Τα σπίτια μας χάνουν το 25% της ενέργειας...

Εχουμε τα πιο «σπάταλα» κτίρια στην Ευρώπη, αφού στον οικιακό τομέα ξοδεύουμε περισσότερη ενέργεια από πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης. Το... ελληνικό παράδοξο έχει την εξήγησή του, αφού το 70% των οικοδομών δεν διαθέτει ούτε στοιχειώδη μόνωση, αφού κατασκευάστηκαν πριν από το 1979, οπότε τέθηκε σε εφαρμογή ο πρώτος, υποτυπώδης ακόμη και για την εποχή του, κανονισμός θερμομόνωσης. Μόλις το 15% των οικοδομών διαθέτει κουφώματα με διπλά τζάμια.
Το αποτέλεσμα; Το 25% της ενέργειας που καταναλώνεται από τα νοικοκυριά χάνεται και διαχέεται στον περιβάλλοντα χώρο μέσα από τα ανοίγματα και τους τοίχους! Αρκεί να αναφερθεί ότι τους καλοκαιρινούς μήνες, κάθε φορά που το θερμόμετρο ανεβαίνει κατά έναν βαθμό Κελσίου, η κατανάλωση ενέργειας αυξάνει κατά 4%. Και ακόμη ότι μια ταράτσα χωρίς μόνωση το καλοκαίρι ή ένα κούφωμα με απλό τζάμι το χειμώνα είναι αρκετά για να προκαλέσουν αίσθημα δυσφορίας στους ενοίκους ακόμη και αν η θερμοκρασία στο εσωτερικό του χώρου είναι σωστή.
Από τον Ιανουάριο του 2006 τέθηκε σε εφαρμογή στη νέα κοινοτική Οδηγία που φιλοδοξεί να περιορίσει τη σπατάλη στον κτιριακό τομέα, στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Προβλέπει μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας σε όλες τις νέες οικοδομές, ενώ για τις υπάρχουσες έδινε τριετή περίοδο προσαρμογής. Κατά την ελληνική «παράδοση», έπρεπε να έρθει η πρώτη καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να φθάσουμε στον Ιούνιο του 2008 για να ενσωματωθούν με τον νόμο 3661 οι διατάξεις της στην εθνική νομοθεσία. Χρειάστηκε όμως να περάσει κι άλλος ένας χρόνος για να ανακοινωθούν από τον υπουργό Ανάπτυξης τα κίνητρα για τη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων.

Απέχει... το ΥΠΕΧΩΔΕ

Το καθ' ύλην αρμόδιο υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ λάμπει διά της... απουσίας του. Ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι εδώ και τέσσερις μήνες βρίσκεται στα συρτάρια του κ. Σουφλιά το σχέδιο διατάγματος για το σύστημα πιστοποίησης και ελέγχου των παρεμβάσεων, του πιο σημαντικού κρίκου για την αποτελεσματικότητα των εξαγγελθέντων μέτρων.
Πρόκειται για μέτρο που, σύμφωνα με το νόμο, έπρεπε να λειτουργεί από τις αρχές του 2009 και αφορά τον αδιάβλητο μηχανισμό που θα εκδίδει την ενεργειακή «ταυτότητα» κάθε οικοδομής. Οι ίδιες πηγές μάς εξηγούσαν ότι οι αντιρρήσεις εστιάζονται κυρίως στις αμοιβές των μηχανικών που θα ενταχθούν στα μητρώα των ενεργειακών μηχανικών και θα κάνουν τον ενεργειακό έλεγχο και τη βαθμονόμηση των κτιρίων, εκδίδοντας το πιστοποιητικό που δεν θα επισυνάπτεται απλώς στα συμβόλαια μεταβίβασης, αλλά θα μετράει στη διαμόρφωση της τιμής πώλησης κάθε ακινήτου.
Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει προτείνει αμοιβή 100 ευρώ ανά διαμέρισμα για τους μηχανικούς που θα κάνουν τους ελέγχους, ενώ το Τεχνικό Επιμελητήριο επιμένει στα 300 ευρώ.
Επί της ουσίας τα μέτρα που ανακοίνωσε ο κ. Χατζηδάκης, με προοπτική να τεθούν σε εφαρμογή από τον Οκτώβριο, προβλέπουν επιδότηση από 30 έως και 50% για συγκεκριμένες εργασίες ανακαίνισης οικοδομών για τις οποίες έχει εκδοθεί άδεια πριν από το 1980, με ανώτατο κόστος εργασιών τα 120.000 ευρώ. Ως την έναρξη του προγράμματος προβλέπεται να δημιουργηθεί ειδικό site με πληροφοριακό υλικό για τα τιμολόγια κάθε εργασίας και ενδεικτικά τηλέφωνα για συνεργεία που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον τομέα. Στη διάθεση των ενδιαφερομένων θα τεθούν και τα ΚΕΠ, ένας θεσμός που έχει βοηθήσει σε πολλά κοινωνικά προγράμματα. Αφορά ωστόσο μόνον περιοχές με τιμή ζώνης, σύμφωνα με τους πίνακες των εφοριών, ως 1.500 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Είναι μέτρα σε θετική κατεύθυνση, που ωστόσο θεωρούνται ανεπαρκή αφού:

