Ανοιχτή πληγή τα λατομεία της Κοζάνης...

Σε κρανίου τοπο έχει μετατραπεί η περιοχή των λατομείων μαρμάρου του Τρανόβαλτου στον νομό Κοζάνης, όπου και οι δεκαοκτώ επιχειρήσεις εξόρυξης και επεξεργασίας που
λειτουργούν σήμερα πραγματοποιούν λατομικές δραστηριότητες χωρίς τις απαιτούμενες άδειες, χωρίς να τηρούν τους περιβαλλοντικούς όρους και δίχως να φροντίζουν για την αποκατάσταση του τοπίου.

Χωρίς σχέδιο
Το πρόβλημα έχει τη ρίζα του στην εποχή της έναρξης της λατομικής δραστηριότητας (κατά τη δεκαετία του 1960), η οποία αναπτύχθηκε στη λογική της άναρχης εκμετάλλευσης, δίχως προγραμματισμό και σχέδιο. Ετσι, επί δεκαετίες, τεράστιες πο-
σότητες υπολειμμάτων επεξεργασίας -τα λεγόμενα στείρα- εναποτίθενται και συσσωρεύονται ανεξέλεγκτα στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Χριστοφόρου και (αν και δεν υπάρχει οπτική επαφή με τον οικισμό του Τρανόβαλτου) αποτελούν «ανοιχτή
πληγή» για την περιοχή. Πρόκειται για μία περιοχή ήδη βεβαρημένη από τη μέχρι πρότινος λειτουργία μονάδας εξόρυξης αμιάντου (από το 1981 έως το 2002), η εξυγίανση της οποίας έχει ξεκινήσει αλλά προχωρά με αργούς ρυθμούς. «Τα προβλήματα που δημιουρ-
γούνται από τις χρησιμοποιούμενες πρακτικές εξόρυξης με πεπαλαιωμένες μεθόδους και τεχνολογικό εξοπλισμό είναι τεράστια, τόσο από οικονομικής όσο και από περιβαλλοντικής άποψης. Στην προσπάθειά τους να φτάσουν κατευθείαν στο λευκό μάρμαρο, οι λατόμοι καταστρέφουν μεγάλες ποσότητες άλλων μαρμάρων, τα οποία
όμως έχουν επίσης εμπορική αξία», εξηγεί τοπικός παράγοντας. Ως αποτέλεσμα, ο συντελεστής αποληψιμότητας στα λατομεία του Τρανόβαλτου (στον ορεινό όγκο των Καμ-
βουνίων) ανέρχεται σήμερα σε 8%-15%, τη στιγμή που -ενδεικτικά- στην Καράρα της Ιταλίας αξιοποιείται το 98% των κοιτασμάτων. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι παράγονται τεράστιες ποσότητες στείρων, τα οποία εναποτίθενται άναρχα στην περιοχή και μάλιστα αυξάνουν το κόστος της μελλοντικής εξορυκτικής δραστηριότητας. Πρόκειται για υλικά τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, για παράδειγμα για την παραγωγή ασβεστοπολτού ή μαρμαρόσκονης. Παράλληλα, σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται μη ορθολογικές πρακτικές εξόρυξης, με τη δημιουργία εξορυκτικών μετώπων με μεγάλα ύψη (ορθές βαθμίδες).

Χωρίς άδειες
Οι αρμόδιες υπηρεσίες (Δασική Υπηρεσία, Επιθεώρηση Μεταλλείων Βορείου Ελλάδος, Διεύθυνση Περιβάλλοντος Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας) αρνούνται να προχωρήσουν στην ανανέωση των αδειών λειτουργίας, οι τελευταίες από τις οποίες έληξαν το 2007, εξαιτίας των παραβάσεων και ελλείψεων που προαναφέρθηκαν. Για «οριακές καταστάσεις» και αδιέξοδα κάνουν λόγο τοπικοί παράγοντες καθώς, πέρα από το περιβαλλοντικό κόστος, πλήττεται σοβαρά και η τοπική οικονομία του Τρανόβαλτου, όπου, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, το 80% του πληθυσμού εργαζόταν στον τομέα του μαρμάρου, ενώ σή-
μερα ο αριθμός των απασχολουμένων έχει μειωθεί σε περίπου 50 άτομα (εξαιτίας και της μείωσης στη ζήτηση μαρμάρου) και οι περισσότεροι οδηγούνται σε αναζήτηση εργα-
σίας σε άλλες πόλεις. Οι επιχειρηματίες, από την πλευρά τους, εμφανίζονται απρόθυμοι να προχωρήσουν σε εκσυγχρονισμό των δραστηριοτήτων τους με τις απαραίτητες επενδύσεις. «Οι επιχειρηματίες έχουν μεγάλο μέρος της ευθύνης», αναφέρει ο δήμαρχος Καμβουνίων, Αχιλλέας Ντοβόλης, ωστόσο επισημαίνει ότι όλα αυτά τα χρόνια η πολιτεία ήταν απούσα και δεν φρόντισε για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών (οδικό
δίκτυο, υδροδότηση, ηλεκτροδότηση) που θα ήταν απαραίτητα για τον εκσυγχρονισμό των εργασιών.

Από τό 1954 βγαζουν μάρμαρο
Η περιοχή του Τρανόβαλτου συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη εξορυκτική δραστηριότητα της δυτικής Μακεδονίας, διαθέτοντας στην αγορά το φημισμένο λευκό της μάρμαρο, το οποίο θεωρείται εφάμιλλο του πεντελικού. Η δραστηριότητα αυτή ξεκίνησε το 1954 και αναπτύχθηκε ραγδαία κατά τη δεκαετία του ’80, εξαιτίας της αύξησης στη
ζήτηση διακοσμητικών πετρωμάτων. Ετησίως εξορύσσονται περίπου 10.000 κ.μ., ενώ εκτιμάται ότι υπάρχουν αποθέματα 1 εκατ. κ.μ. μαρμάρου, με άριστα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα μαρμαροφόρα κοιτάσματα της Ελλάδας.

Πηγή: Εφημερίδα RealNews-Λία Παπαδραγκα

Και να ήταν μόνο τα λατομεία μαρμάρου...Δεν είναι λίγα τα λατομεία που δεν έχουν άδεια και βγάζουν ανόργανα υλικά, με τους εκάστοτε δήμαρχους να αδιαφορούν προκειμένου να γεμίσουν τα ταμεία του δήμου ή εισπράξουν καθυστερούμενα ποσά...Για τη δε αποκατάσταση ούτε λόγος...