίσης. Στην Ελλάδα, το 22,8% των κατοίκων είναι άνω των 65 ετών – ποσοστό που ξεπερνάται μόνο από την Ιταλία στην ΕΕ. Στη Βόρεια Ελλάδα, οι Σέρρες και τα Γρεβενά εμφανίζουν από τα υψηλότερα ποσοστά ηλικιωμένων, γεγονός που επιδεινώνει τη δυνατότητα ανανέωσης του πληθυσμού και εντείνει τις πιέσεις στο ασφαλιστικό σύστημα.
Σε επίπεδο πρόβλεψης, όλα τα πληθυσμιακά μοντέλα που παρουσιάζονται δείχνουν συνεχή μείωση έως το 2100. Αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση, το 2050 η Ελλάδα αναμένεται να έχει περίπου 9 εκατομμύρια κατοίκους, εκ των οποίων η πλειοψηφία θα είναι άνω των 65. Το 2100 ο πληθυσμός ίσως περιοριστεί στα 7 εκατομμύρια.
Ο Καρανικόλας επισημαίνει την ανάγκη επανεκκίνησης της πολιτικής συζήτησης για το δημογραφικό, καθώς το ζήτημα δεν είναι πλέον μελλοντικό, αλλά παρόν. Προτείνει, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή ενός μοντέλου οικογενειακής πολιτικής αντίστοιχου με εκείνο των σκανδιναβικών χωρών, με επιδοτήσεις, ολοήμερα σχολεία και στήριξη των γονιών μέχρι την ενηλικίωση των παιδιών. Επιπλέον, τονίζει τη σημασία των πολιτικών μετανάστευσης: «Η μετανάστευση μπορεί να αποτελέσει λύση μόνο αν αφορά εξειδικευμένους ανθρώπους που μπορούν να ενταχθούν παραγωγικά στην οικονομία».

Σε επίπεδο περιφερειών, η Βόρεια Ελλάδα εμφανίζει συνολικά μείωση 178.379 κατοίκων μέσα σε μια δεκαετία, με τις προβλέψεις να επιβεβαιώνουν ότι η ερημοποίηση της υπαίθρου οδηγεί πλέον στην αποδυνάμωση και των αστικών κέντρων. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής: «Αν δεν επιστρέψουν οι νέοι από το εξωτερικό, τότε το φαινόμενο θα επεκταθεί και στις πόλεις. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε μια χώρα ηλικιωμένων, όπου επένδυση μέλλοντος θα είναι οι οίκοι ευγηρίας».
Η ανάγκη χάραξης στρατηγικής είναι πλέον αδήριτη. Ο χρόνος πιέζει και οι πολιτικές αποφάσεις καθυστερούν. Όπως σημειώνει ο Καρανικόλας, «το δημογραφικό είναι η εθνική μας χρεοκοπία». Χωρίς διακομματική συναίνεση και γενναίες παρεμβάσεις, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο τον πληθυσμό της, αλλά και τη δυναμική της ως χώρα.

Πηγή: https://xronos-kozanis.gr/dytiki-makedonia-protathlitria-stin-plithysmiaki-syrriknosi/ - Σωκράτης Μουτίδης – με πληροφορίες από τα mkdn.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Ο δήμαρχος Κοζάνης Γιάννης Κοκκαλιάρης για την Ποντοκώμη...

Πηγή: kozani.tv

Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΕΗ «τρέχει» τις διαδικασίες για έκδοση προκήρυξης για την εύρεση αναδόχου ισοπέδωσης κι αποκατάστασης τoυ παλιού οικισμού της Ποντοκώμης και των άλλων εδαφών που θα αποκατασταθούν προκειμένου να παραχωρηθούν στην ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε. – Eντός του καλοκαιριού η σχετική προκήρυξη...

Μπορεί ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, να δεσμεύτηκε προφορικά, πριν από κάποιο καιρό, στους εκπροσώπους της Κοινότητας Ποντοκώμης, βουλευτές κι αυτοδιοικητικούς της περιοχής, ότι η ΔΕΗ δεν πρόκειται να προχωρήσει στην ισοπέδωση του παλιού οικισμού (Ποντοκώμης) μέχρι να λυθεί το ζήτημα της μεταφοράς του δικτύου υπερυψηλής τάσης στο βόρειο άκρο του νέου οικισμού (στη Ζώνη Ενεργούς Πολεοδόμησης – ΖΕΠ), ωστόσο από την πλευρά της ΔΕΗ φαίνεται πως υπάρχει έντονη κινητικότητα για την άμεση έκδοση προκήρυξης με σκοπό την επιλογή αναδόχου για την κατεδάφιση κι αποκατάσταση της περιοχής του παλιού οικισμού Ποντοκώμης. Απώτερος στόχος η παράδοση των εκτάσεων των απαλλοτριωμένων οικισμών Ποντοκώμης, Πτελεώνα, Κλειδιού κι άλλων στη ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε. πριν από τον Ιούνιο του 2026. Όπως είναι γνωστό οι βασικοί όροι της μεταβίβασης καθώς και της εκτέλεσης των εργασιών αποκατάστασης έχει αποτυπωθεί σε Προγραμματική Σύμβαση η οποία μετά την υπογραφή της κυρώθηκε με νόμο. Η αποκατάσταση των εδαφών θα υλοποιηθεί μέσω τριμερών συμβάσεων μεταξύ της ΔΕΗ ΑΕ, της ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε. και των εργολάβων της ΔΕΗ Α.Ε., οι οποίοι θα ανακηρυχθούν Ανάδοχοι σε συνέχεια των διαγωνιστικών διαδικασιών, τις οποίες θα διεξάγει η ΔΕΗ ΑΕ σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Την ίδια στιγμή, το ζήτημα της μετακίνησης των πυλώνων στο νέο οικισμό παραμένει μετέωρο, χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ενώ συνεχίζονται οι γενικόλογες διαχρονικές δεσμεύσεις περί «μελλοντικής» απομάκρυνσης. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές του kozan.gr, η προκήρυξη από πλευράς ΔΕΗ για την εύρεση αναδόχου αναμένεται να εκδοθεί εντός του καλοκαιριού – το αργότερο έως τον Σεπτέμβριο, γεγονός που αναδεικνύει είτε την απόσταση ανάμεσα στις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις και στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της ΔΕΗ, είτε μια έμμεση – σιωπηρή – βεβαιότητα – συναίνεση από πλευράς κυβέρνησης ότι προλαβαίνει μέσα σ’ ένα χρόνο από σήμερα να λύσει επιτέλους το ζήτημα της μεταφοράς του δικτύου υπερυψηλής τάσης στο νέο οικισμό.

Πηγή: kozan.gr

Διαβάστε περισσότερα...