Παγκόσμια Ημέρα κατά της φτώχιας...

Ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της φτώχειας έχει καθιερωθεί η 17η Οκτωβρίου. Tην ίδια ώρα κοντά στο ένα δισεκατομμύριο υπολογίζεται ο αριθμός των ανθρώπων που μαστίζεται από την πείνα σε ολόκληρο τον πλανήτη. Όπως προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω εξ αιτίας της αιφνίδιας αύξησης που καταγράφηκε τον περασμένο χρόνο στις τιμές των βασικών ειδών διατροφής, κυρίως ως αποτέλεσμα των κερδοσκοπικών κινήσεων των διεθνών κεφαλαίων (haens fands).

Να θυμίσουμε ότι ακόμα και από την συγκεκριμένη εξέλιξη των τιμών των αγροτικών προϊόντων τον περασμένο χρόνο, οι Έλληνες αγρότες αποκόμισαν ελάχιστα οφέλη, καθώς η ανοδική κίνηση των τιμών, ειδικά στα σιτηρά (λιγότερο στο καλαμπόκι) έλαβε χώρα μετά την πώληση των προϊόντων από τους αγρότες, με αποτέλεσμα το κύριο μέρος των υπέρογκων αυξήσεων να το ωφεληθεί κατά βάση το εμπόριο.

Με βάση τις εκτιμήσεις του FAO, περίπου 923 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από την πείνα παγκοσμίως, δηλαδή 75 εκατομμύρια περισσότεροι το 2007, αύξηση που ο FAO αποδίδει κυρίως στην άνοδο των τιμών των ειδών διατροφής και των καυσίμων.

Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το 89% των ανθρώπων που υποφέρουν από την πείνα, δηλαδή 750 εκατομμύρια, ζουν σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Σε 15 αφρικανικές χώρες η πείνα πλήττει άνω του 35% του πληθυσμού.

Επίσης, εικοσιδύο χώρες είναι "ιδιαίτερα ευάλωτες" στην άνοδο των τιμών λόγω του υψηλού ποσοστού των χρόνια υποσιτιζόμενων ανθρώπων (άνω του 30%), της μεγάλης εξάρτησής τους από τις εισαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων (100% σε ορισμένες περιπτώσεις) και από στις εισαγωγές δημητριακών. Πρόκειται για την Ερυθραία, το Νίγηρα, τα νησιά Κομόρες, τη Μποτσουάνα, την Αϊτή, τη Λιβερία, το Μπουρούντι, το Τατζικιστάν, τη Σιέρα Λεόνε, τη Ζιμπάμπουε, την Αιθιοπία, τη Ζάμπια, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Μοζαμβίκη, την Τανζανία, τη Γουινέα-Μπισάου, τη Μαδαγασκάρη, το Μαλάουι, την Καμπότζη, τη Βόρεια Κορέα, τη Ρουάντα και την Κένυα.

Η πλειοψηφία των 75 εκατομμυρίων που προστέθηκαν το 2007 σε αυτούς που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της πείνας, προέρχεται από την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού (+41 εκατομμύρια), την υποσαχάρεια Αφρική (+24 εκατομμύρια), τη Λατινική Αμερική (+6 εκατομμύρια), και τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική (+4 εκατομμύρια).

Ο δείκτης FAO των τιμών των ειδών διατροφής δείχνει αύξηση κατά 12% το 2006 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, κατά 24% το 2007 και μια έκρηξη των τιμών κατά 50% κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2008. Σύμφωνα με το FAO, η αύξηση που καταγράφηκε μετά το 2002 είναι η μεγαλύτερη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Σύμφωνα με το FAO, χρειάζονται περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο, ώστε να υπάρξουν εγγυήσεις για τη διατροφική ασφάλεια και για να δοθεί ώθηση στον αγροτικό τομέα, ο οποίος έχει παραμεληθεί χρόνια στις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την πείνα.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, η διεθνής βοήθεια σε τρόφιμα μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών, τη στιγμή που όλο και περισσότερες χώρες έχουν επείγουσα ανάγκη αυτής της βοήθειας.

Εξ άλλου, ελλιπής θεωρείται η απάντηση που έδωσε στην Ελληνίδα ευρωβουλευτή της Ν.Δ. κ. Μ. Παναγιωτοπούλου – Κασσιώτου, ο αρμόδιος για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις και τις ίσες ευκαιρίες Επιτρόπος, κ. Vl. Spidla αναφορικά με τα ποσοστά της παιδικής φτώχειας στην Ελλάδα.

Στην απάντηση του Επιτρόπου αναφέρεται ότι ο υπολογισμός του ποσοστού των παιδιών που ζουν κοντά στα όρια της φτώχειας γίνεται με διάφορες προϋποθέσεις και συντελεστές και, παρουσιάζει παράδοξα στατιστικά αποτελέσματα που πιθανότατα να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Για παράδειγμα, τα παιδιά των ανέργων είναι λιγότερο φτωχά από εκείνα που ανήκουν σε οικογένειες με ένα ή δύο εργαζόμενα μέλη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι στην Ισπανία, Ελλάδα, Λιθουανία, Πορτογαλία και Πολωνία αλλά και στην Ιταλία και στο Λουξεμβούργο (πλουσιότερη χώρα της ΕΕ), το ύψος και η αποτελεσματικότητα των κοινωνικών δαπανών είναι μεταξύ των χαμηλότερων στην ΕΕ. Αναγνωρίζει ωστόσο ότι η σύνθεση των οικογενειών και η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου της φτώχειας για τα πιο ευάλωτα παιδιά στις χώρες αυτές. Η σύνθεση των νοικοκυριών περιλαμβάνει πολλές γενεές και η υποστήριξη προέρχεται από τις μεταβιβάσεις χρηματικής βοήθειας σε μετρητά ή σε είδος εντός του νοικοκυριού.

Στα 78 εκατ. οι φτωχοί της Ε.Ε.



Στο μεταξύ, χθες, 16 Οκτωβρίου, παραμονή της παγκόσμιας ημέρας για την εξάλειψη της φτώχειας, οι υπουργοί της Ε.Ε. πραγματοποίησαν συνεδρίαση υψηλού επιπέδου στη Μασσαλία με θέμα την καταπολέμηση της φτώχειας και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης. Το 2010 θα είναι το ευρωπαϊκό έτος καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και η συνεδρίαση σήμανε την έναρξη των προετοιμασιών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στην εκστρατεία καλούνται να συμμετάσχουν ΜΚΟ, τοπικές αρχές και όλοι όσοι συμβάλλουν στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού. Ο προϋπολογισμός της πρωτοβουλίας θα είναι τουλάχιστον 26 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία τα 17 εκατομμύρια ευρώ θα είναι χρηματοδότηση της Ε.Ε.

Ο αρμόδιος για τις κοινωνικές υποθέσεις επίτροπος κ. Βλαντιμίρ Σπίντλα δήλωσε ότι «Η Ευρώπη είναι μια από τις πλουσιότερες περιοχές του κόσμου και παρ’ όλα αυτά 78 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον κίνδυνο της φτώχειας. Αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο. Πρέπει να κάνουμε περισσότερα και να αλλάξουμε προσέγγιση. Η Ε.Ε., οι κυβερνήσεις των κρατών μελών και οι πολίτες μπορούν και πρέπει να αναλάβουν δράση για την εξάλειψη της φτώχειας. Οκτώ χρόνια μετά την πρώτη ευρωπαϊκή στρατηγική για την κοινωνική ένταξη είναι πλέον η κατάλληλη στιγμή να επιβεβαιωθεί εκ νέου η δέσμευση της Ε.Ε. όσον αφορά αυτό το σημαντικό στόχο. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2010, σε ολόκληρη την Ε.Ε. θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις που θα αποκαλύψουν τα διάφορα πρόσωπα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην Ευρώπη».

Το ευρωπαϊκό έτος 2010 αποσκοπεί:

- στην αναγνώριση των δικαιωμάτων και της ικανότητας των κοινωνικά αποκλεισμένων ατόμων να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία•

- στην υπογράμμιση της ευθύνης που έχουν όλοι στην κοινωνία να καταπολεμούν τη φτώχεια•

- στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής και στη διάδοση επιτυχών πρακτικών σχετικά με την ένταξη•

- στην ενίσχυση της δέσμευσης όλων των σημαντικών πολιτικών παραγόντων όσον αφορά την ανάληψη πιο αποτελεσματικών μέτρων.

78 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ε.Ε. – δηλαδή το 16% του πληθυσμού, και το 19% των παιδιών – απειλούνται σήμερα με φτώχεια. Σύμφωνα με τον ορισμό που συμφωνήθηκε σε επίπεδο Ε.Ε., θεωρείται ότι απειλούνται με φτώχεια οι άνθρωποι που ζουν με εισόδημα χαμηλότερο από το 60% του διάμεσου εισοδήματος των νοικοκυριών της χώρας τους. Το 2004 (τελευταία διαθέσιμα αριθμητικά στοιχεία) περίπου 23,5 εκατομμύρια πολίτες έπρεπε να ζήσουν με λιγότερα από 10 ευρώ την ημέρα.

Οι έρευνες του Ευρωβαρόμετρου δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι θεωρούν τη φτώχεια πολύ διαδεδομένο πρόβλημα. Σε όλη την Ε.Ε. οι άνθρωποι αισθάνονται ότι στην περιοχή τους περίπου 1 στα 3 άτομα (29%) ζει σε συνθήκες φτώχειας και ότι 1 στα 10 ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.

Με βάση την ανοικτή μέθοδο συντονισμού των εθνικών πολιτικών για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού που άρχισε να εφαρμόζει η Ε.Ε. από το 2000, τα 27 κράτη μέλη έχουν εκπονήσει πλέον πολυετή εθνικά προγράμματα δράσης. Πριν από το 2000 μόνο τρία κράτη μέλη είχαν αναπτύξει τέτοια στρατηγική.

Η εμπλοκή της Ε.Ε. έχει ως αποτέλεσμα τον καθορισμό μεγαλύτερων απαιτήσεων βάσει κοινά συμφωνημένων στόχων• κάθε χώρα μπορεί ωστόσο να εφαρμόσει πολιτικές προσαρμοσμένες στις εθνικές συνθήκες. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) αντιπροσωπεύει τώρα περίπου το 10% του προϋπολογισμού της ΕΕ και επενδύει κάθε χρόνο περίπου 10 δισεκ. στην απόκτηση δεξιοτήτων σε όλα τα κράτη μέλη.

Η σημερινή υπουργική συνάντηση πραγματοποιήθηκε μετά την 7η ευρωπαϊκή ετήσια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για τη φτώχεια, που οργανώθηκε από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη γαλλική προεδρία της ΕΕ στις 15-16 Οκτωβρίου 2008. Σκοπός της συνάντησης είναι να κινητοποιηθούν διάφοροι φορείς στον τομέα και να προωθηθεί ο διάλογος σχετικά με την κοινωνική ένταξη. Η φετινή διοργάνωση επικεντρώθηκε στην πρόσφατη σύσταση της Επιτροπής προς τις κυβερνήσεις των κρατών μελών σχετικά με στρατηγικές για ενεργό ένταξη (βλ. IP/ 08/1448).

Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να βρεθούν στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την κοινωνική ένταξη:

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=437&langId=en

Ευρωβαρόμετρο «Φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός»:

http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_279.pd