Επισημάνσεις- Μετεγκατασταστάσεις...

Το πρώτο χωριό που έπεσε θύμα των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ στην περιοχή ήταν η Καρδιά. Την εποχή εκείνη, δηλαδή στα 1976 οι άνθρωποι της περιοχής δεν ήξεραν ή δεν ασχολούνταν καν με την λέξη περιβάλλον και τα περί περιβαλλοντικών προβλημάτων. Άλλωστε σε μια δύσκολη εποχή, η εργασία και το χρήμα των απαλλοτριώσεων, φάνταζε ιδανική λύση και η ΔΕΗ προχώρησε χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και σε λίγα χρόνια το χωριό το είχαν καταβροχθίσει τα μηχανήματα εξόρυξης λιγνίτη.
Το δεύτερο χωριό θύμα ήταν η Εξοχή. Οι νέοι οικισμοί κτίστηκαν στην Πτολεμαίδα και δίπλα στα Κοίλα Κοζάνης. Επόμενο χωριό που έπρεπε να μετεγκατασταθεί, στις αρχές της δεκαετίας του 80, ήταν η Χαραυγή. Τότε ήταν και η πρώτη φορά που η ΔΕΗ συνάντησε αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία. Ήδη είχε αρχίσει η περιοχή να αντιλαμβάνεται το μέγεθος των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ αλλά περισσότερο ευνόησε η πολιτική κατάσταση, γιατί μπήκε αναγκαστικά στο παιχνίδι και η πολιτική σε αντίθεση με τα προηγούμενα χωριά που η πολιτική τότε ήταν στην φάση της αποκατάστασης της Δημοκρατίας ακόμα.
Τελικά μετεγκαταστάθηκε και η Χαραυγή στην θέση Κουρί, δίπλα στην Κοζάνη. Με μια γενική αποτίμηση είναι δεδομένο πως οι κοινωνίες αυτές βγήκαν κερδισμένες, τόσο σε εργασιακό επίπεδο, σε οικονομικό , σε κοινωνικό αλλά και περιβαλλοντικό. Τα επόμενα χωριά που μετεγκαταστάθηκαν πρόσφατα , αλλά που η διαδικασία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 90, κράτησε δηλαδή πάνω από 10 χρόνια δηλαδή ήταν ο Κλείτος και ο Κόμανος. Στην διαδικασία αυτή παίχτηκαν πολλά παιχνίδια. Πολιτικά, από τοπικούς θεσμικούς φορείς αλλά και από τις ίδιες τις κοινωνίες. Η πολιτική αντιπαράθεση ήταν δεδομένη και χρησιμοποιήθηκε το γεγονός της μετεγκατάστασης ανάλογα με το πως βόλευε το κάθε κόμμα και τι θα κέρδιζε και σε ποσοστό, αλλά και σε επίπεδο προσώπων. Η θεσμικοί φορείς ήθελαν και αυτοί να κερδίσουν για τους δικούς τους λόγους και οι κάτοικοι το μόνο που ήθελαν να κερδίσουν ήταν το οικονομικό όφελος.
Το περιβάλλον, το πραγματικό δηλαδή πρόβλημα της περιοχής, που έχει πολύπλευρες επιπτώσεις στην υγεία και στην ζωή των ανθρώπων, χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς από τους προστάτες του, για προσωπικούς στόχους και φιλοδοξίες και η κάτοικοι το είδαν ως μέσον πλουτισμού! Δεν είναι τυχαίο που ο κάμπος γιόμισε κτίσματα και οπωρώνες! Για αυτό και το περιβάλλον της περιοχής είναι αυτό που βιώνει όλη η βόρεια περιοχή του νομού. Με μία λέξη η κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί ως ΑΠΕΡΙΓΡΑΠΤΗ. Επόμενα χωριά που μπήκαν στο στόχαστρο ήταν η Ποντοκώμη και η Μαυροπηγή και η Ακρινή που επιζητά και δίκαια βέβαια την μετεγκατάστασής της.
Η μεταβολή του χάρτη της περιοχής για τους κατοίκους, επειδή γίνεται καθημερινά δεν γίνεται έντονα αισθητή. Για έναν όμως που γνώριζε την περιοχή και έρχεται μετά από χρόνια θα δει την έντονη αλλαγή. Χωριά που χάθηκαν, κάμποι που έγιναν ορυχεία και ένα Βέρμιο που ή μεγαλώνει ή μετατοπίζεται! Η διαχρονική ευθύνη της πολιτείας είναι δεδομένη για την κατάντια της περιοχής και αυτό δεν αλλάζει. Μεγάλο όμως μερίδιο ευθύνης έχουν και οι τοπικοί φορείς αλλά και οι κάτοικοι της περιοχής που αν δεν συνέργησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο διαπραχθέν έγκλημα , είναι αποδεδειγμένο ότι ανέχτηκαν!
Είναι επίσης δεδομένο ότι η κατάσταση θα επιδεινώνεται αφού η ΔΕΗ χρειάζεται χώρους απόθεσης στείρων υλικών και τέφρας. Ήδη οι αποθέσεις έφτασαν σε απόσταση αναπνοής την Ακρινή και είναι το μοναδικό πλεονέκτημα τη δεδομένη στιγμή για το χωριό, όσον αφορά την μετεγκατάστασή του. Όμως οι παράγοντες της περιοχής και οι κάτοικοι δεν νοιάζονται συλλογικά την περιοχή ενώ όλοι αντιλαμβάνονται πως θα είναι σε λίγα χρόνια. Η ΔΕΗ πάντα θα προχωράει και πάντα θα έχει δίκιο!
Ένα υπέροχο τραγούδι, από τον αλησμόνητο Νίκο Ξυλούρη λέει: Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί - κρατούσαν δίκιο οι οχτροί - και μεις φωνάζαμε - ζήτω και γεια - σαν κάθε μέρα…….

Πηγή: Kozan.gr-Πασχάλης Τσολάκης