Ποταμοί αυθαιρεσίας...

Ολες οι επιστημονικές μελέτες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Δείχνουν ότι η μόλυνση και η περιβαλλοντική επιβάρυνση δεν αποτελούν θλιβερό προνόμιο των μεγαλουπόλεων και των βιομηχανικών περιοχών, αλλά αγγίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το σύνολο του φυσικού πλούτου της χώρας. Η αδιαφορία του πληθυσμού για το περιβάλλον συν η αβελτηρία των κυβερνήσεων επί δεκαετίες διαβρώνουν πανέμορφα οικοσυστήματα γύρω από ποτάμια, όπως ο Αλιάκμων και ο Νέστος, για να οδηγηθούν σταδιακά στην καταστροφή.

Μέτρια έως κακή είναι η οικολογική κατάσταση των ποταμών Νέστου, Αξιού και Αλιάκμονα. Λύματα, βιομηχανικά απόβλητα, φυτοφάρμακα, υποβαθμισμένες όχθες και πηγές από την υπεράντληση συνθέτουν μια απογοητευτική εικόνα. Πρόσφατη οικολογική μελέτη στα νερά των τριών ποταμών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης δείχνει τα μεγέθη της επιβάρυνσης, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τον αρμόδιο κρατικό φορέα (ο οποίος παραμένει απλός παρατηρητής) για τη λήψη μέτρων εντός και εκτός συνόρων. «Τα περιθώρια για βελτίωση στενεύουν ώς το 2015 καθώς οι υπεύθυνες για την ποιότητα και τη διαχείριση των υδάτων Περιφέρειες ανά την Ελλάδα (με εξαίρεση την Κεντρική για τον Στρυμόνα και την Ανατολική για τον Νέστο) ελάχιστα προχώρησαν το δίκτυο παρακολούθησης για το οποίο η χώρα μας καταδικάστηκε από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια τον περασμένο Ιανουάριο», επισημαίνει η καθηγήτρια του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ κ. Μαρία Λαζαρίδου, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η επιστημονική μελέτη πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούνιο κατά την περίοδο υψηλής ροής των υδάτων στους τρεις ποταμούς, από μεταπτυχιακούς φοιτητές του διατμηματικού προγράμματος (Πολυτεχνείου, Γεωλογίας και Βιολογίας) και τα αποτελέσματά της θα ανακοινωθούν στο 3ο Πανελλήνιο συνέδριο «Περιβάλλον και Υγεία» που διοργανώνει από σήμερα στη Θεσσαλονίκη η Πανελλήνια Ενωση Βιοεπιστημόνων (ΠΕΒ) σε συνεργασία με το πανεπιστημιακό τμήμα Βιοεπιστημών και τα Ερευνητικά Ινστιτούτα της χώρας και υπό την αιγίδα του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ.
Ο Αξιός, σύμφωνα με τις δειγματοληψίες σε οκτώ σταθμούς την περίοδο Ιουνίου-Ιουλίου, παρουσιάζει μέτρια οικολογική κατάσταση. Ο διακρατικός ποταμός μήκους 24.615 χλμ. εκ των οποίων τα 21.690 βρίσκονται στη FYROM και μόλις τα 2.925 στο ελληνικό τμήμα, εισέρχεται στη χώρα μας ρυπασμένος. Κατάντη των ελληνικών συνόρων δέχεται επιπλέον την επιβάρυνση από βιομηχανικά απόβλητα, αστικά λύματα, ενώ υπάρχει έντονη αγροτική δραστηριότητα με υδροβόρες καλλιέργειες και χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Δειγματοληψίες νερού σε 11 σταθμούς στο ελληνικό τμήμα του ποταμού Νέστου έδειξαν τιμές μικρότερες των ορίων που ορίζει η οδηγία 98/83/ΕΚ για το πόσιμο νερό. Η ποιότητα του νερού στον κύριο ρου του ποταμού βρέθηκε κυρίως κακή ενώ στους παραποτάμιους σταθμούς πολύ καλή ή καλή. Η ποιότητα των νερών στον ποταμό Αλιάκμονα μήκους 7.133,87 χλμ. στη δυτική Μακεδονία, με εξαίρεση τα θετικά αποτελέσματα δύο σταθμών, βρέθηκε κακή έως μέτρια. «Η κατάσταση μπορεί να είναι αναστρέψιμη», επισημαίνει η κ. Λαζαρίδου, πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου. «Αρκεί η χώρα μας να συμμορφωθεί έγκαιρα τόσο στις ευρωπαϊκές οδηγίες όσο και στην ελληνική νομοθεσία για την παρακολούθηση των ποταμών καθώς απώτερος στόχος της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ είναι όλες οι χώρες της Ε.Ε. να έχουν επιτύχει την καλή κατάσταση των υδάτων τους μέχρι το 2015».

Το πρόβλημα στην Ελλάδα δεν είναι ότι λείπει η τεχνογνωσία προστασίας αυτών των πολύτιμων οικοσυστημάτων. Υπάρχει η ευρωπαϊκή εμπειρία, η οποία μάλιστα μας επιβάλλεται με οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η διαρκής καθυστέρηση, όμως, εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου με την υιοθέτηση αυτών των οδηγιών έχει ως αποτέλεσμα ανεπανόρθωτες καταστροφές.

Προς το παρόν όλα είναι αντιστρέψιμα. Οι ζημιές, ειδικά σε περιοχές που τις θεωρούμε ακόμη παρθένες, μπορεί να διογκώνονται κάθε μέρα αλλά παραμένουν μικρές. Γι’ αυτό η ελληνική πολιτεία οφείλει να κινηθεί ταχύτατα. Πρέπει να ενσωματώσει στην εθνική νομοθεσία όλες τις κοινοτικές οδηγίες για την προστασία του περιβάλλοντος και να επιβάλλει την εφαρμογή τους αυστηρά. Ετσι θα διασώσουμε τον μεγάλο πλούτο που όλοι κατέχουμε, το φυσικό μας περιβάλλον.

Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή