Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015

Αθώοι για τις κινητοποιήσεις στη ΔΕΗ...

Αθώους έκρινε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Κοζάνης τους 47 αγωνιζόμενους κατοίκους του Αγίου Δημητρίου - Ρυακίου καθώς και τα δύο στελέχη του ΚΚΕ, που διώκονταν επειδή τους συμπαραστάθηκαν στον αγώνα που έκαναν το 2008 διεκδικώντας το δικαίωμά τους στην εργασία, μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος από τη δραστηριότητα της ΔΕΗ, καλύτερη ποιότητα ζωής γι' αυτούς και τα παιδιά τους.
Δικάστηκαν για τις κατηγορίες της αντίστασης κατά της αρχής, της παρακώλυσης λειτουργίας κοινωφελούς έργου κ.ά. για τις κινητοποιήσεις που έγιναν το Μάη και τον Ιούνη του 2008, στους ταινιόδρομους των ορυχείων της ΔΕΗ. Η δίκη έγινε μετά από έφεση που άσκησε ο εισαγγελέας ενάντια στην πρωτόδικη αθωωτική απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης.
Πράξη που, όπως κατήγγειλε η ΤΕ Κοζάνης του ΚΚΕ, «επιβεβαιώνει τη βιομηχανία διώξεων που έχει στηθεί σε βάρος όσων αγωνίζονται ενάντια σ' αυτήν την πολιτική και το σύστημα που υπηρετεί. Παράλληλα, αποτελεί μια ακόμη απόδειξη ότι η επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων θα συνεχίζεται, καθώς η αντεργατική επίθεση πάει χέρι χέρι με τις συνδικαλιστικές διώξεις».

Πηγή: http://www.rizospastis.gr/

Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2015

Ποια ήταν η άποψη της δικηγορικής εταιρείας, που έχει προσφύγει για λογαριασμό της πρώην Ν.Α. Κοζάνης στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την υπόθεση της επαναπόδοσης των εδαφών από τη ΔΕΗ στην τοπική κοινωνία, σχετικά με την παραχώρηση από τη ΔΕΗ Α.Ε στη ΔΙΑΔΥΜΑ της πλήρους κυριότητας εκτάσεων, στο πλαίσιο του επίμαχου ΣΔΙΤ της ΔΙΑΔΥΜΑ...

Το kozan.gr παρουσιάζει τη γνωμοδότηση της δικηγορικής εταιρείας, που έχει προσφύγει για λογαριασμό της πρώην Ν.Α. Κοζάνης στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την υπόθεση της επαναπόδοσης των εδαφών από τη ΔΕΗ στην τοπική κοινωνία, σχετικά με το αν η παραχώρηση εκτάσεων από τη ΔΕΗ Α.Ε στη ΔΙΑΔΥΜΑ, στο πλαίσιο του περίφημου ΣΔΙΤ για την υλοποίηση της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων, συνιστά έμμεση αναγνώριση της κυριότητας της Δ.Ε.Η. Α.Ε. επί των εκτάσεων αυτών. Ακολουθεί η απάντηση της δικηγορικής εταιρείας:
Η Δικηγορική Εταιρεία μας έχει ασκήσει ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας εκ μέρους της τέως Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης (νυν Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας) την από 20.09.2010 αίτηση ακυρώσεως κατά της τεκμαιρόμενης απόρριψης του αιτήματός της για την παραχώρηση από τη Δ.Ε.Η. Α.Ε. στο Δημόσιο της κυριότητας εκτάσεών της και την απόδοσή τους για την εκπλήρωση σκοπών δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 1280/1982. Η συζήτηση της υποθέσεως ορίσθηκε για τη δικάσιμο της 22.09.2015, με εισηγητή τον Σύμβουλο κ. Κ. Πισπιρίγκο και βοηθό εισηγητή την Εισηγήτρια κα Κ. Σκούρα.
Είναι σαφές ότι μετά την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων των υπόψη εκτάσεων, η κυριότητα αυτών εξακολουθεί να ανήκει στη Δ.Ε.Η. Α.Ε., η οποία μπορεί να τα διαθέτει ελεύθερα. Σε περίπτωση τελεσφόρησης της προαναφερόμενης αιτήσεως ακυρώσεως η Δ.Ε.Η. Α.Ε. θα υποχρεωθεί να επιστρέψει τις εκτάσεις που προβλέπονται στις ως άνω νομοθετικές διατάξεις.
Τυχόν αγορά εκτάσεων που εμπίπτουν στις εν λόγω νομοθετικές διατάξεις από τη ΔΙΑΔΥΜΑ δεν γεννά, κατ’ αρχήν, νομικά ζητήματα ως προς τη νομιμότητα της αγοραπωλησίας, ούτε συνιστά έμμεση αναγνώριση της κυριότητας της Δ.Ε.Η. Α.Ε., δεδομένου ότι στην παρούσα χρονική στιγμή η κυριότητα της Δ.Ε.Η. Α.Ε. επί των εκτάσεων δεν αμφισβητείται. Είναι ωστόσο πιθανόν να ανατραπεί εκ των υστέρων η εν λόγω αγοραπωλησία, εφόσον υποχρεωθεί η Δ.Ε.Η. Α.Ε. να παραχωρήσει τις εν λόγω εκτάσεις στο Δημόσιο.
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται κατά την άποψή μας σκόπιμη, σε κάθε περίπτωση, η υπογραφή των σχετικών συμβάσεων μετά την έκδοση της αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εάν τούτο προκαλεί ζημία στα συμφέροντα της ΔΙΑΔΥΜΑ, θεωρούμε νομικά δυνατή την υπογραφή της σχετικής συμβάσεως υπό την αίρεση της υπόψη δικαστικής εκκρεμότητας. Είναι προφανές ότι τα επιμέρους ζητήματα που τίθενται από το ερώτημα που μου θέτετε απαιτούν ιδιαίτερα προσεκτική αντιμετώπιση και προϋποθέτουν επαρκή νομική τεκμηρίωση των όποιων επιλογών της ΔΙΑΔΥΜΑ. Στην περίπτωση που το αποφασίσει η τελευταία, η Δικηγορική Εταιρεία μας, η οποία είναι η πλέον εξειδικευμένη στα αντικείμενα αυτά, θα αναλάμβανε με χαρά την εκπόνηση σχετικού Γνωμοδοτικού Σημειώματος, με το οποίο να απαντώνται τεκμηριωμένα όλα τα επιμέρους νομικά ζητήματα που ανακύπτουν.

*** Να σημειωθεί πως η απάντηση της δικηγορικής εταιρείας είναι προς τη ΔΙΑΔΥΜΑ (κατόπιν σχετικών ερωτημάτων), ΜΕ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ, τόσο στον Περιφερειάρχη Δ. Μακεδονίας, όσο και στο δήμαρχο Κοζάνης

Πηγή:www.kozan.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 23 Ιουνίου 2015

Εκδικάζονται τον Νοέμβριο οι αποζημιώσεις για την απαλλοτρίωση του Πτελεώνα – Ενημέρωση των κατοίκων σε Λαϊκή Συνέλευση...

Αρκετός δρόμος μένει ακόμη για την ολοκλήρωση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του Πτελεώνα, Τοπική Κοινότητα του Δήμου Εορδαίας, που πλήττεται από τη δραστηριότητα της ΔΕΗ, όπως τονίστηκε στη λαϊκή συνέλευση των κατοίκων του Πτελεώνα που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 21 Ιουνίου στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Εορδαίας.
Στη συνέλευση αυτή ενημερώθηκαν οι κάτοικοι από το νομικό σύμβουλο του δήμου Εορδαίας, Ευθύμιο Λιάκο και τον πρόεδρο της Τ.Κ. Πτελεώνα, Αναστάσιο Τσαλκιτζίδη, για την πορεία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του οικισμού και για το δικαστήριο για τον προσδιορισμό της προσωρινής τιμής μονάδας για τις αποζημιώσεις των κατοίκων από την αναγκαστική απαλλοτρίωση του προς μετεγκατάσταση οικισμού, που έχει προσδιοριστεί στο Εφετείο Δυτικής Μακεδονίας για τις 4 Νοεμβρίου 2015.
Ταυτόχρονα ο δήμαρχος Εορδαίας, Σάββας Ζαμανίδης, ενημέρωσε τους κατοίκους για τις διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη από την πλευρά του δήμου Εορδαίας για την μετεγκατάσταση του οικισμού τους σε νέα θέση.
Ο κ. Ζαμανίδης ανέφερε συγκεκριμένα ότι στην τοποθεσία “Κουρί” Πτολεμαΐδας, δίπλα στο νέο οικισμό του Κομάνου και στο χώρο που επέλεξαν οι κάτοικοι των Αναργύρων για την μετεγκατάσταση του οικισμού τους υπάρχει κατάλληλος χώρος για τη μετεγκατάσταση του νέοι οικισμού του Πτελεώνα, επισημαίνοντας μάλιστα ότι δεν θα χρειαστούν απαλλοτριώσεις ιδιοκτησιών στη συγκεκριμένη τοποθεσία, καθώς πρόκειται για δημοτική έκταση. Σημείωσε ακόμη ότι η τοποθεσία αυτή είναι πολύ κοντά στην πόλη της Πτολεμαΐδας και ότι με το νέο δρόμο που θα κατασκευαστεί θα απέχει μόλις 2-3 λεπτά από την Πτολεμαΐδα.
Ανέφερε επίσης ότι ο δήμος Εορδαίας θα εξετάσει ωστόσο και άλλες θέσεις για να προτείνει στους κατοίκους του Πτελεώνα και ότι θα προσπαθήσει να ετοιμάσει όλες τις μελέτες που απαιτούνται για την μετεγκατάσταση του οικισμού τους. Τόνισε δε ότι πως σε κάθε περίπτωση οι κάτοικοι είναι αυτοί που θα αποφασίσουν την τοποθεσία στην οποία θα ανεγερθεί ο νέος οικισμός του Πτελεώνα.
Ο νομικός σύμβουλος του δήμου Εορδαίας δεν παρέλειψε να τονίσει μεταξύ άλλων ότι οι κάτοικοι του Πτελεώνα πρέπει να ετοιμαστούν το καλοκαίρι για να μη χαθεί χρόνος, καθώς η διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης είναι χρονοβόρα, καθώς, έχει τρία στάδια: τον καθορισμό της προσωρινής τιμής αποζημίωσης, την αναγνώριση δικαιούχων, την υποβολή ενστάσεων και τον καθορισμό της οριστικής τιμής των τιμών της απαλλοτρίωσης, με αποτέλεσμα η όλη διαδικασία να διαρκέσει στην καλύτερη περίπτωση τουλάχιστον 1,5-2 έτη.

Πηγή: Εφημερίδα Πτολεμαίος

Διαβάστε περισσότερα...

Παρασκευή 19 Ιουνίου 2015

Πάνω από 3,2 εκατ. άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης...