**Η μόνωση των εξωτερικών τοίχων εντάσσεται στις προαιρετικές παρεμβάσεις, παρά το γεγονός ότι αποτελούν βασική οδό απωλειών. Μάλιστα, απαιτείται και έκδοση οικοδομικής άδειας, παρά το γεγονός ότι με την αναθεώρηση του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ) το 2000 νομοθετήθηκε ότι το επιπλέον πάχος των τοίχων για την ενίσχυση της θερμομόνωσης δεν προσμετράται στον συντελεστή δόμησης.
**Δεν αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που θα ανακύψουν σε πολυκατοικίες. Ο κανονισμός απαιτεί ομοφωνία για τέτοιας κλίμακας παρεμβάσεις και επομένως ενδεχόμενη διαφωνία, ακόμη και ενός ιδιοκτήτη, αρκεί για να ματαιώσει την προσπάθεια.
**Η θέσπιση ορίου στην τιμή ζώνης αποκλείει μεγάλες περιοχές που έχουν ανάγκη από σωστικές επεμβάσεις στον κτιριακό τους πλούτο. Μια διεύρυνση στα 2.000 ευρώ ανά τετραγωνικό καλύπτει περισσότερο το στόχο της ανανέωσης των κτιρίων.

Η κοινωνική διάσταση

Υπάρχουν ακόμη πτυχές που συνδέονται με την κοινωνική διάσταση των μέτρων και ώς τώρα δεν έχουν διερευνηθεί πλήρως. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να γίνει διαφοροποίηση για ειδικές ομάδες πληθυσμού που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη βοήθειας ώστε να αποκτήσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στα σπίτια τους. Η επιδότηση, π.χ. θα μπορούσε να φθάνει ώς και το 75% για πολύτεκνους, ανέργους και χαμηλοσυνταξιούχους. Να σημειωθεί ότι στις κατασκευές απορροφάται το 40-50% των φυσικών πρώτων υλών που καταναλώνει ο άνθρωπος και κάθε προσπάθεια μείωσης ή επαναχρησιμοποίησης θα έχει θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Σε κάθε περίπτωση η ανακαίνιση του κτιριακού πλούτου είναι ένα νέος τομέας δράσης για το κατασκευαστικό δυναμικό της χώρας, που για διάφορους λόγους δοκιμάζεται τα τελευταία χρόνια. Αρκεί να αναφερθεί ότι στον τομέα αυτό απασχολούνται σχεδόν 300.000 άτομα, μηχανικοί και άλλο προσωπικό. Συμμετέχει σε ποσοστό άνω του 11% στη διαμόρφωση του ετήσιου ΑΕΠ. Μάλιστα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος πριν από την οικονομική κρίση ανέφεραν ότι το 20% του συνόλου των επενδύσεων αφορούν τις οικοδομές και ότι οι Ελληνες δαπανούν ποσά της τάξης του 4,8% του ΑΕΠ για να αγοράσουν ή να κατασκευάσουν το σπίτι των ονείρων τους. *

Πηγή: Εφημερίδα Ελευθεροτυπία -ΧΑΡΑ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