To oυράνιο στην ευρύτερη περιοχή Παρανεστίου του Ν. Δράμας...

Το Σάββατο 23 Μαΐου πραγματοποιήθηκε στο Παρανέστι Δράμας η τρίμηνη καθιερωμένη συνάντηση των Οικολογικών Οργανώσεων Αν.Μακ.-Θράκης. Η επιλογή του τόπου δεν ήταν τυχαία. Το Παρανέστι επιλέχθηκε για να τονιστεί ένα ζήτημα ξεχασμένο από καιρό που η πρόσφατη επικαιρότητα το έχει επαναφέρει στο προσκήνιο.
Η «επικαιρότητα» των πυρηνικών εργοστασίων (δείτε σχετικά:ΔΕΗ: Λιθάνθρακας ή πυρηνική ενέργεια! (upd2) και Πυρηνική πραγματικότητα και “πυρηνική φιλολογία”) σαν πιθανή λύση στο φλέγον ενεργειακό πρόβλημα της Ελλάδας, οδηγεί συνειρμικά στην πρώτη ύλη τους. Το ουράνιο. Και για την Ελλάδα το ουράνιο οδηγεί νομοτελειακά στην ευρύτερη περιοχή του Παρανεστίου του Ν. Δράμας.
Τα στοιχεία από τις έρευνες για ουράνιο στην Ελλάδα και ειδικά στo Παρανέστι που παρατίθενται συνοπτικά παρακάτω παρουσιάστηκαν από τον κ. Τόλη Παπαγεωργίου του “Παρατηρητηρίου” στη συνάντηση των Οικολογικών Οργανώσεων στις 23 Μαϊου.


ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΟΥΡΑΝΙΟ

Η πρώτη έρευνα για ουράνιο στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1953. Το 1954 ιδρύθηκε στη χώρα η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ή ΕΑΕ) και το 1960 δημιουργήθηκε το Γεωλογικό Τμήμα της ΕΑΕ, με σκοπό την έρευνα για τον προσδιορισμό κοιτασμάτων ουρανίου.
Στο διάστημα 1971-1976, ξένοι επιστήμονες πραγματοποιούν έρευνα για ουράνιο στην περιοχή Παρανεστίου και προσδιορίζουν σημαντικές περιεκτικότητες ουρανίου στους λιγνίτες της Δράμας. Είναι γνωστό στους ειδικούς ότι οι οργανικές ύλες όπως ο λιγνίτης έχουν ιδιαίτερη απορροφητικότητα στο ουράνιο (και το φωσφόρο). Το πρόβλημα είναι ότι η απόληψη του ουρανίου από τους λιγνίτες και γενικότερα τις οργανικές ύλες παρουσιάζει εξαιρετικές δυσκολίες και είναι απαγορευτικά δαπανηρή. Χαρακτηριστικά ανφέρεται ότι στους λιγνίτες του Παρανεστίου βρέθηκαν περιεκτικότητες σε ουράνιο της τάξεως των 10.000 ppm (10%).
Παράλληλα με τους ξένους ερευνούσε την περιοχή για ουράνιο και ο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ και το ΙΓΜΕ. Το 1978 το ΙΓΜΕ διαπίστωσε ότι το ουράνιο περιέχεται εκτός από τους λιγνίτες και σε πετρώματα της περιοχής. Από το 1979 το ΙΓΜΕ, μόνο πλέον, αρχίζει συστηματική έρευνα στο ρόμβο που προσδιορίζεται από τις πόλεις Δράμα, Παρανέστι, Ξάνθη, Καβάλα, με μερικές επεκτάσεις βόρεια και βορειοδυτικά του Παρανεστίου.
Την περίοδο 1980-1983 γίνεται η πλέον εντατική έρευνα από το ΙΓΜΕ στην πιο πάνω περιοχή. Η έρευνα ξεκινησε με προσδιορισμό πεδίων ακτινοβολίας με τη χρήση σπινθηριστή και συσκευής Geiger-Müller. Στις περιοχές που παρουσίασαν έντονες ενδείξεις παρουσίας ουρανίου εγκαταστάθηκε κάνναβος 20Χ20 μ. και έγιναν λεπτομερέστερες μετρήσεις. Ακολούθησε εγκατάσταση καννάβου 8Χ16 για όρυξη γεωτρήσεων και εξαγωγή καρότων για τον ακριβή προσδιορισμό των ουρανιούχων μεταλλευμάτων.


1)Οι περιοχές στις οποίες προσδιορίσθηκαν τα σημαντικότερα κοιτάσματα είναι: το Αρχοντοβούνι, η Σπηλιά, τα Διπόταμα, η Πρασινάδα, το Πτερωτό και η περιοχή του μεταλλείου της ΠΟΡΣΕΛ. Τα ουρανιούχα οξείδια που προσδιορίσθηκαν είναι βασικά ο πισουρανίτης και ο ουρανίτης.

Η έρευνα που πραγματοποίησε το ΙΓΜΕ ήταν εφαρμοσμένη, δηλαδή δεν εξήγαγε θεωρητικά μόνο συμπεράσματα. Οι γεωτρήσεις που πραγματοποιήθηκαν έφτασαν σε βάθος μέχρι 200 μ. Προσδιορίσθηκαν περιεκτικότητες έως 10% (10.000 ppm), με όριο εκμεταλλευσιμότητας στην περίοδο της έρευνας το 0,01% (100 ppm). Η μέση περιεκτικότητα στην περιοχή Αρχοντοβουνίου προσδιορίσθηκε σε 0,05% (500 ppm) και η συνολική ποσότητα του ουρανίου σε 600 τόνους.


2)Στην περίοδο της εντατικής έρευνας εγκαταστάθηκε στην περιοχή πιλοτική μονάδα παραγωγής συμπυκνώματος ουρανίου με τη μέθοδο έκπλυσης με θειϊκό οξύ (H2SO4) και απόληψη του ουρανίου με ρητίνες.

Ο εμπλουτισμός διακρίνεται στην παραγωγή συμπυκνώματος οξειδίων ουρανίου – που γινόταν στο Παρανέστι – και στον ισοτοπικό διαχωρισμό για την παραγωγή πυρηνικού καυσίμου. Ο ισοτοπικός διαχωρισμός συμπυκνώνει (”εμπλουτίζει”) το σχάσιμο U235 σε περιεκτικότητα 3%, όμως αυτήν την τεχνολογία δεν την κατέχει η Ελλάδα. Από το U238 παράγεται το πλουτώνιο (Pu239), που επίσης είναι πυρηνικό καύσιμο. Το πλουτώνιο είναι ένα ραδιενεργό στοιχείο, εξαιρετικά σπάνιο στη φύση, που παράγεται από το U238μέσα στον πυρηνικό αντιδραστήρα.
Οι εργαζόμενοι στη μονάδα φορούσαν ειδικές μάσκες και στολές για προστασία από τη ραδιενεργό σκόνη του ουρανίου και ειδικά του ραδίου. Το ράδιο είναι προϊόν της διάσπασης του ουρανίου, βρίσκεται σε μικρές ποσότητες στα ουρανιούχα πετρώματα, είναι εξαιρετικά ραδιενεργό (πάνω από 1.000.000 φορές περισσότερο από το ουράνιο!) και διασπάται με εκπομπή ακτινοβολίας-α προς αέριο ραδόνιο και άλλα προϊόντα . Η είσοδος της σκόνης στον οργανισμό είναι σοβαρότατο πρόβλημα, διότι το ράδιο έχει παρόμοια χημική συμπεριφορά με το ασβέστιο και απορροφάται από τον οργανισμό αντικαθιστώντας το ασβέστιο των οστών.
Τα αποτελέσματα από την πιλοτική μονάδα ήταν ενθαρρυντικά. Οι συγκεντρώσεις ουρανίου προσδιορίστηκαν στο Αρχοντοβούνι στα 67 μ. βάθος, στο Πτερωτό στα 80 μ. και στη Σπηλιά στα 90 μ. περίπου. Το χαμηλό βάθος των κοιτασμάτων θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην επιλογή των επιφανειακών εξορύξεων, σε περίπτωση που αποφασιστεί η εκμετάλλευσή τους.

Η έρευνα του ΙΓΜΕ διακόπηκε το 2001.
ΠΟΣΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞΟΡΥΞΗ ΟΥΡΑΝΙΟΥ:

