ΠΡΑΣΙΝΗ ΛΥΣΗ στην ΚΡΙΣΗ...

Ο όρος ecology, που βρίσκεται πλέον στην ημερήσια ατζέντα των κυβερνήσεων των υπερεθνικών οργάνων, των ερευνητικών οργανισμών και των κινημάτων, είναι προφανώς ελληνικός (οικολογία). Αναφέρεται στην έλλογη διαχείριση του «οίκου» μας, που στην προκειμένη περίπτωση είναι το «κοινό μας σπίτι» (η Γη). H οικολογία ως έννοια έλκει την καταγωγή της από την αρχαιοελληνική ρήση «παν μέτρον άριστον». Η διαπίστωση αυτή περί της ελληνοκεντρικότητας της οικολογίας, ευρέως αποδεκτή στις μέρες μας, δεν απορρέει από κάποια έξαρση εθνικισμού και προγονολατρείας (μακράν των οικολογικών κινημάτων τέτοιες αγκυλώσεις), αλλά από το γεγονός ότι οι αρχές της αειφορίας, της ορθολογικής διαχείρισης των φυσικών πόρων, της συνύπαρξης με τη φύση, της μέριμνας για τις επόμενες γενιές έχουν μέσα τους ως βασική προϋπόθεση το «μέτρο».
Δυστυχώς στις μέρες μας το μέτρο έχει αντικατασταθεί από την υπερβολή (κατά παράβαση του «μηδέν άγαν») με καταστροφικά – και ορατά τοις πάσι –αποτελέσματα. Οι κλιματικές αλλαγές έχουν δραματικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον (τήξη πάγων, άνοδος στάθμης θαλασσών, ερημοποίηση, διάβρωση εδαφών, λειψυδρία), καθώς και σε αυτόχθονες πληθυσμούς οι οποίοι απειλούνται με λιμοκτονία και εξαναγκάζονται σε μαζικές μεταναστεύσεις (200 εκατομμύρια περιβαλλοντικοί πρόσφυγες προβλέπει ο ΟΗΕ την επόμενη δεκαετία). Παράλληλα η βιοποικιλοτητα συρρικνώνεται δραματικά, όπως και τα δάση, ενώ το πόσιμο νερό αποτελεί είδος πολυτελείας για το 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η πρόσφατη οικονομική κρίση ανέδειξε το πρόβλημα της υπερβολής και της πλεονεξίας και από μια άλλη πλευρά (αυτή της χρηματοπιστωτικής ασυδοσίας), αλλά δεν φώτισε πλήρως τις σημαντικότερες πλευρές του. Πράγματι όλος ο κόσμος εστίασε στο σημερινό οικονομικό «κράχ», το οποίο όμως δεν αποτελεί παρά την κορυφή του παγόβουνου. Ελάχιστοι πήγαν πιο μακριά και μίλησαν για μια τρισχειρότερη οικονομική κρίση, η οποία θα προέλθει ως συνέπεια της οικολογικής κρίσης. Προ δύο ετών ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος Stern (βλ σχετική έκθεση του ΟΟΣΑ) προέβλεψε ότι αν η ανθρωπότητα δεν δαπανήσει σήμερα το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ για να μετριάσει τις κλιματικές αλλαγές, τότε σε δυο-τρεις δεκαετίες θα αναγκαστεί να διαθέσει μέχρι και 20% του ΑΕΠ (!) για την αντιμετώπιση των πολυδιάστατων καταστροφών σε φυσικούς πόρους, ανθρώπους και οικοσυστήματα. Αυτό ισοδυναμεί με παγκόσμια οικονομική κατάρρευση που μπροστά της η σημερινή κρίση ωχριά. (Με βάση έναν πρόσφατο υπολογισμό μόνο η καταστροφή των δασών προκαλεί απώλειες 2,5 - 3 τρις δολάρια ετησίως, όταν η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει μέχρι στιγμής στοιχίσει τα μισά )
Με βάση τα παραπάνω είναι σαφές ότι η Οικολογία δεν είναι απλά ένα κίνημα για καθαρότερο περιβάλλον, ούτε μια αφηρημένη ιδεολογία του μέλλοντος. Είναι κάτι που αφορά το ΣΗΜΕΡΑ για να υπάρξει το αύριο. Η Οικολογία συνεπώς είναι ταυτόχρονα επιστήμη, κίνημα, πολιτική και ιδεολογία. Προτείνει ένα τελείως διαφορετικό σύστημα παραγωγής - κατανάλωσης και κοινωνικής οργάνωσης και αγωνίζεται στον κοινωνικό και πολιτικό στίβο για να το προωθήσει.

