Τα τραίνα που φύγαν …

Έκλεισε η μοναδική γραμμή του τραίνου στη Δυτική Μακεδονία. Έτσι απλά και αιφνιδιαστικά. Χωρίς καμιά ουσιαστική κοινωνική αντίδραση. Κάποιες χλιαρές δηλώσεις των τοπικών αρχόντων απλά επιβεβαίωσαν την αδιαφορία και τη χρόνια πολιτική αφασία απέναντι στο διαφαινόμενο αργό θάνατο του ΟΣΕ και του σιδηροδρόμου.
Επίσημη αιτία ήταν οι μεγάλες ζημιές αρκετών επαρχιακών γραμμών, πρόβλημα που φυσικά αντιμετωπίζεται με τη γνωστή «ιατρική μέθοδο» του ΔΝΤ: «Πονάει πόδι, κόβει πόδι».
Στην εποχή λοιπόν της «πράσινης ανάπτυξης», καταργείται το πιο πράσινο μέσο μεταφοράς, ο σιδηρόδρομος, από μια «πράσινη» Κυβέρνηση που επικαλείται ως δικαιολογία τις επιταγές του περιβόητου μνημονίου. Το τραίνο που σε όλο τον κόσμο είναι το πιο ασφαλές, άνετο, φτηνό και φιλικό στο περιβάλλον μέσο μεταφοράς, το τραίνο που σε κάθε προηγμένο κράτος αποτελεί βασική αναπτυξιακή υποδομή, θεωρείται στη χώρα μας δημοσιονομικό βαρίδι και αντιαναπτυξιακό εμπόδιο. Άλλη μια πρωτοτυπία στη θλιβερή Ελλάδα του 21ου αιώνα.