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: Οι θάνατοι που αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση αγγίζουν πλέον εξωφρενικά νούμερα. Η νέα μελέτη που εκπονήθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και από ειδικούς περιβαλλοντολόγους σε όλον τον κόσμο είναι η πρώτη αναλυτική αυτού του είδους. Και λαμβάνει υπ' όψη της δεκάδες νέες παραμέτρους καθώς και όλα τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει από την κλιματική αλλαγή στον πλανήτη.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έγιναν, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για τον θάνατο πάνω από 3,2 εκατομμυρίων ανθρώπων τον χρόνο σε όλον τον κόσμο. Εστιάζοντας κυρίως στα μικροσωματίδια μικρότερα των 2,5 microns, η έρευνα έδειξε ότι αυτά συνδυάζονται με πολλούς πρόωρους θανάτους από καρδιακά νοσήματα, εμφράγματα, καρκίνο του πνεύμονα και άλλες αρρώστιες που σχετίζονται κυρίως με το καρδιοαναπνευστικό σύστημα.
Τα φαινόμενα αυτά παρουσιάζονται πολύ πιο έντονα σε πόλεις που παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα μικροσωματιδίων, όπως η Σαγκάη, η οποία αποτέλεσε και το κύριο case study για την μελέτη. Τα μικροσωματίδια ΡΜ προέρχονται κυρίως από φωτιές, εργοστάσια παραγωγής ενέργειεας, αυτοκίνητα και φορτηγά, καθώς και από αγροτικές και βιομηχανικές δραστηριότητες. Οι συγκεντρώσεις τους μάλιστα είναι πιο έντονες σε χώρες με χαμηλό βιοτικό επίπεδο, όπου οι κάτοικοι χρησιμοποιούν ξύλο, σκουπίδια ακόμα και περιττώματα ζώων ως καύσιμη ύλη για να ζεσταθούν και να καλύψουν τις ανάγκες του νοικοκυριού τους.
Σύμφωνα με την έρευνα, ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη -ακόμα και των πλούσιων χωρών- ζουν σε πόλεις με πολύ υψηλές συγκεντρώσεις σε μικροσωματίδια. Το αποδεκτό όριο είναι τα 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, όταν σε κάποιες πόλεις της Ινδίας ή της Κίνας ο αριθμός αυτός ξεπερνά τα 100 και μάλιστα σχεδόν καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου και όχι απλά μερικές ημέρες.
Η έρευνα υποδεικνύει ότι αν ακολουθηθούν οι προτάσεις των Διεθνών Οργανισμών, θα μπορούσαν να μειωθούν οι θάνατοι κατά 1,4 εκατ. τον χρόνο σε χώρες όπως η Ρωσία, Ινδία και Κίνα, ενώ μισό εκατομμύριο ακόμα λιγότεροι θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν και στις ανεπτυγμένες χώρες.

Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 17 Ιουνίου 2015

Περιπλανώμενοι και εγκατεστημένοι ληστές της γης και ερημοποίηση

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης γιορτάζεται στις 17 Ιουνίου κάθε χρόνο από το 1994 για να υπενθυμίζει την κατεπείγουσα ανάγκη να ελεγχθεί η διαδικασία υποβάθμισης της γης που καταλήγει σε απώλεια της βιολογικής και οικονομικής παραγωγικότητας της, στην ερημοποίηση, συνήθως μη αναστρέψιμης κατάστασης σε ξηροθερμικές βιοκλιματικά περιοχές. Η μη παραγωγική γη παύει να προσφέρει τις υπηρεσίες της στον άνθρωπο: προστασία από την κλιματική αλλαγή, διατήρηση των αποθεμάτων νερού, κύκλων ζωής θρεπτικών στοιχείων, βιοποικιλότητας, φυτοκάλυψης· με άλλα λόγια, εξασφάλιση τροφής, νερού, πρώτων υλών, ζωοτροφών, ενέργειας και ευημερίας στα δισεκατομμύρια όντων που κατοικούν και θα κατοικούν τη γη ανεξαρτήτως είδους, φύλου, ηλικίας, οικονομικής κατάστασης και κοινωνικής τάξης.
Φυσικοί παράγοντες (αντίξοες κλιματικές συνθήκες και μεταβολές) και διαδικασίες (υδατική και αιολική διάβρωση) συμβάλλουν καθοριστικά στη διαδικασία υποβάθμισης της γης αλλά στο Ανθρωπόκαινο οι ανθρώπινες δραστηριότητες κατέχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, από το τοπικό μέχρι το παγκόσμιο επίπεδο, τόσο στην πρόκληση όσο και στην αντιμετώπιση της. Για να καλυφθεί η αυξανόμενη και μεταβαλλόμενη ζήτηση για πρώτες ύλες, τροφή, ενέργεια, κατοικία, τεχνολογικά προϊόντα, μετακινήσεις και αναψυχή, μεταξύ άλλων, εφαρμόζονται διαχειριστικές πρακτικές που άμεσα ή έμμεσα αφαιρούν από την πεπερασμένη παραγωγική γη τους πόρους της (έδαφος, νερό, φυτοκάλυψη) σε μεγάλη έκταση, με μεγάλη ένταση και με ταχύτατους ρυθμούς που δεν επιτρέπουν την έγκαιρη και επαρκή αντικατάσταση και αναπλήρωση τους. Οι τεχνολογικές εξελίξεις στην παραγωγή, κατανάλωση και διανομή αγαθών και υπηρεσιών καθώς και ο ανταγωνισμός μεταξύ χρήσεων συντελούν καθοριστικά στη μεγέθυνση της χωρικής εμβέλειας και των πιέσεων στη γη και στους πόρους της και, κατά συνέπεια, στην επιτάχυνση της υποβάθμισης της.
Οι βαθύτερες γενεσιουργές αιτίες της υπερ-εκμετάλλευσης των έγγειων πόρων είναι οι συνήθεις ύποπτοι: η άπληστη επιδίωξη (υπερ)κέρδους, η άκριτη υιοθέτηση υπερ-καταναλωτικών προτύπων, η άνιση κατανομή δύναμης και εξουσίας. Όμως, στη μετά το 1970 εποχή της παγκοσμιοποίησης, θεσμικοί και πολιτικοί παράγοντες, και πιο συγκεκριμένα το καθεστώς διακυβέρνησης από το τοπικό μέχρι το παγκόσμιο επίπεδο, παίζουν κυρίαρχο, κομβικό και ρυθμιστικό ρόλο στη σχέση περιβάλλοντος/γης με την οικονομία και την κοινωνία όπως, π.χ. οι διεθνείς οικονομικές και περιβαλλοντικές συμβάσεις (GATT(2), Κλίμα, Βιοποικιλότητα, Ερημοποίηση), οι εθνικές τομεακές και περιβαλλοντικές πολιτικές, ο χωροταξικός σχεδιασμός, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, τα δικαιώματα σε γη και πόρους, οι διοικητικές δομές και διαδικασίες.
Τούτο το σημείωμα εξετάζει πως το καθεστώς διακυβέρνησης(3) επηρεάζει τη διαχείριση της γης και καθορίζει τις περιβαλλοντικές συνέπειες της, την ερημοποίηση, μεταφέροντας την προκλητική ιστορία των περιπλανώμενων και των εγκατεστημένων ληστών που επινόησε ο γνωστός οικονομολόγος Mancur Olson (1993, 1998).

Η ιστορία του Olson σε ελεύθερη απόδοση
Στο τελευταίο του βιβλίο «Εξουσία και ευημερία. Υπερβαίνοντας τις κομμουνιστικές και τις καπιταλιστικές δικτατορίες», ο Mancur Olson, ανάλυσε τις οικονομικές συνέπειες τριών καθεστώτων διακυβέρνησης, της αναρχίας, της τυραννίας και της δημοκρατίας επινοώντας την ιστορία των περιπλανώμενων και των εγκατεστημένων ληστών(4). Στα πολύ παλιά χρόνια, σπείρες περιπλανώμενων ληστών επέδραμαν και έπαιρναν τα πάντα από μια περιοχή, γιατί αν δεν τα έπαιρνε μια σπείρα θα τα έπαιρνε η επόμενη, αφήνοντας πίσω τους την απόλυτη καταστροφή. Οι χωρικοί έπρεπε να αρχίσουν από το μηδέν την παραγωγή των προϊόντων τους. Σ’ αυτό το καθεστώς αναρχίας, δηλαδή ασυντόνιστης και ανταγωνιστικής κλοπής πόρων ελεύθερη πρόσβασης (άρα απουσίας θεσμών προστασίας τους), οι μεν ληστές δεν είχαν κανένα κίνητρο να προστατέψουν τη γη και ό,τι ήταν πάνω της, οι δε χωρικοί δεν είχαν κίνητρο να επενδύσουν, να παράγουν ή να σωρεύσουν οτιδήποτε. Σε τελική ανάλυση κανείς δεν ήταν κερδισμένος.
Όταν κάποια σπείρα περιπλανώμενων ληστών αποφάσισε να εγκατασταθεί σε μια περιοχή, οι περιπλανώμενοι έγιναν εγκατεστημένοι ληστές. Ο αρχηγός της αυτό-ανακηρύχθηκε μοναδικός άρχοντας (τύραννος/μονάρχης). Υπό καθεστώς τυραννίας, η κλοπή των υπηκόων, με την παλιά μορφή της, δεν είχε νόημα αλλά εξορθολογίσθηκε και έλαβε τη μορφή της φορολογίας. Ο μονάρχης δεν είχε συμφέρον να φορολογεί τη σοδειά με φόρο 100% (πλήρης κλοπή) αλλά με μικρότερο συντελεστή ώστε να είναι εφικτή η παραγωγή, άρα και η φορολόγηση της, μελλοντικά. Εδώ ο Olson κάνει μια σημαντική διάκριση με βάση την αναμενόμενη διάρκεια της τυραννίας/μοναρχίας. Ένας τύραννος/μονάρχης με βέβαιη, μακροχρόνια εξουσία, είχε συμφέρον να ενθαρρύνει την οικονομική παραγωγή με κίνητρα (χαμηλότερους φόρους) και παροχή δημόσιων αγαθών (προστασία από περιπλανώμενους ληστές, τάξη, κ.ά.) – αναλάμβανε δηλαδή κρατικές λειτουργίες – ώστε να εισπράττει περισσότερους φόρους επί μακρόν. Σε τέτοιες συνθήκες ήταν ευχαριστημένοι και οι υπήκοοι γιατί απολάμβαναν προστασία και ευημερία. Όταν ο μονάρχης είχε (ή προέβλεπε) αβέβαιη, βραχυχρόνια εξουσία, τον συνέφερε να μη δίνει κίνητρα και να δημεύει τους πόρους που θα απέδιδαν φόρους χαμηλότερους από την αξία τους στο διάστημα της εξουσίας του. Οι περισσότερες μοναρχίες/τυραννίες αποδείχθηκαν πεπερασμένες, απέδωσαν οικονομικά όχι πέραν μιας γενιάς (30-35 χρόνια) και η συμπεριφορά των τυράννων διολίσθησε σ’ αυτή των περιπλανώμενων ληστών…
Όταν αναπτύχθηκαν ομάδες συμφερόντων και η κυριαρχία ενός μονάρχη αμφισβητήθηκε, διαμορφώθηκε σταδιακά το καθεστώς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας όπου θεσπίσθηκαν καθεστώτα ιδιοκτησίας, συναλλαγών, διοίκησης και άλλα, χαρακτηριστικά των δυτικών κοινωνιών. Στην ιδεατή της μορφή, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, με το να δίνει την εξουσία σ’ αυτούς που προάγουν τις επιθυμίες του πληθυσμού, προσφέρει κίνητρα για διαρκή και καλή διακυβέρνηση που ευνοούν την οικονομική ανάπτυξη και διασφαλίζουν το ‘δημόσιο’ ή ‘κοινό συμφέρον’ και των ομάδων που εκπροσωπούνται. Ο παρακάτω Πίνακας συνοψίζει τα κύρια χαρακτηριστικά των τριών καθεστώτων διακυβέρνησης στα οποία βασίζεται η μεταφορά της ιστορίας του M. Olson στην περίπτωση της ερημοποίησης.


Περιπλανώμενοι και εγκατεστημένοι ληστές και ερημοποίηση
Όπως φαίνεται στον Πίνακα, το καθεστώς διακυβέρνησης καθορίζει το καθεστώς ιδιοκτησίας των πόρων που, ανάλογα με τη ζήτηση και τις κρατούσες περιβαλλοντικές, οικονομικές, τεχνολογικές και κοινωνικο-πολιτισμικές συνθήκες, μπορεί να οδηγήσει στην υπερ-εκμετάλλευση γης, νερού, εδάφους και εδαφοκάλυψης και να ωθήσει σε ερημοποίηση τις ξηροθερμικές περιοχές, όπου αυτοί οι πόροι είναι σχετικά περιορισμένοι και ευαίσθητοι σε αλλαγές.
Όταν η ζήτηση είναι χαμηλή, τα τεχνολογικά μέσα και τα κοινωνικο-οικονομικά πρότυπα ‘παραδοσιακά’, τότε, ανεξάρτητα από καθεστώς ιδιοκτησίας των πόρων, οι παρεμβάσεις είτε των περιπλανώμενων είτε των εγκατεστημένων ληστών (μικροί ή/και μεγάλοι παραγωγοί και καταναλωτές) προκαλούν υποβάθμιση της γης, αλλά το ενδεχόμενο ερημοποίησης είναι χαμηλό με πιθανή εμφάνιση μετά από πολύ μακρό χρονικό διάστημα σε περιορισμένες εκτάσεις. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, το είδος, η έκταση και η ένταση της ανθρώπινης δραστηριότητας συνήθως προσαρμόζονται στους περιορισμούς του (μεταβαλλόμενου) φυσικού περιβάλλοντος όπως φανερώνουν οι περιπτώσεις πολλών περιοχών στην Ελλάδα (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα) και αλλού.
Όταν οι πόροι είναι ελεύθερης πρόσβασης, αλλά η ζήτηση μεγάλη, ο ανταγωνισμός έντονος, η τεχνολογία προηγμένη και το κίνητρο για κέρδος ισχυρό (και αποκλειστικό), οι περιπλανώμενοι ληστές, μεγάλοι κυρίως παραγωγοί, υπερ-εκμεταλλεύονται τους έγγειους πόρους (free-riding) εντείνοντας την υποβάθμιση τους και αυξάνοντας τον κίνδυνο ερημοποίησης σημαντικά· μια περίπτωση της κλασσικής ‘τραγωδίας των κοινών’.
Σε απολυταρχικά καθεστώτα, οι πόροι έχουν ένα μοναδικό ιδιοκτήτη, είτε τον μονάρχη είτε το κράτος. Η μεγάλη ζήτηση πόρων για επιτάχυνση της οικονομικής μεγέθυνσης, σε συνδυασμό με ακατάλληλες διαχειριστικές πρακτικές (π.χ. τεχνολογία ακατάλληλη για τις τοπικές συνθήκες), εντατικοποιεί τη χρήση των πόρων αυξάνοντας τον κίνδυνο ερημοποίησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ακραίας υποβάθμισης και ερημοποίησης σε μεγάλη κλίμακα είναι η περίπτωση της λίμνης Αράλης στη Κεντρική Ασία(5). Προκλήθηκε από την εκτροπή των ποταμών που την τροφοδοτούσαν για να στηριχθεί η εντατική γεωργία της ευρύτερης περιφέρειας το 1960. Το 2000 η έκταση και ο όγκος της ήταν ένα μικρότατο ποσοστό του αρχικού, η στάθμη του νερού είχε πέσει κατά 20-25 μέτρα και η αλατότητα είχε δεκαπλασιαστεί. Το 2005 η Παγκόσμια Τράπεζα χρηματοδότησε έργα αποκατάστασης της(6).
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η εξάντληση των υδατικών πόρων και τα έντονα φαινόμενα ερημοποίησης στη Νότια Ισπανία επί δικτατορίας του στρατηγού Φράνκο (1939-1975) που αποδόθηκαν στην αλόγιστη χρήση νερού λόγω της χαμηλής τιμής που χρέωνε ο δικτάτορας στους αγρότες για να τους ευχαριστεί και να ενισχύσει την αγροτική παραγωγή (Sauri and del Moral 2001). Βέβαια η διάδοχη δημοκρατική κατάσταση δεν κατόρθωσε να ανασχέσει, αντίθετα, επέτεινε την υποβάθμιση λόγω της άναρχης και ραγδαίας τουριστικής ανάπτυξης και κατασκευής εκατοντάδων υδροβόρων γηπέδων γκολφ.
Σε πολλά απολυταρχικά καθεστώτα, η συνεργασία κυβερνήσεων με διεθνείς επενδυτές για μεγάλης κλίμακας έργα (μεταλλεία, χρυσωρυχεία, μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα) με χαλαρούς περιβαλλοντικούς όρους έχει επίσης συντελέσει στην υποβάθμιση των έγγειων πόρων (υπεράντληση, διάβρωση, αποψίλωση δασών) και σε σημαντική αύξηση του κινδύνου ερημοποίησης.
Ένας μονάρχης μπορεί να εκχωρήσει, με πώληση ή μακροχρόνια μίσθωση, εκτάσεις της επικράτειας του σε ξένους επενδυτές για εκμετάλλευση όπως συμβαίνει, εδώ και αρκετά χρόνια, με τις συναλλαγές γης σε χώρες του τρίτου κυρίως κόσμου (Αφρική, ΝΑ Ασία, Νότια Αμερική)(7). Ονομάσθηκαν ‘αρπαγή της γης’ (land grab) από τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους διεθνείς οργανισμούς που κρούουν τον κώδωνα της ενδεχόμενης υποβάθμισης από την εντατικοποίηση της χρήσης της γης για εντατικές, υδροβόρες καλλιέργειες τροφίμων και βιοκαυσίμων (UNCCD 2014, Χατζημιχάλης 2014).
Η αβεβαιότητα της εξουσίας του μονάρχη, σε συνδυασμό με τις μεγάλες και επίμονες πιέσεις που ασκούν οι πολυεθνικές εταιρείες, επιβεβαιώνουν την πρόβλεψη του Olson ότι οι εγκατεστημένοι ληστές συμπεριφέρονται σαν τους περιπλανώμενους υπό καθεστώς αβεβαιότητας. Τέλος, η περίπτωση αγαθού και καλοπροαίρετου μονάρχη, που δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της ακεραιότητας και καλής κατάστασης των έγγειων πόρων της περιοχής του μακροχρόνια δεν μπορεί να αποκλεισθεί φυσικά αν και δεν είναι ευρέως γνωστά σχετικά παραδείγματα.
Σε δημοκρατικά καθεστώτα, η μεγάλη ποικιλία ιδιοκτησιακών καθεστώτων (βλ. Πίνακα), πολιτισμικών συστημάτων, γεωγραφικών και άλλων συνθηκών καθώς και η απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης της δημοκρατίας δεν επιτρέπει ασφαλή γενίκευση όσον αφορά τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς των ‘ληστών’ στην ερημοποίηση. Η συζήτηση που ακολουθεί είναι αναγκαστικά επιλεκτική. Σε όλες τις περιπτώσεις, κρίσιμο ρόλο παίζουν (α) το ‘μίγμα’ των καθεστώτων πόρων, (β) ο δημόσιος χωροταξικός σχεδιασμός, και κυρίως η ορθή εφαρμογή του, που καλείται να διαχειριστεί τον ανταγωνισμό μεταξύ συχνά συγκρουόμενων χρήσεων γης αλλά και να διαφυλάξει ευαίσθητες περιοχές από υποβάθμιση και (γ) η περιβαλλοντική πολιτική, ιδιαίτερα δε η εναρμόνιση της με τομεακές και αναπτυξιακές πολιτικές.
Οι δημόσιοι πόροι συνήθως διατρέχουν κίνδυνο είτε κακοδιαχείρισης είτε καταπάτησης. Προστατευόμενες περιοχές σε ξηροθερμικές περιοχές της Ελλάδας που απειλούνται από ερημοποίηση (και όχι μόνο) δεν έχουν ακόμα αποκτήσει φορείς διαχείρισης με αποτέλεσμα η ανεξέλεγκτη χρήση τους να υποβαθμίζει επικίνδυνα τους έγγειους πόρους τους. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν και αποφάσεις του Δημοσίου για παραχώρηση δημόσιων γαιών για μεγάλα αναπτυξιακά έργα για την προώθηση του ‘δημόσιου συμφέροντος’ που μεταφράζεται στενά σαν οικονομική μεγέθυνση στο όνομα της οποίας αναστέλλεται η εφαρμογή των όποιων περιβαλλοντικών κανονισμών υπάρχουν. Η καταπάτηση δημόσιων γαιών και η ‘κλοπή’ δημόσιων πόρων (νερό, ξυλεία), η εντατικοποίηση και η ανεξέλεγκτη χρήση τους από μικρούς και μεγάλους ιδιώτες (free-riding) δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία αλλά παγκόσμιο φαινόμενο που ακυρώνει τις όποιες προσπάθειες συνετής διαχείρισης τους. Τόσο η κακοδιαχείριση όσο και η καταπάτηση δημόσιων πόρων τους μετατρέπει σε πόρους ελεύθερης πρόσβασης εξηγώντας, έτσι, τη συμπεριφορά των ‘περιπλανώμενων ληστών’/χρηστών, τη συνακόλουθη υποβάθμιση τους αλλά και τις προτάσεις για ιδιωτικοποίηση τους που, όμως, δεν λύνουν τα προβλήματα υποβάθμισης (Ostrom 1990, 1999).
Οι ιδιωτικοί πόροι ανήκουν σε μικρούς και μεγάλους ιδιοκτήτες που, με γνώμονα την άμεση μεγιστοποίηση του ατομικού τους συμφέροντος, αποφασίζουν συνήθως ως περιπλανώμενοι ληστές υπέρ της εντατικοποίησης της χρήσης των πόρων, αγνοώντας συχνά τα υφιστάμενα καθεστώτα προστασίας πόρων και δημόσιου χωροταξικού σχεδιασμού και επιταχύνοντας την υποβάθμιση τους. Συνήθως το άμεσο όφελος της υπερ-εκμετάλλευσης των πόρων είναι υπερ-πολλαπλάσιο οποιουδήποτε κόστους παραβίασης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με αποτέλεσμα οι ιδιώτες να μην έχουν κίνητρο να σταματήσουν την υπερ-εκμετάλλευση. Το συλλογικό αποτέλεσμα της ατομικής δράσης των πολλών ‘μικρών τυράννων’, η υποβάθμιση της γης και η ερημοποίηση, είναι κοινωνικο-οικονομικά ανεπιθύμητο (Μπριασούλη 2010). Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων έχει προταθεί η κρατικοποίηση των πόρων που, όμως, όπως γράφτηκε παραπάνω, οδηγεί κι αυτή, αργά ή γρήγορα, στην ανάδυση περιπλανώμενων ληστών…
Η παγκοσμιοποίηση ευνοεί την ανάδυση νέων αγορών, εντείνει τον οικονομικό ανταγωνισμό και, κατά συνέπεια, τη χρήση των ιδιωτικών πόρων βραχυχρόνια με ταχείς ρυθμούς στους οποίους δεν είναι εύκολο να προσαρμοστούν έγκαιρα τα ισχύοντα καθεστώτα πόρων. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ο κρίσιμος ρόλος του επίσημου κράτους που, λειτουργώντας σε πνεύμα ελεύθερης αγοράς και ενίοτε πελατειακής νοοτροπίας, συχνά ευνοεί την ιδιωτική πρωτοβουλία τόσο των μικρών (νομιμοποιήσεις αυθαιρεσιών) όσο και των μεγάλων (ιδιαίτερα των διεθνών) ιδιοκτητών και επενδυτών (χαλάρωση ισχύουσας και εισαγωγή νέας ευνοϊκής νομοθεσίας, παροχή οικονομικών κινήτρων και στρεβλών επιδοτήσεων). Έτσι διευκολύνεται η περαιτέρω εδραίωση της παγκοσμιοποιημένης αγοράς (Sassen 2006) και διαιωνίζονται οι περιβαλλοντικές της συνέπειες.
Έγγειοι πόροι σε καθεστώς κοινής κτήσης δεν απαντώνται τόσο συχνά πια, εκτός από περιοχές όπου παραδοσιακά αυτό το καθεστώς είναι εγγεγραμμένο στις κοινωνικο-πολιτισμικές δομές και πρακτικές. Σ’ αυτό το ιδεατό καθεστώς, ο εσωτερικός έλεγχος (μεταξύ των μελών της ομάδας με δικαιώματα στους πόρους) της χρήσης των πόρων (π.χ. νερό άρδευσης, βοσκοτόπια, υλοτομούμενα δάση) αποσκοπεί στη διατήρηση της ποιότητας και ποσότητας τους που εξασφαλίζει την αειφορική τους χρήση. Πιέσεις λόγω παγκοσμιοποίησης, άρα ανάγκης άμεσης ανταπόκρισης σε υψηλή ζήτηση προϊόντων (π.χ. κρέας, λαχανικά/φρούτα, σιτηρά), ωθεί κάποια από τα μέλη να παραβιάσουν το καθεστώς κοινής κτήσης με αποτέλεσμα να προκληθεί η κατάρρευση του (Ostrom 1999) και επακόλουθο τη γνωστή διαδικασία υποβάθμισης.
Τέλος, αμιγείς πόροι ελεύθερης χρήσης απαντώνται σε δημοκρατικά καθεστώτα αλλά δεν εξαιρούνται υπερ-εκμετάλλευσης έως ότου υπαχθούν σε κάποιο από τα άλλα τρία καθεστώτα.