Χρειαζόμαστε κοσμογονικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα

Τα περιβαλλοντικά θέματα έχουν γίνει πια διεθνή πολιτικά προβλήματα και απαιτούν ανάλογη διαχείριση, παγκόσμιες συνεργασίες και – προπαντός- νέο τρόπο σκέψης. Πέρα από την προσωπική ευαισθησία και την αναθεώρηση του καθημερινού τρόπου ζωής μας, είναι ανάγκη να γίνουν πολλά στο επίπεδο της κοινωνίας και της πολιτικής.

* Χρειαζόμαστε μια νέα κοινωνική αντίληψη, που να υποτάσσει το ατομικό στο συλλογικό, το εθνικό στο παγκόσμιο, το οικονομικό στο οικολογικό. Το περιβάλλον και η ποιότητα ζωής δεν αποτελούν πολυτέλεια, και η υποβάθμισή τους μας κάνει όλους φτωχότερους.
* Χρειαζόμαστε μια ισχυρή κοινωνία των πολιτών, ικανή να προτείνει και να διεκδικεί, να δημιουργεί πολιτικό κόστος, αλλά και να παράγει εναλλακτικές λύσεις, υπερβαίνοντας την εύκολη συνθηματολογία και τις απλουστευτικές σχηματοποιήσεις
* Χρειαζόμαστε ένα συγκροτημένο οικολογικό πράσινο κίνημα, που να συνδέει την προτεραιότητα του περιβάλλοντος με τα ζητήματα της κοινωνίας και της οικονομίας, να πιέζει οργανωμένα και να καταθέτει συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις

Ειδικά στην Ελλάδα τα καθήκοντα του Οικολογικού Κινήματος είναι πολύ πιο βαριά, αφού η χώρα μας κατέχει πολλά αρνητικά ρεκόρ σε όλη την Ευρώπη: Έξι ελληνικές πόλεις ανήκουν στη δεκάδα των πιο ρυπασμένων ευρωπαϊκών πόλεων, ο νομός μας φιλοξενεί το 1ο και 3ο πιο ρυπογόνα εργοστάσια (σε εκπομπές CO2) της γηραιάς ηπείρου, έχουμε καταδικαστεί επανειλημμένα διότι σημαντικοί βιότοποι καταλαμβάνονται από παράνομες και αυθαίρετες κατασκευές, ο αιγιαλός και τα δάση μας είναι από τα πιο καταπατημένα στην Ευρώπης, ενώ ανήκουμε στις ελάχιστες χώρες που δεν έχουν ακόμη ξεχωριστό Υπουργείο Περιβάλλοντος. Παράλληλα οδεύουμε με ραγδαίους ρυθμούς σε μια αρρωστημένη οικονομία (και κοινωνία), η οποία καταναλώνει περισσότερο από όσο παράγει.
Αναδεικνύεται λοιπόν στην Ελλάδα ένα μεγάλο έλλειμμα βιωσιμότητας που δεν αφορά μόνο την προστασία του περιβάλλοντος και τη λειτουργία των θεσμών, αλλά όλους σχεδόν τους τομείς οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Το γεγονός αυτό καθιστά ακόμη πιο επίκαιρους τους στόχους της ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ για ριζική αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου (μείωση λιγνίτη, προώθηση ήπιων πηγών ενέργειας – εξοικονόμηση), για καθαρές τεχνολογίες, πράσινα ποιοτικά προϊόντα, βιώσιμη και αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων, προστασία των οικοσυστημάτων, βιολογική γεωργία, δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας κλπ.
Και φυσικά δεν είναι μόνο αυτά. Μαζί με τους «παραδοσιακούς» τους στόχους οι Οικολόγοι αγωνίζονται σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής (ανεργία, υγεία παιδεία, κοινωνικά δικαιώματα, εξωτερική πολιτική, πολιτισμός) ανανεώνοντας και μπολιάζοντας τις παλιές προσεγγίσεις με την παγκόσμια οικολογική σκέψη.
Όμως, παρά την ευαισθητοποίηση σημαντικών τμημάτων της κοινωνίας, οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις θέτουν τους στόχους αυτούς στο περιθώριο των προτεραιοτήτων τους και προωθούν άλλα, δευτερεύοντα θέματα, αδυνατώντας να προσαρμοστούν στις ανάγκες μιας σύγχρονης πολιτικής.
Κάτω από τις συνθήκες αυτές προβάλει επιτακτικά η ανάγκη για την ανάπτυξη και στήριξη της Πολιτικής Οικολογίας στην Ελλάδα, ώστε το παγκόσμιο σύνθημα «ΠΡΑΣΙΝΗ ΛΥΣΗ στην ΚΡΙΣΗ» να περάσει από τη σφαίρα της θεωρίας σε εκείνη της πραγματικής πολιτικής.

Λ. Τσικριτζής
Πρόεδρος Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης
Υποψήφιος Ευρωβουλευτής Οικολόγων Πρασίνων