Ο οικολόγος που αλλάζει το ρεύµα στη ΔΕΗ...

«Το επόµενο καλοκαίρι η ΔΕΗ θα είναι µια διαφορετική επιχείρηση. Δεν µπορώ να προβλέψω πώς θα είναι ακριβώς, αλλά σίγουρα θα αλλάξει». Μπορεί τα λόγια του διευθύνοντος συµβούλου της εταιρείας καθηγητή Αρθούρου Ζερβού να προδίδουν µια αισιοδοξία, όµως οι επερχόµενες µεταρρυθµίσεις που καλείται να εφαρµόσει στην επιχείρηση ηλεκτρισµού δεν είναι µια εύκολη υπόθεση και πολλοί αναρωτιούνται αν θα τα καταφέρει.
Στην κυβερνητική ατζέντα το µέλλον της µεγαλύτερης παραγωγικής επιχείρησης της χώρας περνάει από ριζικές µεταρρυθµίσεις σε δοµή, νέα, πιο τσουχτερά τιµολόγια, ενεργειακό µείγµα µε όσο το δυνατόν πιο γενναία στροφή στις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, απελευθέρωση της αγοράς λιγνίτη. Και όλα εντός συγκεκριµένων χρονικών ορίων. Ο εξορθολογισµός των τιµολογίων και η απελευθέρωση της λιγνιτικής αγοράς πρέπει να γίνει µέχρι τον Δεκέµβριο, ενώ το σπάσιµο της λειτουργίας της ΔΕΗ να υλοποιηθεί µέχρι τον Μάρτιο. Οι προθεσµίες, λέει ο κ. Ζερβός, είναι δεδοµένες ένεκα της τρόικας και των ευρωπαϊκών οδηγιών και ο χρόνος έχει ήδη αρχίσει να µετρά αντίστροφα, κρατώντας τον επικεφαλής της επιχείρησης στον έβδοµο όροφο της οδού Χαλκοκονδύλη από νωρίς το πρωί έως λίγο πριν από τα µεσάνυχτα.
Η αλλαγή ρότας σε µια επιχείρηση µε κύριο µέτοχο το Δηµόσιο (κατέχει 51%), η οποία είναι επιπλέον εισηγµένη στο Χρηµατιστήριο, παρουσιάζει πτώση κερδών και τζίρου λόγω όξυνσης του ανταγωνισµού, ενώ «πλαισιώνεται» από ισχυρό συνδικαλιστικό κίνηµα αγγίζει ενδεχοµένως τα όρια του αδύνατου. Πόσον µάλλον όταν στο τιµόνι της βρίσκεται ένας άνθρωπος που δεν ανήκει στο κλαµπ των µάνατζερ επιχειρήσεων, οι οποίοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τι σηµαίνει αναδιάρθρωση και αναδιοργάνωση µιας εταιρείας.
Ως «οικολόγος» προσεγγίζει τα ενεργειακά θέµατα από την οπτική των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, από την οποία απέχει σήµερα παρασάγγας η ΔΕΗ. Σηµαντικά απέχει και η οδός Χαλκοκονδύλη από τα ακαδηµαϊκά γραφεία και το ευρωπαϊκό περιβάλλον, όπου είχε συνηθίσει να κινείται ο κ. Ζερβός µέχρι τον περασµένο Δεκέµβριο, οπότε και τοποθετήθηκε από την κυβέρνηση στη διοίκηση της ΔΕΗ. Το αποδέχεται, πάντως, και ο ίδιος, χαρακτηρίζοντας ως «δύσκολη» την τριετή – βάσει συµβολαίου – θητεία του. Εχει καταλάβει ότι η γνώση που διέθετε για την «υπόθεση ΔΕΗ» ως ειδικός επί των ενεργειακών ζητηµάτων, ήταν απαραίτητη, αλλά όχι επαρκής.
Οµως, στον πήχυ των επερχόµενων αλλαγών, που θέτει ως προτεραιότητες η κυβέρνηση, ο 58χρονος Ζερβός έχει χαράξει τις λέξεις «προσωπικό στοίχηµα». Το αν θα καταφέρει να το κερδίσει, θα φανεί τους επόµενους µήνες, κατά τους οποίους πάντως ο ίδιος αναµένει τριγµούς και αντιδράσεις . Για να τις µετριάσει έχει ξεκινήσει συναντήσεις µε τους αρχηγούς κοµµάτων. Ορισµένοι, πάντως, ειδικοί από τον ενεργειακό χώρο εµφανίζονται ήδη εξαιρετικά επιφυλακτικοί. Σε εννέα σχεδόν µήνες διοίκησης, υποστηρίζουν, ο κερκυραίος καθηγητής δεν έχει προχωρήσει σε επενδύσεις, ενώ καθυστερεί η επικαιροποίηση του business plan της επιχείρησης. Οι επενδύσεις σκοντάφτουν, υποστηρίζεται από τη ΔΕΗ, στις δυσκολίες χρηµατοδότησης.
Και ενώ προχωρά το κλείσιµο παλαιών µονάδων λιγνίτη, η δηµιουργία νέων έχει περιοριστεί στην ανάθεση µιας µονάδας και στην προκήρυξη του διαγωνισµού για µια δεύτερη. Ετσι, ο εκσυγχρονισµός της ΔΕΗ για τον οποίο δεσµεύτηκε ο κ. Ζερβός στην αρχή της θητείας του παραµένει, λένε, σε θεωρητικό επίπεδο, ενώ χαρακτηρίζουν παράλογη εν µέσω κρίσης την αύξηση των τιµολογίων της ΔΕΗ και υπερβολική την έµφαση στα φωτοβολταϊκά. Πάντως, ο κ. Ζερβός υποστηρίζει ότι πρέπει να τρέξουµε µε µεγάλη ταχύτητα και «να περάσουµε σε άλλη διάσταση» για να προλάβουµε τις αλλαγές σε παγκόσµιο και ευρωπαϊκό επίπεδο στην πράσινη ενέργεια, τις οποίες παρακολουθεί εδώ και δεκαετίες.
Το 1997 ήταν ο κύριος συντάκτης της Λευκής Βίβλου, όπου αποτυπώθηκε για πρώτη φορά η πολιτική της Ευρώπης στις ΑΠΕ. Συµµετείχε στο φιλόδοξο σχέδιο «ενεργειακή επανάσταση», που εκπονήθηκε από διεθνείς οργανισµούς και την Greenpeace. Ηταν βασικός συντελεστής για τη χάραξη της πράσινης ανάπτυξης, που παρουσίασε το ΠΑΣΟΚ ως αξιωµατική ακόµη αντιπολίτευση τον Μάρτιο του 2009. Ηταν η σηµερινή πολιτική του προϊσταµένη, η υπουργός ΠΕΚΑ κ. Τίνα Μπιρµπίλη, που έφερε τότε τον κ. Ζερβό πιο κοντά στο κυβερνών κόµµα, εκτιµώντας ότι πληρούσε τα κριτήρια του ειδικού µε παρουσία στο ευρωπαϊκό και παγκόσµιο πεδίο. Ως ένθερµος, άλλωστε, υπερασπιστής της πράσινης ανάπτυξης - οδηγεί άλλωστε το υβριδικό Τoyota Ρrius - υποστηρίζει ότι η έξοδος της χώρας από την κρίση είναι άµεσα συνδεδεµένη µε το νέο ενεργειακό τοπίο. Την εποχή αυτή οι συναντήσεις του µε την κ. Μπιρµπίλη είναι συχνές, δύο µε τρεις φορές την εβδοµάδα.
Το ταξίδι του κ. Ζερβού προς τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας άρχισε το 1970, στην αρχή της δεκαετίας, που είδε την πρώτη αναφορά στις ΑΠΕ εξαιτίας της πετρελαϊκής κρίσης. Τη χρονιά εκείνη έφυγε από την Κέρκυρα µε υποτροφία από αµερικανικό ίδρυµα, το οποίο είχε διαλέξει εκείνη τη χρονιά το νησί των Φαιάκων για να βοηθήσει τους τρεις καλύτερους αποφοίτους λυκείου να σπουδάσουν στις ΗΠΑ.
Ετσι, ο κ. Ζερβός αποκτά πτυχίο και µάστερ στην Αεροναυπηγική από το Ρrinceton. Εκείνα τα χρόνια πηγαινοέρχεται συχνά στη Νέα Υόρκη. Επόµενος σταθµός η απόκτηση διδακτορικού στο Παρίσι, ενώ το 1982 αρχίζει να διδάσκει το πρώτο του µάθηµα στο Μετσόβιο. Πέντε χρόνια αργότερα διδάσκει το πρώτο µάθηµα στην αιολική ενέργεια. Στον ακαδηµαϊκό του βίο, που συνεχίζεται σήµερα µε µερική απασχόληση, συνάδελφοί του τον θυµούνται, πάντα, να τρέχει κρατώντας µια τσάντα για να προλάβει τις διδακτικές του υποχρεώσεις.
Οµως, καταλυτικό ρόλο για την εµπλοκή του στην πράσινη ενέργεια παίζει η πενταετής θητεία του ως επιστηµονικός υπεύθυνος για τις ΑΠΕ στην Κοµισιόν, που άρχισε το 1990, όταν ο γιος του – 21 ετών σήµερα και φοιτητής στο Εδιµβούργο – ήταν ακόµη νήπιο. Σηµατοδότησε τη δηµιουργία ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισµών για τις ΑΠΕ, ενώ παραµένει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας.
Είναι το παράθυρό του προς την επιστροφή στη διεθνή δραστηριότητα µετά τη ΔΕΗ, καθώς βλέπει µακριά την προοπτική συνταξιοδότησής του, οπότε και ευελπιστεί να επιστρέψει στην Κέρκυρα και στη Λευκίµµη, όπου διατηρούσε ο πατέρας του τις αγροτικές του ασχολίες. Μακρινό βλέπει και το ενδεχόµενο να κόψει το τσιγάρο. Καπνίζει, άλλωστε, πολύ – γύρω στα 30 τσιγάρα την ηµέρα.

ΕΙΠΕ: Οραµά µου είναι το 2050 να στηριζόµαστε για τον ηλεκτρισµό µονάχα σε ΑΠΕ, γιατί µακροπρόθεσµα δεν υπάρχει άλλος δρόµος. Δεν δέχτηκα αυτή τη δουλειά για τα λεφτά. Δεν διεκδικώ ούτε έκανα καµία τέτοιου είδους διαπραγµάτευση

ΕΙΠΑΝ ΓΙ' ΑΥΤΟΝ: Είναι άνθρωπος µε όραµα, µε εξαιρετική επιστηµονική κατάρτιση και ευρύτερη αποδοχή στην παγκόσµια κοινότητα των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας
Σίµος Σιµόπουλος, πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Πηγή: Εφημερίδα Τα Νέα-Της ΜΑΡΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