Δημιουργία δικτύου περισυλλογής και ανακύκλωσης φαρμάκων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας...

Η ανακύκλωση φαρμάκων αποτελεί πάγια δραστηριότητα πολλών ευρωπαϊκών χωρών εδώ και χρόνια. Αν και δεν είναι ευρέως γνωστό, τα φάρμακα τα οποία απορρίπτονται ανεξέλεγκτα ή οδηγούνται στις χωματερές αποτελούν δυνητική εστία σοβαρής ρύπανσης στο περιβάλλον. Αντιβιοτικά, παυσίπονα, αλοιφές κτλ παράγουν κατά την αποικοδόμηση τους τοξικές ουσίες που ενδέχεται να περάσουν στον υδροφόρο ορίζοντα[1].
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σύμφωνα με έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στη Δανία και τη Σουηδία οι 27 από τις 100 πιο διαδεδομένες δραστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων ανιχνεύτηκαν στο περιβάλλον! Κάθε χρόνο στην Ελλάδα διακινούνται περίπου 500 εκατομμύρια συσκευασίες φαρμάκων. Από αυτά ένα ποσοστό 5 – 10% πετιούνται αχρησιμοποίητα ή ληγμένα!

Η ελληνική πραγματικότητα
Στην χώρα μας η πιο γνωστή και συντονισμένη προσπάθεια περισυλλογής και ανακύκλωσης φαρμάκων είναι αυτή του Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών (ΣΥ.ΦΑ) Θεσσαλονίκης. Μέχρι στιγμής 600 μέλη - φαρμακεία[2] από την Θεσσαλονίκη αλλά και τη Φλώρινα, την Καστοριά, τις Σέρρες κ.α. είπαν το ναι στην ανακύκλωση τοποθετώντας ειδικούς κάδους ανακύκλωσης. Από το φθινόπωρο του 2008 παίρνουν μέρος στο πρόγραμμα και οι ΣΥ.ΦΑ. Καβάλας και Ροδόπης. Τα φάρμακα συλλέγονται από τους οδηγούς-διανομείς των ΣΥ.ΦΑ. και συγκεντρώνονται στη Νέα Ραιδεστό Θεσσαλονίκης. Από κει, μια φορά τον χρόνο, αποστέλλονται σε ειδικά κέντρα της Γερμανίας και του Βελγίου για καταστροφή. Μετά από 3-6 μήνες εκδίδεται πρωτόκολλο καταστροφής, το οποίο αποστέλλεται στον ΣΥ.ΦΑ. Θεσσαλονίκης. Οι 600 κάδοι κόστισαν 25.000€, ενώ η αποστολή ενός κιλού φαρμάκων στο εξωτερικό κοστίζει 2€. Μόνο για το 2008 η συγκέντρωση φαρμάκων ξεπέρασε τον 1,5 τόνο. Δεδομένου του ότι στην Ελλάδα λειτουργούν 11.000 φαρμακεία, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο ΣΥ.ΦΑ. Θεσσαλονίκης συμμετέχει στην ανακύκλωση χαρτοκιβωτίων (περίπου 8 τόνοι /μήνα!) και στην επιδότηση (50%) αντικατάστασης της πλαστικής σακούλας με χάρτινη, για όσα φαρμακεία-μέλη το επιθυμούν.

Προτάσεις
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήσαμε στο Ν. Κοζάνης, διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχει καμία επίσημη σχετική πρωτοβουλία από τον ΣΥ.ΦΑ. Κοζάνης, καθώς επίσης δεν υπάρχουν φαρμακεία που να συμμετέχουν στο παραπάνω πρόγραμμα εκτός ελαχίστων και αφανών περιπτώσεων.

Προτείνουμε:

Στο Νομάρχη Κοζάνης κ Δακή, ως φαρμακοποιό, να αναλάβει την πρωτοβουλία συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να πάρει σάρκα και οστά αντίστοιχο εγχείρημα και στο νομό μας
Στον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας να προωθήσει την πρόταση και στους υπόλοιπους νομούς Δυτικής Μακεδονίας, εντάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδότηση του προγράμματος σε κάποια από τις δράσεις – μέτρα του ΕΣΠΑ
Στην ΤΕΔΚ Ν. Κοζάνης να βοηθήσει μέσω των Δήμων στη δημιουργία μικρών υποδομών συλλογής φαρμάκων και στην ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Στο ΣΥΦΑ Κοζάνης να συνεργαστεί ενεργά και να ενημερώσει τα μέλη του για τη διαδικασία της ανακύκλωσης
Στη ΔΙΑΔΥΜΑ, η οποία διαθέτει εμπειρία στην ανακύκλωση, να συμβάλει στο στήσιμο των σχετικών υποδομών σε συνεργασία με τους τοπικούς ΣΥ.ΦΑ .
Στην ΑΝ.ΚΟ να εκπονήσει (σε συνεργασία με τη ΔΙΑΔΥΜΑ) μελέτη κόστους - οφέλους, σχετικά με την δυνατότητα δημιουργίας, πιστοποιημένου κέντρου καταστροφής φαρμάκων (πιθανή πρόταση για το ΕΣΠΑ). Το κόστος αποστολής φαρμάκων στο εξωτερικό (2€ / κιλό) είναι αρκετό υψηλό, και συνεπώς είναι προτιμότερο να μην εκρεύσει ως συνάλλαγμα στο εξωτερικό, αλλά να επενδυθεί στην εν λόγω μονάδα διαχείρισης ληγμένων φαρμάκων, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Στο ΤΕΙ ΔΜ να συνεισφέρει μέσω της ανάθεσης σχετικής πτυχιακής εργασίας σε φοιτητές του Τμήματος Τεχνολογιών Αντιρρύπανσης.
Στο Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών Κοζάνης να στηρίξει μέσω των μελών του και των ενεργειών του το πρόγραμμα.
Στους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα» και τους «Γιατρούς του κόσμου» να μεριμνήσουν για τη διάθεση των μη ληγμένων φαρμάκων σε φτωχές χώρες του τρίτου κόσμου.
Είμαστε ανοικτοί στις θέσεις και τις προτάσεις που θα προκύψουν, συνεχίζοντας αυτό το διάλογο που μόλις άρχισε.

Κοζάνη, 6/11/2009
Οικολογική Κίνηση Κοζάνης