Προγράμματα για το περιβάλλον σε δρόμους και μοναστήρια...

Δεν έχουν σχέση με το περιβάλλον τα ποσά που διατίθενται μέσω του ΕΠΠΕΡ
Εκατομμύρια ευρώ έχουν τα τελευταία εννιά χρόνια ξοδευτεί στο όνομα του περιβάλλοντος, συχνά όμως για έργα που έχουν μόνον έμμεση ή... καμία απολύτως σχέση με αυτό. Ο λόγος για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον (ΕΠΠΕΡ) που «τρέχει» από το 2000 έως τις μέρες μας και περιλαμβάνει από ασφαλτοστρώσεις και διαμορφώσεις πλατειών έως «υπερεπείγοντες» καθαρισμούς ρεμάτων και πολυδάπανες εκστρατείες ενημέρωσης. Παράδειγμα της... περιβαλλοντικής αντίληψης της χώρας είναι η διάθεση μέσω του ΕΠΠΕΡ 2,4 εκατομμυρίων ευρώ εθνικού και κοινοτικού χρήματος για την ανάπλαση πτέρυγας της μονής Βατοπεδίου.
Το ΕΠΠΕΡ 2000 - 2006 –που θα έπρεπε να έχει κλείσει προ διετίας, αλλά εξακολουθεί λόγω πυρκαγιών και οικονομικής κρίσης– έχει προϋπολογισμό 522 εκατομμύρια ευρώ, με την κοινοτική συμμετοχή στα 398 εκατομμύρια ευρώ. Τα κονδύλια αυτά έχουν κατακερματιστεί σε έναν απίθανο αριθμό δικαιούχων, ανάμεσα στους οποίους δήμοι, οργανώσεις, νομαρχίες και περιφέρειες, υπηρεσίες υπουργείων, ακόμα και μοναστήρια. Παρά τον κατακερματισμό του προγράμματος και την παράταση χρόνου, μόλις 279 από τα 627 έργα του προγράμματος έχουν ολοκληρωθεί, ενώ η συνολική απορρόφηση κινείται στο 89%.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθέτηση των κονδυλίων σε έργα. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στα πρακτικά της 9ης συνεδρίασης της επιτροπής παρακολούθησης του προγράμματος, το ΕΠΠΕΡ «έχει ως κύριο στόχο την υλοποίηση δράσεων εθνικής σημασίας και την πραγματοποίηση παρεμβάσεων ιδιαίτερης σημασίας π.χ. από πλευράς τεχνογνωσίας, πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος, επείγοντος». Ωστόσο, στον τεράστιο κατάλογο των έργων του ΕΠΠΕΡ περιλαμβάνεται πλήθος έργων περιορισμένης ή αυστηρά τοπικής σημασίας, ή... έπεα πτερόεντα, όπως η διοργάνωση σεμιναρίων και η ενίσχυση κρατικών οργανισμών με ελάχιστη δράση. Ολα αυτά βέβαια δημιουργούν βάσιμες υπόνοιες ότι η επιλογή των έργων έγινε με στόχο και την εξυπηρέτηση διαφόρων τοπικών και υπερτοπικών συμφερόντων, αντί αποκλειστικά την προστασία του περιβάλλοντος.
Τι περιλαμβάνει, λοιπόν, το ΕΠΠΕΡ; Κυρίως χωματερές προς αποκατάσταση, αποχετεύσεις και βιολογικούς καθαρισμούς. Ταυτόχρονα όμως και πλήθος έργων που δεν αφορούν άμεσα –συχνά ούτε καν έμμεσα– την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά την κάλυψη άλλων αναγκών. Οπως τα αντιπλημμυρικά έργα, η αντιμετώπιση διαρροών στο δίκτυο ύδρευσης πόλεων, διάφορα επιστημονικά σεμινάρια, διαμορφώσεις οδών και πλατειών, αποκαταστάσεις κτιρίων και πλακόστρωτων, παιδικές χαρές, ενοποιήσεις αρχαιολογικών χώρων, έργα εξωραϊσμού ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, η αγορά στολών προστασίας των πυροσβεστών από χημικά.
Στο ΕΠΠΕΡ περιλαμβάνεται σεβαστός αριθμός υπηρεσιών συμβούλου για διάφορα θέματα αρμοδιότητας ΥΠΕΧΩΔΕ, ενώ ξεχωριστή θέση κατέχει και η ενημέρωση των πολιτών: για παράδειγμα έχουν προβλεφθεί 4 εκατ. ευρώ για την «εκπόνηση και υλοποίηση ολοκληρωμένου επικοινωνιακού σχεδίου δράσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών σε θέματα περιβάλλοντος».
Και 2 εκατ. ευρώ για «δημοσιότητα, προβολή, πληροφόρηση, προσδιορισμό επικοινωνιακής στρατηγικής και εφαρμογή σχεδίου δράσης». Στο ΕΠΠΕΡ περιλαμβάνονται και διάφορες μελέτες των οποίων η τύχη αγνοείται, όπως τα επιχειρησιακά σχέδια για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Λάρισα, στα Χανιά, στα Ιωάννινα, την Καβάλα και τη Μυτιλήνη.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αντιμετωπίζεται ως περιβαλλοντικό έργο εθνικής εμβέλειας και η αναπαλαίωση μοναστηριών. Για παράδειγμα, 3,9 εκατ. ευρώ –από τα 14,9 εκατ. ευρώ του μέτρου 7.1 (πολεοδομία, χωροταξία)– αφορούν την αποκατάσταση του κτιριακού συγκροτήματος του κοινοβίου «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» της μονής Σίμωνος Πέτρας. Και ακόμα 2,4 εκατ. ευρώ την ανάπλαση της βόρειας πτέρυγας και του περιβάλλοντος χώρου της μονής Βατοπεδίου (πάντως οι ρυθμοί απορρόφησης στα δύο εργα ήταν καλοί, καθώς το 100% και το 87,6% αντίστοιχα είχε τον Απρίλιο απορροφηθεί).

Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή-Του Γιωργου Λιαλιου