Όχι στους αποχαρακτηρισμούς δασικών εκτάσεων που έχουν αποψιλωθεί...

Με αφορμή την υπόθεση αναδασμού του αγροκτήματος Κερασιάς και τις σχετικές κινητοποιήσεις κατοίκων του χωριού, οι οποίοι ζητούν να καταργηθεί ο δασικός χαρακτήρας 1700 στρεμμάτων περίπου, είμαστε υποχρεωμένοι να τοποθετηθούμε δημοσίως για τους αποχαρακτηρισμούς δασικών εκτάσεων και να υπογραμμίσουμε τα εξής:
1. Το ιστορικό της συγκεκριμένης υπόθεσης δεν δικαιώνει σε καμιά περίπτωση όσους επιδιώκουν να αυγατίσουν τα χωράφια τους κατά παράβαση της κείμενης δασικής νομοθεσίας. Πιο συγκεκριμένα το θέμα έχει ως εξής:
Οι εκτάσεις του Αγροκτήματος Κερασιάς εντάχθηκαν το 2002 στο έργο «Αναδασμός Κερασιάς – παράλληλα έργα». Στην προκαταρκτική γνωμοδότηση της Δασικής Υπηρεσίας το 2002 αναφέρεται με σαφήνεια ότι «ο προτεινόμενος αναδασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει μόνο τις ανέκαθεν καλλιεργούμενες εκτάσεις, ως αυτές απεικονίζονται σε αεροφωτογραφίες και στοιχεία του έτους 1945».
Μέρος του αγροκτήματος, έκτασης 2917 στρεμμάτων αναγνωρίστηκε το 1996 με απόφαση Υπουργού ως ιδιωτική κτήση κατοίκων Κερασιάς, με την επιφύλαξη δικαιωμάτων του Δημοσίου κατά 1/5.
Η υπόλοιπη έκταση του αγροκτήματος η οποία εντάχθηκε για αναδασμό ανέρχεται σε 4007 στρέμματα και είναι ΔΗΜΟΣΙΑ. Το Δασαρχείο Κοζάνης κατόπιν εντολής του Υπουργείου Γεωργίας διαπίστωσε ότι από τα 4007 στρέμματα τα 505 είναι εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις. Το ίδιο ισχύει και για 1204 στρέμματα από τα 2917 που αναγνωρίζονται ως ιδιωτικά. Συνεπώς 1709 στρέμματα (505 + 1204) είναι εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις και δεν μπορούν να ενταχτούν στον αναδασμό. (Κατά την άποψη μας μάλιστα κακώς εκχερσώθηκαν και έγιναν χωράφια).
Αυτή είναι η γνωμοδότηση της Δασικής Υπηρεσίας αλλά και της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων, στην οποία προσέφυγε ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κερασιάς.
Βέβαια και η άλλη πλευρά έχει τα επιχειρήματα της. Υποστηρίζουν ότι τις εκχερσώσεις τις άρχισε πριν πολλές δεκαετίες η Νομαρχία Κοζάνης, ότι αυτό ήταν μια συνήθης πρακτική τότε, ότι οι ίδιοι τουλάχιστον πλήρωσαν και απέκτησαν συμβόλαια κατοχής ενώ πολλοί οικειοποιηθήκαν δημόσιες εκτάσεις λόγω χρησικτησίας χωρίς να πληρώσουν τίποτα και ότι -τέλος πάντων- σήμερα δεν υπάρχει δάσος στην εν λόγω περιοχή, αλλά μόνο χωράφια.
Όμως τα επιχειρήματα αυτού του είδους, («άλλοι έκαναν τα ίδια και χειρότερα, γιατί να την πληρώσουμε εμείς; ») δεν έχουν θέση σε μια Πολιτεία και κοινωνία που θέλει να λέγεται ευνομούμενη. Δεν μπορεί να κρινόμαστε με βάση τις πρακτικές του παρελθόντος, τα τετελεσμένα γεγονότα και τις ανομίες που ευνόησαν κάποιους. Είμαστε στο 2009 και θα πρέπει να πειθαρχήσουμε στη νομοθεσία και τη δασική πολιτική που ισχύσει ΣΗΜΕΡΑ.
