Η ΔΕΗ σώζει νεολιθικό οικισμό...

Τη στιγμή που οι ανασκαφές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης συρρικνώνονται, λόγω έλλειψης χρημάτων, η ΔΕΗ δίνει ευκαιρία για τη μεγαλύτερη σε έκταση ανασκαφή σε νεολιθικό οικισμό, στον Κλείτο Κοζάνης.
Μέσα στα όρια ανάπτυξης των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ αποκαλύφθηκαν οικοδομικά λείψανα δύο προϊστορικών οικισμών
Σε περιοχές όπως το Καραμπουρνάκι στη Θεσσαλονίκη και το Καστρί Γρεβενών, τα ισχνά οικονομικά δεν επέτρεψαν να γίνουν ανασκαφές διάρκειας πάνω από ένα μήνα, σύμφωνα με τους καθηγητές Κλασικής Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ, Στέλλα Δρούγου και Μιχάλη Τιβέριο.
Στον Κλείτο Κοζάνης, μέσα στα όρια άμεσης ανάπτυξης των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ, αποκαλύφθηκαν οικοδομικά λείψανα δύο προϊστορικών οικισμών, της ύστερης και της τελικής νεολιθικής περιόδου, που καλύπτουν έκταση περίπου 40 στρεμμάτων. Η έρευνα, που χρηματοδοτήθηκε από τη ΔΕΗ, έδωσε την ευκαιρία να πραγματοποιηθεί σωστική ανασκαφή με ιδιαίτερα εντατικούς ρυθμούς, καλύπτοντας σχεδόν ολόκληρη την έκταση του χώρου, όπως λέει η υπεύθυνη αρχαιολόγος της Λ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στην Αιανή Κοζάνης, Χριστίνα Ζιώτα. Θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα των μέχρι τώρα εργασιών στην 23η Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Εργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που ξεκινά αύριο στην αίθουσα τελετών του παλιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.
Το μεγαλύτερο προς ΝΔ τμήμα του χώρου καταλαμβάνει η εγκατάσταση που ονομάστηκε «Κλείτος 1» και χρονολογείται, με συμβατικά χρονολογικά δεδομένα, σε πρώιμες φάσεις της Υστερης Νεολιθικής, περίπου στα τέλη της 6ης και στις αρχές της 5ης χιλιετίας π.Χ. Εκτείνεται σε περίπου 20 στρέμματα και οριοθετείται από τάφρους και φράχτες. Ο οικιστικός πυρήνας της εγκατάστασης περιλαμβάνει τουλάχιστον 10 κτίσματα, αραιά κατανεμημένα, στα πιο καλοδιατηρημένα από τα οποία τα οικοδομικά κατάλοιπα καλύπτουν έκταση 100 ώς 125 τ.μ. περίπου.
«Η σημασία της έρευνας στον Κλείτο έγκειται στα πολύπλευρα επιστημονικά οφέλη που αναμένονται από τη μελέτη των ανασκαφικών δεδομένων», τονίζει η Χρ. Ζιώτα. «Ο «Κλείτος 1» είναι μοναδικό παράδειγμα νεολιθικού οικισμού, που ερευνήθηκε σε τόση έκταση και αναμένεται να προκύψουν πληρέστερες μαρτυρίες σχετικά με τη χωροταξική οργάνωση σε επίπεδο νοικοκυριού και οικισμού, με τη σύνθεση των νοικοκυριών, με τη δομή των κοινωνικών σχέσεων και την οργάνωση της οικονομίας και να φωτιστούν πλευρές της ιδεολογικής συγκρότησης των νεολιθικών γεωργοκτηνοτρόφων, που δεν συνδέονται με παραγωγικές δράσεις», επισημαίνει.
Η ανωδομή των κατοικιών είχε κατασκευαστεί με σκελετό από ξύλα, είχε δεχτεί πολλαπλές επαλείψεις πηλού και σε κάποια σημεία έφερε εγχάρακτο ή και γραπτό διάκοσμο με γραμμικά μοτίβα. Τα σπίτια καταστράφηκαν από φωτιά, με αποτέλεσμα να διατηρηθούν -συχνά σε πολύ καλή κατάσταση- κομμάτια από την πήλινη επένδυση των τοίχων και της οροφής. Στο εσωτερικό τους υπήρχαν θερμικές και αποθηκευτικές κατασκευές από πηλό, αγγεία και αρκετά δείγματα εργαλειακού εξοπλισμού για ποικίλες οικοτεχνικές δραστηριότητες. Σε κανένα κτίσμα δεν διαπιστώθηκαν περισσότερες από τρεις οικοδομικές φάσεις.
Ανάμεσα στις κατοικίες, σε υπαίθριους, ημιυπαίθριους και στεγασμένους χώρους, βρέθηκαν μεγάλα αποθηκευτικά αγγεία, απορριμματικοί λάκκοι με άφθονα κινητά ευρήματα και περισσότερες από 30 κατασκευές, μεμονωμένες ή σε μικρά σύνολα, τα οποία αντιπροσωπεύουν εργαστηριακές εγκαταστάσεις.
Η γειτνίαση με τον υστερότερο και από πολλές απόψεις διαφορετικό «Κλείτο 2» μπορεί να αναδείξει μεταβολές που σημειώθηκαν διαχρονικά σ' όλους τους παραπάνω τομείς.

Πηγή: Εφημερίδα Ελευθεροτυπία-ΣΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