Ποιος λογικός άνθρωπος μπορεί να αμφισβητήσει τα πλεονεκτήματα του τραίνου ;
· Είναι η πιο γρήγορη και ασφαλής λύση για τις αποστάσεις κάτω των 500 χιλιομέτρων. (Ένα υπερσύγχρονο τραίνο καλύπτει μια τέτοια διαδρομή σε δύο ώρες).
· Έχει τη μικρότερη συμμετοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση σε σχέση με τα άλλα μεταφορικά μέσα (ανά επιβάτη). Οι εκπομπές CO2 στα τρένα υψηλών ταχυτήτων είναι το 1/3 των εκπομπών των αυτοκινήτων ΙΧ και μόνο το 1/5 των εκπομπών του αεροπλάνου. (Είναι άξιον απορίας πως τελικά θα μειωθούν οι εκπομπές CO2 στον τομέα των μεταφορών ..)
· Ο επιβάτης αισθάνεται άνεση και ευχαρίστηση, αποφεύγει το μποτιλιάρισμα, το θόρυβο, τα συχνά δυστυχήματα, την ταλαιπωρία των ελέγχων στα αεροδρόμια.
Ειδικά σήμερα που οι Έλληνες περνούν δύσκολες στιγμές και η βενζίνη έχει φτάσει στα ύψη το τραίνο θα μπορούσε να αποτελέσει μια οικονομική λύση μεταφοράς, ιδιαίτερα για τα χαμηλά εισοδήματα.
Ενώ λοιπόν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ο σιδηρόδρομος καλύπτει σημαντικό (διψήφιο) ποσοστό των μεταφορών, στην Ελλάδα είναι ο φτωχός συγγενής. Είμαστε τελευταίοι, αφού τα τραίνα μας μετά βίας καλύπτουν το 1,9 % !
Όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις ακολούθησαν πολιτική συρρίκνωσης του σιδηροδρόμου και οδήγησαν τον ΟΣΕ στο σημερινό του αδιέξοδο. Η ΝΔ μάλιστα «κατάφερε» να κατεβάσει από 3% σε 2% το φτωχό μερίδιο του ΟΣΕ στις μεταφορές. Παρόλα αυτά χύνει σήμερα κροκοδείλια δάκρυα για το κλείσιμο της γραμμής (βλ. ανακοίνωση της ΝΟΔΕ Κοζάνης), χωρίς φυσικά να πείθει κανέναν.
Συνένοχοι σε αυτή την κατάντια είναι και τα περισσότερα πολιτικά κόμματα, αλλά και οι κοινωνικοί φορείς. Για να έλθουμε στα καθ’ ημάς υπενθυμίζουμε ότι ουδέποτε διεκδικήθηκε σθεναρά η σιδηροδρομική Εγνατία, η σιδηροδρομική σύνδεση με Λάρισα κλπ. Αντίθετα περίσσεψαν οι φωνές για τους οδικούς άξονες ή για μη βιώσιμα αεροδρόμια. Όταν σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο αποστάσεις σαν της Κοζάνης – Αθήνας καλύπτονται με τραίνο, εμείς ονειρευόμαστε βαριές και ασύμφορες αεροπορικές υποδομές ή και .. διεθνή αεροδρόμια, ώστε να φιλοξενούμε διοργανώσεις .. Φόρμουλα 1 ή οτιδήποτε άλλο μεγαλεπήβολο κατεβαίνει στα κεφάλια των τοπικών αρχόντων μας.
Σε μια τέτοια κοινωνία με «μηδενική σιδηροδρομική κουλτούρα» οποιοδήποτε σχέδιο συρρίκνωσης του ΟΣΕ θα περνούσε άνετα. Κανείς βέβαια δεν ισχυρίζεται ότι ο ΟΣΕ δεν ασθενεί βαρέως. Και η παραγωγικότητα είναι χαμηλή και ρουσφετολογικές προσλήψεις έγιναν και τα ελλείμματα μαζί με τα σπατάλες είναι μεγάλα. Αλλά πολλά από τα ελλείμματα οφείλονται σε μια συνειδητή πολιτική συρρίκνωσης του τραίνου και σκανδαλώδους ενίσχυσης των οδικών και αεροπορικών μεταφορών. Π.χ το 40% του σωρευτικού ελλείμματος του ΟΣΕ οφείλεται σε τόκους δανείων που χρησιμοποιήθηκαν για να βελτιώσουν τις υποδομές του τραίνου. Δηλαδή ο όποιος εκσυγχρονισμός του δικτύου επιβάρυνε οικονομικά τον ίδιο τον ΟΣΕ, ενώ η αντίστοιχη χρηματοδότηση των οδικών και αεροπορικών υποδομών δεν επιβάρυνε τις αεροπορικές εταιρείες, τα ΚΤΕΛ, κλπ, αλλά έγινε με κρατικά ή ευρωπαϊκά κονδύλια.
Το οξύμωρο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που δεν αντιδρά στον ακρωτηριασμό του ΟΣΕ, είναι ότι πριν λίγα χρόνια χρηματοδότησε τη βελτίωση των σιδηροδρομικών γραμμών που σήμερα κλείνουν (!) και δέχτηκε το επιχείρημα της ελληνικής κυβέρνησης ότι «έτσι μόνο οι γραμμές αυτές θα επιβιώσουν» (και όχι φυσικά θα .. αποβιώσουν). Σχετικές ερωτήσεις για το θέμα αυτό έχει καταθέσει ο Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Μ. Τρεμόπουλος τόσο για τη γραμμή Φλώρινας – Κοζάνης όσο και για γραμμές της Πελοποννήσου.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτάσσουμε το σιδηρόδρομο στις βασικές μας πολιτικές προτεραιότητες (εκδηλώσεις, διαμαρτυρίες, παραστάσεις στο Υπουργείο Μεταφορών, Ευρωβουλή). Οι προτάσεις μας έχουν κατατεθεί αρμοδίως και δημοσίως Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται :
· Η αναδιοργάνωση του ΟΣΕ σε συνεργασία με δημόσιο σιδηρόδρομο άλλης ευρωπαϊκής χώρας, που θα επιλεγεί με διαφανείς διαδικασίες.
· Η ανάδειξη του σιδηροδρόμου σε κορμό των χερσαίων μεταφορών για μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις, με αύξηση του μεταφορικού του έργου ώστε να αυξηθούν τα έσοδα και να μειωθεί το κόστος ανά «χιλιομετρικό επιβάτη».
· Η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ σε πλαίσια βιωσιμότητας
· Η επιδότηση των «άγονων δρομολογίων» με κριτήριο τον ορθολογικό σχεδιασμό των μεταφορών και την αλληλοσυμπλήρωση με τα άλλα μεταφορικά μέσα.
Τα αιτήματα των Οικολόγων Πράσινων για τη Δυτική Μακεδονία είναι επίσης γνωστά:
· Επαναλειτουργία της γραμμής Κοζάνη – Φλώρινα – Πλατύ
· Κατασκευή της γραμμής Κοζάνης – Καλαμπάκας (113 χλμ) μέσω της ολοκλήρωσης του δυτικού σιδηροδρομικού άξονα που θα ενώσει τη Δυτική Μακεδονία με τη δυτική & κεντρική Ελλάδα. Η σύνδεση αυτή θα επιτρέπει να καλύπτεται η απόσταση Κοζάνη – Αθήνα σε 3 ώρες και 45 λεπτά. Η γραμμή αυτή είναι ενταγμένη στα έργα προτεραιότητας των διευρωπαϊκών δικτύων και μπορεί να τύχει ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
· Διερεύνηση επαναλειτουργίας των σιδηροδρομικών συνδέσεων βορείως της Φλώρινας (Μοναστήρι και Πόγραδετς)
Οι Οικολόγοι Πράσινοι της Δυτικής Μακεδονίας έχουμε εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία μας για την απαξίωση του σιδηροδρόμου και τη μείωση των δρομολογίων στην Περιφέρεια μας. Σήμερα εκφράζουμε την αγανάκτηση μας για το κλείσιμο της γραμμής αλλά κυρίως για την εγκατάλειψη κάθε ιδέας ανάπτυξης και επέκτασης του τραίνου. Πιστεύουμε πως η κοινωνία και οι φορείς της περιοχής πρέπει να διεκδικήσουν το αυτονόητο. Το δικαίωμα σε βιώσιμες, οικονομικές, φιλικές προς το περιβάλλον, μεταφορές. Ο σιδηρόδρομος θα πρέπει να ενταχθεί σε κάθε αναπτυξιακό σχεδιασμό του τόπου μας

Π.Κ. Οικολόγων Πράσινων
Δυτικής Μακεδονίας

Κοζάνη 3-7-2010