Ειδικά στο θέμα των δασικών εκτάσεων που εκχερσώθηκαν ή αποψιλώθηκαν ή κάηκαν δεν πρέπει με τίποτα να ισχύσει η λογική που λέει ότι «αφού δεν υπάρχουν δένδρα μπορούμε πλέον να χτίσουμε ή να καλλιεργήσουμε». Αν ήταν έτσι, θα έπρεπε τα καμμένα π.χ. της Πελοποννήσου, (επειδή δεν θα έχουν όλα αναδασωθεί σε δέκα χρόνια ή και μερικά θα έχουν καταπατηθεί), να μετατραπούν σε χωράφια ή οικόπεδα !!
2. Ενός κακού μύρια έπονται. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της χαλαρής έως εγκληματικής) πολιτικής του νεοελληνικού κράτους στον τομέα της δημόσιας κτήσης και ειδικά των δασικών εκτάσεων.
Όταν επί σειρά ετών οι δημόσιες εκτάσεις είναι ξέφραγο αμπέλι, όταν δεν υπάρχει Κτηματολόγιο, δασικοί χάρτες και ενιαία Υπηρεσία γης με ανάλογη στελέχωση, όταν νομιμοποιούνται κάθε τόσο τα αυθαίρετα (οκτώ φορές μετά τη μεταπολίτευση!), όταν οι καταπατήσεις και οι εκχερσώσεις ενθαρρύνονται και αφήνονται να «ριζώσουν», τότε έρχεται ώρα που η αυθαιρεσία επιδιώκει να γίνει καθεστώς και όσοι δημόσιοι υπάλληλοι πάνε να εφαρμόσουν το νόμο λοιδορούνται, κατηγορούνται ή και διώκονται.

3. Εύκολη η συνθηματολογία, δύσκολη η καθημερινή συνέπεια. Όσοι δηλώνουν υπερασπιστές των δασών θα πρέπει να το αποδεικνύουν καθημερινά σε συγκεκριμένα θέματα και να μην αρκούνται σε γενικόλογα συνθήματα. Συνεπώς τα κόμματα, οι βουλευτές, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, η Αυτοδιοίκηση (Τοπική και Νομαρχιακή) πρέπει να πάρουν θέση και να στηρίζουν τις δασικές υπηρεσίες, που πιέζονται πανταχόθεν όταν χειρίζονται τέτοια ακανθώδη προβλήματα.
Από την άποψη αυτή θεωρούμε υποχρέωση του Δήμου Αιανής και των δημοτικών παρατάξεων να υπερασπιστούν τις δημόσιες εκτάσεις που έχουν χαρακτηριστεί δασικές και να μην ευθυγραμμιστούν με όσους διεκδικούν τον αποχαρακτηρισμό τους. Μέχρι στιγμής βέβαια οι προθέσεις του Δήμου δεν έγιναν απολύτως σαφείς. Ο Δημοτική Αρχή εκφράζει κάποιους προβληματισμούς και επιθυμεί να λυθεί το πρόβλημα με βάση την κείμενη νομοθεσία, αλλά από την άλλη συμπαρίσταται στους διεκδικητές των εκτάσεων αυτών. Μια χαλαρή στάση όμως, που ανέχεται ή επικυρώνει τετελεσμένα γεγονότα, τελικά συρρικνώνει τις δυνατότητες μελλοντικών δασώσεων και δενδροφυτεύσεων σε χαρακτηρισμένες δασικές εκτάσεις του Δήμου Αιανής και ανοίγει την όρεξη για νέες αυθαιρεσίες σε θέματα χρήσεων γης.
Η Οικολογική Κίνηση έχει παράδοση καλής συνεργασίας με το Δήμο Αιανής και περιμένει μια καθαρή πολιτική περιβαλλοντικής συνέπειας και συμμόρφωσης στη δασική νομοθεσία.

4. Σε μολυσμένους νομούς δεν επιτρέπεται να αποχαρακτηριστεί ούτε ένα χιλιοστό δασικών εκτάσεων.
Η περίπτωση της Κερασιάς βέβαια δεν είναι μοναδική. Οι πιέσεις οικιστικών και αγροτικών συνεταιρισμών, ιδιωτών, Εκκλησίας, δημάρχων και βουλευτών για αποχαρακτηρισμούς δασικών εκτάσεων είναι στην ημερήσια διάταξη σε όλη την Ελλάδα.
Αλλά, αν αυτό είναι ανεπίτρεπτο σε μια ευνομούμενη χώρα, τότε σε έναν χειμαζόμενο και ρυπασμένο νομό όπως της Κοζάνης πρέπει να θεωρείται αδιανόητο. Ο Νομός Κοζάνης είναι από τους πιο αποδασωμένους της χώρας, ενώ από την άλλη κατέχει την πρώτη θέση σε όλη την Ευρώπη στον τομέα των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. [Τα καυσαέρια από τα εργοστάσια της ΔΕΗ ισοδυναμούν (σε CO2) με την καθημερινή κυκλοφορία 6.000. 0000 αυτοκινήτων στο λεκανοπέδιο!!]. Επομένως οι δασώσεις και οι δενδροφυτεύσεις θα έπρεπε να ήταν πρώτη προτεραιότητα, γιατί τα δένδρα λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα του ατμοσφαιρικού αέρα.
Δυστυχώς όμως αυτό δεν ισχύει. Επενδύσεις για την ανάπτυξη των δασών και την προστασία του δασικού κεφαλαίου γίνονται ελάχιστες. Το κράτος και οι Δήμοι δεν διαθέτουν εύκολα εκτάσεις για φυτεύσεις και δασώσεις. Μια σειρά προτάσεων της Οικολογικής Κίνησης για χρηματοδότηση εκτεταμένων δασώσεων στο λεκανοπέδιο μέσω του Τοπικού πόρου έμειναν στα αζήτητα, ενώ πριμοδοτήθηκαν δαπάνες «πολυτελείας» διαφόρων φορέων. Προγράμματα του Υπουργείου Γεωργίας και της Ε.Ε με αγροπεριβαλλοντικά μέτρα και φυτεύσεις οπωροφόρων και δασοκομικών ειδών σπανίως απορροφούνται. Πολλοί τοπικοί άρχοντες αισθάνονται τις δασικές εκτάσεις ως βαρίδια που εμποδίζουν τα ψηφοθηρικά σχέδια. Οι δασικές εκτάσεις δεν προσφέρονται για μικροπολιτικά παιχνίδια, διότι δεν διανέμονται, προσκυρώνονται ή παραχωρούνται και συνεπώς δεν εξαργυρώνονται με ψήφους.
Αντιθέτως τα κρούσματα και οι πιέσεις για δασικούς αποχαρακτηρισμούς πολλαπλασιάζονται. Το είδαμε σε αναδασωτέες εκτάσεις στην Κοιλάδα και στο Βατερό, το είδαμε παλιότερα στο καταφύγιο άγριας ζωής στη Λαμπάνιτσα Εορδαίας κλπ.
Επαναλαμβάνουμε για άλλη μια φορά ότι δεν έχει σημασία αν κάποια δασική ή αναδασωτέα έκταση είναι αποψιλωμένη, καμμένη, εκχερσωμένη και δεν έχει κανένα δέντρο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να δεντροφυτευτεί και να ξαναγίνει δάσος. Κάλλιστα και τάχιστα μπορεί να επανέλθει στην αρχική φυσική της μορφή, αρκεί να υπάρχει πολιτική και κοινωνική βούληση. Συνεπώς τα επιχειρήματα, φίλοι Κερασιώτες, ότι δεν υπάρχουν πλέον δέντρα και πρέπει να υποκύψουμε στα τετελεσμένα, είναι αστήρικτα και ανατρέπονται εύκολα.
Το κράτος και η αυτοδιοίκηση πρέπει επιτέλους να επέμβουν ΑΜΕΣΑ σε όλες αυτές τις περιπτώσεις με έργα αποκατάστασης. Ότι είναι χαρακτηρισμένο δασικό ή αναδασωτέο, αλλά πλέον «φαλακρό», πρέπει γρήγορα να ξαναγυρίσει στη φυσική ή τη νομικά καθορισμένη του κατάσταση. Δεν μπορεί τα αποψιλωμένα κομμάτια να μείνουν εφ’ όρου ζωής ως ΠΡΩΗΝ δασικά και να τα μνημονεύουμε μόνο στις … επιμνημόσυνες δεήσεις
Αλλά τι μπορεί να περιμένει κανείς από μια κοινωνία και μια Πολιτεία, οι οποίες θεωρούν πως η γη έχει αξία μόνο όταν χτίζεται ή καλλιεργείται… Τα υπόλοιπα κομμάτια γης, δηλαδή το δάσος, η λίμνη, ο υδροβιότοπος και γενικά το ΦΥΣΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ αντιμετωπίζονται κατά κανόνα ως ενοχλητικά. Και συνήθως τα εξαφανίζουμε ή τα καταχρώμαστε σε βάρος των επερχόμενων γενεών, αλλά και των 20.000.000 ειδών (πλην του ανθρωπίνου) που ζουν σ’ αυτόν τον πλανήτη.
3-4-2009

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