Δημοκρατία και ηθική της γης στο Ανθρωπόκαινο
Η ιστορία του Olson δείχνει απλά ότι η ερημοποίηση, προϊόν πολύπλοκων και δυναμικών σχέσεων μεταξύ βιοφυσικών και ανθρώπινων παραγόντων και συγκυριών, είναι ζήτημα πρωτίστως πολιτικό και ηθικό, άρα η αντιμετώπιση της απαιτεί δράσεις σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο. Αρκετές από αυτές περιέχονται ήδη στη Διεθνή Σύμβαση για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης και σε άλλα διεθνή και εθνικά θεσμικά κείμενα όπως η Σύμβαση του Aarhus(8) που εξασφαλίζει τρία δικαιώματα: πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφορία, πρόσβασης στην περιβαλλοντική δικαιοσύνη και συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων.
Στο συλλογικό επίπεδο, το ζητούμενο είναι ένα καθεστώς διακυβέρνησης που πλαισιώνει και διευκολύνει την ανάληψη δράσεων συνετής διαχείρισης των πόρων βασισμένο στην ιδέα της καλής διακυβέρνησης (good governance) που χαρακτηρίζεται από συμμετοχή, ισότητα και δικαιοσύνη, διαφάνεια, ανταπόκριση στα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα, προβλεψιμότητα, συνοχή, νομιμότητα και λογοδοσία (HLPD 2008). Κι αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από μια Δημοκρατία της Γης με θεμελιώδη συστατικά:
(α) ένα πλαίσιο ορθολογικού και ολοκληρωμένου δημόσιου σχεδιασμού, πολιτικής και διαχείρισης για το συντονισμό των απαιτούμενων παρεμβάσεων με γνώμονα τη χωρική δικαιοσύνη για τη μείωση των ανισοτήτων και την άρση της αβεβαιότητας που προκαλούν και προκαλούνται από την υποβάθμιση της γης
(β) ασφαλή ατομικά και συλλογικά δικαιώματα ιδιοκτησίας, συναλλαγών, συμμετοχής, κ.ά. καθώς και σαφή καθεστώτα πόρων για να είναι εφικτή και διαφανής η ισότιμη εφαρμογή των παρεμβάσεων και ο έλεγχος των εκάστοτε αρχόντων (εγκατεστημένων ληστών)
(γ) προστασία γης και πόρων από ‘αρπαγή’, από τη δράση, δηλ., των περιπλανώμενων ληστών
(δ) έλεγχο ή, καλύτερα, απάλειψη της δράσης εκπροσώπων ομάδων πίεσης (λομπίστες) (βλ. Olson 2003)
(ε) καθεστώς συν-διαχείρισης πόρων(9) (Μπριασούλη 2006)
Στο ατομικό επίπεδο, το ζητούμενο είναι η απαλλαγή από τη νοοτροπία του ληστή – περιπλανώμενου ή εγκατεστημένου – δυστυχώς ευρέως διάχυτη και παγκοσμιοποιημένη πολύ πριν τη σύγχρονη παγκοσμιοποίηση. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο με εδραίωση μιας Ηθική της Γης (Leopold 1949) που χωρίς αυτήν δεν εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία των θεσμών και η αποτελεσματικότητα της Δημοκρατίας της Γης. Τούτο είναι ένα δύσκολο, απαιτητικό και μακροχρόνιο εγχείρημα που απαιτεί παιδεία, κυρίως βιωματική, για να αναπτυχθεί η προσωπική ευθύνη για τη γη γιατί, όπως έγραψε ο Leopold (1949): «Είναι δύσκολο να κάνεις κάποιον, με την πίεση του νόμου ή των χρημάτων, να κάνει κάτι που δεν πηγάζει αυθόρμητα από την προσωπική του αίσθηση του σωστού και του λάθους». Και πριν απ’ αυτόν, ο Ν. Καζαντζάκης προέτρεπε στην Ασκητική (1929): «Να αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Άμα δε σωθεί εγώ θα φταίω».
Ένα προσωπικό στοίχημα: η μείωση το αποτυπώματος μας στη γη (land footprint)
Η ‘εικονική γη’, που σχετίζεται με την κατανάλωση της για παραγωγή αγαθών, φαίνεται στα παρακάτω παραδείγματα (UNCCD 2014):
Ένα αυτοκίνητο 150 τμ γης
Ένα κιλό μοσχαρίσιο κρέας 22 τμ γης
Ένα φορητό υπολογιστή 10 τμ γης
Ένα φλυτζάνι καφέ 4.3 τμ γης
Ένα χάμπουργκερ, τηγανητές πατάτες, σαλάτα 3.61 τμ γης
Ένα ποδήλατο 3.4 τμ γης
Ένα λίτρο γάλα 1.5 τμ γης
Σημειώσεις
(1) Ανθρωπόκαινο: όρος που έγινε ευρέως γνωστός από τον Νομπελίστα ατμοσφαιρικό επιστήμονα P. Crutzen και αναφέρεται στη γεωλογική περίοδο από την αρχή της οποίας η ανθρώπινη δραστηριότητα επηρέασε φανερά και σημαντικά τον πλανήτη Γη. https://en.wikipedia.org/wiki/Anthropocene, http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=592591
(2) GATT – Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου
(3) ‘Καθεστώς διακυβέρνησης’ είναι το σύνολο των δομών, διαδικασιών και εργαλείων τα οποία συμμετέχοντες (actors) από τον δημόσιο, ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα χρησιμοποιούν για να θέσουν στόχους και να διαχειριστούν οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και άλλες υποθέσεις (Briassoulis 2010).
(4) Η ιστορία έχει εφαρμοσθεί στην περίπτωση υπερ-εκμετάλλευσης και εξάντλησης των θαλάσσιων πόρων (Berkes et al. 2006), μεταξύ άλλων.
(5) The Aral Sea crisis. http://www.columbia.edu/~tmt2120/introduction.htm
(6) http://news.nationalgeographic.com/news/2014/10/141001-aral-sea-shrinking-drought-water-environment/
(7) http://www.landmatrix.org/en/
(8) Σύμβαση Aarhus http://www.ypeka.gr/?tabid=467
(9) Στο World Conservation Congress του Μοντρεάλ (1996) ορίστηκε σαν: «μια σύμπραξη στην οποία κρατικές υπηρεσίες, τοπικές κοινότητες και χρήστες των πόρων, μη κυβερνητικοί οργανισμοί και άλλοι εταίροι μοιράζονται, όπως ταιριάζει στο εκάστοτε περιβάλλον, την εξουσία και την ευθύνη για τη διαχείριση μιας συγκεκριμένης περιοχής ή ενός συνόλου πόρων» (Μπριασούλη 2006).

Βιβλιογραφία
Berkes, F. et al. (2006) Globalization, Roving Bandits, and Marine Resources. Science 17, March 2006: Vol. 311 no. 5767 pp. 1557-1558 DOI: 10.1126/science.1122804
Briassoulis, H. (2010) Governing Desertification in Mediterranean Europe: The Challenge of Environmental Policy Integration in Multi-level Governance Contexts”, Land Degradation and Development 22(3): 313-325, 2010.
HLPD (2008) Desertification – Coping with Today’s Global Challenges in the Context of the Strategy of the United Nations Convention to Combat Desertification. High-Level Policy Dialogue, Bonn, May 27, 2008
Leopold, A. (1949) A Sand County Almanac. Oxford University Press. Αναμνηστική επανέκδοση το 1989.
Olson, M. (2003) Εξουσία και ευημερία. Υπερβαίνοντας τις κομμουνιστικές και τις καπιταλιστικές δικτατορίες. Μετ. Πλυτά Τ., Παπαζήσης, Αθήνα.
Olson, M. (1993) Dictatorship, Democracy, and Development. The American Political Science Review, Vol. 87, No. 3 (Sep., 1993), pp. 567-576
Ostrom, Ε. (1990) Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action (New York: Cambridge University Press, 1990).
Ostrom et al. (1999) Revisiting the Commons: Local Lessons, Global Challenges. Science, 284: 278-282.
Sassen, S. (2006) Territory, Authority, Rights: From Medieval to Global Assemblages. Princeton University Press, Princeton, NJ.
Sauri, D. and L. del Moral (2001) Recent developments in Spanish water policy: Alternatives and conflicts at the end of the hydraulic age. Geoforum 32: 351-362.
UNCCD (2014) The Land in numbers. http://www.unccd.int/Lists/SiteDocumentLibrary/Publications/Land_In_Numbers_web.pdf
Μπριασούλη, Ε. (2006) Η κάθαρση των Ελληνικών παράκτιων «κοινών». Εισήγηση στο διεθνές συνέδριο: Ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων περιοχών: Από τη θεωρία στη συνεργατική δράση για ένα βιώσιμο μέλλον. Αθήνα, 23-24 Νοεμβρίου 2006. http://www.e-ecology.gr/DiscView.asp?mid=983&forum_id=2&
Μπριασούλη, Ε. (2010) Μικροί τύραννοι, μόνοι, απληροφόρητοι… ακόμα ψάχνουν.
http://www.ekke.gr/estia/Cooper/Briassouli/Briassouli_mikroi%20tyrannoi%2021%201%202010.pdf
Μπριασούλη, Ε. (2014) 17 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης: Στα εικοσάχρονα της επετείου 1994-2014. http://www.aplotaria.gr/17-june-desertification-mpriasouli/
Χατζημιχάλης, Κ. (2014) Κρίση χρέους και υφαρπαγή της γης. Εκδόσεις ΚΨΜ, Αθήνα.

Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 16 Ιουνίου 2015

Μελέτη δείχνει ότι το επίπεδο των ρύπων που συσσωρεύονται στο σώμα σχετίζεται με την παχυσαρκία...

Μια ομάδα Ισπανών επιστημόνων επιβεβαίωσε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των επιπέδων ορισμένων περιβαλλοντικών ρύπων που ένα άτομο συσσωρεύει στο σώμα του και το επίπεδο της παχυσαρκίας . Οι άνθρωποι με μεγαλύτερα επίπεδα ρύπων στο σώμα τους παρουσιάζουν επίσης υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, που είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.
Στην έρευνα αναλύονται τα επίπεδα των ρύπων που συσσωρεύθηκαν στο λιπώδη ιστό σε σχεδόν 300 άνδρες και γυναίκες , που είχαν κάνει κάποιου είδους επέμβαση σε δύο νοσοκομεία στην Ισπανία.
Οι ρυπογόνες ουσίες , γνωστές ως POP, μπορεί να παραμείνουν στο περιβάλλον για πολλά χρόνια , ακόμη και δεκαετίες , χωρίς να εξασθενήσουν ιδιαίτερα.
" Οι άνθρωποι εκτίθενται σε οργανικούς ρύπους , κυρίως μέσω της διατροφής . Οι ρυπογόνες ουσίες συσσωρεύονται σταδιακά στο λίπος του σώματος”, αναφέρει ο Juan Pedro Arrebola , ο κύριος συντάκτης του άρθρου. Χρησιμοποιώντας πολύπλοκες στατιστικές μεθόδους , οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι οι συσσωρευμένες ρυπογόνες ουσίες σχετίζονται με την παχυσαρκία και τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία , τον τόπο διαμονής ή το κάπνισμα.
«Σε γενικές γραμμές βρήκαμε ότι οι άνθρωποι με υψηλότερα επίπεδα οργανικών ρύπων ήταν ποσοτικά πιο παχύσαρκοι, με υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων». Ωστόσο ο Arrebola ισχυρίζεται ότι αυτές οι σχέσεις είναι περίπλοκες.
Οι εν λόγω οργανικοί ρύποι που υπόκεινται σε ανάλυση χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλο τον κόσμο από τη δεκαετία του 1980, ως εντομοκτόνα, για την καταπολέμηση της ελονοσίας, σε πολλές βιομηχανικές συσκευές (όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια) .
Παρά το γεγονός ότι η χρήση τους σήμερα είναι πολύ περιορισμένη, παραμένει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Στην πραγματικότητα, το 100% των συμμετεχόντων στην έρευνα αυτή παρουσίασαν ανιχνεύσιμα επίπεδα μίας ή περισσοτέρων από αυτές τις ενώσεις."Τα αποτελέσματά της έρευνας δείχνουν ακόμα ότι δεν υπάρχουν ασφαλή επίπεδα έκθεσης για τους ρύπους αυτούς” πρόσθεσε ο Arrebola.
Προηγούμενες μελέτες έχουν αποδείξει ότι ο γενικός πληθυσμός εκτίθεται σε ρύπους κυρίως μέσω των τροφίμων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, όπως τα ψάρια και το κρέας από μεγάλα ζώα με υψηλό επίπεδο λίπους. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που πολλοί ερευνητές προτείνουν τη μέτρια κατανάλωση τους.
Η παχυσαρκία έχει γίνει μια παγκόσμια επιδημία της οποίας οι επιπτώσεις στην Ευρώπη έχουν τριπλασιαστεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών . Το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν υψηλό κίνδυνο να υποφέρουν από διάφορα προβλήματα υγείας, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις , τα οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ως κύρια αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η έκθεση του ανθρώπου σε ορισμένες χημικές ουσίες που ονομάζονται «παχυσαρκογενείς» θα μπορούσε να ευνοήσει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των λιποκυττάρων με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια αύξηση στο σωματικό λίπος. Ο Arrebola καταλήγει στο ότι υπάρχουν υποψίες πως ορισμένοι περιβαλλοντικοί ρύποι θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεταβολές στα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου.

Πηγή: www.diettv.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 8 Ιουνίου 2015

Αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στους Ανάργυρους – Τι έδειξε η κάλπη και επέλεξαν οι κάτοικοι για τη θέση μετεγκατάστασης...

Στις κάλπες προσήλθαν χθες Κυριακή 7 Ιουνίου οι δημότες των Αναργύρων, Τοπική Κοινότητα του Δήμου Αμυνταίου που βρίσκεται σε διαδικασία μετεγκατάστασης λόγω ότι πλήττεται από τη δραστηριότητα της ΔΕΗ, προκειμένου να επιλέξουν με μυστική ψηφοφορία τη θέση μετεγκατάστασης του νέου οικισμού τους.
Κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας, όπου συμμετείχαν οι 273 από τους 804 εγγεγραμμένους κατοίκους, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες του “Π”, είχαμε τα εξής αποτελέσματα:
– 208 ψήφισαν υπέρ της θέσης “Κουρί”
– 49 υπέρ του Αμυνταίου
– 45 προτιμούν άλλη θέση
– και 1 ψηφοδέλτιο καταμετρήθηκε ως άκυρο.

Πηγή: http://e-ptolemeos.gr/

Διαβάστε περισσότερα...

Παρασκευή 5 Ιουνίου 2015

Παγκόσμια Ημέρα γιορτής ή ντροπής για το Περιβάλλον;;;

Οι διάφοροι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, και κυρίως αυτοί που είναι υπαίτιοι της καταστροφής του περιβάλλοντος, μας καλούν κάθε Ιούνιο να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα (ή καλύτερα τη νύκτα) του Περιβάλλοντος. Η υποκρισία και η σκοπιμότητα δεν έχει όρια. Η ημέρα αυτή όχι μόνον δεν είναι ημέρα γιορτής, αλλά ημέρα θλίψης και ντροπής για την κακοποίηση του περιβάλλοντος σε παγκόσμια κλίμακα.
Μετά την παγκοσμιοποίηση, η αγορά ελέγχει την κοινωνία και όχι το αντίθετο. Η νεοφιλελεύθερη αντίληψη της άκρατης κερδοσκοπίας έχει οδηγήσει ολόκληρο τον πλανήτη στα όριά του. Τα πάντα είναι αντικείμενο κερδοσκοπίας.
Το μέλλον μας σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο είναι αβέβαιο. Ο πλανήτης είναι καμίνι. Πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προβλέπει αύξηση της θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο, ταχύτατες κλιματολογικές αλλαγές, ακραία καιρικά φαινόμενα, αύξηση της στάθμης των θαλασσών, μείωση της στάθμης των λιμνών και διαταραχή της χλωρίδας και πανίδας. Καθώς επιταχύνεται το λιώσιμο των πάγων και αυξάνεται η θερμική διαστολή τους, αυξάνεται η στάθμη των ωκεανών με συνέπεια τη ριζική αλλαγή στις παραθαλάσσιες ακτές, ακόμη και εξαφάνιση ολόκληρων νησιών. Μέχρι το 2050 ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν λόγω κλιματικών αλλαγών.
Βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να μειώσουν τους ρύπους του θερμοκηπίου κατά 8% μέχρι το 2012 σε σχέση με το 1990. Το Πρωτόκολλο αυτό, με το πρόσχημα ότι θα κλείσουν επιχειρήσεις, δεν υπέγραψαν οι ΗΠΑ, οι οποίες αποτελούν τη πιο ρυπογόνο χώρα του πλανήτη. Ακόμη μέχρι το 2016 αναμένεται η Κίνα και η Ινδία να υπερβούν το ποσοστό ρύπανσης των ΗΠΑ (πλέον του 20%).
Επίσης σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το μέλλον της Ευρώπης διαγράφεται ζοφερό. Τα επόμενα 60 χρόνια θα έχουμε ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,2 βαθμούς Κελσίου στην Ευρώπη. Περισσότερο δυσοίωνες προβλέψεις αναμένουν αύξηση μέχρι και 3 βαθμούς Κελσίου. Η διαφορά αυτή των 0,8 βαθμών είναι σημαντική αν συνυπολογίσουμε τις τεράστιες καταστροφικές συνέπειες που είχε σε ολόκληρο τον πλανήτη η κατά 0,7 βαθμό Κελσίου αύξηση της θερμοκρασίας τον 20ό αιώνα. Η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει μέχρι 1 μέτρο και θα σημειωθούν ξηρασίες και πλημμύρες, οι οποίες θα επιφέρουν σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Στη Βόρεια Ευρώπη η αύξηση της θερμοκρασίας θα ευνοήσει τη γεωργία, ενώ στη Νότια Ευρώπη θα επιφέρει ξηρασίες και ερημοποίηση του εδάφους. Γενικά επικρατεί μεγάλη ανησυχία για ριζική ανατροπή των φυσικών και οικονομικών συνθηκών της σημερινής Ευρώπης.
Εκτός από το Πρωτόκολλο του Κιότο ελπιδοφόρο μήνυμα αποτελούν τα νέα ευρωπαϊκά προγράμματα LIFE+ για την προστασία του περιβάλλοντος, τα οποία προέκυψαν μετά από διαπραγμάτευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος.
Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, τη στιγμή που η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον σε ολόκληρη τη χώρα αυξάνεται, κυβέρνηση αλλά και πολίτες αδιαφορούν. Ο ανταγωνισμός για την εξουσία των δύο μεγάλων κομμάτων αυξάνεται. Το πολιτικό κόστος επιφέρει παραλυσία στην εκάστοτε κυβέρνηση. Οι πολίτες αδιαφορούν ή μάλλον η κρατική και η ιδιωτική τηλεόραση έχουν δημιουργήσει τον τηλεβλάκα, οποίος βυθισμένος στον καναπέ του, δεν ανησυχεί για το περιβάλλον ή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του, αλλά συνεχίζει να τρώει τηλεοπτικά σκουπίδια με ευχαρίστηση.
Οι περιοχές προστασίας (δάση, ακτές και λοιπά φυσικά οικοσυστήματα) κινδυνεύουν να αφανιστούν από την ανεξέλεγκτη, ελλείψει χωροταξικού σχεδιασμού, οικιστική εξάπλωση. Οι πόλεις συνεχώς διογκώνονται και υποβαθμίζονται. Η αυθαίρετη δόμηση αυξάνεται με συνέπεια τη νομιμοποίηση της παρανομίας και τη γελοιοποίηση της νομιμότητας. Ανεξέλεγκτες χωματερές, ποτάμια, λίμνες και υδροβιότοποι μολύνονται συνεχώς με την απόρριψη χημικών και βαρέων μετάλλων από τις βιομηχανίες. Η κακοποίηση του ελληνικού χώρου και η αθλιότητα της περιβαλλοντικής κατάστασης συνεχίζονται και θα συνεχίζονται στο μέλλον.
Είμαστε άξιοι της μοίρας μας και έχουμε τις κυβερνήσεις που μας αξίζουν. Ο κόσμος καίγεται και εμείς «χτενιζόμαστε». Η μόνη μας ελπίδα είναι να αφυπνιστεί η νεολαία, την οποία προσπαθούν πάση θυσία να κρατούν σε μια παθητικότητα.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα του Περιβάλλοντος για την κυβέρνηση, τα κόμματα και τους πολίτες: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε.

Του Δημ. Γ. Χριστοφιλόπουλου*
Ο Δημήτρης Χριστοφιλόπουλος είναι Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα...

Πέμπτη 4 Ιουνίου 2015

Ύστατη έκκληση από την Greenpeace για την βιομηχανική ρύπανση...

Θέμα: Άμεση παρέμβαση στη "Διαδικασία της Σεβίλλης" για τη βιομηχανική ρύπανση, για να σταματήσουν οι μεθοδεύσεις της ΔΕΗ που απειλούν την υγεία εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων πολιτών

Προς:
Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη
Υπουργό Υγείας, κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή

Κοινοποίηση: Μέλη Ελληνικού Κοινοβουλίου
Αξιότιμοι κύριοι,
Με την παρούσα επιστολή θέλουμε να σας απευθύνουμε ύστατη έκκληση να αναλάβετε δράση σε ένα εξαιρετικά επείγον και κρίσιμο ζήτημα που αφορά στην υγεία εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων πολιτών. Η δική σας παρέμβαση -έστω και την τελευταία στιγμή- μπορεί να αποβεί καθοριστική.
Αυτές τις ημέρες ολοκληρώνονται οι τελικές συζητήσεις μεταξύ των τεχνικών ομάδων εργασίας των κρατών μελών, οι οποίες θα επαναπροσδιορίσουν τα ανώτατα όρια ρύπανσης για υφιστάμενες και νέες μεγάλες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Οι συζητήσεις, γνωστές και ως Διαδικασία της Σεβίλλης,[1] θα επικαιροποιήσουν την Κοινοτική Οδηγία για τους Βιομηχανικούς Ρύπους για την περίοδο 2020 - 2029, λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ) ελέγχου και περιορισμού της ρύπανσης. Η διαδικασία έχει ξεκινήσει εδώ και λίγα χρόνια και ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες με την οριστικοποίηση των προτάσεων.

Άσκοπη απώλεια ζωής
Δυστυχώς, η διείσδυση έμμισθων υπαλλήλων της εμπλεκόμενης ελληνικής και ευρωπαϊκής βιομηχανίας στις κυβερνητικές αντιπροσωπείες έχει επιφέρει τεράστιο πλήγμα στην αξιοπιστία της διαδικασίας: τα νέα προτεινόμενα όρια ρύπανσης δεν συμφωνούν με τις ΒΔΤ και ουσιαστικά στοχεύουν στη διαιώνιση της υφιστάμενης κατάστασης. Ελπίζουμε ότι θα συμφωνήσετε μαζί μας ότι τα παρακάτω στοιχεία είναι συγκλονιστικά:
Η διαφορά μεταξύ των προτεινόμενων (αδύναμων) ορίων ρύπων και των ορίων που θα έθεταν οι ΒΔΤ θα προκαλέσει τον πρόωρο θάνατο 71.000 Ευρωπαίων πολιτών, εξαιτίας της επιπλέον ρύπανσης, η οποία θα μπορούσε να αποφευχθεί κατά την περίοδο 2020-29.[2] Τουλάχιστον 1.000 από τους πρόωρους θανάτους αφορούν την Ελλάδα. Επιπλέον, περισσότερα από 200.000 παιδιά (6-12 ετών) θα υποφέρουν από οξεία βρογχίτιδα.
Το κόστος για την ευρωπαϊκή οικονομία από την επιβάρυνση της δημόσιας υγείας εκτιμάται στα 52 δις ευρώ.[3]
Πιο συγκεκριμένα, τα προτεινόμενα όρια ρύπων θα επιτρέπουν στις εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής να κατασκευάσουν μετά το 2020 νέα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής που θα εκπέμπουν σε σύγκριση με υφιστάμενες μονάδες ανά τον κόσμο που ήδη εφαρμόζουν τις ΒΔΤ:
5 φορές περισσότερο Διοξείδιο του Θείου (SO2)
2,5 φορές περισσότερα Οξείδια του Αζώτου (NOx)
2 φορές περισσότερα μικροσωματίδια (PM)
5 φορές περισσότερο υδράργυρο (Hg)
Τα προτεινόμενα όρια ρύπων που αφορούν τα υφιστάμενα εργοστάσια για το διάστημα 2020-29 θα επιτρέπουν σε σύγκριση με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια ρύπων σήμερα στην Κίνα:
30% περισσότερο εκπομπές SO2
80% περισσότερο εκπομπές NOx

Ο αρνητικός ρόλος της Ελλάδας
Όπως προαναφέρθηκε, τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα της διείσδυσης της βιομηχανίας στις κυβερνητικές αντιπροσωπείες. Δυστυχώς, η ελληνική αντιπροσωπεία συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χειρότερες τεχνικές ομάδες της διαδικασίας, αποτελούμενη μάλιστα αποκλειστικά από μέλη της βιομηχανίας, συγκεκριμένα από τη ΔΕΗ και τα Ελληνικά Πετρέλαια. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα έχει αναθέσει στη ΔΕΗ και τα Ελληνικά Πετρέλαια να εκπροσωπούν τη χώρα σε ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα για τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και την εθνική οικονομία.
Συγκεκριμένα η ελληνική αντιπροσωπεία:
Έχει αντιταχθεί σθεναρά στη μείωση των ορίων για εκπομπές SO2 σε όλο το φάσμα των εφαρμογών και διεκδικεί ακόμα πιο ελαστικά όρια για τα πιο ‘βρώμικα’ καύσιμα, όπως ο λιγνίτης και το υψηλής περιεκτικότητας σε θείο πετρέλαιο (μαζούτ).
Έχει πρωτοστατήσει ενάντια στην εφαρμογή πιο αυστηρών ορίων για NOx στον λιγνίτη και εναντιώνεται στην εγκατάσταση επιπρόσθετων συστημάτων απονίτρωσης (ιδιαίτερα για τη ΒΔΤ ‘Επιλεκτική Καταλυτική Αναγωγή – SCR’) σε λιγνιτικούς και πετρελαϊκούς σταθμούς.
Όχι μόνο αντιτίθεται στη βελτίωση των ορίων για τις εκπομπές υδραργύρου, αλλά διεκδικεί και περεταίρω χαλάρωσή τους για τις λιγνιτικές μονάδες.
Αντιτίθεται στην υποχρέωση διαρκών ελέγχων (monitoring) για τις εκπομπές υδραργύρου.
Αντιτίθεται στην υποχρέωση διαρκών ελέγχων (monitoring) για τις εκπομπές ΝΟx, μονοξειδίου του άνθρακα (CO) και SO2 στους σταθμούς των ελληνικών νησιών με καύσιμο μαζούτ.
Αντιτίθεται σε πιο αυστηρές προδιαγραφές για την ενεργειακή απόδοση των λιγνιτικών σταθμών.
Είναι φανερό ότι ο βασικός σκοπός της ελληνικής αντιπροσωπείας δεν είναι η περαιτέρω βελτίωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αλλά η ουσιαστική υπονόμευσή της με στόχο το κέρδος εις βάρος της υγείας των πολιτών. Επιπλέον, διεκδικεί συνεχώς εξαιρέσεις με σκοπό την παράταση λειτουργίας εξαιρετικά ρυπογόνων- και επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία- λιγνιτικών και πετρελαϊκών μονάδων, χωρίς την υποχρέωση αναβάθμισης με βάση τις ΒΔΤ.
Κύριοι Υπουργοί, ελπίζουμε ότι οι συγκεκριμένες εξελίξεις προκαλούν και σε εσάς αποστροφή για τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική και ευρωπαϊκή βιομηχανία – μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας – μεθοδεύουν τις επίσημες διαδικασίες προτάσσοντας το οικονομικό συμφέρον τους εις βάρος της δημόσιας υγείας.
Αυτή η σπατάλη ζωής μπορεί να αποφευχθεί αν η ευρωπαϊκή βιομηχανία ενέργειας προχωρήσει σε αναβαθμίσεις των ρυπογόνων εργοστασίων με βάση τις ΒΔΤ. Μπορεί να αποφευχθεί επίσης, αν οι εθνικές αντιπροσωπείες εκτελέσουν το καθήκον τους με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και όχι το κέρδος των ευρωπαϊκών και ελληνικών ολιγοπωλίων.
Όπως πιθανόν γνωρίζετε, πριν λίγες ημέρες ο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης για το Περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Karl Falkenberg απέστειλε επιστολή στα υπουργεία Περιβάλλοντος των κρατών μελών, με την οποία τονίζει τη σημασία της Διαδικασίας της Σεβίλλης και υπογραμμίζει ότι οι εθνικές αντιπροσωπείες οφείλουν να εκπροσωπούν τις θέσεις των κυβερνήσεων και όχι συμφέροντα τρίτων.
Ως εκ τούτου, και δεδομένου ότι έχουν απομείνει λίγα εικοσιτετράωρα πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία της Σεβίλλης, σας ζητάμε να μεσολαβήσετε ώστε να ανακληθούν άμεσα οι έμμισθοι υπάλληλοι της βιομηχανίας από την ελληνική αντιπροσωπεία, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει απουσία της αντιπροσωπείας της χώρας μας από τις συζητήσεις.
Αξιότιμοι κύριοι, θεωρούμε αδιανόητο ότι επί της δικής σας διακυβέρνησης είναι πιθανό να επιβληθούν τα ιδιωτικά κοντόφθαλμα συμφέροντα και να μετουσιωθούν σε εθνική πολιτική και νομοθεσία. Για τον λόγο αυτό σας απευθύνουμε την ύστατη έκκληση για ένα θέμα, για το οποίο σας έχουμε ενημερώσει επανειλημμένα.[4] Με δεδομένο ότι έχετε πλέον πλήρη επίγνωση του θέματος, εκφράζουμε την πεποίθηση ότι στο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό έγκλημα που σχεδίασαν οι προκάτοχοί σας δεν θα γίνετε συνεργοί.
Με τιμή,
Νίκος Χαραλαμπίδης
Γενικός Διευθυντής
Ελληνικό γραφείο της Greenpeace

Υποσημειώσεις:
[1] http://eippcb.jrc.ec.europa.eu/
[2] Σύμφωνα με μελέτη – που αξιοποιεί τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος – για λογαριασμό της Greenpeace, http://www.greenpeace.org/greece/Global/greece/image/2015/climate/publications/20150521BRIEF_Health_BREF.pdf
[3] Βλ. σημείωση 2
[4] Η προηγούμενη ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου (τότε ΥΠΕΚΑ) ήταν ενημερωμένη από την Greenpeace ήδη από τον Νοέμβριο του 2013.
http://www.greenpeace.org/greece/el/news/118508/118523/seville/

Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015

Κουφάρια ζωής και μνήμης στον δρόμο του λιγνίτη...

