Χωροταξικός σχεδιασμός, τουρισμός και εξορυκτικές δραστηριότητες...

Πονηρή διάταξη στο “Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό”, εισάγει εξορυκτικές δραστηριότητες στις περιοχές “προτεραιότητας τουρισμού”!
Τα πυρά όλων των οικολογικών οργανώσεων δέχεται - και δικαίως - το νέο πόνημα του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και …Τουρισμού, Γιώργου Σουφλιά, λόγω του είδους του μαζικού τουρισμού που προωθεί και των αναμενόμενων επιπτώσεων του στον ελληνικό χώρο.
Με μια πονηρή διάταξη, κάτω από το γενικό τίτλο “Επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις”, εισάγονται εξορυκτικές δραστηριότητες μέσα στις περιοχές που χαρακτηρίζονται “προτεραιότητας τουρισμού”. Είναι ενδιαφέρον ότι η συγκεκριμένη διάταξη δεν υπήρχε στο πρώτο σχέδιο του “Ειδικού Πλασίου για τον Τουρισμό” του Μαϊου 2007, αλλά εισήχθη στο νέο σχέδιο που κατατέθηκε το Σεπτέμβριο 2008, προφανώς καθ’ υπαγόρευσιν των μεταλλευτικών εταιρειών. Λέει το άρθρο 8, παρ.2Β:
“Αρθρο 8. Επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις

Β. Τουρισμός - Εξόρυξη:
Η άσκηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων, η πρωτογενής επεξεργασία των ορυκτών πρώτων υλών στους χώρους εξόρυξης και η εξασφάλιση των αναγκαίων θαλάσσιων διεξόδων για τη διακίνηση των προϊόντων εντός των περιοχών που χαρακτηρίζονται με το παρόν ως περιοχές προτεραιότητας τουρισμού δεν μπορεί λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της φύσης της δραστηριότητας να αποκλειστεί. Η επέκταση της δραστηριότητας στις περιοχές αυτές και σε τμήματα που εντοπίζονται νέα κοιτάσματα, είναι δυνατή ύστερα από συνεκτίμηση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών (εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων εξόρυξης, επεξεργασίας, μεταφοράς, διαχείρισης αποβλήτων, περιορισμού / αντιμετώπισης των οχλήσεων και αποκατάστασης του τοπίου) παραμέτρων.
Ο τουρισμός στην Ελλάδα εξαρτάται άμεσα από το καθαρό και αδιατάρακτο περιβάλλον και είναι πολύ ευαίσθητος στις οποιεσδήποτε μεταβόλές του. Στις τουριστικές περιοχές λοιπόν, που αποτελούν τη “βιτρίνα” της χώρας μας και θα έπρεπε να διάφυλάσσονται ως κόρη οφθαλμού, το σχέδιο του κ. Σουφλιά “δεν αποκλείει” ούτε την ύπαρξη δραστηριοτήτων εξόρυξης και θράυσης ορυκτών πρώτων υλών, ούτε καν την επέκτασή τους σε νέες (τουριστικές) περιοχές.
Μεταλλεια και τουρισμος (1): Κορωνα κερδιζω, γραμματα χανεις!
Και τι σημαίνει αλήθεια αυτή η αόριστη διατύπωση; Κάτω από την επικεφαλίδα “Επίλυση συγκρούσεων” του σχεδίου του κ. Σουφλιά για τον τουρισμό, δεν φαίνεται να επιλύεται καμία σύγκρουση. Η εξορυκτική δραστηριότητα ”δεν αποκλείεται” και η επέκταση της ”είναι δυνατή μετά από συνεκτίμηση διαφόρων παραμέτρων”. Η διατύπωση είναι στρογγυλεμένη, απαλή, τόσο απαλή ώστε να μην αντιληφθούμε τι μας περιμένει και να μην αντιδράσουμε.
“Δεν αποκλείεται” σημαίνει οτι αυτές οι διαφορές, όπου προκύψουν, θα λυθούν με βάση άλλους νόμους. Και ποιός είναι ο νόμος που διέπει τη μεταλλευτική δραστηριότητα και τη σχέση της με τον τόπο και τους πολίτες; Ο Μεταλλευτικός Κώδικας!
Το “Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό” απλά επιβεβαιώνει ότι η σύγκρουση της μεταλλείας με τις άλλες χρήσεις θα συνεχιστεί, ακόμα και μέσα στις τουριστικές περιοχές. Το νομικό πλαίσιο για την επίλυση αυτών των διαφορών δίνεται από τον ισχύοντα Μεταλλευτικό Κώδικα, στον οποίο έχουμε αναφερθεί επανειλημμένως. Ο Μεταλλευτικός Κώδικας είναι ΝΟΜΟΣ και κατισχύει οποιασδήποτε Υπουργικής Απόφασης. Τα μισόλογα του τύπου “η άσκηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων δεν μπορεί να αποκλειστεί” υποκρύπτουν την αλήθεια που είναι μία και δεν θα κουραστούμε να τη λέμε:
Η μεταλλεία κατισχύει όλων των άλλων δραστηριοτήτων. Η μεταλλεία κατισχύει ακόμα και της ιδιοκτησίας. Και σε οποιαδήποτε περίπτωση “σύγκρουσης” με άλλες χρήσεις γης, αυτή που θα κατισχύσει τελικά θα είναι η “εθνικής ωφελείας” δραστηριότητα. Η ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ.
Μεταλλεια και τουρισμος (2): Η περιπτωση της Β. Χαλκιδικης

Η περίπτωση της Β. Χαλκιδικής είναι η επιτομή της υποκρισίας.

Στο χάρτη του “Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό” παρατηρούμε ότι μια λεπτή λωρίδα πλάτους περίπου 600 μ. της παραλιακής ζώνης της βορειο-ανατολικής Χαλκιδικής είναι κίτρινη, δηλαδή χαρακτηρίζεται “περιοχή με περιθώρια ανάπτυξης ήπιων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού”. Μέσα σε αυτή τη λωρίδα γης μπορούν να γίνουν, σύμφωνα με τον κ. Σουφλιά, δραστηριότητες ήπιου και εναλλακτικού τουρισμου, σε μικρές μονάδες που δεν θα προσβάλλουν το τοπίο. Και φυσικά “δεν μπορούν να αποκλειστούν” οι εξορυκτικές δραστηριότητες.
Πίσω από αυτή τη λεπτή λωρίδα γης επιτρέπονται τα πάντα. Και όχι μόνο επιτρέπονται, αλλά επιβάλλονται. Σε μια πανέμορφη περιοχή, με 90% δασοκάλυψη και 35 χλμ. ακτών, υπάρχουν 317.000 στρέμματα Οριστικών Παραχωρήσεων Μεταλλείων. Στην έκταση αυτή περιλαμβάνονται 24 προσδιορισμένες μεταλλευτικές θέσεις και αναπτύσσονται τα μεταλλευτικά συγκροτήματα Στρατωνίου και Ολυμπιάδας. Οι μεταλλευτικές παραχωρήσεις καταλαμβάνουν ακόμα και την περιοχή NATURA του Στρατονικού Όρους, όπου επίσης “δεν αποκλείονται” οι εξορυκτικές δραστηριότητες.
Το υπό έγκριση “Επενδυτικό Σχέδιο Ανάπτυξης” της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ για αυτή την περιοχή προβλέπει για τα επόμενα χρόνια την εξόρυξη/επεξεργασία 200.000.000 τόνων μικτών θειούχων μεταλλευμάτων από τα μεταλλεία Στρατονίκης, Ολυμπιάδας και Σκουριών. Από τη δραστηριότητα αυτή θα προκύψουν 200 εκατ. τόνοι τοξικών μεταλλευτικών αποβλήτων και 400 εκατ. τόνοι στείρων υλικών. Προβλέπει τη δημιουργία ενός νέου, τεράστιου Μεταλλευτικού Συγκροτήματος με εργοστάσια εμπλουτισμού, μεταλλουργίας χρυσού, εργοστάσια παραγωγής θειϊκού οξέος και εργοστάσια εξουδετέρωσης αρσενικού. Προβλέπεται η μετατροπή του Στρατωνίου σε λιμάνι βαριάς βιομηχανίας (”…αναγκαία θαλάσσια διέξοδος”), με λιμενικές εγκαταστάσεις για πλοία μεταφοράς θειϊκού οξέος και συμπυκνωμάτων, δυναμικότητας 60.000 τόνων το καθένα, καθώς και αντίστοιχες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις στην παραλία του χωριού.
Στη Β. Χαλκιδική, η σύγκρουση της μεταλλείας με τις άλλες χρήσεις “επιλύεται” με βίαιο τρόπο, με τη δικτατορική απαγόρευση όλων των άλλων χρήσεων. Η υλοποίηση του “Επενδυτικού Σχεδίου” της εταιρείας έχει ήδη αποφασιστεί με το Νόμο 3220/2004, πολύ πριν γίνει οποιαδήποτε Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Έτσι το Υπουργείο Ανάπτυξης ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τους Δήμους της περιοχής να το τοποθετήσουν ΑΠΟ ΤΩΡΑ πάνω στα Χωροταξικά τους Σχέδια και όχι μόνο αυτό, αλλά απαγορεύει τις άλλες χρήσεις γης ώστε να μην υπάρχουν “συγκρούσεις”! Για τη Β. Χαλκιδική, όλα έχουν ήδη αποφασισθεί.
Με περισσή υποκρισία λοιπόν, έρχεται σήμερα ένα σχέδιο Υπουργικής Απόφασης που βαφτίζει μια λουρίδα γης ως “ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού”, για να ρίξει στάχτη στα μάτια των κατοίκων και να δημιουργήσει την απατηλή εντύπωση ότι η ζωή τους θα αλλάξει. Να τους κάνει να πιστέψουν ότι ακόμα κι αν παραμένουν αποκλεισμένοι από το υπόλοιπο κομμάτι της μεταλλευτικής ιδιοκτησίας, ακόμα κι αν η υπόλοιπη περιοχή μετατραπεί σε ένα απέραντο τοπίο εξορύξεων και αποβλήτων, τουλάχιστον μέσα σε αυτήν τη λουρίδα των 600 μ. θα είναι κύριοι της γης τους. Ότι έστω, μέσα σε 600 μ. θα μπορέσουν να στριμώξουν τα όνειρά τους για “άλλου είδους ανάπτυξη”.
Στην πραγματικότητα, το σχέδιο του κ. Σουφλιά για τον τουρισμό δεν αφήνει περιθώρια τέτοιων παρανοήσεων. Η μεταλλεία παραμένει κυρίαρχη και ο Μεταλλευτικός Κώδικας εξακολουθεί να ρυθμίζει τις “συγκρούσεις”, ακόμα και μέσα στις τουριστικές περιοχές.

Μαρία Καδόγλου

Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
http://blog.antigold.gr
www.antigold.gr