Το μέλλον στις φλόγες...

Οι κλιματικές αλλαγές εντείνουν το μέγεθος και τη διάρκεια των πυρκαγιών στη Μεσόγειο σύμφωνα με έκθεση του Ισπανικού Γραφείου της Greenpeace
Όπως τεκμηριώνει η έκθεση του Ισπανικού Γραφείου της Greenpeace «Το μέλλον στις φλόγες»[1], τα δάση της Μεσογείου είναι σήμερα πιο εύφλεκτα σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό οφείλεται στους καύσωνες και τις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, ως αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών, αλλά και στις αλλαγές στη χρήση της γης, την εγκατάλειψη της υπαίθρου και την κακή διαχείριση των δασικών εκτάσεων. Το αποτέλεσμα είναι πυρκαγιές μεγαλύτερης έντασης και διάρκειας, ένα φαινόμενο που θα χειροτερεύει με το χρόνο, δεδομένου ότι η απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα από τα καμένα εδάφη εντείνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σε ιδιαίτερα δυσοίωνη θέση βρίσκεται και η Ελλάδα.
Η έκθεση εξετάζει αναλυτικά τις περιπτώσεις μεγάλων πυρκαγιών στη Μεσόγειο τα τελευταία 6 χρόνια, από τη Γαλικία (όπου κάθε χρόνο εκδηλώνονται οι μισές φωτιές της Ισπανίας), τη νότια Γαλλία, την Ιταλία, ενώ ειδική αναφορά γίνεται στις μεγάλες πυρκαγιές της Ελλάδας το 2007. «Οι κλιματικές αλλαγές συμβάλλουν στη δημιουργία μίας καινούργιας ‘γενιάς’ πυρκαγιών, με άγνωστες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις» αναφέρει η Ναταλία Τσιγαρίδου, Υπεύθυνη του Δικτύου Δράσης Καταναλωτών στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace. «Οι δασικές πυρκαγιές γίνονται όλο και πιο έντονες και μεγαλύτερες στην περιοχή της Μεσογείου, αλλά και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως η Καλιφόρνια και η Αυστραλία. Καθώς μάλιστα τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν αυξημένες περιόδους ξηρασίας στο εγγύς μέλλον, είναι φανερό ότι βρισκόμαστε κοντά σε μία παγκόσμια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης». Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Ένωση την περασμένη εβδομάδα, ήδη μέχρι τα μέσα του 2009 η δασική έκταση που είχε αποτεφρωθεί στην ΕΕ φέτος ήταν μεγαλύτερη από τη συνολική καμένη γη σε όλη τη διάρκεια του 2008. [2]
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του Ισπανικού Γραφείου της Greenpeace, οι πυρκαγιές του 2007 στην Πελοπόννησο εκδηλώθηκαν ενώ επικρατούσαν στην περιοχή ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, δηλαδή υψηλές θερμοκρασίες και ισχυροί άνεμοι, ενώ είχε προηγηθεί ένας χειμώνας με περιορισμένη βροχόπτωση. Τα φαινόμενα αυτά, ενώ δεν προκαλούν από μόνα τους τις πυρκαγιές, καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την καταπολέμησή τους με τα υπάρχοντα μέσα και σχεδιασμούς. Εν όψει των νέων συνθηκών ως αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών, είναι απαραίτητος ο εκ νέου σχεδιασμός για την πρόληψη και καταπολέμηση των πυρκαγιών στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο[3].
Η Μεσόγειος έχει χαρακτηριστεί από την Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC), ως ιδιαίτερα ευάλωτη περιοχή στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών. Οι πυρκαγιές εντείνουν ακόμα περισσότερο το φαινόμενο του θερμοκηπίου, καθώς τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα απελευθερώνονται από τα καμένα δάση, την ώρα που λιγοστεύουν οι περιοχές του πλανήτη που λειτουργούν ως «πνεύμονες», απορροφώντας διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται ότι οι δασικές πυρκαγιές ευθύνονται για το 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου [4].
Η επιστήμη προβλέπει ότι ο αριθμός των πυρκαγιών παγκοσμίως αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, όχι μόνο στη Μεσόγειο, αλλά και στον Αμαζόνιο και στα Βόρεια και Αρκτικά Δάση (Boreal Forests). Αν μάλιστα η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας περάσει τους 3 βαθμούς – ένα ρεαλιστικό σενάριο αν δεν λάβουμε δράση μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια – τότε η ένταση και το μέγεθος των πυρκαγιών θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο, εκτός από τη Μεσόγειο και σε περιοχές όπως οι νοτιοανατολικές ΗΠΑ, το οροπέδιο του Θιβέτ και η Νότια Αμερική. [5]
«Είναι προφανές ότι όσον αφορά στις πυρκαγιές βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαύλο κύκλο», αναφέρει η Ναταλία Τσιγαρίδου. «Οι κλιματικές αλλαγές παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση των πυρκαγιών που, με τη σειρά τους, εντείνουν το πρόβλημα». «Οι ηγέτες μας δεν πρέπει να αφήσουν τον πλανήτη να καεί στις φλόγες, πρέπει να συμφωνήσουν για τη δραστική μείωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να χρηματοδοτήσουν τις δράσεις για τον τερματισμό της αποδάσωσης. Αν αποτύχουν, θα αφήσουν το μέλλον μας στις φλόγες».
Η Greenpeace απαιτεί από τους ηγέτες του πλανήτη να παρευρεθούν αυτοπροσώπως στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στην Κοπεγχάγη τον ερχόμενο Δεκέμβριο, και να συμφωνήσουν σε σημαντικές μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για τις αναπτυγμένες χώρες τουλάχιστον 40% έως το 2020, όπως δηλαδή επιτάσσει η επιστήμη προκειμένου να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών. Επιπλέον, οι αναπτυγμένες χώρες οφείλουν να χρηματοδοτήσουν με τουλάχιστον €110 δις ετησίως ως το 2020 τις αναπτυσσόμενες για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και τον τερματισμό της καταστροφής των αρχέγονων και τροπικών δασών του πλανήτη.

Για περισσότερες πληροφορίες:
Ναταλία Τσιγαρίδου, 210 3840774-5, 6984617025

Σημειώσεις προς τους συντάκτες:

1. Η περίληψη της έκθεσης στα ελληνικά εδώ: http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/forestΟλόκληρη η έκθεση στα ισπανικά, εδώ:
http://www.greenpeace.org/espana/reports/0908122. European Forest Fire Information Centre: http://effis.jrc.ec.europa.eu
3. Βλ. σχετικά τις προτάσεις της Greenpeace για την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών στην περίληψη της έκθεσης στα ελληνικά http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/forest
4. PNAS, Μία μελέτη για τις επιπτώσεις των κλιματικών στα οικοσυστήματα του πλανήτη: http://www.pnas.org/content/103/35/13116
5. PNAS, Μία μελέτη για τις επιπτώσεις των κλιματικών στα οικοσυστήματα του πλανήτη: http://www.pnas.org/content/103/35/13116