Βαρέα μέταλλα σε λίμνες, ποτάμια...

Δύσκολο το έργο της αρμόδιας επιτροπής να εξετάσει την πιθανή επιμόλυνση και τροφίμων. Πώς ακυρώνεται, επί του πρακτέου, το έργο των επιστημόνων; Απλώς, οι υπηρεσίες αρνούνται να τους προμηθεύσουν τα απαραίτητα στοιχεία. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων) συστάθηκε τον προηγούμενο Μάιο διεπιστημονική επιτροπή εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να εξετάσει την πιθανή επιμόλυνση τροφίμων από μέταλλα και μεταλλοειδή, με στόχο την εκτίμηση κινδύνου από την κατανάλωση επιμολυσμένων τροφίμων.

«Δεν συνεργάστηκαν»

Τα μέλη της επιτροπής, ως όφειλαν, στις 10 Ιουνίου απέστειλαν περισσότερες από τριάντα επιστολές προς όλα τα εργαστήρια και τους οργανισμούς που πραγματοποιούν ελέγχους σε σχέση με την παρουσία βαρέων μετάλλων -εξαιρετικά τοξικών ουσιών για την υγεία- στα τρόφιμα. Ωστόσο, οι μόνοι που μπήκαν στον κόπο να απαντήσουν ήταν τα εργαστήρια αναλυτικής χημείας του ΕΚΠΑ (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο) και το ΕΤΑΤ (Εργαστήριο Οργανοληπτικών Ελέγχων). Κανένα άλλο εργαστήριο δεν ανταποκρίθηκε, όπως αναφέρεται στην έκθεση της επιτροπής.
«Δεν συνεργάστηκε κανείς», λέει στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής Χημείας Τροφίμων και μέλος της επιτροπής κ. Ιωάννης Ζαμπετάκης. «Κάποιοι απάντησαν ότι για να δώσουν τα στοιχεία θέλουν απευθείας εντολή από τον αρμόδιο υπουργό, άλλοι, ότι δεν προλαβαίνουν και άλλοι, ότι δεν έχουν στοιχεία», προσθέτει. H Επιτροπή συστάθηκε καθώς η Ευρωπαϊκή Αρχή Τροφίμων (EFSA) μελετά τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένων ανωτάτων ορίων συγκέντρωσης βαρέων μετάλλων στα τρόφιμα. Εως σήμερα τα όρια που έχουν τεθεί για κάποια από τα βαρέα μέταλλα αφορούν μόνο το πόσιμο νερό. Δεδομένης όμως της έλλειψης στοιχείων όσον αφορά τα τρόφιμα περιορίστηκε να καταγράψει τις τιμές που έχουν καταγραφεί στα επιφανειακά και υπόγεια νερά από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οπως διαπιστώνεται από τα διαθέσιμα στοιχεία, ο Ασωπός είναι ο πλέον ρυπασμένος ποταμός, καθώς οι τιμές για όλα σχεδόν τα βαρέα μέταλλα που καταγράφονται είναι πάνω από τα ανώτατα επιτρεπτά όρια. Ο Πηνειός σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ποταμούς παρουσιάζει σχετική επιβάρυνση που σχετίζεται κυρίως με τις υψηλές συγκεντρώσεις σε νικέλιο και χρώμιο. Ο Εβρος παρουσιάζει την υψηλότερη τιμή όσον αφορά τον υδράργυρο. Τις χαμηλότερες συγκεντρώσεις παρουσιάζουν οι ποταμοί Βοιωτικός Κηφισός και Αλφειός, ενώ οι υπόλοιποι βρίσκονται κάπου στη μέση.
Οσον αφορά τις λίμνες, η λίμνη Πετρών (νομός Φλωρίνης) παρουσιάζει την υψηλότερη ρύπανση, κυρίως πολύ υψηλές συγκεντρώσεις υδραργύρου, καθώς δέχεται τα απόβλητα των εργοστασίων της Πτολεμαΐδας. Η λίμνη Κορώνεια -ή ό,τι έχει απομείνει από αυτήν- έχει πολύ υψηλές συγκεντρώσεις αρσενικού, υδραργύρου, μολύβδου και καδμίου. Τις χαμηλότερες συγκεντρώσεις παρουσιάζουν οι λίμνες Μόρνου, Υλίκης και Μαραθώνα.

Στοιχεία για τα υπόγεια

Για τα υπόγεια νερά τα στοιχεία που υπάρχουν καλύπτουν ένα πολύ μικρό ποσοστό της καλλιεργούμενης έκτασης της Ελλάδας, όπου γίνεται και η χρήση αυτών των νερών. Τα υπόγεια νερά της περιοχής του Λαυρίου είναι έντονα επιβαρυμένα με βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδο, νικέλιο και κάδμιο, κυρίως λόγω των κοιτασμάτων μεταλλευμάτων. Τα υπόγεια νερά της Πτολεμαΐδας, του Αλιβερίου και της Μεγαλόπολης είναι επίσης επιβαρυμένα όπως επίσης και τα υπόγεια νερά των Ορεστιάδας, Κομοτηνής, Ξάνθης, Πύργου και Ηλείας. Τέλος, στα υπόγεια νερά των Οινοφύτων, του Ωρωπού και στα Μεσόγεια παρατηρούνται υψηλές τιμές βαρέων μετάλλων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρέπει να γίνουν έλεγχοι σε τρόφιμα στις συγκεκριμένες περιοχές, έτσι ώστε να μάθουμε τι είδους προϊόντα παράγονται.

Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή-Τανια Γεωργιοπουλου