Στο ερώτημα για τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εξόρυξη ουρανίου, η απάντηση που δόθηκε από το στέλεχος του ΙΓΜΕ Δρ. Καραγεωργίου στην ενημέρωση που έγινε από το ΙΓΜΕ στο Παρανέστι το 1987, ήταν η εξής:
«Μέχρι σήμερα δεν έχουν παρατηρηθεί στους κατοίκους και το οικοσύστημα της περιοχής επιπτώσεις από τη φυσική ακτινοβολία των κοιτασμάτων ουρανίου. Είναι αυτονόητο ότι η εξόρυξη και η απομάκρυνση από την περιοχή του ουρανίου, παραγωγού της ακτινοβολίας θα επιδράσει ευνοϊκά στην υφιστάμενη σήμερα κατάσταση! Σημειώνεται ότι η ακτινοβολία που απορροφά ένας εργαζόμενος σε ορυχείο ουρανίου, επί 8 ώρες την ημέρα για 200 μέρες σε 35 χρόνια είναι ίση με την ακτινοβολία από δυο ακτινογραφίες»!!!
Τότε άραγε γιατί οι εργαζόμενοι στην πιλοτική μονάδα του ΙΓΜΕ φορούσαν ειδικές στολές και μάσκες;
Το επιχείρημα αυτό, ότι με την εξόρυξη αφαιρούνται τα βλαβερά βαρέα μέταλλα από το περιβάλλον κι άρα η κατάσταση του βελτιώνεται (!!!), το έχουμε ακούσει πολλές φορές σε σχέση με τα μεταλλεία μολύβδου/ψευδαργύρου της Χαλκιδικής. Θα μπορούσε να θεωρηθεί αφελές, αλλά προερχόμενο από ειδικούς επιστήμονες το μόνο δυνατό συμπέρασμα είναι ότι απευθύνεται σε αφελείς.
Αποκρύπτεται το γεγονός ότι εξορύσσεται μόνο το τμήμα του κοιτάσματος που θεωρείται οικονομικά εκμεταλλεύσιμο ενώ το υπόλοιπο απορρίπτεται ως “στείρο υλικό”. Αποκρύπτεται το γεγονός ότι η εξόρυξη και ο εμπλουτισμός αφαιρούν τα ορυκτά που περιέχουν επικίνδυνα στοιχεία από το υπέδαφος όπου βρίσκονται σε ισορροπία και τα αλέθει σε λεπτή πούδρα, αυξάνοντας κατά εκατομμύρια φορές την ενεργό επιφάνεια που διατίθεται για αντιδράσεις με το περιβάλλον. Αποκρύπτεται το γεγονός ότι η διατάραξη των πετρωμάτων δημιουργεί οδούς μετανάστευσης των ραδιενεργών στοιχείων, τα οποία έτσι διασπείρονται στο περιβάλλον και εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα.
Αποκρύπτεται επίσης η μεγάλη επικινδυνότητα των τελμάτων εμπλουτισμού του ουρανίου – σαφώς μικρότερη από την επικινδυνότητα των αποβλήτων ενός πυρηνικού αντιδραστήρα, αλλά σε καμία περίπτωση αμελητέα. Περιεκτικότητα 0,05% σημαίνει ότι το 99,95% του όγκου του ορυκτού που εξορύχθηκε είναι απόβλήτο και αυτό το απόβλητο περιέχει όλα τα συστατικά του ορυκτού, εκτός του ουρανίου που αφαιρέθηκε. Όμως η ραδιενέργεια του ορυκτού οφείλεται μόνο κατά ένα μέρος στο ουράνιο που, ως εξαιρετικά μακρόβιο (με χρόνο ημιζωής περίπου ίσο με την ηλικία της Γης), εκπέμπει σημαντικά λιγότερη ακτινοβολία από τα προϊόντα της διάσπασής του όπως το ράδιο-226 (χρόνος ημιζωής 1600 χρόνια) που είναι λίγο σε ποσότητα αλλά εξαιρετικά ραδιενεργό. Ο εμπλουτισμός αφαιρεί το ουράνιο, αλλά δεν αφαιρεί ούτε το ράδιο-226 ούτε το θόριο-230 (Th230) ούτε τα λοιπά σχετικά μακρόβια ισότοπα – και το τέλμα των αποβλήτων είναι ακόμα σημαντικά ραδιενεργό . Το τέλμα επίσης περιέχει βαρέα μέταλλα όπως αρσενικό, πιθανόν θείο που προκαλεί όξινη απορροή, χημικά που χρησιμοποιήθηκαν στον εμπλουτισμό και ένα μικρό ποσοστό του ουρανίου που δεν αφαιρέθηκε λόγω τεχνολογικών περιορισμών.

Uranium Mill Tailings Activity


Ο σωρός των τελμάτων εκπέμπει αέριο ραδόνιο (Rn222) που έχει χρόνο ημιζωής 3,8 μέρες. Αυτό μπορεί να φαίνεται σύντομο, αλλά λόγω της συνεχούς παραγωγής του ραδονίου από το ράδιο, είναι ένα μόνιμο πρόβλημα. Μόνο μετά από 1 εκατ. χρόνια, η ραδιενέργεια των τελμάτων και άρα η παραγωγή ραδονίου θα έχει περιοριστεί στην ακτινοβολία του εναπομείναντος ουρανίου.

Πηγή: http://antigoldgreece.wordpress.com/2009/07/23/paranesti-2/#more-2951