Από 1.1.2011, στη γειτονική μας Ιταλία, εφαρμόζεται τελικά ο από 27.12.2006 ψηφισμένος νόμος 296 (άρθρο 1, παράγραφοι 1129 και 1130) από την τότε κυβέρνηση Prodi με αποτέλεσμα: απαγορεύεται η χορήγηση πλαστικής σακούλας από καταστήματα λιανικής πώλησης και σούπερ μάρκετ. Ο νόμος ορίζει μια μεταβατική περίοδο μέχρι πλήρους κατανάλωσης των υπαρχόντων στοκ: τα καταστήματα λιανικής πώλησης μπορούσαν να δίνουν το υπάρχον στοκ τους σε πλαστικές σακούλες μέχρι τις 31.12.2011 ενώ οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ μπορούσαν να χορηγούν δωρεάν πλαστικές σακούλες (από το υπάρχον στοκ) μέχρι τις 31.8.2011. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι εκεί αλυσίδες σούπερ μάρκετ προβαίνουν σε ανάλογες ενέργειες ευαισθητοποίησης των καταναλωτών: για παράδειγμα τα σούπερ μάρκετ tesco ανταμείβουν σε ένα πρόγραμμα bonus (green clubcard) με μελλοντικές εκπτώσεις τους πελάτες τους που χρησιμοποιούν τη λεγόμενη «bag for life» και δεν χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες! Αυτή η «bag for life» είναι μια τσάντα που έχει χωρητικότητα όσο 3-4 πλαστικές σακούλες και ο καταναλωτής την πληρώνει μόνο μία φορά: κοστίζει αρχικά περίπου 60-70 λεπτά του ευρώ και όταν φθαρεί το σούπερ μάρκετ την αντικαθιστά δωρεάν και η φθαρμένη σακούλα ανακυκλώνεται. Ο καταναλωτής χρεώνεται μόνο μια φορά και γι' αυτό λέγεται και σακούλα για μια ζωή (bag for life). Έτσι γίνεται μια προσπάθεια τόσο από τους καταναλωτές όσο και από τις αλυσίδες λιανικής πώλησης να μειωθεί η χρήση της πλαστικής σακούλας.
Μερικά δεδομένα
Τα μέχρι σήμερα γνωστά δεδομένα για την πλαστική σακούλα είναι τα εξής:
Η πλαστική σακούλα κατασκευάζεται από πολυαιθυλένιο.
Το πολυαιθυλένιο παράγεται με χρήση πετρελαίου ή φυσικού αερίου (μη Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας).
Κάθε χρόνο παράγονται 4-5 τρισ. πλαστικές σακούλες.
Οι πλαστικές σακούλες χρησιμοποιούνται το πολύ για 15'-20'.
Μόνο το 1-2% των πλαστικών σακουλών ανακυκλώνεται.
Το πλαστικό διασπάται σε εκατοντάδες χρόνια και τα προϊόντα διάσπασης (μικρο-ινίδια) ρυπαίνουν τις ακτές, τα υγρά οικοσυστήματα και προκαλούν θάνατο σε πλειάδα οργανισμών!
Μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ζώων (θαλασσοπούλια και θηλαστικά) πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας αυτών των ινιδίων.
Η ρύπανση από τα υπολείμματα των πλαστικών σακουλών ονομάζεται «πλαστική πανούκλα» (plastic plague) και σύμφωνα με επιστημονικές μετρήσεις στο βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό η αναλογία βάρους πλαστικών απορριμμάτων προς πλαγκτόν είναι 6:1. Σε κάθε κιλό πλαγκτόν, αντιστοιχούν έξι κιλά πλαστικής ύλης!
Η πορεία της πλαστικής ύλης
Ο σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να «καταδικάσουμε» την πλαστική σακούλα αλλά τη λανθασμένη χρήση της. Όλοι μας θα έχουμε παρατηρήσει πόσο μικρό χρονικό διάστημα χρησιμοποιούμε την κάθε πλαστική σακούλα που παίρνουμε από τα σημεία λιανικής πώλησης.
Η σακούλα αυτή συνήθως καταλήγει ως περιέκτης των αστικών μας απορριμμάτων σε ένα κάδο σκουπιδιών και από εκεί σε ένα ΧΑΔΑ (ανοικτή χωματερή) ή ένα ΧΥΤΑ. Τα μικρο-ινίδια που παράγονται από το πλαστικό θα μείνουν στο ΧΥΤΑ στην καλύτερη περίπτωση ή θα παρασυρθούν από τον αέρα ή τη βροχή από ένα ΧΑΔΑ. Συχνά θα καούν στις κατά τόπους πυρκαγιές στους ελληνικούς ΧΑΔΑ και θα παραχθούν (καρκινογόνες) διοξίνες. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων πάντως θα καταλήξουν στη θάλασσα. Πώς μπορούμε να μειώσουμε αυτό το φαινόμενο;
Ο ρόλος της βιομηχανίας
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να σκεφτούμε το ρόλο που καλείται να παίξει η βιομηχανία στην εκπαίδευση των καταναλωτών και στην προώθηση βιώσιμων πρακτικών παραγωγής τροφίμων αλλά και συσκευασίας τροφίμων. Με δεδομένο ότι η ρύπανση υποβαθμίζει την ποιότητα των τροφίμων και των ποτών και άρα αυξάνει το κόστος παραγωγής ασφαλών και ποιοτικών τροφίμων, τότε είναι φανερό ότι πρέπει άμεσα να δώσουμε μια λύση στην εξίσωση «συσκευασία + τρόφιμο = ρύπανση;». Ειδικά όταν η παραγόμενη ρύπανση υποβαθμίζει το νερό και τα οικοσυστήματα και πολλαπλασιάζει στη συνέχεια το κόστος παραγωγής τροφίμων και ποτών.
Σήμερα, στην Ελλάδα «της πράσινης ανάπτυξης», γιατί συνεχίζουμε να κάνουμε κατάχρηση στις πλαστικές σακούλες; Αναζητείται επαρκής απάντηση...
Πηγή: Εφημερίδα Ημερησία - Tου Γιάννη Zαμπετάκη
Eπίκουρου καθηγητή Xημείας Tροφίμων και Lead Auditor, EKΠA
.gif)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου