Νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις χρησιμοποιημένες μπαταρίες...

Από σήμερα ισχύει η αναθεωρημένη κοινοτική νομοθεσία που εξασφαλίζει την κατάλληλη συλλογή και ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων μπαταριών με στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, με την οδηγία ανατίθεται επίσης στους παραγωγούς η ευθύνη διαχείρισης των μπαταριών όταν μετατρέπονται σε απόβλητα. Τα κράτη μέλη όφειλαν το αργότερο μέχρι σήμερα να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την αναθεωρημένη οδηγία για τις μπαταρίες, που εκδόθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το 2006. Μέχρι στιγμής, επτά κράτη μέλη έχουν ανακοινώσει στην Επιτροπή εθνική νομοθεσία για την πλήρη ενσωμάτωση της οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο.

Ο αρμόδιος για το περιβάλλον Επίτροπος, κ. Σταύρος Δήμας, δήλωσε τα εξής: «Η αναθεώρηση της οδηγίας για τις μπαταρίες αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την επίτευξη του στόχου να γίνει η Ευρώπη μια κοινωνία ανακύκλωσης. Με τον καθορισμό στόχων συλλογής και με την απαίτηση ανακύκλωσης, η παρούσα νομοθεσία θα συμβάλει στην προστασία της υγείας των Ευρωπαίων πολιτών, όπως και στη βελτίωση της βιωσιμότητας της κατανάλωσης και της παραγωγής στην ΕΕ. Όσα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη μεταφέρει την οδηγία στο εθνικό δίκαιο, θα πρέπει να το πράξουν χωρίς καθυστέρηση.»

Θέματα περιβάλλοντος και υγείας

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι μπαταρίες περιέχουν μια σειρά μετάλλων, που είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα επικίνδυνα βαρέα μέταλλα μόλυβδος, κάδμιο και υδράργυρος. Με τη συλλογή και την ανακύκλωση των αποβλήτων μπαταριών αποφεύγεται η διάχυση των εν λόγω ουσιών στο περιβάλλον και εξοικονομούνται ενέργεια και φυσικοί πόροι.

Με τη νέα οδηγία1 αναθεωρείται η οδηγία του 19912 για τις μπαταρίες, η οποία δεν κατόρθωσε να περιορίσει αρκετά τους κινδύνους που συνεπάγονται, ούτε να δημιουργήσει ενιαίο πλαίσιο για τη συλλογή και την ανακύκλωσή τους. Παραδείγματος χάριν, σχεδόν η μία στις δύο «φορητές» μπαταρίες (μικρές, σφραγισμένες μπαταρίες, σε αντιδιαστολή με τις μπαταρίες βιομηχανίας ή αυτοκινήτων) που πωλήθηκαν στην ΕΕ των 15 το 2002 κατέληξε για τελική διάθεση σε χώρους υγειονομικής ταφής ή σε αποτεφρωτήρες, αντί να ανακυκλωθεί μετά τη χρήση. Το ίδιο συνέβη ακόμη και με μπαταρίες που είχαν συλλεγεί χωριστά στο τέλος του κύκλου ζωής τους.

Η αναθεωρημένη οδηγία

Όπως αναφέρεται, σκοπός της αναθεωρημένης οδηγίας είναι να αποφευχθεί η τελική διάθεση των μπαταριών στο περιβάλλον, με την προώθηση της συλλογής και της ανακύκλωσης. Προβλέπονται επίσης περιορισμοί χρήσης ορισμένων βαρέων μετάλλων. Οι βασικές αλλαγές που εισάγονται είναι οι εξής:

– απαιτήσεις για τη συλλογή ή την παραλαβή όλων των τύπων μπαταριών και καθορισμός εθνικών στόχων συλλογής για τις φορητές μπαταρίες. Επιβάλλεται για το 2012 η συλλογή των φορητών μπαταριών που χρησιμοποιούνται ετησίως σε κάθε κράτος μέλος να έχει φθάσει τουλάχιστον στο 25%, και το 2016 στο 45%.

– απαίτηση να ανακυκλώνονται όλες οι μπαταρίες που συλλέγονται (με ενδεχόμενη εξαίρεση τις φορητές μπαταρίες που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες).

– περιορισμός της χρήσης υδραργύρου σε όλες τις μπαταρίες και της χρήσης καδμίου στις φορητές μπαταρίες.

– απαγόρευση της υγειονομικής ταφής ή της αποτέφρωσης μπαταριών αυτοκινήτων και βιομηχανίας.

– απαίτηση να ανταποκρίνονται οι διαδικασίες ανακύκλωσης διαφόρων τύπων μπαταριών σε συγκεκριμένα επίπεδα απόδοσης.

– απαίτηση, σύμφωνα με την αρχή της ευθύνης του παραγωγού, να χρηματοδοτούν οι παραγωγοί το κόστος συλλογής, επεξεργασίας και ανακύκλωσης των αποβλήτων μπαταριών.

Η καθιέρωση των επιπέδων απόδοσης της ανακύκλωσης είναι καινούργιο στοιχείο στην κοινοτική νομοθεσία για τα απόβλητα. Οι σχετικοί με την απόδοση στόχοι θα προωθήσουν την καινοτομία και την εισαγωγή αποτελεσματικότερων διαδικασιών και τεχνολογιών. Εντάσσονται στην «Πρωτοβουλία για πρωτοπόρους αγορές», που δρομολογήθηκε από την Επιτροπή στις αρχές τρέχοντος έτους (βλ. IP/08/12).

Η Επιτροπή διευκρίνισε ότι οι μπαταρίες που έχουν διατεθεί νομίμως στην κοινοτική αγορά μέχρι σήμερα δεν χρειάζεται να αποσυρθούν, ούτε να αλλάξει η σήμανσή τους για να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις.

Εθνικές διατάξεις εφαρμογής

Η ανακοίνωση καταλήγει σημειώνοντας ότι μέχρι στιγμής, επτά κράτη μέλη έχουν ανακοινώσει στην Επιτροπή εθνική νομοθεσία για την πλήρη ενσωμάτωση της οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, ενώ άλλα τέσσερα την έχουν μεταφέρει εν μέρει. Ως θεματοφύλακας της Συνθήκης, η Επιτροπή θα αρχίσει αμέσως να αξιολογεί αν η εκάστοτε εθνική νομοθεσία μεταφέρει ορθά τους στόχους της οδηγίας. Η Επιτροπή θα κινήσει τις απαιτούμενες διαδικασίες επί παραβάσει έναντι των κρατών μελών που δεν έχουν ανακοινώσει τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό τους δίκαιο, εάν δεν προβούν συντόμως στις κατάλληλες ενέργειες.