Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2011

Προς ουσιαστικούς ελέγχους στο περιβάλλον και στα τρόφιμα...

Τα νέα από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ είναι μάλλον ανησυχητικά: στην πρόσφατη κρίση με την Ε.coli, 48 άνθρωποι στη Γερμανία και 15 άνθρωποι στη Γαλλία έχασαν τη ζωή τους, ενώ πεπόνια με Listeria έχουν προκαλέσει το θάνατο σε 21, μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, στις ΗΠΑ.
Οι εν λόγω θάνατοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί (τουλάχιστον εν μέρει), αν οι εμπλεκόμενες βιομηχανίες έκαναν αυτά που ορίζει η νομοθεσία των τροφίμων: εφαρμογή των κανόνων ορθής υγιεινής, εκτενείς χημικούς και μικροβιολογικούς ελέγχους σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και τήρηση πλήρους ιχνηλασιμότητας σε όλη τη διατροφική αλυσίδα.
Στην Ελλάδα, πόσο (αν-)ήσυχοι να είμαστε με τη διάρθρωση των ελεγκτικών μηχανισμών; Η απάντηση είναι απλή: στη χώρα μας, αντί να κινούμαστε προς την κατεύθυνση συντονισμού των ελέγχων στα τρόφιμα και στις πρώτες ύλες της βιομηχανίας των τροφίμων, η κυβέρνηση ανούσιες ασκήσεις επί χάρτου κάνει.
Ας θυμηθούμε τις πρώτες κυβερνητικές κινήσεις στο θέμα των ελέγχων στα τρόφιμα: στις 28.1.10 ανακοινώθηκε η μείωση των 16 οργανισμών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε τρεις. Σύμφωνα με τον τότε σχεδιασμό, θα ενοποιούνταν οι εξής οργανισμοί: Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), Ελληνικός Οργανισμός Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛΟΓΑΚ), Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ), Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Ελλάδας, Κεντρική Αγορά Αθήνας και Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης. Με μια τέτοια συγχώνευση, που μάλλον ποτέ δεν έγινε, θα ήταν στον ίδιο οργανισμό ο ΕΦΕΤ (ελεγκτής) με την Κεντρική Αγορά (ελεγχόμενος)!
Από τότε έχουν περάσει 18 μήνες, μεσολάβησε η αλλαγή του προέδρου του ΕΦΕΤ, χωρίς να έχουμε μάθει ποτέ τον πραγματικό λόγο και μαθαίνουμε ότι η κυβέρνηση έχει άλλο σχέδιο (plan Β). «Αφού πρέπει να δείξουμε έργο, ας ενωθεί ο ΕΟΦ με τον ΕΦΕΤ», ίσως σκέφτηκαν στο think-tank επί των συγχωνεύσεων. Φαντάζομαι πως η αμερικανική λογική του FDA (Food and Drug Administration) έχει επικρατήσει στο μυαλό των ανθρώπων που προτείνουν τη συνένωση ΕΟΦ και ΕΦΕΤ. Αλλά, το πρότυπο του FDA είναι απλά αποτυχημένο και γι' αυτό και στην Ε.Ε. οι ελεγκτικές αρχές των τροφίμων είναι ανεξάρτητες από εκείνες των φαρμάκων. Εμείς, όμως, γιατί επιμένουμε να έχουμε ως πρότυπο ένα αποτυχημένο μοντέλο;
Παράλληλα, ο υπουργός ΠΕΚΑ πήγε μέχρι τον Ασωπό στις 3.10.11 και δήλωσε ότι «στηρίζουμε και θα ενισχύσουμε όλες τις ενέργειες, για να είναι απόλυτα ελέγξιμο το πρόβλημα που υπάρχει στον Ασωπό». Τα υπουργικά αυτά λόγια μού θύμισαν αντίστοιχες δηλώσεις προκατόχων του: 1. «Δεν μας καλύπτει μόνο η αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει. Αυτός που μπορεί να πληρώσει, δεν μπορεί να ρυπαίνει. Η βιομηχανία πρέπει να πειστεί ότι είναι προς το συμφέρον της να μη ρυπαίνει» (Τ. Μπιρμπίλη, 10.2.10) και 2. «Σήμερα ο Ασωπός ποταμός είναι καθαρός. Παραμένει, βέβαια, το πρόβλημα με τα υπόγεια νερά» (Γ. Σουφλιάς, 19.3.09).
Με υπουργικά, όμως, φαιδρολογήματα δεν λύνεται το πρόβλημα, που παραμένει και είναι τούτο: η πολιτεία δεν έχει ούτε την πολιτική βούληση αλλά ούτε και την επιστημονική τεχνογνωσία, ώστε να διαρθρώσει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς με τρόπο αξιοκρατικό και αποτελεσματικό! Ακόμη και μετά από 2 χρόνια opengov διακυβέρνησης, οι μηχανισμοί δεν είναι στελεχωμένοι επαρκώς και, όντας πολυδιασπασμένοι, απλά υπολειτουργούν.
Στον Ασωπό και στη Μεσσαπία στην Εύβοια, σήμερα το ελεγκτικό κενό που καλούνται να καλύψουν οι ΕΥΕΠ, ΕΣΥΔ και ΕΦΕΤ είναι τριπλό: 1. Υπάρχουν περιβαλλοντικές οχλήσεις και μάλλον λιγοστοί έλεγχοι με μικρά πρόστιμα (αρμοδιότητα ΕΥΕΠ). 2. Λειτουργούν εταιρείες (που μερικές είναι και ρυπαίνουσες), έχοντας πιστοποίηση κατά ISO9001 (ποιότητα) ή ISO14001 (περιβάλλον) ή ISO22000 (ασφάλεια τροφίμων) (αρμοδιότητα ΕΣΥΔ) και 3. Παράγονται τρόφιμα με χρήση αμφίβολης καταλληλότητας νερού (αρμοδιότητα ΕΦΕΤ). Συνεπώς, μόνο αν συντονιστούν αυτοί οι τρεις Οργανισμοί μπορεί να γίνει κάτι θετικό. Ωστε να πάψει ή έστω να μειωθεί η επιμόλυνση της διατροφικής αλυσίδας... Ουτοπικό;

Πηγή: Εφημερίδα Ελευθεροτυπία - Του ΓΙΑΝΝΗ ΖΑΜΠΕΤΑΚΗ Επίκουρου καθηγητή Χημείας Τροφίμων, ΕΚΠΑ. izabet@chem.uoa.gr - www.zabetakis.net

Η ανυπαρξία των ελέγχων φαίνεται σε όλο της το μεγαλείο στην περιοχή μας. Κάποιοι κάνουν πάρτι...Το μόνο που αρκεί είναι να πληρώνουν τις εταιρείες προκειμένου να τους δίνουν ISO...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

 
back to top