Βγαίνοντας από την πόλη της Κοζάνης, καμιά 30αριά χιλιόμετρα μακριά, υπάρχει μόνο μια δεξιά στροφή που χωρίζει την οικεία γήινη ατμόσφαιρα από το σεληνιακό τοπίο. Εδώ είναι το Νότιο Πεδίο με βαθιές τρύπες στη γη και μια αέναη κίνηση φορτηγών. Ακολουθώντας τους δαιδαλώδεις ταινιόδρομους προβάλλει η ταμπέλα για τη Χαραυγή. Κάποτε ήταν ένα κεφαλοχώρι με ξακουστό παζάρι και ζωηρή πλατεία. Τώρα μοιάζει περισσότερο με νεκροταφείο κτιρίων και αναμνήσεων. Ούτως ή άλλως σ’ αυτή την εγκαταλελειμμένη γωνιά τίποτα δεν παραπέμπει σε ζωή παρά μόνο τα τσοπανόσκυλα, που γαβγίζουν αλαφιασμένα όταν ένα εξωτερικό σήμα διαταράξει την απόκοσμη μοναξιά τους.
Ανάμεσα τους ο Ζαγκντίπ. Είναι μετανάστης από την Ινδία και μένει 15 χρόνια εδώ. Ολομόναχος. Ζει σ’ ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό και με φέρνει σε πραγματική αμηχανία με το γλυκόπικρο αγγλοσαξονικού τύπου χιούμορ του: «Να είσαι τόσο κοντά στη ΔΕΗ και να μην έχεις ρεύμα»!
Κι όμως συμβαίνει. Γιατί μπορεί ο λιγνίτης να υπάρχει σε αφθονία στη χώρα μας αλλά είσαι πραγματικά άτυχος αν βρίσκεται πολύ κοντά σου. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα -μετά τη Γερμανία- στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην παραγωγή του λιγνίτη. Το «φθηνό καύσιμο», όπως αποκαλείται, αποτελεί την πιο εύκολη λύση για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών. Το κόστος του για τους περισσότερους πολίτες μετριέται στα ραβασάκια που αφήνει η ΔΕΗ στα θυρωρεία των πολυκατοικιών ανά δίμηνο. Για τους κατοίκους όμως της Δυτικής Μακεδονίας -εκεί που βρίσκεται η «πρίζα» της Ελλάδας- το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο και διαρκές. Σ' αυτές τις περιοχές δεν μετριέται σε ευρώ αλλά σε ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας, σε κατεστραμμένα εδάφη και ρημαγμένες κοινότητες.
Όταν αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε τον δρόμο του λιγνίτη, αν και καλά διαβασμένοι, αποδείχθηκε ότι ήμασταν ελάχιστα ψυλλιασμένοι γι' αυτό που θα αντικρίζαμε. Βλέπεις οι επιστημονικές μελέτες, όσο άρτια τεκμηριωμένες κι αν είναι, πολύ λίγο μπορούν να αποτυπώσουν την εικόνα ενός τοπίου βγαλμένου από φουτουριστικό χολιγουντιανό υπερθέαμα που απλώνεται γύρω από την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα, την αποπνικτική μυρωδιά της σκόνης, τον τρομακτικό ήχο από τα φουρνέλα που τραντάζουν κάθε απόγευμα τη γη, την τρεμάμενη χροιά της νοσταλγίας στις διηγήσεις των ανθρώπων που βίωσαν μια πολλαπλή εμπειρία ξεριζωμού. Είναι οι κάτοικοι των χωριών που κατάπιαν τα ορυχεία. Οι παππούδες τους ήταν πρόσφυγες από τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη και τη Σμύρνη. Κι αυτοί με τη σειρά τους εκδιώχθηκαν από τον τόπο τους για να διευρυνθεί η εκμετάλλευση των λιγνιτικών κοιτασμάτων. Από το 1958 που λειτούργησε η πρώτη μονάδα της ΔΕΗ στην περιοχή μέχρι σήμερα οι εκτάσεις που βρίσκονταν τα χωριά Καρδιά, Εξοχή, Χαραυγή, Κόμανος, Κλείτος, Πτελειώνας, Μαυροπηγή απαλλοτριώθηκαν από την επιχείρηση, ενώ θα ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια η μετεγκατάσταση των χωριών Ποντοκώμη και Ακρινή.
Η Χαραυγή είναι πιο γνωστή περίπτωση. Το χωριό άδειασε το 1987 μετά από έναν κύκλο συγκρούσεων με τη ΔΕΗ και τα ΜΑΤ. Όλοι οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να φύγουν εκτός από μία θρυλική φυσιογνωμία, τον Αρκάδιο Νικολαίδη, που αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σπίτι του. Έτσι τον γνώρισε ο Ζαγκντίπ και διασταυρώθηκαν οι πορείες τους. Πριν μερικά χρόνια πέθανε η γυναίκα του Αρκάδιου. Τα παιδιά του τον πίεσαν να πάει να μείνει μαζί τους στη Νέα Χαραυγή και άφησε τον Ζαγκντίπ στο πόστο του. Είναι σαν να λέμε θεματοφύλακας της μνήμης και ξεναγός χαλασμάτων για τους ανήσυχους ταξιδιώτες. Κάνει διάφορα μεροκάματα στην περιοχή αλλά φοβάται για τη Χρυσή Αυγή. Μου διηγείται πρόθυμα πολλές ιστορίες. Φαντάζομαι ότι γι’ αυτόν η εύρεση συνομιλητή είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη. Θυμάται μια φορά που γυρνώντας σπίτι βρήκε έναν Αλβανό, είχε περάσει στην Ελλάδα περπατώντας, τα πόδια του ήταν χάλια κι ο Ζαγκντίπ τον περιέθαλψε. Το πιο παράδοξο με τη Χαραυγή είναι ότι σε αντίθεση με τα υπόλοιπα χωριά που τα ορυχεία εξαφάνισαν κάθε ίχνος τους, εδώ τα κτίρια σε πείσμα του καιρού στέκουν ακόμα όρθια με τις επιγραφές τους, τα αφημένα έπιπλα, τα συνθήματα για τον ΠΑΟΚ… λες και περιμένουν να κατοικηθούν ξανά. Και κάπως έτσι η πραγματικότητα και η μυθοπλασία ενοποιήθηκαν στη Χαραυγή και ζωντάνεψαν τη λαϊκή φαντασία που ψάχνει καμιά φορά να αγκιστρωθεί ακόμα κι από έναν ιδεαλισμό για να φυλάξει τα απωθημένα της.
Στη θέση των χωριών Καρδιά και Εξοχή δεν υπάρχει τίποτα, ενώ από το Κλείτος ξέμεινε μετέωρη μια πινακίδα δίπλα σ’ έναν πανύψηλο σωρό από λάστιχα. Είχε μείνει μια γυναίκα ως μόνη κάτοικος που πρόλαβε να την απαθανατίσει ο τηλεοπτικός φακός σ’ ένα παλιότερο ρεπορτάζ του Mega. Έφυγε κι αυτή, όταν το σκαμμένο έδαφος έφτασε στην αυλή της. Στον Πτελαιώνα πέτυχα ένα ζευγάρι, τον Βαγγέλη και τη Γλυκερία, την ώρα που έβγαιναν από το παλιό τους σπίτι. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο όταν αναγκάστηκαν κι αυτοί μαζί με τους υπόλοιπους 250 κατοίκους του οικισμού να φύγουν, δεν πήραν σχεδόν τίποτα μαζί τους. Άφησαν το σπίτι τους άθικτο και έρχονται συχνά για να δουν πώς είναι και το μόνο που παρατηρούν είναι μια παραπάνω ρωγμή στον τοίχο. «Εδώ κορίτσι μου παλιά βγάζαμε πεπόνια και μύριζε όλο το χωριό» μου λέει η Γλυκερία κι όσο θυμάται τις τριανταφυλλιές στον κήπο της, τόσο πιο θαμπό γίνεται το βλέμμα της.
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε σε όλες αυτές στις περιπτώσεις ήταν περίπου η ίδια. Η ΔΕΗ όταν εντόπιζε κοιτάσματα λιγνίτη ή χρειαζόταν χώρο για τις υποδομές της προχωρούσε σε αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, όριζε δικαστικά ένα τίμημα και στις περιπτώσεις που τα χωριά ήταν μεγάλα, από κοινού με το δήμο φρόντιζε για τη μετεγκατάστασή τους σε πολύ μικρότερους βέβαια χώρους, όπου οι παλιοί κάτοικοι δεν είχαν πια μονοκατοικίες με μπαξέδες αλλά στοιβάζονταν σε μικρά ομοιόμορφα διαμερίσματα. Στις μετεγκαταστάσεις ποτέ στην πραγματικότητα δεν μεταφέρεται αυτούσια η κοινότητα. Το άυλο κομμάτι της κοινωνικής συνοχής και της ιστορικής μνήμης διασώζεται μόνο ως κατακερματισμένο.
Στην περίπτωση της Μαυροπηγής οι κάτοικοι έφυγαν βεβιασμένα. Δεν υπήρξε πρόβλεψη μετεγκατάστασης. Αντίθετα, υπήρξε ένα νομικό παράδοξο. Όλα ξεκίνησαν το 2001 όταν με τη συνδρομή των ΜΑΤ άνοιξε ένα ορυχείο δίπλα στο χωριό των 1150 κατοίκων. Οι κάτοικοι από τότε αντιδρούσαν εκτιμώντας ότι δεν μπορεί να υπάρχει εξορυκτική δραστηριότητα τόσο κοντά σε κατοικημένη περιοχή και σύντομα οι φόβοι τους επιβεβαιώθηκαν, όπως μου εξιστορεί ο πρόεδρος του συλλόγου πληγέντων Μαυροπηγής, Τάσος Εμμανουήλ: «Τον Ιούλιο του 2010 εντοπίσαμε μια σχισμή στον διάδρομο που οδηγούσε στην εκκλησία. Η ΔΕΗ ισχυριζόταν αρχικά ότι δεν ήταν δική της ευθύνη. Καλέσαμε επιστήμονες από το Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο που κατέδειξαν σαφή υπαιτιότητα της ΔΕΗ. Στο μεταξύ το ρήγμα μεγάλωνε και υπό το βάρος αυτής της εξέλιξης το 2011 κηρύχτηκε η απαλλοτρίωση του οικισμού». Ακολουθήθηκε λοιπόν η τυπική διαδικασία και το δικαστήριο όριζε αποζημιώσεις στους δικαιούχους. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι άνθρωποι με τη γη να ανοίγει καθημερινά κάτω από τα πόδια τους και να φουρνέλα να σκάνε κάθε απόγευμα, πήραν τα χρήματα και προσπάθησαν να αποκαταστήσουν τη ζωή τους σε κάποια άλλη περιοχή. Έλα όμως που η ΔΕΗ άσκησε έφεση και το δικαστήριο σε δεύτερο βαθμό μείωσε τα ποσά των αποζημιώσεων (που είχαν δοθεί ήδη) κατά 40%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι κάτοικοι καλούνται να επιστρέψουν τη διαφορά, πράγμα ανέφικτο αφού οι περισσότεροι τα έχουν ξοδέψει ήδη για να βρουν καινούργια στέγη. Σε επικοινωνία μου με τη ΔΕΗ, οι εκπρόσωποί της με ενημερώνουν ότι η επιχείρηση δεν πρόκειται να παραιτηθεί από την αξίωση επιστροφής του ποσού που ορίστηκε ως διαφορά μεταξύ πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας απόφασης. Πλέον στο χωριό έχουν μείνει 80 κάτοικοι ανάμενα σε ξεγυμνωμένα σπίτια, πασπαλισμένα σε τέφρα. Ό,τι υπάρχει σε σίδερο ή μέταλλο περνάνε τα βράδια και το μαζεύουν ρακοσυλλέκτες ή Ρομά, ενώ και κάποιοι οπαδοί της Χρυσής Αυγής φαίνεται ότι εκμεταλλεύτηκαν την ερημιά του τόπου και γέμισαν τους άδειους τοίχους με ρατσιστικά συνθήματα. Ο Τάσος Εμμανουήλ μου δείχνει το σημείο που παλιά υπήρχε δάσος και σήμερα γιγαντιαία μηχανήματα σκάβουν ασταμάτητα το έδαφος. «Δεν είχαμε να ζηλέψουμε τίποτα. Τώρα ξεκληριστήκαμε και κινδυνεύουμε να βρεθούμε υπόδικοι» μου λέει στον αποχαιρετισμό.
Επόμενη στάση: Ακρινή. Το χωριό έχει ενταχθεί επίσης στον κατάλογο των μετεγκαταστάσεων με δικό τους αίτημα. Η ΔΕΗ έχει απαλλοτριώσει επί της ουσίας τον αρδευόμενο καλλιεργήσιμο κάμπο του χωριού και οι κάτοικοι διατείνονται ότι ο οικισμός τους χωρίς τον κάμπο και τόσο κοντά στις εξορύξεις δεν είναι βιώσιμος. Στο χωριό μένουν 1.200 κάτοικοι και κάθε σπίτι διαθέτει κι από μια τουλάχιστον μάσκα οξυγόνου. «Υπάρχει μεγάλη θνησιμότητα από καρκίνο του πνεύμονα στο χωριό. Το πήραμε χαμπάρι όταν πήγαμε στο Ληξιαρχείο και διαπιστώσαμε ότι ο καρκίνος ως αιτία θανάτου εμφανίζεται σε μεγαλύτερα ποσοστά συγκριτικά με την υπόλοιπη χώρα» με ενημερώνει ο πρόεδρος του συλλόγου Ανέργων και Περιβάλλοντος Ακρινής, Κώστας Πουτακίδης. Από το 2010 υπάρχει σταθμός μέτρησης και μόνο το 2012 για παράδειγμα κατέγραψε 140 υπερβάσεις του ορίου εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα. Ενώ το 2013 ανακαλύφθηκε χρώμιο στο νερό πάνω από το επιτρεπόμενο όριο και κινήθηκαν η Περιφέρεια ο Δήμος για να υδροδοτηθεί από αλλού η περιοχή. «Εγώ εδώ γεννήθηκα, εδώ μεγάλωσα, είχα φίλους στο Κλείτος και τη Χαραυγή και τώρα πιάνεται η καρδιά μου όταν περνάω από κει. Θα γίνουμε κατ’ ανάγκη οικολογικοί πρόσφυγες» συμπληρώνει με αποστομωτική επίγνωση ο Κώστας Πουτακίδης.
Ακούγεται κάπως αλλόκοτος αυτός ο προσδιορισμός για τη χώρα μας. Συνήθως όταν ακούμε για «οικολογικούς πρόσφυγες» το μυαλό μας πάει σε κάτι εξωτικά νησιά του Ειρηνικού κι όχι στα τόσο κοντινά μας μέρη, σ’ αυτά που μεγαλώσαμε, επισκεφτήκαμε ή σταματήσαμε τυχαία να ξαποστάσουμε για να συνεχίσουμε ένα ταξίδι. Είναι όμως στη διπλανή κουκίδα στο χάρτη. Η ΔΕΗ βέβαια αμφισβητεί με επίσημη απάντησή της ότι η δραστηριότητά της στην περιοχή είναι ρυπογόνα και επιβαρυντική: «Σήμερα όλα τα ορυχεία λειτουργούν στο πλαίσιο εγκεκριμένων Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων. Εφαρμόζουν όλα τα προβλεπόμενα από την περιβαλλοντική εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Παρακολουθούν συστηματικά όλες τις περιβαλλοντικές παραμέτρους και λαμβάνουν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα για την πρόληψη, αποφυγή, ελαχιστοποίηση και αποκατάσταση ενδεχόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων».
Ωστόσο, υπάρχουν νούμερα, συμπτώματα, χρώματα και εικόνες που δύσκολα μπορούν να εξηγηθούν. Δυστυχώς η Πολιτεία δεν έχει μεριμνήσει για την εκπόνηση μιας συνολικής επιδημιολογικής μελέτης που θα έδινε μια σαφή εικόνα για τη συσχέτιση των εργασιών της ΔΕΗ με ειδικές συνθήκες νοσηρότητας και θνησιμότητας. Υπάρχουν επιμέρους μελέτες, όπως αυτή που έγινε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας σ’ ένα δείγμα 3.559 παιδιών, ηλικίας 9-12 ετών, στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. Τα αποτελέσματα ήταν χαρακτηριστικά: Στην Πτολεμαΐδα και την Κοζάνη τα ποσοστά της ρινίτιδας κυμαίνονταν σε 40,3% και 35,2% αντιστοίχως, τα ποσοστά λοιμώδους βρογχίτιδας ανέρχονταν σε 12,1% για την Πτολεμαΐδα και 8,1% για την Κοζάνη. Αντιθέτως, στα Γρεβενά που είναι απομακρυσμένα από το ενεργειακό κέντρο και δεν επηρεάζονται από τη βιομηχανική ρύπανση, τα ποσοστά για ρινίτιδα και λοιμώδη βρογχίτιδα ήταν 21,2% και 6,7%.
Τα παιδιά στα λιγνιτοχώρια δεν πολυκαταλαβαίνουν από ποσοστά, ούτε γουστάρουν ιδιαίτερα τη χημεία, έχουν μάθει όμως ότι όταν φυσάει αέρας πρέπει να φοράνε τη μάσκα οξυγόνου, έχουν συνηθίσει να ακούνε τα γέλια των πατεράδων τους να σπάνε σε βρόγχους και αποκοιμιούνται με παραμύθια για χωριά φαντάσματα που στοιχειώνουν τον δρόμο του λιγνίτη και τις μνήμες των ανθρώπων.

Πηγή: www.protagon.gr - Η Μαρία Λούκα είναι δημοσιογράφος
Φωτογραφίες Αλέξανδρος Κατσής. Δείτε εδώ περισσότερες φωτογραφίες του Α. Κατσή από τα λιγνιτοχώρια.

Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 2 Ιουνίου 2015

Πόσο απέχει η Πτολεμαΐδα από τη Λουσετία και τι μας κληροδοτεί ο λιγνίτης...

Το λεκανοπέδιο απέχει σχεδόν ενενήντα λεπτά από το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Η πόλη μας μετά τις τελευταίες δεκαετίες και την συνεχή εξορυκτική δραστηριότητα που έλαβε μέρος βρέθηκε περικυκλωμένη από στοιχεία τα οποία αλλοίωσαν πλήρως την αρχική εικόνα που την περιέβαλε.
Γειτονικά χωρία κατεδαφίστηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες προκειμένου να συνεχιστεί αδιάκοπα η εξόρυξη του λιγνίτη. Όσα βρέθηκαν στο κέντρο του λεκανοπεδίου εξαφανίστηκαν από τον χάρτη ήδη από τη δεκαετία του ‘80 και όσα δεν απορροφήθηκαν από τα ορυχεία είδαν μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού τους να φεύγει εξαιτίας της σκόνης, της μόλυνσης, του θορύβου και του κινδύνου της επικείμενης καταστροφής των σπιτιών τους.
Η συνεχιζόμενη αυτή διαδικασία αλλά και η διαρκώς μειωμένη παραγωγή είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση του πληθυσμού της περιοχής, μέχρις ότου αποφασίστηκε η διακοπή των εργασιών καθώς η διατήρηση των ορυχείων και των συγκεκριμένων εργοστασίων κρίθηκε ασύμφορη. Τότε ήταν που ο κόσμος διαισθανόμενος μια αλλαγή της τύχης της περιοχής αποφάσισε να επιστρέψει πίσω, ξαναχτίζοντας τα σπίτια του και καλλιεργώντας ξανά τα χωράφια και τους κήπους του.
‘’Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός πληγωμένου τοπίου’’ ανέφερε τότε η υπεύθυνη της εταιρίας σχεδιασμού αναζωογόνησης και ανάπτυξης της περιοχής. ‘’ Πολλοί οικισμοί καταστράφηκαν από τα ορυχεία και ο χαρακτήρας του λεκανοπεδίου άλλαξε εντελώς’’.
Παρ’ όλα αυτά ο λιγνίτης ήταν απαραίτητος για την οικονομία της χώρας, αλλά και μια ζωτική πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους της περιοχής. Πριν την βιομηχανοποίηση της, η περιοχή ήταν εξαιρετικά φτωχή και ο κλάδος της ενέργειας κατάφερε να επιφέρει την αίσθηση της οικονομικής ευημερίας.
Όταν όμως τα κοιτάσματα μειώθηκαν και κρίθηκαν ασύμφορα ήρθε στην επιφάνεια το ερώτημα, ‘’τι θα γίνει με τα σημάδια που άφησαν ανεξίτηλα τόσα χρόνια τα ορυχεία στο έδαφος της περιοχής; Πως θα επαναφέρουμε το περιβάλλον στην πρώιμη μορφή του’’; Ήταν ένας γρίφος, αλλά και μια τεράστια ευκαιρία.
Προκειμένου να λύσει το πρόβλημα η κυβέρνηση δημιούργησε την Διαχειριστική Εταιρία Ορυχείων η οποία είχε ως σκοπό την αποκατάσταση και αναδιανομή όλων εκείνων των περιοχών που μέχρι πρόσφατα ήταν ανοιχτά ορυχεία λιγνίτη. Ένας μηχανικός της εταιρίας είχε αναφέρει ‘’Τα ορυχεία μπορεί να κλείσανε μα το κληροδότημα τους είναι ακόμη εδώ. Επανακαλλιέργεια, αποκατάσταση, μετατροπή. Αυτή είναι η δουλειά μας’’. Η εταιρία ήταν υπεύθυνη για την μετατροπή των ορυχείων σε λίμνες, των καθαρισμών του μολυσμένου από τα ορυχεία υδροφόρου ορίζοντα, την αναδάσωση, την πώληση γης για χρήση ανεμογεννητριών και ηλεκτρογεννητριών και την υποστήριξη της γεωργίας.
Ακόμη και ψάρια άρχισαν να εμφανίζονται στις τεχνητές λίμνες μέσω καναλιών που μέχρι πριν ήταν αδύνατον να υποστηρίξουν οποιαδήποτε μορφή ζωής εξαιτίας τη οξύτητας τους. ‘’ Δεν μπορούμε να φέρουμε την περιοχή στην πρότερη κατάσταση της, μα σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ιδανικό περιβάλλον το οποίο θα παρέχει νέες ευκαιρίες τόσο για τους ανθρώπους που ζουν εδώ όσο και για τις επόμενες γενιές. Όλες οι παλιές φυσικές λειτουργίες της περιοχής, πριν από την εξόρυξη, θα λειτουργήσουν και πάλι’’ ανέφερε εκπρόσωπος της εταιρίας.
Ήταν μια δύσκολή και μακριά διαδικασία. ‘’Όταν κοιτάξαμε για πρώτη φορά στα ορυχεία, ήταν σαν να βρισκόμασταν στο φεγγάρι’’ αναφέρει ένας άλλος οποίος ασχολείται με τη δημιουργία δεσμών ανάμεσα στο παρελθόν και στο περιβάλλον. ‘’ Σκοπός μας δεν είναι να αποκρύψουμε το βιομηχανικό παρελθόν της περιοχής, αλλά να το αναδείξουμε.
Μετά από σχεδόν έντεκα χρόνια, τριάντα αναπτυξιακά σχέδια εμφανίστηκαν στην περιοχή. Μαρίνες και αμμώδεις παραλίες οι οποίες προσφέρουν στους τουρίστες ευκαιρίες για βαρκάδες και θαλάσσια σπορ, ένα πρώην εργοστάσιο μετατράπηκε σε εκθεσιακό κέντρο τέχνης και χώρος συναυλιών, σημεία παρατήρησης του λεκανοπεδίου δημιουργήθηκαν και ένα ορυχείο έμεινε εσκεμμένα ανοιχτό.
Η διαδικασία αποκατάστασης δεν θα μπορούσε να ήταν απαλλαγμένη από αναπάντεχα γεγονότα και προβλήματα. Ένα από αυτά ήταν η συχνή εμφάνιση ενός σκούρου πορτοκαλί χρώματος στα νερά εξαιτίας του αυξημένου υδροξειδίου του σιδήρου μετά από τόσα χρόνια εξορυκτικής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα μερικοί κάτοικοι, ειδικά εκείνοι που βρίσκονταν εδώ και πολλά χρόνια στην περιοχή, αντιπαθούσαν τις αλλαγές. Ήθελαν να είναι περήφανοι για το παρελθόν τους και η διατήρηση μιας ισορροπίας ανάμεσα στη ανάδειξη της μεταλλευτικής ιστορίας με την προσπάθεια δημιουργίας μια νέας εικόνας και ενός νέου brand κρίθηκε απαραίτητη.
Σε ολόκληρη τη ζωή τους πίστευαν πως η συγκεκριμένη δουλειά ήταν ευλογία για τον τόπο. Η περιοχή ήταν βρώμικη και μολυσμένη επειδή έπρεπε να είναι. Όταν όμως έμαθαν πως το κράτος είχε όμως στείλει επιστήμονες να εξετάσουν την εικόνα του χάους και της καταστροφής αισθάνθηκαν ντροπή μέσα τους.
Τέλος, πολύ είναι εκείνοι που πιστεύουν πως το μέλλον της περιοχής κρύβεται στον τουρισμό. Πεντακόσιες χιλιάδες τουρίστες διανυκτέρευσαν τον περασμένο χρόνο στην ευρύτερη περιοχή, δημιουργώντας γύρω τους μια ολόκληρη βιομηχανία. Το κάρβουνο μπορεί να σημάδεψε αυτή τη γη, μα το κληροδότημα του θα την βοηθήσει να χτίσει μια νέα πορεία. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια πιστεύεται ότι οι επισκέπτες θα φτάσουν τον ένα εκατομμύριο ετησίως.
Τα παραπάνω θα μπορούσαν να αποτελούν μια ιδανική εικόνα για το λεκανοπέδιο της Εορδαίας σε βάθος εικοσιπενταετίας… εάν δεν αποτελούσαν την ήδη υπάρχουσα εικόνα της περιοχής της Λουσατίας στα ανατολικά της Γερμανίας η οποία σχεδιάζει και εφαρμόζει την δική στρατηγική για τη μεταλιγνιτική περίοδο τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Μια μεταλιγνιτική περίοδο η οποία δεν θα έπρεπε να φαντάζει ως κάτι το μακρινό και για εμάς καθώς έχει ήδη ξεκινήσει.
Τέλος την ώρα που οι άλλοι καινοτομούν εμείς αδυνατούμε να διανοηθούμε ακόμη και την αντιγραφή.

Πηγή: http://www.theguardian.com - Παρατηρητήριο Μεταλιγνιτικής Περιόδου
Αναδημοσίευση από http://www.kozan.gr

Διαβάστε περισσότερα...
 
back to top